#درست_تر_بنویسیم

درد دل/ درد و دل

ما دردی را که در دل داریم، با دوستی در میان می‌گذاریم. «درد دل» از نظر دستوری، اضافه تخصیصی است؛ یعنی دردی که در دل داریم و مخصوص دل است. از این رو: عبارت «درد دل کردن» درست است نه «درد و دل کردن»

#کارن_تبری (ع م خرمی)
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

🦜استمداد طلبیدن

استمداد، واژه‌ای عربی در باب استفعال از ریشۀ «مدد» است. باب استفعال مفهوم خواستن و طلب کردن را می‌رساند.

🍃مدد: کمک، یاری
🌾استمداد: طلب یاری کردن، کمک خواستن
🌑استمداد طلبیدن: حشو قبیح(زائد زشت) است.

🌓پس درست این است که بگوییم و بنویسیم: «استمداد کردن» یا «یاری طلبیدن»

☀️و درست‌تر و روان‌تراست که بنویسم: «کمک خواستن»، «یاری خواستن»

#کارن_تبری


https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

🖌مدیریت مدیر محترم مدرسه....
ریاست/رئیس محترم اداره....

معاون / معاونت........

برای نوشتن نامه‌ی اداری، هنگامی که می‌خواهیم مخاطب نامه را مشخص کنیم، معمولا یکی از عنوان‌های یاد شده را به کار می‌بریم.

🔔باید دانست رئیس یا مدیر، یک شخص مشخص است که اداره یا مدرسه‌ی مورد نظر را اداره می‌کند.

🔔عنوان ریاست/ مدیریت / معاونت، به مخاطب مشخصی اشاره نمی‌کند، بلکه اشاره به حوزه‌ی ریاست یا مدیریت دارد.

🔔🔔پس ننویسیم ریاست/ مدیریت/معاونت اداره‌ی ...جناب آقای کرمعلی قنبری

👌درست آن است که بنویسیم: رئیس/مدیر/ معاون محترم اداره....یا مدرسه‌ی ....یا موسسه‌ی....آقای کرمعلی قنبری
یا
جناب آقای کرمعلی قنبری، رییس/مدیر/معاون محترم ادارهّ‌ی..(البته نوشتن نام و نام خانوادگی رئیس /مدیر/معاون مربوط، الزامی نیست.)

🔔هنگامی که می‌نویسیم ریاست یا مدیریت یا معاونت محترم اداره یا مدرسه‌ی...،کل آن حوزه را مخاطب قرار داده‌ایم؛ یعنی مخاطب ما می‌تواند شخص رئیس یا مدیر باشد، می‌تواند معاون، رئیس روابط عمومی یا یکی از واحدهای دیگر باشد.

🔔پس چنان‌چه خواستیم نام مخاطب را بنویسیم، باید یکی از عنوان‌های رئیس/معاون/مدیر محترم را به کار ببریم و از به کار‌گیری عنوان‌های ریاست/معاونت/مدیریت، پرهیز کنیم.
چنان‌چه نخواستیم نام مخاطب را بنویسیم، در گزینش هر یک از عنوان های رئیس/ریاست و ..... آزادیم.

#کارن_تبری
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

♦️استاد / اساتید

🇮🇷«استاد» واژه‌ای پارسی است که در زبان عربی نیز به شکل «استاذ» به کار می‌رود. عرب‌ها جمع این واژه را به شیوه‌ی شکسته(مُکَسَّر) «اساتیذ» و «اساتذه*» می‌گویند و می‌نویسند. در فارسی هم به تقلید از عرب‌ها «اساتید» می‌نویسند و می‌گویند.

🍃این واژه را، بر پایه‌ی دستور زبان پارسی، با «ان» و «ها» باید جمع بست.

⛔️برخی بر سر جمع مکسر این واژه، «ها» نیز می‌آورند و می‌گویند و می‌نویسند «اساتیدها» که غلط فاحش است.

👌پس بهتر است به جای «اساتید» بگوییم و بنویسیم: «استادان» یا «استادها»
--------------------------------------------------
*در زبان عربی نیز مکسر کردن واژگان بیگانه جایز نیست، که البته رعایت نمی‌شود.

#کارن_تبری
https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

📚 نسبت به

🔔واژه «نسبت» معمولا برای مقایسه دو یا چند موضوع به کار می‌رود.

مانند این جمله‌ها:

🍃علی نسبت به همکلاسی‌هایش اعتماد به نفس بیشتری دارد.

🍃ایران نسبت به کشورهای منطقه از آب و هوای متنوع‌تری برخوردار است.

اما در جمله‌هایی مانند جمله‌های زیر مقایسه‌ای در کار نیست.

⚡️تو نسبت به من بی اعتنایی.

⚡️من نسبت به تو علاقه‌مندم.

⚡️او نسبت به من بدبین شد.

⚡️نظر خود را نسبت به این موضوع اعلام فرمایید.

⚡️هرچه سریع‌تر «نسبت به» این امر اقدام نمایبد.

♦️آیا بهتر نیست این نسبت‌های نابه‌جا از این متن‌ها حذف شود؟

♦️آیا بهتر و روان‌تر نیست بگوییم و بنویسیم:

🖌تو به من بی‌اعتنایی.

🖌من به تو علاقه‌مندم.

🖌او به من بدبین شد.

♦️گاهی هم اگر به جای «نسبت به» عبارت «در باره» را به کار ببریم، جمله‌ای سالم‌تر و روان‌تر خواهیم داشت‌.

🖌نظر خود را «در باره» این موضوع اعلام فرمایید.

🖌هر چه سریع‌تر «در باره» این امر اقدام نمایبد.


#کارن_تبری (ع م خرمی) دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران


https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

ماخوذ به حیا/ محفوظ به حیا

دیده و شنیده می‌شود که برخی از مردم عبارت «ماخوذ به حیا» را به اشتباه «محفوظ به حیا» می‌گویند و می‌نویسند.

🇸🇦واژه «ماخوذ» در زبان عربی اسم مفعول و به معنای: گرفته، اخذ شده {گرفته شده) است.

📚علامه دهخدا به نقل از «ناظم الاطبا» و به استناد چند شاهد از متون ادبیات کهن نشان داده است که این واژه معنای «گرفتار» نیز می‌دهد.*

🗝پس «ماخوذ به حیا»یعنی کسی که گرفتار حیا شده و در حالت شرم و رودربایستی مانده است.

«محفوظ به حیا» بی معناست.

_____________________________
*دهخدا: مأخوذ گشتن ؛ گرفتار شدن . مأخوذ شدن : ملک آن را بر رأی جهان نمای خود... باز اندازد تا من به شبهت باطل مأخوذ نگردم .
کلیله و دمنه 👆

ای بساماهی در آب دور دست
گشته از حرص گلو مأخوذ شست(قلاب، دام) .
مولوی 👆

#کارن_تبری (ع م خرمی)
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

گاهی دیده و شنیده می‌شود که می‌نویسند و می‌گویند:

به پاس قدردانی از حضور .....

🔔باید دانست که واژه‌ی «پاس» و عبارت «قدردانی» هر دو یک معنی را می‌رسانند، در کنار هم نهادن این دو نه‌تنها حشو(زاید) است بلکه معنی جمله را نیز عوض می‌کند.
مثلا جمله‌ی «به پاس قدر دانی از تلاش‌های شما در این جا گرد آمده‌ایم» این مفهوم را می‌رساند که ما برای تشکر از قدر‌دانی‌ای که از تلاش شما شده است در این جا گرد آمده‌ایم.

🖍پس درست آن است که بنویسیم و بگوییم:

به پاس تلاش‌های شما.....
یا
برای قدر‌دانی از تلاش‌های شما...




#کارن_تبری (ع م خرمی)
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
https://telegram.me/karantabarii

📚 #درست‌_تر_بنویسیم

👌دستور/ دستورات
👌دستور کار/ دستورالعمل

«دستور» واژه‌ای پارسی به معنای فرمان، قانون، وزیر و دانشمند است. جمع بستن واژگان پارسی با نشانه جمع زبان دیگر و ترکیب دو واژه از دو زبان روا نیست.

🌺 پس بهتر است که به جای دستورات و دستورالعمل بگوییم و بنویسیم:

👌دستورها، دستور کار

✍ #کارن_تبری(ع م خرمی) دانش أموخته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مازندران

https://t.me/karantabarii

#درست‌_تر_بنویسیم 🌺

بیانداز / بینداز

ب+انداز= بانداز. چون باندازی تعقید دارد(تلفظش دشوار است)، دستگاه خودکار زبان «ی» را جایگزین «ا» کرده است. شد «بیندار»
👌پس نباید هم «ا» را نوشت هم جایگزینش را

📚 قاعده:

هرگاه «باى زینت»، «نون نفى»، «میم نهى» بر سر افعالى که با الف مفتوح یا مضموم آغاز مى‌شوند (مانند انداختن، افتادن، افکندن) بیاید، «الف» در نوشتن حذف، «ی» جایگزین مى‌شود:

⛔️ ننویسیم:

بیافزای، بیانداز، نیافتاد، میافکن

✅ بنویسیم:

بیفزای، بینداز، نیفتاد، میفکن

#کارن_تبری (ع م خرمی)


https://telegram.me/karantabarii

📚 #درست‌_تر_بنویسیم

👌دستور/ دستورات
👌دستور کار/ دستورالعمل

«دستور» واژه‌ای پارسی به معنای فرمان، قانون، وزیر و دانشمند است. جمع بستن واژگان پارسی با نشانه جمع زبان دیگر و ترکیب دو واژه از دو زبان، با نحو زبان دیگر، روا نیست.

🌺 پس بهتر است که به جای دستورات و دستورالعمل بگوییم و بنویسیم:

👌دستورها، دستور کار

✍ #کارن_تبری(ع م خرمی) دانش أموخته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مازندران

https://t.me/karantabarii

#درست‌_تر_بنویسیم

جای فیزیکی علامت‌های نگارشی در متن کجاست؟

👌 علائم نگارشی در متن، باید بی‌فاصله بعد از واژه گذاشته شوند؛ واژه بعدی باید بافاصله آغاز شود.

مثال: اگر باران نبارد، شالیزارها از بین می‌روند. چشم کشاورز به آسمان دوخته است.

⛔️ نادرست: اگر باران نبارد ، شالیزارها....

✅ درست: اگر باران نبارد، شالیزارها

⛔️ نادرست: امام فرمود : « ببین چه می‌گوید ، نبین که می‌گوید . »

✅ درست: امام فرمود: «ببین چه می‌گوید، نبین که می‌گوید.»

⛔️ نادرست: دیروز کجا رفتی ؟

✅ درست: دیروز کجا رفتی؟

👌دقت در جایگذاری درست علامت‌های نگارشی و رعایت فاصله‌ها و نیم‌فاصله‌های میان واژگان، نوشتۀ شما را، از نظر بصری، زیباتر و‌ چشم‌نوازتر می‌کند.

🌟 از نظر معنایی و‌ محتوایی نیز گزینش علامت درست و نشاندن در جای درست، به فهم روان‌تر متن کمک می‌کند.

✍ #کارن_تبری(ع م خرمی) دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

💫نیم‌فاصله

🤔 کدام ریخت چشم‌نوازتر است؟

قصه گو/ قصه‌گو
آیینه ی عبرت / آیینه‌ی عبرت
بی جان / بی‌جان
زمین ها / زمین‌ها(در برخی از فونت‌ها فاصله‌ها بیشتر و زشت‌تر است.

.
👌 نیم‌فاصله در کجاها کاربرد دارد؟
کاربرد نیم‌فاصله میان‌واژه‌ای‌ست.


۱- واژه‌های دارای نشانۀ جمع مانند: آن‌ها، کتاب‌ها، فرش‌ها، سرهنگ‌ها

۲- واژه‌های پیشوند‌دار و پسوند‌دار مانند: می‌کرد، می‌رود، گفته‌ام، می‌زده‌ای، ریخته‌گر، صنعت‌گر، دام‌دار، قصه‌گو، بازی‌گر، مغازه‌دار، کاشی‌کار، فال‌گیر، بی‌عرضه، لوله‌گیر، منگنه‌کوب، پاک‌کن، قلم‌تراش

۳- صفت اشارۀ وابسته به اسم: این‌جا، آن‌جا

۴- واژه‌های مرکب(دو واژه که باهم یک کاراکتر را می‌سازند) مانند: اجاره‌نشین، تعیین‌کننده، دانش‌آموز،، چشم‌نواز، درست‌نویسی، دسته‌دار

۵- ی میانجی مانند: خانه‌ی من، آیینه‌ی عبرت، سرمایه‌ی جامعه

۶- ای نکره مانند: خانه‌ای، پرده‌ای، شانه‌ای

👌جای نیم‌فاصله در صفحه‌کلید رایانه: ctrl, shift, 2 یا -ctrl و در صفحه‌کلید گوشی و تبلت معمولا دکمۀ سمت راست دکمۀ فاصله دکمه نیم‌فاصله است.
اگر این امکان در صفحه‌کلید گوشی شما نیست، Gborad را از Google play دریافت و‌ نصب کنید.

👌فایده‌های نیم‌فاصله:

۱- زیبایی و چشم‌نوازی متن

۲-کمک به روان‌خوانی و فهم بهتر متن

۳-دوپاره نشدن واژه در انجام و آغاز سطر و صفحه مانند: زنده‌یاد حمید عاملی، مجری و قصه
گوی توانایی بود.(جدا شدن قصه از گو)

👌علت به کار نبردن این امکان در بیش‌تر متن‌ها:

۱- ناآگاهی
۲- تنبلی
۳- بی‌اعتنایی به حق مخاطب و مهم ندانستن زیبایی و چشم‌نوازی متن


✍ #کارن_تبری(ع م خرمی) دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

خواهشاََ / گاهاََ/ ناچاراََ

🖌واژه‌های «خواهش»، «گاه» و «ناچار» پارسی اند.

🇸🇦 نشانۀ تنوین، ویژۀ زبان عربی‌ست.

🇮🇷نشاندن تنوین روی واژگان غیر عربی نادرست است.

🔔 پس ننویسیم و نگوییم:

⚡️گاهاََ دیده می‌شود راننده‌ای از سمت راست سبقت می‌گیرد.

⚡️خواهشاََ این مطلب را بادقت بخوانید.

⚡️ناچاراََ این راه را رفتم.

👌همچنین است، دوماََ سوماََ.....


🗝 ♦️درست آن است که بگوییم و بنویسیم:

🖌گاهی دیده می‌شود راننده‌ای از سمت راست سبقت می‌گیرد.

🖌خواهش می‌کنم این مطلب را با دقت بخوانید.

🖌به ناچار این راه را رفتم
.
🌟دوم این که....، سوم این که....، چهارم این که...

https://telegram.me/karantabarii

#درست‌_تر_بنویسیم

«شهربندان» هوای دهلی را پاک کرد.

شاید این ادعا را شنیده باشید که زبان فارسی دیگر زایا نیست. دشمنان زبان پارسی به ریشخند و دلسوزان، به هشدار خطر سترون شدن و افول بخت زبان پارسی را گاه گاه یادآور شده‌اند. زنده‌یاد محمدرضا باطنی نیز در مقاله‌ای این خطر را بررسی کرده و کمبود فعل بسیط و علاقه گویشوران به ساختن فعل مرکب را علت و زمینه‌ساز این افول دانسته است.
🔎 خودمان هم وقتی تعصب را کنار می‌گذاریم و خوب اوضاع را از نظر می‌گذرانیم، می‌بینیم مسیر زایایی هموار و وضع واژه‌سازی مناسب نیست.

🤔 این موضوع مدتی است ذهن مرا به خود مشغول کرده بود تا این که امروز این خبر را در بی‌بی‌سی دیدم. چه جالب!!! «شهربندان»

👌 ببینید هندی‌ها با بهره‌گیری از ظرفیت و توانایی زبان پارسی چه واژه‌ای کشف کرده اند.!!! «شهربندان» کوتاه و زیبا و گویا

🤔 ما چه ساختیم؟؟؟
«منع تردد شهری» یا «بین شهری» دراز و نازیبا و ...

😓 آیا این خودباوری ما نیست که به سترون شدن گراییده است؟

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

بروز رسانی/ به روز رسانی

«بروز» یعنی «روزآمد» و بروز رسانی معنای «روزآمد کردن» و «تازه کردن» می‌دهد؛ پس در این‌جا حرف اضافه وجود ندارد. «ب» در این‌ عبارت صفت‌ساز یا قیدساز است.

✔️در محل صفت:👇

🖌این نرم‌افزار را بِروز کردم

🖌بهروز آدم «بروزی» است.

🖌بروزترین برنامه

🖌 سامانۀ بروز‌تر


✔️در محل قید:👇

بهروز «بروز» می‌اندیشد.

♦️«ب»صفت‌ساز یا قیدساز به واژۀ پس از خود می‌چسبد و این دو با هم یک واحد زبانی می‌سازند.👇

🍃بنا بر این «بروز رسانی» درست است.


#کارن_تبری (ع م خرمی) دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

🔔چنان‌چه/ چنان‌که*

🖍«چنان‌چه» نشانه شرط و به معنای «اگر» است.

مثال: چنان‌چه دوشنبه بیایی به کتابخانه خواهیم‌ رفت.

🖍«چنان‌که» به معنای «همان‌طور» یا «همان‌گونه» است.

مثال: چنان‌که می‌دانیم، بغداد پایتخت کشور عراق است.

✋️برخی «اگر چنان‌چه» یا «چنان‌چه اگر» می‌گویند و می‌نویسند، که یکی از دو واژه، زاید است. این عیب را اصطلاحاً «حشو» می‌نامند.
«اگر چنان‌چه» یا «چنان‌چه اگر» ، یعنی: «اگر، اگر»

♦️پس بهتر است در گفتار و نوشتار، یکی از این دو نشانه شرط به کار رود.
_______________________________
* در شیوه تازه «ریخت نوشتار» (رسم الخط جدید) فارسی، تا جایی که به زیبایی آسیب نرساند، اصل بر جدانویسی است. مثال به جای «آنکه» بهتر است «آن‌که» و به جای «چنانکه»، بهتر است «چنان‌که» نوشته شود.

#کارن_تبری (ع م خرمی) دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

🔔چنان‌چه/ چنان‌که*

🖍«چنان‌چه» نشانه شرط و به معنای «اگر» است.

مثال: چنان‌چه دوشنبه بیایی به کتابخانه خواهیم‌ رفت.

🖍«چنان‌که» به معنای «همان‌طور» یا «همان‌گونه» است.

مثال: چنان‌که می‌دانیم، بغداد پایتخت کشور عراق است.

✋️برخی «اگر چنان‌چه»  یا «چنان‌چه اگر» می‌گویند و می‌نویسند، که یکی از دو واژه، زاید است. این عیب را اصطلاحاً «حشو» می‌نامند.
«اگر چنان‌چه» یا «چنان‌چه اگر» ، یعنی: «اگر، اگر» که یکی زاید است.

♦️پس در کاربرد این دو ترکیب، دقت باید کرد. نباید "چنان‌چه" را به جای "همان طور که" یا "مثل این‌که" به کار برد. زیرا این ترکیب، نشانه‌ شرط است و معنای "اگر" می‌دهد.  همچنین در گفتار و نوشتار، باید یکی از دو نشانه شرط "چنان‌چه" یا "اگر"را به کار رود. کاربرد همزمان این دو نشانه‌ی شرط، حشو است.
-----------------------------------------------------
* در شیوه تازه «ریخت نوشتار» (رسم الخط جدید) فارسی، تا جایی که به زیبایی آسیب نرساند، اصل بر جدانویسی است.  مثال به جای «آنکه» بهتر است «آن‌که» و به جای «چنانکه»، بهتر است «چنان‌که» نوشته شود.

✍#کارن_تبری  (ع م خرمی) دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

📚 نسبت به

🔔واژه «نسبت» معمولا برای مقایسه دو یا چند موضوع به کار می‌رود.

مانند این جمله‌ها:

🍃علی نسبت به همکلاسی‌هایش  اعتماد به نفس بیشتری دارد.

🍃ایران نسبت به کشورهای منطقه از آب و هوای متنوع‌تری برخوردار است.

اما در جمله‌هایی مانند جمله‌های زیر مقایسه‌ای در کار نیست.

⚡️تو نسبت به من بی اعتنایی.

⚡️من نسبت به تو علاقه‌مندم.

⚡️او نسبت به من بدبین شد.

⚡️نظر خود را نسبت به این موضوع اعلام فرمایید.

⚡️هرچه سریع‌تر «نسبت به» این امر اقدام نمایبد.

♦️آیا بهتر نیست این نسبت‌های نابه‌جا از این متن‌ها حذف شود؟

♦️آیا بهتر و روان‌تر نیست بگوییم و بنویسیم:

🖌تو به من بی‌اعتنایی.

🖌من به تو علاقه‌مندم.

🖌او به من بدبین شد.

♦️گاهی هم اگر به جای «نسبت به» عبارت «در باره» را به کار ببریم، جمله‌ای سالم‌تر و روان‌تر خواهیم داشت‌.

🖌نظر خود را «در باره» این موضوع اعلام فرمایید.

🖌هر چه سریع‌تر «در باره» این امر اقدام نمایبد.


✍#کارن_تبری


https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

گاهی دیده و شنیده می‌شود که  می‌نویسند و می‌گویند:

به پاس قدردانی از حضور .....

🔔باید دانست که واژه "پاس" و عبارت "قدر دانی" هر دو یک معنی را می‌رسانند، در کنار هم نهادن این دو نه تنها حشو است، معنی جمله را نیز عوض می‌کند.
مثلا جمله  "ما به پاس قدردانی از کوشش‌های شما در این جا گرد آمده‌ایم" این مفهوم را می‌رساند که ما برای تشکر از قدر‌دانی‌ای  که از تلاش شما شده است در این جا گرد آمدهایم.

در حالی که مقصود آن است که ما برای قدردانی از کوشش‌های شما در این‌جا گرد آمده‌ایم.

🖍پس درست آن است که بنویسیم و بگوییم:

به پاس کوشش‌های شما.....
یا
برای قدردانی کوشش‌های شما...




👌#کارن_تبری

https://telegram.me/karantabarii

#درست_تر_بنویسیم

🦜استمداد طلبیدن

استمداد، واژه‌ای عربی در باب استفعال از ریشۀ «مدد» است. باب استفعال مفهوم خواستن و طلب کردن را می‌رساند.

🍃مدد: کمک، یاری
🌾استمداد: طلب یاری کردن، کمک خواستن
🌑استمداد طلبیدن: حشو قبیح(زائد زشت) است.

🌓پس درست این است که  بگوییم و بنویسیم: «استمداد کردن» یا «یاری طلبیدن»

☀️و درست‌تر و روان‌تراست که بگوییم و بنویسم: «کمک خواستن»، «یاری خواستن»

👌#کارن_تبری


https://telegram.me/karantabarii