💡اگر به شناخت تاریخ، فرهنگ و هنر ایران از دریچه‌ای نو علاقه‌مندید پیشنهاد می‌کنیم مجموعه «درسگفتارهای تاریخ هنر ایران» #آریاسپ_دادبه را که به تازگی از سوی مجله «حرفه و هنرمند» به‌صورت رایگان در اختیار مخاطبان قرار گرفته است، ببینید و بشنوید.

▫️این درسگفتارها که شرح و تفسیر مقالاتی‌ست که با عنوان «درسگفتارهای تاریخ هنر ایران» در مجله «حرفه و هنرمند» چاپ شده، تلاشی برای فراهم آوردن مقدمات تاریخ‌نگاری فرهنگ و هنر ایران است؛ از دیدگاهی که به باور آریاسپ دادبه در تاریخ هنر ایران مغفول افتاده است.

🔻دیدن و خواندن این مجموعه ویدئو و مقالات را به‌ویژه به هنرمندان جوان و پژوهشگران عرصه فرهنگ و هنر پیشنهاد می‌کنیم.

◀️ ویدئوهای تاریخ هنر و فرهنگ ایران

⏪ مقالات درسگفتارهای تاریخ هنر ایران

#ایده_ایران #ایران‌شناسی #هنرایرانی
در «جریانـ» باشید.
@Jaryaann

🌱 #نوروز یکی از نشانه‌های ملیت ماست. نوروز یکی از روزهای تجلی روح ایرانی است. نوروز برهان این دعوی است که ایران، با همه‌ی سالخوردگی، هنوز جوان و نیرومند است. پیر نوروز یادها در سر دارد. از آن کرانه‌ی زمان می‌آید، از آنجا که نشانش پیدا نیست. در این راه دراز رنجها دیده و تلخیها چشیده‌است. اما هنوز شاد و امیدوار است. جامه‌‌های رنگ‌رنگ پوشیده‌است، اما از آن همه، یک رنگ بیشتر آشکار نیست و آن رنگ ایران است.

👈 «نوروز یکی از نشانه‌های ملیت ماست» را در «این نشانی» بخوانید و بشنوید.

✍🏻 دکتر #پرویز_ناتل‌خانلری
#ایده_ایران #تداوم_فرهنگی
در «جریانـ» باشید.
@Jaryaann

«ایرانی حکم کسی را داشته که یک قدح چینی گرانبها زیر بغلش بوده و همهٔ سرمایه‌اش همان بوده. می‌ترسیده که اگر بیفتد این قدح بشکند. به هر قیمت خواسته است آن را نگاه دارد. از این‌رو دست‌به‌عصا راه می‌رفته. با خود نگفته: «یا زنگی زنگ یا رومی روم»! با خود نگفته: «مرگ یک‌بار، شیون یک‌بار»! این قدح عبارت بوده است از «موجودیت ایرانی» که او می‌خواسته است حفظ کند.
برای حفظ این امانت خود را به هر آب‌وآتشی زده. به هر رنگی که لازم بوده درآمده و از همین روست که در تاریخ ایران بهترین انسانها دیده شده‌اند و بدترین نیز.

می‌توان دریافت که راه چقدر ناهموار و پرخطر بوده است و ایرانی می‌بایست شخصیت دوگانه به خود بگیرد: هم در راه باشد و هم در بیراه؛ هم همراه باشد و هم حریف. تمام نیروی این ملت نگون‌بخت در طی تاریخ به این نحو مصرف شده است؛ اینکه هم خود باشد و هم آنچه به آن واداشته می‌شده است باشد. «دینامیسم» فرهنگی او نیز از همین خصوصیت سرچشمه می‌گیرد.

فرهنگ ایران، فرهنگ ناشی از دوگانگی و مقاومت است و به همین سبب توانسته فرهنگی بسیار نیرومند از آب درآید»

✍🏼 #محمدعلی_اسلامی‌_ندوشن
📖 ایران و تنهائیش
#ایده_ایران
@Jaryaann

💠 دیباچه‌ای بر نظریه‌ی ایران
نمونه‌ی موردی فلسفه‌ و اندیشه‌ی سیاسی ایرانی در آیینه‌ی یلدا برای آبادانی ایران
(نسخه نخست)

بخشی از نظریه‌ام در مورد ایران را در سخنرانی با موضوع یلدا در سال ۱۳۹۵ در موسسه یاوران سرزمین آریا ارائه کردم ... در این جا به صورت چکیده اشاراتی را می‌افزایم.

توجه داشته باشید که مدرنیته در این‌جا در معنی عام و گسترده‌ی آن در نظر گرفته شده و فقط اشاره به مدرنیته‌ی اروپایی ندارد. در این سخنرانی به عنوان یک نمونه‌ی موردی نشان داده‌ام مدرنیته، فلسفه‌ و اندیشه‌ی سیاسی در ایران دارای منشاء و مبنایی متفاوت با مدرنیته‌ی اروپا بوده است و راه متفاوتی را رفته و می‌رود.

فلسفه‌ی سیاسی و اندیشه‌ی سیاسی مدرنیته اروپایی با الگوواره (پارادایم) مبتنی بر جابجایی سوژه و ابژه و نومینالیسم فلسفی بوده و بنابراین بر مبنای ذهنیت یا سوژه و تسلط (Domination) انسان بر طبیعت، جهان، انسان و خود بوده است. برای همین همواره در مدرنیته‌ی اروپایی، انسان در نقش سوژه (ذهنیت) قرار دارد و رو در رویی مسلطِ سوژه با ابژه و عوارض جدی آن مطرح هست که برای تعدیل آن نیازمند ایجاد سازو کارها و نهادهایی مانند پیمان‌های بین المللی از وستفالی گرفته تا حفاظت محیط زیست، توسعه‌ی پایا (پایدار)، حقوق بشر و ... و نهادهای نظارتی آن‌هاست.

پدیداری سوژه دکارتی و تالی‌های آن از منظر سیاسی منجر به رهایی از امپراتوری مسیحی ژرمنی و پدیداری ملت- دولت‌ها (Nation- State) در دوران مدرن اروپا شد که نیازمند مشروطیت (Constitution) یا حاکمیت قانون بشری برای جلوگیری از فراگیری توتالیتاریسم، فاشیسم و دیکتاتوری‌هایی مانند پلورتاریا شدند.
هم‌چنین ضرورت ایجاد اتحادیه‌ها و پیمان‌ها برای پیشگیری و چاره‌ی عوارض آن بسیار مهم بوده است. مانند پدیدار شدن ایالت متحده آمریکا یا اتحادیه‌ی اروپا و پیمان‌های نظامی تضمین‌کننده امنیت مانند ناتو و نهادهایی مانند دموکراسی، حقوق بشر و مؤسساتی مانند سازمان ملل، شورای امنیت سازمان ملل و دیوان دادگستری بین‌الملل تا بر ظرفیت بالقوه‌ی ایجاد جنگ‌های داخلی و جرائم بین‌المللی غلبه کنند یا در صورت رخداد در آن‌‌ها توانایی دفاع و چاره داشته باشند.

در ایران ما با الگوواره بسیار کهن دیگری از مدرنیته روبه‌رو هستیم که بر مبنای ریشه آن‌را جان و خردی نامیده‌ام و بر مبنای نام، سیمرغی.

در این الگوواره، خرد که خود سه نوع دارد، مکمل جان است که خود در معانی بسیار گسترده‌ای کاربرد دارد و تمامی کارکردهای گوناگون خرد را به عنوان مکمل می‌پوشاند. رابطه مکمل میان جان و خرد چنان اساسی است که ترکیب بنیادین اهورامزدا نیز بر همین ریشه پدیدار گشته است. در این الگوواره سوژه با ابژه مانند مدرنیته اروپایی جابجا نشده بلکه به گواهی #شاهنامه خرد چشم جان و دستگیر انسان در هر دو جهان است:

خرد بهتر از هر چه ایزد بداد
ستایش خرد را به از راه داد
خرد، چشمِ جان است چون بنگری
تو بی چشم، شادان جهان نسپری
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هردو سرای
از او شادمانی و ز اویت غمی است
و ز اویت فزونی و ز اویت کمی است.

تطبیق مدرنیته ایران که منجر به تمدن کاریزی و ملت سیمرغی نخستین شهریاری گیتی یعنی شاهنشاهی ایران شد با مدرنیته‌ی اروپایی که منجر به ملت- دولت‌های امروز و تمدن ویژه آن‌ها شده است نیازمند رسائلی مفصل است. در این جا به اهم و کلیات اشارتی شد و باقی را به فرصتی دیگر وامی‌نهم.

توجه شما را به شرح بیشتری بر فلسفه‌ی سیاسی و اندیشه‌‌ی سیاسی مدرنیته‌ی ایران بر یک نمونه بسیار مهم یعنی موضوع #یلدا در فرهنگ و تمدن ایران در سخنرانی و پاورپوینت پیوست جلب می‌کنم.

توسعه پایدار در مفهوم آبادانی و اجرای قانون طبیعت در آینه‌ی اساطیر یلدا

⬅ فایل شنیداری سخنرانی
⬅ فایل دیداری ارائه

سرفصل‌ها:
۱- تأثیر ساختار سه‌گانه نظام هستی در فرهنگ‌های گوناگون جهان بر تثلیث اساطیری
۲- دسته‌بندی ایزدان اساطیری هندی با قابلیت تعمیم به دیگر اساطیر هند و ایرانی و اروپایی
۳- دسته‌بندی سه گانه نقش‌ها
۴- ایزدان فرمانروا با دو بعد (فرمانروایی و قانون) – (روحانی، جادویی و قضا)
۵- دئوه یا دیوها: ایزدان جنگاور
۶- ایزدان برکت و تولید
۷- تمایز در ایران و هند
۸- بازتاب اساطیر در شخصیت هوشنگ در شاهنامه
۹- هوشنگ و برادرش ویگرد در آینه‌ی متون پهلوی و انعکاس آن در آثار اسلامی
۱۰- متلاشی شدن و تلفیق ایزدان باستانی در ایزد مهر در ایران و اروپا
۱۱- تطبیق هوشنگ و مهر با جشن یلدا
۱۲- برخی از تجلیات ارکان یلدا و ارتباط آن‌ها با هنر هوشنگ و ویگرد

✍🏼 #محمد_احیائی
🗓 ۲۹ آذر ۱۴۰۲
🔗 منبع: کانال جان و خرد
#جان_و_خرد #ایده_ایران
#تجدد #ایران‌شناسی
#توسعه_پایدار #اسطوره #کاریز
@Jaryaann

🔘 تاریخ رنج، تاریخ امید

در دو سال اخیر بسیار شنیده و دیده و خوانده‌ام که «بعد از آبان ۹۸ و هواپیمایی اوکراینی من دیگر آن آدم سابق نشدم». حتی زیاد دیده‌ام که این موضوع برای کثیری از افراد حکم یک معیار اخلاقی و سیاسی را پیدا کرده است و سایر امور سیاسی و حتی اخلاقی و اجتماعی با این ترازو سنجیده می‌شود. این اتفاق البته جدید نیست. تقریباً با هر واقعه بزرگ سیاسی و اجتماعی چنین اتفاقی رخ می‌دهد. خوب به خاطر دارم که در سال‌های بعد از خرداد ۸۸ بسیاری ... چنین حسی داشتند. قطعاً حوادث خون‌بار آبان ۹۸ و هواپیمایی اوکراینی، مانند خرداد ۸۸، نقطه‌های عطفی در تاریخ ایران بوده‌اند. البته باید در نظر داشت که این خشم و معیار قرار گرفتن این وقایع هم یک شبه رخ نداده است. سنگینی و بار سال‌ها و حتی دهه‌ها خشونت و دروغ و ناکارآمدی منجر به این وضعیت پیچیده شده است. تا آنجا که من می‌فهمم، بسیاری از کسانی که چنین نظراتی دارند، در عقیده و نظر خود صادق‌اند. اما ... تاریخ رنج در ایران، با تاریخ آشنایی ما با آن یکی نیست.

هنوز هستند بسیاری از افرادی که شب‌های تلخ تابستان ۶۷ را به خاطر می‌آورند که خانواده‌ها و دوستان زندانیان دربند، شب‌ها تا صبح گوش به رادیوهای خارج از کشور می‌دادند تا از میان لیست اعدامیانی آن روزها در این رادیوها پخش می‌شد، بتوانند خبری از عزیزان خود بگیرند. هنوز بسیاری هستند که صدای شیون و فریاد و ناله ناگهانی خانواده‌هایی را به یاد می‌آوردند که در جلوی دادگاه‌های انقلاب یا زندان‌ها به جای اجازه ملاقات یا خبری از فرزندان و شوهران و همسران و برادران و خواهران و پدران و مادران خود، با کیف و ساکی از وسایل به جا مانده از زندانی مواجه می‌شدند.
[...]
ایران باقی مانده است چون نیاکان ما همیشه از «شعله‌های امید نهفته در سینه خود» محافظت کرده‌اند. در برابر جنگ و محاصره اجانب و مزدوران آنها، در برابر استبداد داخلی و فساد و تباهی آنها، در برابر هر آن چیزی که موجودیت این سرزمین را زیر سوال برده بود، دلیرانه و شرافتمندانه مقاومت کرده‌اند. ایران بارها و بارها شکست خورده است. بارها و بارها تا معرض نابودی پیش رفته است. اما هر بار ققنوس‌وار از زیر خاکستر شکست و رنج، دوباره سربرآورده است. به قولی ایران، چون سرو کهنسال و راست قامتی است که گاهی در برابر مصائب و مشکلات چنان خم می‌شود که گویی دیگر امیدی به این «کهن‌پیر جاوید برنا» نیست. اما این سرو هرگز نمی‌شکند. همیشه بار دیگر کمر راست می‌کند و استوار می‌ایستد. درد و رنج و حس استیصال و شکست ناشی از وقایع خون‌بار آبان ۹۸ و هواپیمایی اوکراینی نیز بخشی از تاریخ درد و رنج میهن ماست. تاریخی که قدمتی به اندازه قدمت تاریخ این سرزمین دارد. و البته در کنار این تاریخ درد و رنج، همیشه تاریخ امید و شکوه و افتخار و شادی هم بوده است.

✍🏼 #سیدکوهزاد_اسماعیلی
⬅ متن کامل
🗓 ۱۶ دی‌‌ماه ۱۴۰۰
🔗 منبع: کانال وبلاگ اوخان
🌳 عکس از عباس کیارستمی از مجموعه «تک درخت»
#ایده_ایران #امید #مقاومت
@Jaryaann

⭕️ بیستم دیماه زادروز #شاهرخ_مسکوب نویسنده، شاهنامه‌پژوه، مترجم و پژوهشگر نامدار ایرانی است.

مسکوب سال ۱۳۰۲ در بابل به دنیا آمد و فروردین ۱۳۸۴ در پاریس درگذشت و پیکرش به ایران منتقل شد. او از معدود روشنفکرانی بود که از دهه‌ها پیش به اهمیت بازخوانی فرهنگ و اسطوره‌های ایرانی پی برد. او به بررسی سنجش‌گرانه عرفان، اسطوره و حماسه در فردوسی، حافظ و دیگر متفکرانِ ایرانی می‌‌پردازد. پروژه‌ فکریِ مسکوب را می‌توان به نوعی بازسازی هویت ایرانی دانست. او از نخستین نویسندگان ایرانی‌ست که شروع به جُستارنویسی می‌کند. او شرافت‌مندانه و اخلاقی زیست و با وجود دانش و بینش کم‌نظیرش، در میانسالی برای تأمین هزینه‌های زندگی خود در عکاسی خواهرزاده‌اش در پاریس مشغول به کار شد.

مسکوب از جمله روشنفکرانی‌ست که آگاهی از آثار و اندیشه‌های او امروزه به اعتلای فکری جامعه ایران می‌انجامد.

🔻 از جمله آثار او می‌توان به این موارد اشاره کرد:
مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیار / سوگ سیاوش: در مرگ و رستاخیز / ملیت و زبان: نقش دیوان، دین و عرفان در نثر فارسی (هویت ایرانی و زبان فارسی) / چند گفتار در فرهنگ ایران (شکاریم یک سر همه پیش مرگ: جستارها، گفتارها و نوشتارها) / تن پهلوان و روان خردمند / سفر در خواب / روزها در راه / کتاب مرتضی کیوان / ارمغان مور: جستاری در شاهنامه / درآمدی به اساطیر ایران

در اینجا می‌توان سلسله جلسات کلاس شاهنامه شاهرخ مسکوب را شنید.

#شاهنامه #ایده_ایران
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🔻فایل‌های صوتی نشست‌های پرسش‌های ایران🔻

🎙 جلسه اول: دکتر علی میرسپاسی
موضوع: تاملاتی در باب جنبش زن، زندگی، آزادی

🎙جلسه دوم: دکتر احمد صدری
موضوع: نگاهی به فردای ایران

🎙 جلسه سوم: دکتر رسول نفیسی
موضوع: نظریه‌ای در باب جنبش زن، زندگی، آزادی

🎙 جلسه چهارم: دکتر فاطمه صادقی
موضوع: نگاهی دیگر به جنبش زن، زندگی، آزادی

🎙 جلسه پنجم: دکتر محسن خلیلی
موضوع: انحطاط در فرهنگ ایرانی

🎙 جلسه ششم: محمود فتوحی
موضوع: دوره‌ی صفویه و انحطاط ایران

🎙 جلسه هفتم: دکتر محمدمهدی مجاهدی
موضوع: برنامه‌ای برای فردای ایران

🎙 جلسه هشتم: دکتر همایون کاتوزیان
موضوع: خلیل ملکی و سوسیالیسم ایرانی

🎙 جلسه نهم: دکتر نعمت‌الله فاضلی
موضوع: تجدد ایرانی

🎙 جلسه دهم: دکتر حسین هوشمند
موضوع: جان رالز و آینده ایران

🎙 جلسه یازدهم: اقای احسان هوشمند
موضوع: نگاهی به انقلاب فرهنگی در ایران

🎙 جلسه دوازدهم: دکتر پاملا کریمی
موضوع: معرفی کتاب ایرانی دیگر

🎙 جلسه سیزدهم: دکتر محمد بهشتی
موضوع: معرفی کتاب ایران کجاست ایرانی کیست؟

🎙 جلسه چهاردهم: دکتر امیر مازیار
موضوع: وضعیت فلسفه هنر در ایران

🔗 منبع
#حلقه_دیدگاه_نو
#مسئله_ایران #ایده_ایران
#نظریه_انحطاط #تاریخ #اندیشه #ایران
@Jaryaann

🌱 #نوروز یکی از نشانه‌های ملیت ماست. نوروز یکی از روزهای تجلی روح ایرانی است. نوروز برهان این دعوی است که ایران، با همه‌ی سالخوردگی، هنوز جوان و نیرومند است. پیر نوروز یادها در سر دارد. از آن کرانه‌ی زمان می‌آید، از آنجا که نشانش پیدا نیست. در این راه دراز رنجها دیده و تلخیها چشیده‌است. اما هنوز شاد و امیدوار است. جامه‌‌های رنگ‌رنگ پوشیده‌است، اما از آن همه، یک رنگ بیشتر آشکار نیست و آن رنگ ایران است.

👈 «نوروز یکی از نشانه‌های ملیت ماست» را در «این نشانی» بخوانید و بشنوید.

✍🏻 دکتر #پرویز_ناتل‌خانلری
#ایده_ایران #تداوم_فرهنگی
در «جریانـ» باشید.
@Jaryaann

💠 تأملی در فلسفه، معنا و کارکرد جشن‌های ایرانی

🎙دکتر قدمعلی سَرامی
⚡️ پیشنهاد می‌کنیم این چند دقیقه را گوش دهید و به عنوان عیدی #نوروز برای دیگران ارسال کنید تا هم آگاهی همگانی درباره چیستی و چرایی #جشن_ایرانی افزایش یابد و هم دست در دست هم کمک کنیم به تحقق اهداف این جشن‌ها:
جست‌وجوی #معنا، گسترش #مهر و #شادی و تحقق #همبستگی و #یاری در جامعه
🔗 منبع: برگه اینستاگرامی دکتر سرامی
#ایده_ایران
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

ایران بزرگ فرهنگی تا کجاست؟

🎙سخنران: دکتر مرتضی رضوان‌فر
🔹 میزبان: امین داودی - انجمن علمی تاریخ دانشگاه بهشتی
🗓 ۱۵ خرداد ۱۳۹۹

دکتر رضوان‌فر در جستجوی ایرانی‌ها و فرهنگ و آثارشان (از #نوروز تا زبان #فارسی و #هنر_ایرانی و ...) به کشورهای مختلفی از چین و چچن تا آفریقا سفر کرده است.

🔗 منبع
#شنیدنی
#ایران_فرهنگی #تاریخ
#ایده_ایران #صادرات_فرهنگی
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

✨ نوروز به مثابهٔ توسعه
گفت‌وگوی دکتر #نعمت‌الله_فاضلی
با ماهنامه گفت‌وگوی اجتماعی، ویژهٔ نوروز
اسفند ۱۴۰۲

• توسعه نمی‌تواند بیرون از #فرهنگ جامعه اتفاق بیفتد.
• #نوروز یک منبع مهم معنا برای مواجههٔ خلاق با مسالهٔ #توسعه است.
• در طول تاریخ و بویژه در دورهٔ معاصر، نوروز نقش مهمی در انسجام و بهبود زندگی اجتماعی ایرانیان داشته است.
• نوروز از سویی ما را به دورترین نقطه‌های تاریخ پیوند می‌زند و از سویی یک راهبرد کلان فرهنگی رو به آینده است.
• نوروز به معنای پیروزی خیر بر شر و #امید به این پیروزی در کالبد معنایی انسان ایرانی و ناخودآگاه ایرانیان باقی‌مانده است.
• نوروز فضای #گفت_و_گو، ملاقات، باهم بودن، #شادی، نو شدن، و به رسمیت شناختن تفاوت‌ها است که می‌تواند بعنوان نظریه‌ای برای فهم ایران و مسالهٔ توسعه در نظر گرفته شود.

🔗 منبع: گفت‌وگوی اجتماعی
#ایده_ایران #رواداری #همبستگی
@Jaryaann

💠 ستون اصلی، ایران است!

«انسان‌ورزی، حضور و بازیگری» و بعد سازوکار تحقق آن‌ها که «حضور و ادب، اسلوب و آداب، و ساحت و عرصه» است مقولاتی انسانی‌اند و شرق و غرب و ملیت ندارد. هیچ آدمی‌زاده‌ای از عرفان خالی نیست، فقط شرطش، فهم و تحویل گرفتن آن است. پیام کتاب این است که حکمت وجودی انسان روی زمین انسان‌ورزی است. برای بازیگر شدن هم اول باید آدم‌های باحضوری داشته باشید، البته به این معنی نیست که صد درصد جامعه باحضور باشد. ۵۱ درصد افراد جامعه باید برای خودشان حضور قائل باشند، چون آن ۵۱ درصد قاعده بازی را می‌ریزند. کشور ما الان آدم‌های باحضور دارد، اما متأسفانه به ۵۱ نمی‌رسد و به همین دلیل قاعده بازی را آن‌ها نمی‌نویسند.

🎙#فرهنگ_رجایی
در گفت‌وگو با احمد غلامی به مناسبت انتشار کتاب تازه‌اش: «حضور و بازیگری در امر سیاسی»

⬅ دیدن ویدیوی کامل گفت‌وگو

🔗 منبع: کانال شرق
#ایده_ایران #حضور #ایران‌دوستی
@Jaryaann

✨ایرانیان سرانجام نیکی را بر بدی پیروز می‌کنند!

«خیزشی که این سال‌ها درباره #فردوسی و #شاهنامه آغاز شده است خود نشانه آن است که هرگاه ایرانی در بزنگاهی قرار می‌گرفته دست توسل به این کتاب دراز می‌کرده. اکنون در برابر برخورد با تمدن صنعتی، ما در چنین وضعی هستیم. چنان‌که می‌دانیم محتوای شاهنامه نبرد نیکی با بدی است و "ایرانیان" سرانجام نیکی را بر بدی پیروز می‌کنند. می‌گوید: «مرا دین و دانش رهاند درست» شاهنامه نمی‌گذارد ایرانی در خواب غفلت باقی بماند.»

🗓 پنجم اردیبهشت‌ماه، سالروز درگذشت استاد #محمدعلی_اسلامی‌_ندوشن

🔗 منبع: کانال دکتر اسلامی نُدوشن
#ایده_ایران
@Jaryaann

‍💠 ایرانی کیست؟

این ایرانیت مخلوط عجیبی است از دین و معتقدات ملّی و آداب و عادات و نحوۀ اندیشیدن و ویژگی‌های منبعث از طبیعت و اقلیم و جغرافیا و عوارض ناشی از حوادث و مصائب.
این خصیصه کسی نمی‌گوید که سراپا محسنات است، آمیخته‌ای است از مقداری حسن و عیب با هم و آمیخته‌ای است از مجموع رسوب جریان‌های قرون، در سرزمینی پر از حوادث که تجربه‌ها و درس‌ها را مقداری به صورت خصلت و طبیعت درآورده است و چون یادگارهایی است از دوران‌های خوش و ناخوش زندگی، ناچار از اجزای متفاوت و متعارض ترکیب گرفته است و این خود بعضی از واکنش‌های ایرانی را پیش‌بینی‌ناپذیر کرده است.
فی‌المثل در برابر ترک‌های عثمانی که بزرگ‌ترین امپراتوری اسلام هستند می‌ایستد ولی چون صفویه به دورۀ انحطاط می‌رسد، به چند هزار قندهاری راه می‌دهد که تا قلب اصفهان پیش آیند ولی چند سال بعد همان سپاهیان شکست‌خوردۀ تحقیرشده به سرکردگی نادرقلی تا دهلی می‌تازند و همۀ هجوم‌آورندگان را عقب می‌رانند.
و این ایرانی با فرهنگی زندگی کرده است. این ایرانی یک بار سنگین فرهنگ بر پشت دارد که به‌آسانی نمی‌تواند خود را از آن جدا کند. این فرهنگ تنها کتاب‌ها، بناها و ظرف‌هایی که از زیر خاک بیرون می‌آیند و قالی‌ها و الحان موسیقی نیست بلکه فرهنگ بسیار غنی عامّه نیز هست که عبارت باشد از قصه‌ها و ترانه‌ها و آداب و رسوم و مثل‌ها تا برسد به نوع تفکر و شیوۀ زندگی.
همین شاخصیت فرهنگی بوده است که مانع شده است تا ایران در قلمرو بزرگ خلافت بنی‌امیّه و بنی‌عباس و بعد عثمانی‌ها مستهلک گردد و باز هم خیال می‌کنم همین شاخصیت فرهنگی کمک کرد تا ایران دوران پرتلاطم قرن نوزدهم را که قرن گسترش استعمار است پشت سر بگذارد و یک سرزمین مستعمره نشود. در حالی که کشورهای همسایۀ او و کشورهای مشابه او به استعمار درآمدند، ایران را یک استقلال ظاهری نگه داشت، هرچند به حکم ضعف شرقی خود از استثمار در امان نماند. اگر روزی مطالعۀ عمیق برای کشف علل صورت گیرد، خواهند دید که فرهنگ و تمدن ایران در این میان خالی از نقش نبوده است.

✍🏼 #محمدعلی_اسلامی‌_ندوشن
📖 #کتاب ایران و تنهائیش، شرکت سهامی انتشار، ص ۲۲۶-۲۲۸.

🗓 ۳ شهریورماه، زادروز دکتر اسلامی نُدوشن
#ایرانیت #ایده_ایران
@Jaryaann

💡 آیا اساساً چیزی به نام قوم فارس وجود دارد؟

#احسان_هوشمند جامعه‌شناس، ایران‌شناس و پژوهشگر موضوع اقوام در ایران که زادهٔ بیجار در استان کردستان است در این مصاحبه به این پرسش و به درهم‌آمیختگی فرهنگی و زبانی ایرانیان به‌عنوان مصداق #وحدت_در_کثرت به سبب قدمت کشور #ایران و شهرنشینی در آن، نقش اسطوره‌های مشترک در شکل‌گیری #ایده_ایران و وجود تنوع زبانی و علل ظهور #قوم‌گرایی در #تاریخ معاصر ایران می‌پردازد.

⬅️ متن کامل این مصاحبه با انصاف نیوز
🔗 منبع
⏪ نسخۀ دیداری کامل مصاحبه

❗️به دوست‌داران موضوعاتی مانند کثرت‌ زبانی و فرهنگی و هویت‌های قومی در ایران، مباحث ملی و #ایران‌شناسی و به افرادی که در زمینه‌های فرهنگی و آموزشی فعالیت یا مسئولیتی دارند پیشنهاد می‌کنیم این مصاحبه را ببینند یا بخوانند.
@Jaryaann