🔵 درباره وتوی مضاعف در #شورای_امنیت و #مکانیسم_ماشه
✍🏻 دکتر محمد حبیبی مجنده؛ استاد #حقوق_بین‌الملل
موضوعات مطرح در شورای امنیت دو دسته است: شکلی و غیرشکلی. در موضوعات شکلی، شورا با اکثریت تصمیم می‌گیرد (۹ رای موافق). در موضوعات غیرشکلی (ماهوی) تصمیم شورا با اکثریت ۹ رای که همه اعضای دایم هم موافق باشند است (وتو). رای ممتنع عضو دایم، رای موافق شمرده می‌شود.
چه موضوعاتی شکلی یا غیرشکلی است؟ در ماده ۲۷ منشور ملل متحد، تعریفی ذکر نشده است. بعد از ثبت شکایت آمریکا از ایران مبنی بر نقض برجام این موضوع مطرح می‌شود که آیا آمریکا حق شکایت از ایران را دارد یا خیر. یعنی آیا باید فرایند پیش‌بینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱ در مورد شکایت آمریکا به جریان افتد یا خیر.
در حال حاضر در این باره در شورا اختلاف وجود دارد و اکثر اعضا معتقدند آمریکا با خروج از برجام، عنوان «مشارکت‌کننده» در برجام را از دست داده و نمی‌تواند از حق شکایت به شورا استفاده کند. اما خود آمریکا مدعی است چون نام این کشور در بند ۱۰ قطعنامه در زمره مشارکت‌کنندگان ذکر شده پس چنین حقی دارد.
مرجعی غیر از خود شورا برای حل این اختلاف وجود ندارد. پس شورا باید در این زمینه تصمیم بگیرد. آیا همین تصمیم شورا، شکلی است یا ماهوی؟ رویه شورا بر این است که تصمیم‌گیری در مورد شکلی یا ماهوی بودن یک موضوع، خود امری ماهوی است و تابع حق وتو. پس آمریکا می‌تواند تصمیم به شکلی بودن موضوع را وتو کند (وتوی اول).
وقتی شکلی بودن موضوع با وتو منتفی شود، خود موضوع که ماهوی باشد به رای گذاشته می‌شود و اینجا هم آمریکا می‌تواند تصمیم به رد شکایت این کشور را وتو کند (وتوی دوم). به این ترتیب، شکایت آمریکا از ایران به جریان می‌افتد.
آنگاه نوبت اجرای بندهای ۱۱ و ۱۲ قطعنامه می‌رسد. در مجموع، از تاریخ ثبت شکایت، شورا باید ظرف ۳۰ روز در مورد پیش‌نویس قطعنامه ادامه لغو تحریم‌های موضوع قطعنامه‌های قبلی تصمیم بگیرد. هر عضو شورا از جمله آمریکا می‌تواند چنین قطعنامه‌ای پیشنهاد دهد. این پیشنهاد باید ظرف ۱۰ روز ارائه شود وگرنه رئیس شورا قطعنامه را پیشنهاد می‌دهد.
اگر قطعنامه پیشنهادی در شورا رد شود، چه با کسب نکردن رای اکثریت یا با وتو، ۳۰ روز پس از تاریخ ارائه شکایت، قطعنامه‌های تحریمی قبلی خودبخود احیا می‌شود. این طرحی است که آمریکا تهدید به اجرای آن کرده و به نظر آنها نقصی ندارد. مقررات قطعنامه ۲۲۳۱ در بندهای ۱۱ و ۱۲، جنبه الزامی دارد.
اما چگونگی سد کردن این مسیر که ناگزیر به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت منتهی می‌شود و چالش‌های مربوط به آن موضوعی است که باید جداگانه بدان پرداخت.
🌍https://t.me/InternationalRel
✍🏻 دکتر محمد حبیبی مجنده؛ استاد #حقوق_بین‌الملل
موضوعات مطرح در شورای امنیت دو دسته است: شکلی و غیرشکلی. در موضوعات شکلی، شورا با اکثریت تصمیم می‌گیرد (۹ رای موافق). در موضوعات غیرشکلی (ماهوی) تصمیم شورا با اکثریت ۹ رای که همه اعضای دایم هم موافق باشند است (وتو). رای ممتنع عضو دایم، رای موافق شمرده می‌شود.
چه موضوعاتی شکلی یا غیرشکلی است؟ در ماده ۲۷ منشور ملل متحد، تعریفی ذکر نشده است. بعد از ثبت شکایت آمریکا از ایران مبنی بر نقض برجام این موضوع مطرح می‌شود که آیا آمریکا حق شکایت از ایران را دارد یا خیر. یعنی آیا باید فرایند پیش‌بینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱ در مورد شکایت آمریکا به جریان افتد یا خیر.
در حال حاضر در این باره در شورا اختلاف وجود دارد و اکثر اعضا معتقدند آمریکا با خروج از برجام، عنوان «مشارکت‌کننده» در برجام را از دست داده و نمی‌تواند از حق شکایت به شورا استفاده کند. اما خود آمریکا مدعی است چون نام این کشور در بند ۱۰ قطعنامه در زمره مشارکت‌کنندگان ذکر شده پس چنین حقی دارد.
مرجعی غیر از خود شورا برای حل این اختلاف وجود ندارد. پس شورا باید در این زمینه تصمیم بگیرد. آیا همین تصمیم شورا، شکلی است یا ماهوی؟ رویه شورا بر این است که تصمیم‌گیری در مورد شکلی یا ماهوی بودن یک موضوع، خود امری ماهوی است و تابع حق وتو. پس آمریکا می‌تواند تصمیم به شکلی بودن موضوع را وتو کند (وتوی اول).
وقتی شکلی بودن موضوع با وتو منتفی شود، خود موضوع که ماهوی باشد به رای گذاشته می‌شود و اینجا هم آمریکا می‌تواند تصمیم به رد شکایت این کشور را وتو کند (وتوی دوم). به این ترتیب، شکایت آمریکا از ایران به جریان می‌افتد.
آنگاه نوبت اجرای بندهای ۱۱ و ۱۲ قطعنامه می‌رسد. در مجموع، از تاریخ ثبت شکایت، شورا باید ظرف ۳۰ روز در مورد پیش‌نویس قطعنامه ادامه لغو تحریم‌های موضوع قطعنامه‌های قبلی تصمیم بگیرد. هر عضو شورا از جمله آمریکا می‌تواند چنین قطعنامه‌ای پیشنهاد دهد. این پیشنهاد باید ظرف ۱۰ روز ارائه شود وگرنه رئیس شورا قطعنامه را پیشنهاد می‌دهد.
اگر قطعنامه پیشنهادی در شورا رد شود، چه با کسب نکردن رای اکثریت یا با وتو، ۳۰ روز پس از تاریخ ارائه شکایت، قطعنامه‌های تحریمی قبلی خودبخود احیا می‌شود. این طرحی است که آمریکا تهدید به اجرای آن کرده و به نظر آنها نقصی ندارد. مقررات قطعنامه ۲۲۳۱ در بندهای ۱۱ و ۱۲، جنبه الزامی دارد.
اما چگونگی سد کردن این مسیر که ناگزیر به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت منتهی می‌شود و چالش‌های مربوط به آن موضوعی است که باید جداگانه بدان پرداخت.
🌍https://t.me/InternationalRel
Telegram
🌍کانال تخصصی روابط بین‌الملل
نخستین کانال تخصصی روابط بین‌الملل
- معرفی کتاب و مقاله؛
- اطلاع‌رسانی برنامه‌های تخصصی و همایش‌ها؛
- تحلیل و تفسیر آخرین تحولات منطقه‌ای و جهانی؛
- ارائه‌ی تحلیل‌های مرتبط با تحولات روز.
مطالب مندرج، تنها «بازتاب» اخبار است
نه نظر گردانندگان کانال.
- معرفی کتاب و مقاله؛
- اطلاع‌رسانی برنامه‌های تخصصی و همایش‌ها؛
- تحلیل و تفسیر آخرین تحولات منطقه‌ای و جهانی؛
- ارائه‌ی تحلیل‌های مرتبط با تحولات روز.
مطالب مندرج، تنها «بازتاب» اخبار است
نه نظر گردانندگان کانال.
🌍کانال تخصصی روابط بین‌الملل
🔴 #آمریکا امروز ماشه را می‌چکاند؟! 🔻 #دونالد_ترامپ، رئیس‌جمهور #آمریکا، به خبرنگاران گفته #مایک_پمپئو، وزیر امور خارجه امروز به #نیویورک می‌رود تا شکایت از #ایران به‌دلیل زیر پا گذاشتن توافق #برجام و درخواست به‌کار افتادن #سازوکار_ماشه را به شورای امنیت…
🔴 #فوری
#آمریکا سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران را فعال کرد.
آمریکا رسماً خواستار فعالسازی #مکانیسم_ماشه شد
🔻 دولت آمریکا با ارائه نامه‌ای رسماً سازمان ملل را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی #ایران مطع کرد.
#آمریکا سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران را فعال کرد.
آمریکا رسماً خواستار فعالسازی #مکانیسم_ماشه شد
🔻 دولت آمریکا با ارائه نامه‌ای رسماً سازمان ملل را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی #ایران مطع کرد.
Twitter
Al Jazeera News
BREAKING: US formally demands restoration of all UN sanctions on Iran, setting the stage for Security Council crisis. More soon on https://t.co/hGzrK2N8WC https://t.co/yIdgsAS28Y
🌍کانال تخصصی روابط بین‌الملل
🔴 بازگشت همه تحریم‌های #شورای_امنیت ملل متحد یعنی چه و با #ایران چه خواهد کرد؟ (1) 🔻 ایالات متحده #آمریکا درصدد است به جای تمدید تحریم تسلیحاتی #ایران که در آن ناکام ماند، همه تحریم‌های لغوشده‌ی شورای امنیت بر اساس توافق #برجام را احیا کند که در میان آنها…
🔴 رویترز: ۱۳عضو شورای امنیت با فعال کردن #سازوکار_ماشه علیه #ایران مخالفند
ظاهرا ۱۳ کشور از ۱۵ عضو شورای امنیت با درخواست آمریکا برای فعال کردن #مکانیسم_ماشه علیه ایران مخالف هستند. وزیر خارجه آمریکا پیش‌تر ایران را به نقض برجام متهم کرده و خواستار بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شده بود.
خبرگزاری رویترز می‌گوید، نامه‌هایی از ۱۳ عضو شورای امنیت مشاهده کرده که در آنها با درخواست اخیر ایالات متحده برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی مخالفت شده است.
این کشورها شامل چهار عضو دائم شورای امنیت (روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه) و دیگر اعضای این دوره شامل آلمان، بلژیک، اندونزی، تونس، ویتنام، نیجر، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، آفریقای جنوبی و استونی می‌شوند.
مخالفان با اقدام آمریکا برای این کار به همان استدلالی استناد کرده‌اند که پیش‌تر دیگر طرف‌های باقیمانده در توافق هسته‌ای و #جوزپ_بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز مطرح کرده‌اند.
#UNSC
ظاهرا ۱۳ کشور از ۱۵ عضو شورای امنیت با درخواست آمریکا برای فعال کردن #مکانیسم_ماشه علیه ایران مخالف هستند. وزیر خارجه آمریکا پیش‌تر ایران را به نقض برجام متهم کرده و خواستار بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شده بود.
خبرگزاری رویترز می‌گوید، نامه‌هایی از ۱۳ عضو شورای امنیت مشاهده کرده که در آنها با درخواست اخیر ایالات متحده برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی مخالفت شده است.
این کشورها شامل چهار عضو دائم شورای امنیت (روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه) و دیگر اعضای این دوره شامل آلمان، بلژیک، اندونزی، تونس، ویتنام، نیجر، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، آفریقای جنوبی و استونی می‌شوند.
مخالفان با اقدام آمریکا برای این کار به همان استدلالی استناد کرده‌اند که پیش‌تر دیگر طرف‌های باقیمانده در توافق هسته‌ای و #جوزپ_بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز مطرح کرده‌اند.
#UNSC
Reuters
Thirteen of 15-member U.N. Security Council oppose U.S. push for Iran sanctions
NEW YORK (Reuters) - The United States was further isolated on Friday over its bid to reimpose international sanctions on Iran with 13 countries on the 15-member U.N. Security Council expressing their opposition, arguing that Washington’s move is void given…
🔴 آیا #آمریکا می‌تواند با #وتوی_مضاعف ماشه بازگشت تحریم‌های #ایران را بچکاند؟
♦️ آمریکا همچنان در تلاش است تا تحریم های تسلیحاتی ایران را تمدید کند؛ محدودیتی که براساس مفاد برجام، ۲۷ مهر ماه به پایان می‌رسد. تلاش‌های گسترده دیپلماتیک آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه پس از آن شدت گرفت که اکثریت اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد با پیش نویس قطعنامه این کشور برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران مخالفت کردند.
♦️ #دونالد_ترامپ پس از روی کار آمدن به عنوان ریاست جمهوری بر سیاست‌هایی تأکید کرده که منتقد #چند_جانبه‌گرایی هستند. خروج آمریکا از پیمان تجاری #ترانس_پاسیفیک، خروج از #معاهده_اقلیمی_پاریس، خروج از سازمان #یونسکو، خروج از شورای #حقوق_بشر سازمان ملل، خروج از #برجام، خروج از پیمان موشک های میان برد هسته ای با #روسیه، قطع بودجه سازمان جهانی بهداشت و خروج از معاهده #آسمان‌های_باز با روسیه از جمله تصمیم‌هایی هستند که در پی اتخاذ سیاست نفی چند جانبه گرایی اتخاذ شده‌اند.
♦️ درخواست برای اعمال #مکانیسم_ماشه و نظم جهانی جدید
به نظر می‌رسد که جهان پس از سی‌امین روز از زمان ارائه درخواست رسمی آمریکا به شورای امنیت برای اعمال مکانیسم ماشه، با یک نظام جهانی جدید مواجه شود. بررسی های انجام شده در زمینه چگونگی فعال کردن مکانیسم ماشه توسط آمریکا نشان می‌دهد که خروج این کشور از توافقی جهانی، یکی از علل اصلی ناکامی آمریکا در برخورد با ایران بوده است.
🔺 #بریتانیا، #فرانسه و #آلمان در بیانیه‌ای مشترک درخواست اعمال مکانیسم ماشه توسط آمریکا را رد کرده اند. آنان اعلام کردند که نمی‌توانند از اقدام آمریکا پشتیبانی کنند چرا که به اعتقاد این سه کشور اروپایی رفتار آمریکا با تلاش‌های فعلی شان در حمایت از برجام هماهنگی ندارد. از همین رو واکنش تروئیکای اروپایی به درخواست آمریکا را می‌توان نوعی مقابله با #یکجانبه‌گرایی این کشور ارزیابی کرد.
⭕️ #آمریکا چاره‌ای جز استفاده از وتوی مضاعف ندارد
🔻 از آنجا که اجماع بر سر حق آمریکا در استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ و فعالسازی #سازوکار_ماشه بعید است، این کشور چاره‌ای جز استفاده از «وتوی مضاعف» نخواهد داشت.
⭕️ آیا آمریکا می تواند از وتوی مضاعف بر اساس ماده ۱۰۹ منشور ملل که از سال ۱۹۴۶ بارها استفاده شده، بهره ببرد؟
🔻 اگر رویه دهه ۱۹۴۰ مبنا قرار گیرد، آمریکا به تنهایی قادر است از وتوی مضاعف استفاده کند اما اگر قطعنامه ۲۳۷ مجمع عمومی ملاک باشد، این کشور باید از همراهی یک عضو شورای امنیت که ترجیح با عضو دائم است، برخوردار شود.
🔻 قطعنامه‌های رویه‌ای عکس قطعنامه‌های بنیادین ذیل بند ۲۷ منشور ملل متحد تعریف می‌شوند که با رأی اکثریت یعنی ۹ نفر و بدون استفاده از حق وتو به تصویب می‌رسند. با این حال از سپتامبر ۱۹۵۹ که شکایت شوروی از حمله نظامی #ویتنام در شورای امنیت مطرح شد تاکنون کمتر از وتوی مضاعف استفاده شده است.
🔻 شوروی در سال ۱۹۵۹ و در پی حمله نظامی ویتنام شکایتی را در شورای امنیت ثبت کرد اما فرانسه، بریتانیا و آمریکا با تصویب قطعنامه رویه ای با این خواسته شوروی مخالفت کردند. رئیس وقت شورای امنیت نظر شوروی را به رأی گذاشت. در این رأی گیری فقط شوروی با نظر خودش موافق بود و بقیه اعضا مخالفت کردند. از همین رو رئیس وقت شورای امنیت با نظر شوروی مخالفت کرد و قطعنامه سه کشور غربی را رویه ای دانست.
اما در موردی دیگر #روسیه مداخله نظامی‌اش را در #گرجستان و #اوکراین با استفاده از حق وتوی مضاعف به رسمیت شناخت؛ اقدامی که با نظر مثبت یک عضو دیگر شورای امنیت یعنی چین همراه شده بود.
⭕️ نیاز آمریکا به یک همراه در شورای امنیت
🔻 پس بر اساس روش شورای امنیت، مخالفان خواسته آمریکا باید قطعنامه رویه ای را مطرح کنند که شواهد نشان از مخالفت آمریکا با این قطعنامه دارد. در اینجا آمریکا باید درخواست رأی‌گیری دیگری مبنی بر اینکه آیا این قطعنامه رویه ای است را ارائه دهد. با اعلام نظر منفی توسط آمریکا، این کشور می‌تواند قطعنامه کشورهای مخالف را در قالب قطعنامه بنیادین وتو کند.
🔻 پس اگر رویه شورای امنیت تا سال ۱۹۵۰ در نظر گرفته شود، تنها رأی منفی آمریکا برای وتوی مضاعف کافی است اما اگر قطعنامه «چالش رأی گیری در شورای امنیت» که در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسیده است ملاک قرار بگیرد، استفاده از حق وتوی مضاعف محدود می‌شود. پس در اینجا هم آمریکا چاره‌ای جز همراه کردن یک عضو برای موفقیت در اعمال مکانیسم ماشه ندارد.
⬅️ درباره‌ی آنچه «وتوی مضاعف» خوانده می‌شود در اینجا بخوانید.
⬅️ وتوی مضاعف در شورای امنیت ملل متحد
#UNSC
♦️ آمریکا همچنان در تلاش است تا تحریم های تسلیحاتی ایران را تمدید کند؛ محدودیتی که براساس مفاد برجام، ۲۷ مهر ماه به پایان می‌رسد. تلاش‌های گسترده دیپلماتیک آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه پس از آن شدت گرفت که اکثریت اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد با پیش نویس قطعنامه این کشور برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران مخالفت کردند.
♦️ #دونالد_ترامپ پس از روی کار آمدن به عنوان ریاست جمهوری بر سیاست‌هایی تأکید کرده که منتقد #چند_جانبه‌گرایی هستند. خروج آمریکا از پیمان تجاری #ترانس_پاسیفیک، خروج از #معاهده_اقلیمی_پاریس، خروج از سازمان #یونسکو، خروج از شورای #حقوق_بشر سازمان ملل، خروج از #برجام، خروج از پیمان موشک های میان برد هسته ای با #روسیه، قطع بودجه سازمان جهانی بهداشت و خروج از معاهده #آسمان‌های_باز با روسیه از جمله تصمیم‌هایی هستند که در پی اتخاذ سیاست نفی چند جانبه گرایی اتخاذ شده‌اند.
♦️ درخواست برای اعمال #مکانیسم_ماشه و نظم جهانی جدید
به نظر می‌رسد که جهان پس از سی‌امین روز از زمان ارائه درخواست رسمی آمریکا به شورای امنیت برای اعمال مکانیسم ماشه، با یک نظام جهانی جدید مواجه شود. بررسی های انجام شده در زمینه چگونگی فعال کردن مکانیسم ماشه توسط آمریکا نشان می‌دهد که خروج این کشور از توافقی جهانی، یکی از علل اصلی ناکامی آمریکا در برخورد با ایران بوده است.
🔺 #بریتانیا، #فرانسه و #آلمان در بیانیه‌ای مشترک درخواست اعمال مکانیسم ماشه توسط آمریکا را رد کرده اند. آنان اعلام کردند که نمی‌توانند از اقدام آمریکا پشتیبانی کنند چرا که به اعتقاد این سه کشور اروپایی رفتار آمریکا با تلاش‌های فعلی شان در حمایت از برجام هماهنگی ندارد. از همین رو واکنش تروئیکای اروپایی به درخواست آمریکا را می‌توان نوعی مقابله با #یکجانبه‌گرایی این کشور ارزیابی کرد.
⭕️ #آمریکا چاره‌ای جز استفاده از وتوی مضاعف ندارد
🔻 از آنجا که اجماع بر سر حق آمریکا در استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ و فعالسازی #سازوکار_ماشه بعید است، این کشور چاره‌ای جز استفاده از «وتوی مضاعف» نخواهد داشت.
⭕️ آیا آمریکا می تواند از وتوی مضاعف بر اساس ماده ۱۰۹ منشور ملل که از سال ۱۹۴۶ بارها استفاده شده، بهره ببرد؟
🔻 اگر رویه دهه ۱۹۴۰ مبنا قرار گیرد، آمریکا به تنهایی قادر است از وتوی مضاعف استفاده کند اما اگر قطعنامه ۲۳۷ مجمع عمومی ملاک باشد، این کشور باید از همراهی یک عضو شورای امنیت که ترجیح با عضو دائم است، برخوردار شود.
🔻 قطعنامه‌های رویه‌ای عکس قطعنامه‌های بنیادین ذیل بند ۲۷ منشور ملل متحد تعریف می‌شوند که با رأی اکثریت یعنی ۹ نفر و بدون استفاده از حق وتو به تصویب می‌رسند. با این حال از سپتامبر ۱۹۵۹ که شکایت شوروی از حمله نظامی #ویتنام در شورای امنیت مطرح شد تاکنون کمتر از وتوی مضاعف استفاده شده است.
🔻 شوروی در سال ۱۹۵۹ و در پی حمله نظامی ویتنام شکایتی را در شورای امنیت ثبت کرد اما فرانسه، بریتانیا و آمریکا با تصویب قطعنامه رویه ای با این خواسته شوروی مخالفت کردند. رئیس وقت شورای امنیت نظر شوروی را به رأی گذاشت. در این رأی گیری فقط شوروی با نظر خودش موافق بود و بقیه اعضا مخالفت کردند. از همین رو رئیس وقت شورای امنیت با نظر شوروی مخالفت کرد و قطعنامه سه کشور غربی را رویه ای دانست.
اما در موردی دیگر #روسیه مداخله نظامی‌اش را در #گرجستان و #اوکراین با استفاده از حق وتوی مضاعف به رسمیت شناخت؛ اقدامی که با نظر مثبت یک عضو دیگر شورای امنیت یعنی چین همراه شده بود.
⭕️ نیاز آمریکا به یک همراه در شورای امنیت
🔻 پس بر اساس روش شورای امنیت، مخالفان خواسته آمریکا باید قطعنامه رویه ای را مطرح کنند که شواهد نشان از مخالفت آمریکا با این قطعنامه دارد. در اینجا آمریکا باید درخواست رأی‌گیری دیگری مبنی بر اینکه آیا این قطعنامه رویه ای است را ارائه دهد. با اعلام نظر منفی توسط آمریکا، این کشور می‌تواند قطعنامه کشورهای مخالف را در قالب قطعنامه بنیادین وتو کند.
🔻 پس اگر رویه شورای امنیت تا سال ۱۹۵۰ در نظر گرفته شود، تنها رأی منفی آمریکا برای وتوی مضاعف کافی است اما اگر قطعنامه «چالش رأی گیری در شورای امنیت» که در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسیده است ملاک قرار بگیرد، استفاده از حق وتوی مضاعف محدود می‌شود. پس در اینجا هم آمریکا چاره‌ای جز همراه کردن یک عضو برای موفقیت در اعمال مکانیسم ماشه ندارد.
⬅️ درباره‌ی آنچه «وتوی مضاعف» خوانده می‌شود در اینجا بخوانید.
⬅️ وتوی مضاعف در شورای امنیت ملل متحد
#UNSC
www.jstor.org
The So-Called "Double Veto" on JSTOR
Yuen-li Liang, The So-Called "Double Veto", The American Journal of International Law, Vol. 43, No. 1 (Jan., 1949), pp. 134-144
🔵 چرا نمی‌توانیم و نباید بگوییم #آمریکا عضو #برجام نیست؟
✍🏻 سیامک کریمی
🔹در هفته‌های اخیر بحث مفصل و داغی درباره امکان یا عدم امکان بهره‌مندی آمریکا از مکانیسم ماشه، موجود در برجام و بالتبع قطعنامه 2231 شورای امنیت مطرح شده است. براساس بند 11 قطعنامه اخیرالذکر که اصطلاحاً مکانیسم ماشه خوانده می‌شود، یکی از دولت‌های عضو برجام می‌تواند اعلام کند که یکی دیگر از طرف‌های برجام مرتکب نقض ماهوی برجام شده و در نتیجه خواستار آن شود که قطعنامه جدیدی برای «تداوم تعلیق» تحریم‌های ایران به رأی گذاشته شود. اگر ظرف 10 روز، این قطعنامه پیشنهاد نشود یا در صورت پیشنهاد با وتوی یکی از دولت‌های دارای حق وتو (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) رو‌به‌رو شود، تحریم‌های ایران به طور خودکار اجرایی می‌شوند.
🔹با اعلام خروج #آمریکا از #برجام در روز 17 اردیبهشت 97 این سوال مطرح است که آیا اصولاً آمریکا می‌تواند از #مکانیسم_ماشه استفاده کند یا خیر؟ به نظر می‌رسد که برای پاسخ دقیق به این پرسش لازم است، ماهیت آن عمل حقوقی که مستند مکانیسم ماشه است، مورد بررسی قرار گیرد.
🔹برجام بعد از موافقت از سوی دولت‌های طرف آن، در سال 2015 در قالب قطعنامه‌ای مستقل، از سوی شورای امنیت مورد رأی قرار گرفت. بنابراین، از زمان تصویب این قطعنامه، با دو سند رو‌به‌رو هستیم: 1) برجام؛ که با وجود اختلاف‌نظرهای مختلف، آن را باید سندی سیاسی و فاقد الزام حقوقی دانست و 2) قطعنامه 2231 که بسیاری از مفاد آن به دلیل اتکا به فصل هفتم منشور ملل متحد و ادبیات به کار رفته در آن لازم‌الاجراست. تفسیر برجام به یک عنوان یک عمل حقوقی با ماهیت قطعنامه‌ای شورای امنیت حاوی نتایج ویژه‌ای است.
🔹یکی از اصلی‌ترین نتایج تفسیر فوق آن است که طرف‌های برجام نمی‌توانند به اختیار خود از آن خارج شوند، چرا که هیچ دولتی اجازه ندارد راساً درباره حضور یا خروج از قطعنامه‌های شورای امنیت تصمیم‌گیری کند. این اصلی تثبیت‌شده در حقوق سازمان ملل متحد است که فقط خود شورای امنیت مجاز است که خروج از تعهدات قطعنامه‌هایش را اجازه دهد. بنابراین، استدلال دولت آمریکا بعد از 17 اردیبهشت 97 و استدلال برخی از حقوق‌دانان ایرانی و خارجی مبنی بر اینکه آمریکا دیگر عضو برجام نیست چندان با مبنای حقوقی قطعنامه‌های شورای امنیت سازگار نیست.
🔹اگر این تفسیر پذیرفته شود که آمریکا از روز 17 اردیبهشت 97 به اختیار خود از برجام خارج شده است، آنگاه باید بپذیریم که دولت‌های دیگر نیز می‌توانند از قطعنامه‌های دیگر شورای امنیت اعلام خروج کنند. این نوع تفسیر، اگرچه ظاهراً و در حال حاضر به سود ایران است اما همچون شمشیری دولبه بوده و می‌تواند به ضرر ما تمام شود چرا که پذیرش اینکه آمریکا این اختیار را داشته که از برجام و قطعنامه 2231 خارج شود به این معناست که خروج این کشور در روز 17 اردیبهشت 97 و بازگشت تحریم‌های ایران، وجاهت حقوقی داشته است.
🔹نباید فراموش کرد که یکی از پیامدهای تخلف بین‌المللی، قطع عمل متخلفانه در صورت استمرار آن است. پس اگر جانب این تفسیر را بگیریم که آمریکا از قطعنامه 2231 خارج شده و همچنان خارج از آن قرار دارد پس عملاً پذیرفته‌ایم که عمل دولت ترامپ در روز 17 اردیبهشت ممنوعیتی نداشته است وگرنه باید بازگشت آن به برجام را حمایت کنیم. بنابراین، آمریکا همچنان عضو قطعنامه 2231 به شرح خود قطعنامه بوده و ملتزم به تعهدات خود از جمله تعلیق تحریم‌های ایران و واجد صلاحیت استفاده از مکانیسم ماشه به عنوان یکی از اعضای برجام است. اما آیا این بدان معناست که این دولت همچنان مجاز به استفاده از مکانیسم ماشه خواهد بود؟
🔹قبل از هر استدلالی بگذارید پاسخ سوال فوق را بدهیم. خیر آمریکا با وجود آنکه عضو برجام به شمار می‌آید، اجازه توسل به مکانیسم ماشه را ندارد. چرا؟ چون رابطه‌ای متقابل میان حقوق و تکالیف در روابط حقوقی وجود دارد که می‌توان از آن تحت عنوان «توازن حق و تکلیف هوفلدی» یاد کرد. «وسلی هوفلد» حقوقدان مشهور آمریکایی، نظریه‌ای در تبیین مبانی حق ارائه داده که بخشی از آن، مبیّن وجود رابطه متقابل میان حق و تکلیف است. براساس این مفهوم، اگر کشوری از تعهدات خود شانه خالی کند، به دشواری می‌توان پذیرفت که اجازه بهره‌مندی از حقوق موجود در یک رابطه حقوقی را دارا باشد.
🔹در حقیقت، براساس توازن حق و تکلیف هوفلدی، نوعی توازن متقابل میان حقوق و تکالیف در نظم حقوقی بین‌المللی برقرار است و هر حقی متقابلاً تضمین هر تکلیفی و به‌عکس هر تکلیفی تضمین هر حقی است. وقتی آمریکا، تعهدات ناشی از برجام و قطعنامه 2231 را برای ماه‌هاست که اجرا نمی‌کند، منطقاً نمی‌تواند مدعی بهره‌مندی از حقوق ناشی از این قطعنامه یا همان مکانیسم ماشه شود.
🌍 https://t.me/InternationalRel
✍🏻 سیامک کریمی
🔹در هفته‌های اخیر بحث مفصل و داغی درباره امکان یا عدم امکان بهره‌مندی آمریکا از مکانیسم ماشه، موجود در برجام و بالتبع قطعنامه 2231 شورای امنیت مطرح شده است. براساس بند 11 قطعنامه اخیرالذکر که اصطلاحاً مکانیسم ماشه خوانده می‌شود، یکی از دولت‌های عضو برجام می‌تواند اعلام کند که یکی دیگر از طرف‌های برجام مرتکب نقض ماهوی برجام شده و در نتیجه خواستار آن شود که قطعنامه جدیدی برای «تداوم تعلیق» تحریم‌های ایران به رأی گذاشته شود. اگر ظرف 10 روز، این قطعنامه پیشنهاد نشود یا در صورت پیشنهاد با وتوی یکی از دولت‌های دارای حق وتو (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) رو‌به‌رو شود، تحریم‌های ایران به طور خودکار اجرایی می‌شوند.
🔹با اعلام خروج #آمریکا از #برجام در روز 17 اردیبهشت 97 این سوال مطرح است که آیا اصولاً آمریکا می‌تواند از #مکانیسم_ماشه استفاده کند یا خیر؟ به نظر می‌رسد که برای پاسخ دقیق به این پرسش لازم است، ماهیت آن عمل حقوقی که مستند مکانیسم ماشه است، مورد بررسی قرار گیرد.
🔹برجام بعد از موافقت از سوی دولت‌های طرف آن، در سال 2015 در قالب قطعنامه‌ای مستقل، از سوی شورای امنیت مورد رأی قرار گرفت. بنابراین، از زمان تصویب این قطعنامه، با دو سند رو‌به‌رو هستیم: 1) برجام؛ که با وجود اختلاف‌نظرهای مختلف، آن را باید سندی سیاسی و فاقد الزام حقوقی دانست و 2) قطعنامه 2231 که بسیاری از مفاد آن به دلیل اتکا به فصل هفتم منشور ملل متحد و ادبیات به کار رفته در آن لازم‌الاجراست. تفسیر برجام به یک عنوان یک عمل حقوقی با ماهیت قطعنامه‌ای شورای امنیت حاوی نتایج ویژه‌ای است.
🔹یکی از اصلی‌ترین نتایج تفسیر فوق آن است که طرف‌های برجام نمی‌توانند به اختیار خود از آن خارج شوند، چرا که هیچ دولتی اجازه ندارد راساً درباره حضور یا خروج از قطعنامه‌های شورای امنیت تصمیم‌گیری کند. این اصلی تثبیت‌شده در حقوق سازمان ملل متحد است که فقط خود شورای امنیت مجاز است که خروج از تعهدات قطعنامه‌هایش را اجازه دهد. بنابراین، استدلال دولت آمریکا بعد از 17 اردیبهشت 97 و استدلال برخی از حقوق‌دانان ایرانی و خارجی مبنی بر اینکه آمریکا دیگر عضو برجام نیست چندان با مبنای حقوقی قطعنامه‌های شورای امنیت سازگار نیست.
🔹اگر این تفسیر پذیرفته شود که آمریکا از روز 17 اردیبهشت 97 به اختیار خود از برجام خارج شده است، آنگاه باید بپذیریم که دولت‌های دیگر نیز می‌توانند از قطعنامه‌های دیگر شورای امنیت اعلام خروج کنند. این نوع تفسیر، اگرچه ظاهراً و در حال حاضر به سود ایران است اما همچون شمشیری دولبه بوده و می‌تواند به ضرر ما تمام شود چرا که پذیرش اینکه آمریکا این اختیار را داشته که از برجام و قطعنامه 2231 خارج شود به این معناست که خروج این کشور در روز 17 اردیبهشت 97 و بازگشت تحریم‌های ایران، وجاهت حقوقی داشته است.
🔹نباید فراموش کرد که یکی از پیامدهای تخلف بین‌المللی، قطع عمل متخلفانه در صورت استمرار آن است. پس اگر جانب این تفسیر را بگیریم که آمریکا از قطعنامه 2231 خارج شده و همچنان خارج از آن قرار دارد پس عملاً پذیرفته‌ایم که عمل دولت ترامپ در روز 17 اردیبهشت ممنوعیتی نداشته است وگرنه باید بازگشت آن به برجام را حمایت کنیم. بنابراین، آمریکا همچنان عضو قطعنامه 2231 به شرح خود قطعنامه بوده و ملتزم به تعهدات خود از جمله تعلیق تحریم‌های ایران و واجد صلاحیت استفاده از مکانیسم ماشه به عنوان یکی از اعضای برجام است. اما آیا این بدان معناست که این دولت همچنان مجاز به استفاده از مکانیسم ماشه خواهد بود؟
🔹قبل از هر استدلالی بگذارید پاسخ سوال فوق را بدهیم. خیر آمریکا با وجود آنکه عضو برجام به شمار می‌آید، اجازه توسل به مکانیسم ماشه را ندارد. چرا؟ چون رابطه‌ای متقابل میان حقوق و تکالیف در روابط حقوقی وجود دارد که می‌توان از آن تحت عنوان «توازن حق و تکلیف هوفلدی» یاد کرد. «وسلی هوفلد» حقوقدان مشهور آمریکایی، نظریه‌ای در تبیین مبانی حق ارائه داده که بخشی از آن، مبیّن وجود رابطه متقابل میان حق و تکلیف است. براساس این مفهوم، اگر کشوری از تعهدات خود شانه خالی کند، به دشواری می‌توان پذیرفت که اجازه بهره‌مندی از حقوق موجود در یک رابطه حقوقی را دارا باشد.
🔹در حقیقت، براساس توازن حق و تکلیف هوفلدی، نوعی توازن متقابل میان حقوق و تکالیف در نظم حقوقی بین‌المللی برقرار است و هر حقی متقابلاً تضمین هر تکلیفی و به‌عکس هر تکلیفی تضمین هر حقی است. وقتی آمریکا، تعهدات ناشی از برجام و قطعنامه 2231 را برای ماه‌هاست که اجرا نمی‌کند، منطقاً نمی‌تواند مدعی بهره‌مندی از حقوق ناشی از این قطعنامه یا همان مکانیسم ماشه شود.
🌍 https://t.me/InternationalRel
Telegram
🌍کانال تخصصی روابط بین‌الملل
نخستین کانال تخصصی روابط بین‌الملل
- معرفی کتاب و مقاله؛
- اطلاع‌رسانی برنامه‌های تخصصی و همایش‌ها؛
- تحلیل و تفسیر آخرین تحولات منطقه‌ای و جهانی؛
- ارائه‌ی تحلیل‌های مرتبط با تحولات روز.
مطالب مندرج، تنها «بازتاب» اخبار است
نه نظر گردانندگان کانال.
- معرفی کتاب و مقاله؛
- اطلاع‌رسانی برنامه‌های تخصصی و همایش‌ها؛
- تحلیل و تفسیر آخرین تحولات منطقه‌ای و جهانی؛
- ارائه‌ی تحلیل‌های مرتبط با تحولات روز.
مطالب مندرج، تنها «بازتاب» اخبار است
نه نظر گردانندگان کانال.
🔵 عقب‌نشینی دولت بایدن از « #مکانیسم_ماشه» و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد
🔹 رویترز می‌گوید ایالات متحده #آمریکا لغو درخواست دولت #ترامپ را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی #ایران، به اطلاع شورای امنیت رسانده است
🔹 سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل به شورای امنیت اطلاع داده که دولت جو بایدن از اقدام دولت پیشین آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، موسوم به مکانیسم ماشه، صرف نظر کرده است.
#UN
🔹 رویترز می‌گوید ایالات متحده #آمریکا لغو درخواست دولت #ترامپ را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی #ایران، به اطلاع شورای امنیت رسانده است
🔹 سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل به شورای امنیت اطلاع داده که دولت جو بایدن از اقدام دولت پیشین آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، موسوم به مکانیسم ماشه، صرف نظر کرده است.
#UN
U.S.
U.S. rescinds Trump White House claim that all U.N. sanctions had been reimposed on Iran
The United States on Thursday told the United Nations Security Council it was rescinding a Trump administration assertion that all U.N. sanctions had been reimposed on Iran in September.