Forwarded from خانهٔ ویراستار
🔻تأثیر ترجمه
ترجمه در زبان مقصد آثاری مثبت و منفی به جای می‌گذارد. آثار مثبت آن ناشی است از:
🔹ضرورت کاربرد واژگان و تعبیرات متنوع‌تر و وسیع‌تر؛
🔸کوشش در راه یافتن واژه‌های ترکیبات و شیوه‌های بیانی تازه؛
🔹و خلاصه به کار انداختن قوۀ خلاقیت زبانی.
آثار منفی آن نتیجۀ گرده‌برداری در سطوح صرفی و نحوی و معنایی، وارد کردن عناصر قاموسی و دستوری و حتی فرهنگی بیگانه است.
عناصر و الگوهای بیگانه که زبان مقصد، به حکم خصلت و خصایص و بار فرهنگی خود، پذیرای آن‌ها نباشد، طبعاً به سلامت زبان زیان می‌رساند.
آثار مثبت ترجمه بر توانایی‌های زبان می‌افزاید و آثار منفیِ آن زبان را دچار آفات گوناگون و کم‌بنیه و علیل و سقیم می‌سازد.
آثار منفی ترجمه جلوه‌های گوناگون دارد که شواهد آن‌ها را ذیلاً از نظر می‌گذرانیم.
🔻واژۀ بیگانه
واژه‌های بیگانه به دو صورت وارد هر زبانی می‌شوند:
🔹یکی از راه طبیعی و با آهنگ معتدل. در این حالت، واژۀ بیگانه ازنظر آوایی و آرایش واجی و ساخت هجایی، با هنجارهای زبان وام‌گیرنده هم‌ساز می‌گردد یا با تصرف اهل زبان هم‌سازی و هماهنگی می‌یابد و در زبان جا می‌افتد و حتی ازطریق ترکیب و تعبیرهای اصطلاحی و کنایی، با عناصر بومی وصلت می‌کند و تابعیت زبان وام گیرنده را می‌پذیرد.
🔸دیگری به تصنع و تکلف و با آهنگی غیرطبیعی و سیل‌آسا که فرصتی برای تحلیل آن‌ها در زبان پیدا نمی‌شود و ازدحام آن‌ها تجانس زبان را مختل می‌سازد. ورود واژه‌های بیگانه در همین حالت اخیر است که به زبان لطمه می‌زند.
کاربرد واژۀ بیگانه در برخی از شرایط وجهی ندارد؛ ازجمله در مفهومی که برای دلالت بر آن واژۀ بومی وجود دارد یا در موردی که تنها وسیله‌ای باشد برای تفاخر و فضل‌فروشی یا ناشی باشد از عقدۀ حقارت.
در مواردی نیز که در زبان خودی، برای بیان مفهومی واژه‌ای نتوان سراغ گرفت، مترجمان و مؤلفان باید بکوشند تا با بهره‌گیری از امکانات ترکیبی یا اشتقاقی، واژه‌های تازه با ساختی منطبق بر قواعد دستوری زبان بسازند. به‌ویژه باید از پذیرفتن الگوهای ساختاری که از آنِ زبان خودی نباشد، پرهیز کرد.
به‌هرحال باید توجه داشت که یگانه راه سدّ سیل کلمات بیگانه که قهراً با فنون و علوم و معارف جدید، به جانب محروسۀ زبان فارسی سرازیر می‌شود، همین است؛ لذا اهل قلم، باید دراین‌زمینه حساسیت نشان دهند و به دور از کاهلی و آسان‌جویی، زبان ملی را برای بیان مفاهیم تازه آماده سازند.
🔻احمد سمیعی، نگارش و ویرایش، تهران: سمت، ص۱۷۸ و ۱۷۹.
#سمیعی
#روز_ویراستار
#گرته‌برداری #گرده‌برداری
#واژه_بیگانه #وام‌واژه
💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است.
@heydarisani_ir
ترجمه در زبان مقصد آثاری مثبت و منفی به جای می‌گذارد. آثار مثبت آن ناشی است از:
🔹ضرورت کاربرد واژگان و تعبیرات متنوع‌تر و وسیع‌تر؛
🔸کوشش در راه یافتن واژه‌های ترکیبات و شیوه‌های بیانی تازه؛
🔹و خلاصه به کار انداختن قوۀ خلاقیت زبانی.
آثار منفی آن نتیجۀ گرده‌برداری در سطوح صرفی و نحوی و معنایی، وارد کردن عناصر قاموسی و دستوری و حتی فرهنگی بیگانه است.
عناصر و الگوهای بیگانه که زبان مقصد، به حکم خصلت و خصایص و بار فرهنگی خود، پذیرای آن‌ها نباشد، طبعاً به سلامت زبان زیان می‌رساند.
آثار مثبت ترجمه بر توانایی‌های زبان می‌افزاید و آثار منفیِ آن زبان را دچار آفات گوناگون و کم‌بنیه و علیل و سقیم می‌سازد.
آثار منفی ترجمه جلوه‌های گوناگون دارد که شواهد آن‌ها را ذیلاً از نظر می‌گذرانیم.
🔻واژۀ بیگانه
واژه‌های بیگانه به دو صورت وارد هر زبانی می‌شوند:
🔹یکی از راه طبیعی و با آهنگ معتدل. در این حالت، واژۀ بیگانه ازنظر آوایی و آرایش واجی و ساخت هجایی، با هنجارهای زبان وام‌گیرنده هم‌ساز می‌گردد یا با تصرف اهل زبان هم‌سازی و هماهنگی می‌یابد و در زبان جا می‌افتد و حتی ازطریق ترکیب و تعبیرهای اصطلاحی و کنایی، با عناصر بومی وصلت می‌کند و تابعیت زبان وام گیرنده را می‌پذیرد.
🔸دیگری به تصنع و تکلف و با آهنگی غیرطبیعی و سیل‌آسا که فرصتی برای تحلیل آن‌ها در زبان پیدا نمی‌شود و ازدحام آن‌ها تجانس زبان را مختل می‌سازد. ورود واژه‌های بیگانه در همین حالت اخیر است که به زبان لطمه می‌زند.
کاربرد واژۀ بیگانه در برخی از شرایط وجهی ندارد؛ ازجمله در مفهومی که برای دلالت بر آن واژۀ بومی وجود دارد یا در موردی که تنها وسیله‌ای باشد برای تفاخر و فضل‌فروشی یا ناشی باشد از عقدۀ حقارت.
در مواردی نیز که در زبان خودی، برای بیان مفهومی واژه‌ای نتوان سراغ گرفت، مترجمان و مؤلفان باید بکوشند تا با بهره‌گیری از امکانات ترکیبی یا اشتقاقی، واژه‌های تازه با ساختی منطبق بر قواعد دستوری زبان بسازند. به‌ویژه باید از پذیرفتن الگوهای ساختاری که از آنِ زبان خودی نباشد، پرهیز کرد.
به‌هرحال باید توجه داشت که یگانه راه سدّ سیل کلمات بیگانه که قهراً با فنون و علوم و معارف جدید، به جانب محروسۀ زبان فارسی سرازیر می‌شود، همین است؛ لذا اهل قلم، باید دراین‌زمینه حساسیت نشان دهند و به دور از کاهلی و آسان‌جویی، زبان ملی را برای بیان مفاهیم تازه آماده سازند.
🔻احمد سمیعی، نگارش و ویرایش، تهران: سمت، ص۱۷۸ و ۱۷۹.
#سمیعی
#روز_ویراستار
#گرته‌برداری #گرده‌برداری
#واژه_بیگانه #وام‌واژه
💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است.
@heydarisani_ir
Telegram
خانهٔ ویراستار
آنچه به‌نام اثر به دست ویراستار سپرده می‌شود، از نظر محتوا و بیان و بازنمود، در طیف گسترده‌ای از درجات صحت و اعتبار و اتقان و دقت و نظم و آراستگی جای می‌گیرد.
اثر ممکن است دستاورد نویسنده‌ای حرفه‌ای و چیره‌دست و کارشناس و استاد و صاحب‌سبک باشد یا محصول کار…
اثر ممکن است دستاورد نویسنده‌ای حرفه‌ای و چیره‌دست و کارشناس و استاد و صاحب‌سبک باشد یا محصول کار…