دیپلماسی اقتصادی | IEDS
1.35K subscribers
585 photos
70 videos
21 files
387 links
🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
Institute for Economic Diplomacy Studies (IEDS)
📌 اولین اندیشکده #تخصصی_دانشگاهی در حوزه دانش و تجربه روابط اقتصادی بین‌الملل

💻 سایت: http://www.eco-dip.ir

🆔 ارتباط با ما: @AHarabpour
Download Telegram
#مقاله_تخصصی
#کشاورزی

💢 #کشت_فراسرزمینی ایران در #قزاقستان؛ رویکرد جدید به ظرفیت‌های اقتصادی آسیای مرکزی

ولی کوزه­‌گر کالجی؛ پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات ایران شرقی

🔰 یکی از #راهبردهایی که برخی از کشورها در زمینه تأمین #امنیت_غذایی اتخاذ کرده‌اند، بهره‌گیری از منابع #تولید و #توسعه کشاورزی در کشورهایی است که دارای منابع کافی و ارزان برای تولید می‌باشد، که این راهبرد در ایران تحت عنوان «#کشت_فراسرزمینی» یا به زبانی ساده «کشاورزی در کشورهای دیگر» شناخته می‌شود. اهداف کشاورزی فراسرزمینی از جانب #کشورها و شرکت‌های حقیقی و حقوقی متفاوت است. این اهداف می‌تواند شامل تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور #سرمایه‌گذار، تأمین #انرژی از طریق تولید سوخت‏­‌های زیستی، تولید در کشور هدف به منظور #صادرات محصولات کشاورزی یا ترکیبی از موارد فوق است.

❇️ مزایای متعددی برای کشت فراسرزمینی مطرح شده است که در این بین مواردی مانند تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور و ایجاد اطمینان از تأمین نیاز کشور توسط سرمایه ‏گذاران داخلی، استفاده از منابع فراسرزمینی (آب و خاک و…) و امکان #برنامه_ریزی برای حفظ و احیای منابع پایه تولید کشور، وجود زمینه‏‌های مستعد و مناسب برای فعالیت #اقتصادی و سودآور توسط #بخش_خصوصی و فعالان اقتصادی، وجود بازار مطمئن و مناسب برای سرمایه‌گذاران کشاورزی فراسرزمینی، فراهم آمدن بازار مناسب برای صدور #نهاده‌های تولید از قبیل ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی، پمپ‌های آب و… و از همه مهمتر صدور #خدمات فنی و مهندسی کشاورزی، ایجاد فضای مناسب برای به کارگیری فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی، کسب مهارت و تجربه فعالان بخش خصوصی با حضور پایدار در عرصه جهانی و رقابت با تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی و #عرضه‌کنندگان خدمات فنی و مهندسی کشاورزی سایر کشورها و تبادل اطلاعات علمی، فنی و اجرایی با سایر رقبا در کشورهای هدف و #انتقال_تجربیات به داخل کشور از جمله مزیت­‌های شایان توجه کشت فراسرزمینی محسوب می­شود.

❇️ موارد و ملاحظات یاد شده در رابطه با کشاورزی #ایران نیز صادق است. علی‌­رغم نقاط قوت و #فرصت‌های مناسب بخش #کشاورزی کشور، وجود موانع و مشکلاتی از جمله قرارگرفتن بخش زیادی از کشور در منطقه خشک و نیمه خشک، تغییرات اقلیم و وقوع خشکسالی‌های پی‌ در پی، کوچکی واحدهای بهره‌برداری اراضی، محدودیت #منابع_آب و خاک باعث عدم تحقق اهداف بخش کشاورزی شده است. 90 درصد منابع آبی در ایران در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و طبق گزارش‌های بین‌المللی ایران در مرحله بحرانی قرار دارد. از طرفی با #فرسایش_خاک، شوری و گچ دار بودن آن نیز دست به گریبان است. به طور میانگین می‌توان گفت یک هکتار کشت محصولات حدود 10 هزار مترمکعب آب مصرف می‌کند. بنابراین هر هکتار #کشت_فراسرزمینی را می‌توان معادل 10000 متر مکعب آب صرفه‌جویی در نظر گرفت. بنابراین، کشاورزی فراسرزمینی نوعی #تجارت_آب مجازی است. از سوی دیگر، مشکلات فراروی #واردات مواد غذایی از جمله وجود معادلات دیپلماتیک در تجارت مواد غذایی به ویژه در مواقع #بحران‏، نوسانات شدید قیمتی، تغییر #ذخایر_راهبردی و… باعث شد که کشت فراسرزمینی به منظور تأمین بخشی از نیاز و تقاضای مواد غذایی کشور به‌عنوان راهکاری پشتیبان، اهمیت پیدا کند.

❇️ ورود ایران به موضوع کشت فراسرزمینی در #قزاقستان، رویکردی مثبت و جدید به ظرفیت های اقتصادی منطقه #آسیای_مرکزی به شمار می رود. از نقطه نظر اقتصادی، جمهوری قزاقستان از اعضای مهم و تاثیرگذار اتحادیه اقتصادی #اوراسیا پس از فدراسیون #روسیه است که با توجه به اجرایی ­شدن توافقنامه #تجارت_آزاد ایران و اتحادیه از اوایل آبان 1398، مطالعه و بررسی محصولات تولیدی در کشت فراسرزمینی از نظر #تعرفه­‌های_ترجیحی و #گمرگی و صادارات و واردات و امور #بانکی مطابق با مفاد توافقنامه تجارت آزاد امری ضروری به نظر می­رسد. ضمن آن که ورود ایران به کشت فراسرزمینی در قزاقستان در فضای نسبتاً مساعد #سیاسی و اقتصادی پس از توافقنامه #برجام صورت گرفت. اما پس از خروج یک جانبه ایالات متحده #آمریکا از برجام، اعمال #تحریم­‌های مختلف علیه کشورمان بویژه در حوزه بانکی و افزایش شایان توجه قیمت #ارز و عدم تخصیص ارز دولتی (ارز نیمایی) به بخش­های خصوصی که پیامدهای منفی بر فعالیت شرکت­های ایرانی فعال در کشت فراسرزمینی در قزاقستان برجای گذاشته است، شناسایی و تعریف راهکارهای مناسب و #عملیاتی برای حفظ و تقویت کشت فراسرزمینی در قزاقستان در شرایط #تحریمی امری ضروری به نظر می­رسد.

🔻 متن کامل #مقاله در پیوند زیر:

https://plink.ir/C5Q33

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#اقتصادجهانی

💢 واکاوی اثرات #کرونا بر اقتصاد جهان

محمدمهدی بازگیرخوب؛ پژوهشگر دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 بهمن ماه ۱۳۹۸، زمانی که مقام های #چینی برای اولین بار از شیوع ویروس ناشناخته ای خبر دادند که حالا میلیاردها نفر کاملا با آن آشنا هستند، شاید کمتر کسی پیش بینی می کرد ظرف مدت کوتاهی عده زیادی بیمار شوند و کمر #اقتصادجهان زیر فشار این موجود نامرئی خم شود. طولی نکشید که این ویروس مرزهای چین را درنوردید. مرز بسیاری از #کشورها بسته شد، هواپیماها زمین گیر شدند، بسیاری از فعالیت های اقتصادی از حرکت ایستاد، #شغل های زیادی از دست رفت، #بازارهای_مالی سقوط کرد و بسیاری از دولت ها مجبور به تزریق پول به اقتصادشان شدند.

❇️ هر چند ابعاد اقتصادی این #بحران به دلیل نامشخص بودن نقطه پایان آن هنوز به روشنی مشخص نیست، ولی بسیاری این بحران را بدتر از اتفاقاتی نظیر بحران اقتصادی ۱۲ سال پیش در جهان خوانده یا آن را با “#رکود_بزرگ” دوران پس از بحران ۱۹۲۹ میلادی مقایسه کرده اند. از جمله نهادهایی که عمق بحران کنونی را شدیدتر از بحران اقتصادی بیش از یک دهه پیش خوانده، #صندوق_بین_المللی_پول است. این سازمان در بیان وضعیت کنونی گفته این بحران هیچ شباهتی به بحران های قبلی ندارد و “بسیار بدتر” از رکود قبلی است که جهان قبلا شاهد آن بوده است.

❇️ هر چند درباره #خسارات سنگین شیوع این ویروس بر اقتصاد جهان تا حد زیادی اتفاق نظر وجود دارد، ولی عده‌ای هم بر این باورند ریشه و #ساختار بحران اقتصادی کنونی با آنچه پیشتر #جهان شاهد آن بوده متفاوت است. این دسته می گویند ریشه بحران کنونی مانند آنچه در سال ۲۰۰۸ اتفاق افتاد “مالی” نیست.

این یادداشت سعی دارد مروری کوتاه از #بحران_های_مالی 1930 و 2008 داشته باشد و آن ها را با بحران اقتصادی ناشی از #کرونا مقایسه کند. همچنین سعی دارد تا آمار هایی جالب و معتبر از وضعیت کنونی اقتصادی جهان که توسط صندوق بین المللی پول منتشر شده است ارائه دهد. علاوه بر این ها، بخشی از وضعیت اقتصادی #امریکا که حدود یک چهارم اقتصاد دنیا است را مورد بررسی مختصر قرار می دهد.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

https://plink.ir/wigV5

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#تحلیل_تصویری
#اقتصادجهانی

⭕️ مردم کدام #کشورها مرفه‌ترند؟

در #نمودار بالا، سبز تیره #مرفه‌ترین منطقه های جهان در سال 2019 را نشان می دهد.
پس از آن به ترتیب سبز روشن، صورتی، قرمز، و سپس قرمز تیره که نشانه از #فقر و نداری مطلق است.

🔸 رنگ نقشه در #اروپا، آمریکای شمالی، اقیانوسیه و #ژاپن، عمدتا سبز تیره است.

🔸 #چین که زمانی فقیر و گرسنه بود، به رنگ سبز روشن درآمده است. این بزرگ‌ترین برنامه #فقرزدایی تاریخ است.

🔸 #روسیه قرمز است؛ یعنی هنوز اندازه اقتصادش کوچک و در #فناوری غیرنظامی عقب‌ است.

🔸 کشورهای عرب #خلیج‌فارس رنگ سبز روشن را از #نفت‌وگاز سرشار و شمار اندک مردم‌شان دارند.

🔸 #سوئیس با اندازه میانه ثروت شهروندان‌اش که 227891 دلار است، ثروت‌مندترین و #هائیتی در قاره آمریکا که اندازه میانه ثروت شهروندان‌اش 214 دلار است، فقیرترین کشور دنیا هستند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#گزارش_تحلیلی
#تجارت_جهانی

💢 تحولات تجارت #کالایی طی دو دهه اخیر

معاونت بررسى‌هاى اقتصادى اتاق بازرگانى، صنايع، معادن و كشاورزى تهران

🔰 #تجارت_کالایی جهان طی ۲۰ سال گذشته (از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹) حدود ۳ برابر شده است. طی این مدت، برخی #کشورها رشد بالایی را در تجارت کالایی خود شاهد بوده‌‏اند در حالی که برخی دیگر رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه نکرده‌اند.

❇️ در میان این کشورها، #ویتنام بیشترین رشد را شاهد بوده؛ به‌طوری که #واردات کالایی آن از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ بیش از ۱۶ برابر و #صادرات آن بالغ بر ۱۸ برابر شده است.

❇️ با بررسی #آمار تجارت این کشورها، این پرسش مطرح می‌شود که برخی کشورها چه رویکردی را در پیش گرفتند که توانستند طی مدت زمان نسبتاً کوتاه (دو دهه) تا این میزان به #توسعه_تجاری و اقتصادی برسند؟ به نظر می‌رسد یکی از مهم‏ترین عوامل در این روند #آزاد‏سازی_تجارت این کشورها بوده است.

🔻در گزارش پیوند زیر رشد تجارت کالایی برخی کشورهای #درحال_توسعه منتخب، مورد بررسی قرار گرفته است:

http://www.tccim.ir/Images/Docs/1270-1.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#اقتصادجهانی

💢 ابزارهای موفقیت #توسعه‌ای ایران در اقتصاد جهانی

محسن #شرافتی_نیا؛ پژوهشگر کمیته سرمایه گذاری و سرمایه پذیری دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 #جهانی_شدن اقتصاد را می توان به مفهوم گشودن مرزها، توسعه #تجارت و سرعت بخشیدن به تحولات #فناوری های نوین در جهت بهره وری هر چه بیشتر #اقتصادی دانست. در جهان امروز هیچ کشوری نمی تواند در انزوای اقتصادی به سر برد . تمام جنبه های زندگی اقتصادی یک کشور با اقتصاد سایر #کشورها ارتباط پیدا کرده است. این ارتباط به شکل نقل و انتقال بین المللی #کالا، #خدمات، #کارگر، واحدهای تولیدی، منابع سرمایه ای و #تکنولوژی است.

❇️ بین المللی شدن #بازارهای_مالی و بازارهای کالا، با دسترسی سریع به #اطلاعات باعث شده است که آن چه در یک کشور به ویژه یک کشور بزرگ روی می دهد، به سرعت در کشورهای دیگر احساس شود. پدیده جهانی شدن یکی از بحث انگیزترین موضوعات فراروی کشـورها درعصر کنـونی اسـت کـه درمـورد آن اخـتلاف نظرهـای بسـیاری وجـود دارد و بررسی #آثار و پیامدهای گسترده ایـن فرآینـد بـر ابعـاد مختلـف حیـات انسـانی ازجملــه آثــار #سیاســی، #اقتصــادی، اجتمــاعی و فرهنگــی آن توجــه خــاص اندیشمندان، سیاسـتمداران، اقتصـاددانان و متولیـان فرهنگـی جهـان را بـه خـود جلب کرده است.

❇️ #جهانی_شدن صرفا یک پدیده اقتصادی نیست بلکه پدیده ای اجتماعی ، سیاسی، فرهنگی و #تکنولوژیکی است و مستلزم همگرایی کلیه اهداف عالیه در حوزه های علمی، فناوری، فرهنگی و #تجاری و…می باشد تا بتوان با استفاده از فرصتهای مناسب امکانات بالقوه کشور را به بالفعل تبدیل کرد.

❇️ با تأکیدات مقام معظم رهبری و مبتنی بر #الزامات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی کشور، مقوله‌ی #توسعه_اقتصادی به ضرورتی ساختاری و اجتناب ناپذیری در #اسناد خرد و کلان و دورنمای کشور تبدیل شده است. این مهم برای کشورمان با توجه به ماهیت و #ساختار اقتصاد کشور در چارچوب #تعامل و اتصال با اقتصاد جهانی قابل فهم است. دست‌یابی به این #چشم_انداز، اتخاذ رویکرد نوینی در عرصه‌ی #دیپلماسی و سیاست خارجی را می‌طلبد که بتواند اهداف والایی را در تعامل با بازیگران #منطقه‌ای و #فرامنطقه‌ای برای منافع و امنیت کشور تحقق ببخشد.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

https://plink.ir/Yz7Eg

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#تحلیل_آماری
#اقتصاد_جهانی

📊 سهم #کشورها از کوچک شدن اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۰

🔸 اقتصاد #آمریکا با سهم ۳۱.۱ درصد از کل انقباض اقتصاد جهان بالاترین خسارت را از #کرونا متحمل می شود.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 آثار تحریم ۱۸ #بانک_ایرانی

🗞 نشریه اکونومیست

🔰 واحد اطلاعات اقتصادی #اکونومیست می‌گوید وضع تحریم بر کل بخش #مالی ایران توسط #آمریکا تاثیر چندانی بر وضعیت اقتصاد #ایران و رشد آن نخواهند داشت. دولت آمریکا ۸ اکتبر در راستای سیاست #فشار_حداکثری، کل بخش مالی ایران را هدف تحریم‌ها قرار داد و بر این اساس هرگونه #تبادل_بانکی با ایران با استفاده از سیستم مالی آمریکا را به‌ جز تبادلات #بشردوستانه ممنوع کرد.

🔶 اکونومیست در گزارش خود نوشت: انتظار نداریم که #تحریم‌ها و محدودیت‌های جدید آمریکا علیه ایران تاثیر فزاینده مهمی بر #تجارت و #اقتصاد ایران داشته باشد. بر این اساس، ما در پیش‌بینی خود مبنی بر #رشد_منفی ۱۲ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ را تغییر نمی‌دهیم. تحریم‌های گسترده و شیوع ویروس #کرونا دو عاملی هستند که رشد منفی ۱۲ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ را موجب می‌شوند.

🔶 اکونومیست در تشریح علت محدود بودن تاثیر تحریم‌های جدید می‌گوید: بانک‌های مهم #ایران در جمع ۷۰ موسسه مالی قرار داشتند که نوامبر ۲۰۱۸ در پی خروج یک‌جانبه آمریکا از #برجام تحت بعضی محدودیت‌ها قرار گرفتند. آمریکا شش ماه قبل از این تاریخ از #توافق_هسته‌ای خارج شده بود و در این تاریخ به #معافیت‌های_تحریمی ایران که با اجرایی شدن توافق هسته‌ای حاصل شده بود پایان داد.

🔶 بر این اساس بخش مالی ایران از استفاده از سیستم تبادلات مالی بین‌المللی موسوم به #سوئیفت که بر پایه #دلار قرار دارد محروم شد. در فوریه سال جاری نیز نام ایران به فهرست سیاه گروه #اقدام_مالی موسوم به FATF بازگشت و نسبت به هرگونه #تبادل_مالی با ایران هشدار داده شد. علاوه بر اینها، انبوه مقررات تحریمی ضد ایران، #تجار و #بانک‌های_خارجی را حتی برای انجام معاملات مجاز با این کشور بی‌میل کرده و تجارت #کالاهای_غیرنفتی ایران نیز طی دو سال گذشته کاهش داشته است. بنابراین تحریم‌های اخیر وضع شده علیه کل #سیستم_بانکی ایران تاثیری محدود خواهد داشت.

🔶 اکونومیست می‌افزاید: هجده بانک ایرانی هدف تحریم‌های جدید آمریکا قرار گرفته‌اند و تنها مجاز به همکاری با #بانک‌های_خارجی در زمینه مبادلات مالی برای #غذا و سایر اقلام بشردوستانه هستند. محروم کردن دولت ایران از منابع مالی برای #توسعه برنامه هسته‌ای و #موشکی خود و ترویج #تروریسم و حمایت از شبکه‌های تروریستی، هدف اعلامی این تحریم‌ها عنوان شده است. اما در واقع بخش اندکی از #تجارت_بین‌المللی ایران از طریق کانال‌های رسمی مالی انجام می‌شود (به‌ جز اقلام معاف شده از تحریم‌ها).

🔶 در این گزارش آمده است: «دونالد #ترامپ رییس‌جمهور آمریکا با وضع این تحریم‌ها در واقع خواسته است در آستانه #انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قدرت خود در عرصه #سیاست_خارجی را به رخ بکشد. او و تندروهای ضدایرانی حاضر در #دولت وی همچنین از این خشمگین هستند که تلاش‌هایشان در ماه سپتامبر برای فعال‌کردن #مکانیسم_ماشه و تمدید #تحریم_تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران بی نتیجه مانده و دیگر امضاکنندگان برجام و #شورای_امنیت اعتنایی به این خواست آمریکا نکرده‌اند».

🔶 این موسسه می‌گوید تحریم‌های جدید از یکسو با بی‌اعتنایی علنی دیگر #کشورها مواجه شده و از سوی دیگر به خاطر تاثیر منفی بر #مبادلات_بشردوستانه مورد انتقاد شدید قرار دارد.

🔶 اکونومیست می‌گوید: محمدجواد #ظریف وزیر خارجه ایران اخیراً از تلاش غیرانسانی آمریکا برای مسدودکردن دسترسی محدود ایران به غذا و #دارو سخن گفت و موضع وی با ابراز همدردی قابل‌توجه در سطح #بین‌الملل مواجه شد، چه اینکه همه‌گیری ویروس #کرونا نیز تاثیری شدید بر ایران گذاشته است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU