تکایە! بمبەخشن
یان لەم دونیا تۆڵەم لێ بسێننەوە!

لەوەتی لەبیرمە وایان فێرکردووم تا ئەو جێگا بۆم دەکرێت بۆ خەڵک قازانجم ببێت, ئەگەر نەمتوانی, زەرەرو زیانم بۆیان نەبێت.
تابۆم کرابێت تێکۆشاوم وابم بەڵام قەت خۆم بە مەحسووم نەزانیوەو نازانم. بگرە ـ نەک بگرە حەتمەن ـ زۆرجار پێش هاتووە نەمزانیبێت و نەمفامیبێت و زیانم بە کەسێ گەیاندبێت!
بۆیە بە ئەوپەڕی خاکەسارییەوە داوا لە ژن و منداڵ, خزم و کەس, دۆس و برا, هاوساو بەراوسا, هاوشاری و هاووڵاتیێکم ئەکەم;  ئەگەر وائەزانن زیانم بۆیان بووە و ستەمێکم لێیان کردووە, بمبەخشن, یان لەم دونیا تۆڵەم لێ بسێننەوە. تاقەتی تۆڵەی ئەو دونیام نییە!
ـ ـ ـ ـ ـ
لطفا اگر ناروایی از من دیده اید, ببخشید! یا در این دنیا انتقام بگیرید! طاقت انتقام قیامت ندارم!

سەیدهاشم هیدایەتی
🔹▪️🔹

دکلمەی متنی زیبا از محمود درویش
باصدای سید حنظله هدایتی

فراموش می‌شوی
گویی که هرگز نبوده‌ای
آدمیزاد باشی
یا متن
فراموش می‌شوی
فراموش می‌شوی گویی هرگز نبوده ای
خبری بوده باشی و یا ردی
فراموش می شوی
من برای جاده هستم…
آن‌جا که ردّ پای کسان بر ردّ پای من وجود دارد
کسانی که رویای من را دنبال خواهند کرد
کسانی که شعری در مدح باغ‌های تبعید بر درگاه خانه‌ها خواهند سرود
آزاد باش از فردایی که می‌خواهی!
از دنیا و آخرت!
آزاد باش از عبادت‌های دیروز!
از بهشت بر روی زمین!
آزاد باش از استعارات و واژگان من!
تا شهادت دهم
هم‌چنان که فراموش می‌کنم
زنده هستم!
و آزادم!

# جای حنظله های ما زندان نیست!

آسیب شناسی جنبش ژینا!(۱)
تاثیر اعتراضات اخیر بر روند توسعه در کردستان

۱.براساس نظریات, مدل ها و الگوهای توسعه, عوامل متعدد و متنوعی مسیر توسعه یافتگی یک جامعه را هموار می سازند. گرچه به تناسب نحله های فکری و خاستگاه های نظریه پردازان توسعه,  ترکیب این عوامل متفاوت معرفی شده است اما در مجموع عواملی شناسایی شده اند که از سوی اکثربت صاحب نظران تاثیرشان بر روند توسعه انکار ناپذیر است از جمله: پول و سرمایه, نیروی انسانی توسعه گرا, دانش و فناوری, فرهنگ حمایت کننده, ساختار و سازماندهی, مدیریت, نهاد قانونگذاری و سیاستگذاری توسعه گرا, منابع طبیعی, نهاد سیاسی قدرتمند حامی  توسعه, امنیت, ثبات و پایداری و...
۲. اگر درکنار عوامل فوق الذکر, رفاه, آزادی و عزت نفس را سه رکن توسعه بدانیم ـ شاید بتوان براساس نظریه تودارو ـ که ابعاد اقتصادی, اجتماعی, فرهنگی و سیاسی را در بر می گیرد در مورد ارتباط بین  شرایط اجتماعی و سیاسی و امنیتی ماه های اخیر با روند توسعه در کشور و از جمله در کردستان سخن گفت!
۳. پیش از ورود به اصل بحث باید دانست که بیش از هفتاد سال پیشینه برنامه ریزی توسعه در ایران, به ویژه مشاهده نتایج حاصله از برنامه های هشت سال جنگ و شش برنامه پنجساله پس از انقلاب و مقایسه موقعیت کردستان با سایر استان ها به استناد شاخص های کمی و کیفی توسعه, گویای این حقیقت تلخ است که اقدامات استراتژیک مشخصی برای توسعه کردستان, از سوی مدیران و سیاستگذاران توسعه کشورـ حتی در زمان هایی که امنیت و ثبات  کامل وجود داشته است ـ  انجام نگرفته است و کردستان هنوز هم جزو توسعه نایافته ترین مناطق کشور به شمار می رود! بدون تردید وجود اعتراضات ماه های اخیر نیز می تواند بهانه ای باشد برای مدیران ناکارامد و تبعیض گرا,  که در تداوم روند هفتاد ساله, به همان اندک فعالیت های مختلف در مسیر توسعه کردستان روی خوش نشان ندهند.
۴. در یک ارزیابی اجمالی وبدون نیاز به هیچ آمار و اطلاعات کمی می توان  گفت: اعتراضات ماه های اخیر, هم می تواند بر روند توسعە جامع کردستان اثرات مثبت داشتە باشد, هم اثرات منفی: از جنبەای می تواند در راستای تقویت عزت نفس و رسیدن به آزادی های نسبی اجتماعی وفرهنگی, تاثیرات مثبتی برجای بگذارد, اما از جنبە منفی به دلیل کاستن از امنیت سرمایه گذاری, می تواند مانعی در راه توسعه, به ویژه در مورد سرمایه گذاری و اقدامات اقتصادی و به ویژه ایجاد اشتغال, به شمار آید. البته این ظاهر قضیه است. برای بحث ریشه ای تر در این مورد تلاش خواهم کرد به تدریج  زنجیره یادداشت هایی را تحت عنوان" آسیب شناسی جنبش ژینا " و ابعاد مثبت و منفی اعتراضات اخیر در کشور, با تمرکز بر کردستان به نگارش در آورم. باتاکید براین نکته که معیار ارزیابی من  در این مورد از یک سو دانش مندرج در کتاب" جنبش اجتماعی چیست؟ تالیف پرفسور هنک جانستون " و از سوی دیگر مشاهدات نگارندە و نیز یافتەهای ناشی از مطالعات شخصی وی خواهد بود که سال هاست در قالب مقالات ویادداشت های متعدد و دو کتاب منتشر شده( مسئلە شناسی توسعە کردستان و درآمدی بر موانع استراتژیک توسعە در کردستان) در معرض دید خوانندگان آثار خود قرار داده ام. درضمن مدتی پیش چکیده یا خلاصه کتاب(جنبش اجتماعی چیست) را درکانال توسعه قرار دادم. علاقه مندان می توانند در همین کانال به آن دسترسی پیدا کنند.

توسعه:کانال اختصاصی سیدهاشم هدایتی
@KDproblems

🔺کارنامه دمکراسی 2022: نروژ شاگرد اول و افغانستان شاگرد آخر جهان

واحد اطلاعات اکونومیست بر اساس چهار شاخص آزادی های مدنی، فرهنگ سیاسی، مشارکت سیاسی و کارامدی دولت، معدل کشورها را در درس دمکراسی اندازه گرفته است.
✔️کمترین نمره صفر و بالاترین نمره هم 10 است.
بر این اساس کشورها به چهار دسته ی اقتدارگرا، ترکیبی، دمکراسی معیوب و دمکراسی کامل تقسیم می شوند.
✔️نروژ با کسب نمره ی 9/75 کامل ترین دمکراسی جهان است.
نیوزیلند، فنلاند، سوئد و ایسلند با معدل های بالای 9 در رده های بعدی هستند.
✔️افغانستان با کسب نمره ی 0.32 بدترین کشور جهان است. پس از آن کشورهای میانمار و کره شمالی با معدل های 1/02 و 1/08 قرار دارند.
✔️ایران با نمره ی 1/95 جایگاه خوبی ندارد و پایین تر از عربستان با نمره 2/08 ایستاده است.
معدل چین و روسیه دو کشور سرنمون اقتدارگرایی به ترتیب 2/26 و 3/24 است.
✔️ترکیه با معدل 4/35 رسما غیردموکراتیک محسوب می شود.
نمره اوکراین هم 5/57 است.
✔️ژاپن، تایوان، استرالیا و کره جنوبی دمکراسی های خوب شرق آسیا هستند.
✔️هند، آمریکا و فرانسه، با پسرفتی محسوس، دمکراسی های معیوب محسوب می شوند.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1

🔹 نمونه ای از گزارش های سیدحنظله هدایتی از شرایط کودکان کار
🔹 تقدیم به حنظله عزیز و همه پدرهای دردمند هم میهن, به ویژه آن پدرانی که فررندان شان چشم به راه آزادی شان از بند و اسارت هستند.
🔹 حنظله جان! هم پدرت و هم پسرت به تو افتخار می کنند. روزت مبارک!
🔹 کاش در روز پدر به خاطر چشم روشنی فرزندان, همه زندانیان "پدر " را و به خاطر چشم روشنی "پدران" همه زندانیان فرزند را آزاد می کردید
🔹 توسعه: کانال اختصاصی سید هاشم هدایتی
t.me/KDproblems

🔺زلزله ای علیه مرزهای سیاسی و تمامیت ارضی

زلزله مرز نمی شناسد. شاید تنها پدیده ی طبیعی که مرزهای قراردادی را در می نوردد.
زلزله ی 7/8 ریشتری بامداد امروز نمونه ای از نقض گسترده ی تمامیت ارضی توسط نیروهای سرکش طبیعت است.
ویرانی گسترده ای که در چند کشور و اقلیم مجزا ببار آورده، مانع " ملی کردن " نام آن می شود.
وحشت مهمان چند کشور شده و شمار زیادی در ترکیه و سوریه کشته شده اند.
کشته هایی از ترک ها، کردها و عرب ها!
نقشه ی ویرانی هم فراتر از ایدئولوژی ها و آرمان های سیاسی است:
از دیاربکر پایتخت ملی گرایی کردی تا غازی انتب; نماد ایستادگی و قهرمانی ترک ها در جنگ استقلال و تا حلب و حما و لاذقیه که روزگاری خاستگاه کادرهای حزب بعث و اخوان المسلمین بودند.
زلزله ی خاورمیانه نامی برازنده تر برای آن است.
اما آیا ذهنیت های زنگار زده و متصلب را هم به لرزه در آورده؟ زمامداران تنگ چشم ظلوم و عنود را بر سر عقل آورده؟
شک دارم! اردوغان هم اکنون به فکر دوختن کیسه رای برای انتخابات اردیبهشت از آوارهای آن است.
بشار در اندیشه ی حیف و میل و مصادره ی کمک های بین المللی است.
کردهای بی دولت را نمی دانم...
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1

آسیب شناسی جنبش ژینا(۲)
پیشینەی اعتراضات

۱. به محض برگزاری رفراندوم جمهوری اسلامی در دهم فروردین ۱۳۵۸ نطفه مخالفت با سیستم سیاسی جدیدی که می خواست جایگزین رژیم شاهنشاهی بشود, از سوی مخالفانش بە ویژە دو جریان سیاسی متشکل بسته شد: اول وابستگان و صاحبان منافع در رژیم پیشین, دوم برخی از گروه ها و احزاب سیاسی که به واسطه ایدئولوژی چپ, ذاتا با ترکیب( جمهوری اسلامی) مشکل داشتند. از آن روز تا کنون, به تدریج در مقاطع مختلف, به واسطه اعمال سیاست ها و عملکرد نظام انقلابی حاکم, گرو ها و دسته جات دیگری از مردم به صف منتقدان و مخالفان جمهوری اسلامی پیوستند از جملە: ملی ـ مذهبی ها, حزب توده ای ها, برخی از رهبران اهل سنت ایران, بخش هایی از گروه های قومی و ملیت های ایرانی, بخش هایی از صاحبان ثروت و سرمایەگذاران, تجار و صنعتگران, بخش هایی از نویسندگان, ادبا, شعرا و هنرمندان, بخش هایی از زنان آزادیخواە, بخش قابل توجهی از سیاسیون درون نظام ـ تحت عنوان جریان اصلاح طلبی ـ گروه های دانشجویی, جریان های صنفی به ویژه کارگران, معلمان و اساتید دانشگاه ها, فعالان مدنی و اجتماعی و غیرهم, که غالبا به صورت مدنی و مسالمت آمیز فعالیت داشته و بعضا به خشونت گرایید, نظیر: رشته ترورهای مجاهدین خلق در شهرهای مختلف کشور و یا حوادث ناگواری که در  کردستان, ترکمن صحرا, بلوچستان و آذربایجان رخ داد!.

۲. متاسفانە از همان ابتدا برخورد حکومت با منتقدان و مخالفان خود به دور از مدارا, تحکم آمیز, خشن و همراه با زندان و اعدام و سرکوب مخالفان و یا حذف از صحنه رقابت بوسیله نظارت استصوابی و فیلترینگ سخت انتخابات بود تا جایی که در سالیان اخیر تمام منافذ سیاست ورزی مسالمت آمیز و مدنی را بر روی فعالان سیاسی بسته و هیچ منتقد و مخالفی را بر نتافته است. در ادامه این روند اتفاق مهمی که رخ داد اضافه شدن ده ها میلیون جوان و نوجوان دختر وپسر وابسته به نسل های نوظهور به خیل جمعیت ایران بود که از یک سو هیچ سنخیتی بین آمال و آرزوهای خود و انقلابیون دهه های چهل و پنجاه ندیده واز دیگر سو باکوله باری از ناکامی روش های مدنی و مسالمت آمیز پیشنیان خود مواجهه اند! و رسیدیم بە آنچە کە بە نظر می رسد نتیجه طبیعی روند چهار دهه پیش است!

۳. پرهیز مسئولان حکومتی از ایجاد فضای گفتگو بین خود و منتقدان و مخالفان به ویژه برخورد سخت حکومت با مطالبات نسل های جدید در یک دهه اخیر که در سال های ۸۸ و ۹۸ و  سرانجام در سال ۱۴۰۱ به اوج خود رسید وضعیت کشور را به وضعیت بحرانی رسانیده است. اعتراضات فراگیر سال ۱۴۰۱ که در شهریور ماه ودر پی مرگ غم انگیز مهسا(ژینا) امینی دختر بیست ساله سقزی در مرکز گشت ارشاد ناجا در تهران رخ داد بر شدت بحران افزود و مشروعیت سیستم حاکم ـ که تضعیف شده دست ناکارآمدی دولت بود ـ را ضعیف تر کرد.

۴. شدت اعتراضات, که متاسفانه صدها کشته و زخمی و هزاران بازداشتی و زندانی را در پی داشت در دو منطقه کردستان و بلوچستان بسیار بیشتر از سایر مناطق کشور بوده و هنوز هم با فراز و نشیب هایی ادامه دارد. در مورد چرایی شدت یافتن اعتراصات این دو منطقه در ادامه این زنجیره یادداشت ها سخن خواهم گفت.

توسعه: کانال اختصاصی سیدهاشم هدایتی
@KDproblems

https://twitter.com/HedayatiHashem/status/1622906566948143106?t=emebIr5xotDnI__MCZa8ZQ&s=35

توسە: کانال اختصاصی سیدهاشم هدایتی
@KDproblems

"زلزله و انسان خردمند"

✍#غریب_سجادی

۱: اگر زمانی "آسمان" و آنچه در آن می‌گذشت به معمای بزرگ زندگی بشر و محور رایزنیها و و محرک تخیلات و ریشه‌ی اسطوره‌زائی‌هایش بود امروز "زمین" و آنچه که در آن می‌گذرد و گذشته است کانون این توجه است.
انسان همواره در طول تاریخ بر آن بوده تا بر تکیه بر خرافات؛ اسطوره‌؛ دین و... پاسخی برای پدیده‌های "زیست جهان"ی که در آن زندگی میکند پیدا کند، مخصوصا واقعه‌ی ترسناک و رمز آلودی همچون #زلزله همیشه مورد توجه انسان بوده چرا که خارج از اراده بشری بوده و تبعاتش هولناک...
هندوها بر این باور بودند که هشت فیل نیرومند زمین را بر پشت خود حمل می‌کنند. زمانی که یکی از این فیل‌ها خسته می‌شود سرش را تکان می‌دهد و به این ترتیب زلزله به وقوع می‌پیوندد.
یونانیان باستان #پوزئیدون خداوند آبها و دریاها و یکی از دوازده ایزد قله اُلمپ‌ را مسئول زمین‌لرزه در سطح زمین می‌دانند. او می‌تواند با نیزه سه شاخه خود به زمین ضربه بزند و سبب پدید آمدن زلزله گردد.
مردم #ایران بر این باور بودند که زلزله با موقعیت شاخ گاوی که زمین را به دوش می‌کشد بستگی دارد. این گاو بر روی یک ماهی بزرگ در دریا زندگی می‌کند و زمانی که خسته می‌شود و یا پلیدی گیتی را در برمی‌گیرد گاو ناشکیبایی کرده و زمین را از یک شاخ خود به شاخ دیگر منتقل می‌کند و زمین در اثر این انتقال می‌لرزد.
در افسانه‌های مردم #ژاپن یک گربه‌ماهی غول‌پیکر در گِل‌های زیرزمینی جزایر ژاپن زندگی می‌کند و فقط "خدای کاشیما" می‌تواند "نامازو" را از حرکت بازدارد. #کاشیما که در افسانه‌های ژاپنی الهه رعد و برق و شمشیر خدا بر روی زمین است با کمک سنگ‌های سنگین گربه‌ماهی را به پایه‌های زمین فشار می‌دهد و زمانی که این الهه دچار سهل‌انگاری یا خستگی شود نامازو با دم خود به زمین ضربه می‌زند و سبب بروز زمین‌لرزه می‌شود.
و...
۲: اما با فرار رسیدن عصر #مدرنیته انسان غربی کوشید برای توضیح پدیده‌ها به جای چنگ زدن به خرافات و اسطوره‌ها دستاویزی در عقل بجوید. به عبارت دیگر مدرنیته برای تثبیت خود به تنها مرجعیت قابل اعتماد که همان خرد بشری بود توسل جست و به نام "روشنگری" کوشید دست سنت، افسانه، اسطوره و حتی دین را در امور، بی مقدار جلوه دهد و بر آن غلبه کند. از زمان #دکارت به بعد فلسفه مدرن نقطه تمرکزش را متوجه خودآگاهی و ذهن کرد. انسان مدرن با تکیه بر #عقل بر روی آیینه خم شده تا نقش و تصویر خود را به عنوان "فاعل شناسا" مشاهده کند و این امر سر آغازی جدیدی بود برای اتکا به عقل و خرد بشری برای تمشیت امور و شکل گیری ذهنیت مدرنی که به تعبیر #هابرماس این ذهنیت توانست عرصه تجربه‌ی روزانه دنیائی که ما در آن زندگی می‌کنیم را از پایه متافیزیکی و دینی جدا کند.
تداوم این رویکر و باور به خرد و عقلانیت در نهایت منجر به توانمندی انسان در مقابل طبیعت، جامعه و دولت شد. فن آوری و #تکنولوژی مدرن زیربنای قدرتمندی انسان در برابر طبیعت را به وجود آورد و #حقوق-شهروندی زیربنای قدرتمندی انسان در مقابل جامعه و دولت را فراهم کرد.
از همین رو دیری نپائید که نوع نگاه به جهان و انسان و اهمیت عقل و خرد بشری مبنائی شد برای تقسیم جوامع به مدرن و عقب مانده...
۳: زلزله‌های ویرانگری که هر از گاهی دامن مردم خاورمیانه و بسیاری دیگر از کشورها را می‌گیرد وجه مشترک بسیاری از این زمین لرزها برای کشورهای توسعه نیافته ویرانگری محض است و اما در مقابل کشورهائی زلزله خیز توسعه یافته همچون ژاپن، زمین لرزه‌های بالای ۸ ریشتر هم بعضا به امری عادی برایشان تبدیل شده است چرا که ژاپن دیگر زلزله را ناشی از فشار گربه ماهی غول پیکر  و یا خشم خدایان به خاطر پلیدی و بی حجابی نمی‌داند بلکه توجیه علمی برای آن پیدا کرده و از همه مهمتر به جای آنکه تکنولوژی را ابزاری برای تسلط صرف و  سرکوب مردم و وسیله‌ای برای تجاوز به آزادی درونی آنها تبدیل کند توانسته آن را به خدمت مردمان و توسعه کشورش در بیاورد تا بر طبیعت مسلط شود برای رسیدن به یک وضعیت بهتر...
هر چند در مقابل در کشورهای توسعه نیافته دیگر کسی زلزله را با شاخ گاو، دم اسب و خرطوم فیل توضیح نمی‌دهد اما واقعیت آن است که علی رغم تکرار این وقایع و فاجعه‌هایش، مهمترین امر غایب در فرایند تصمیم گیری و مدیریت بلایای طبیعی در سطح خرد و کلان به حاشیه رفتن عقلانیت، علم، تکنولوژی و فن آوری است و تا زمانی که این سیکل ادامه داشته باشد هر از گاهی باید خود را برای سرودن مرثیه جدید برای فاجعه‌های تکراری آماده کنیم.
@gharibsajadi62