#مقاله_تخصصی
#تحریم

💢 راهبرد دیپلماسی اقتصادی در مواجهه با #تحریم های جهانی با رویکرد سیاسی، امنیتی و #ژئوپلتيک

✍یگانه معماریان؛ عضو شبکه #پژوهشگران دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 دیپلماسی اقتصادی در سالهای اخیر به لحاظ عملی و نظری در کشورهای جهان از اهمیت خاصی برخوردار گردیده است. در حالی که در دوران پس از #جنگ_جهانی_دوم سعی در مستقل نمودن حوزه های سیاست و #اقتصاد از یکدیگر بود، پس از فروپاشی #شوروی و پایان #جنگ_سرد، بحث های اقتصاد بین الملل تغییر پیدا کرد. یکی از تحولات در هم تنیدگی هرچه بیشتر سیاست و اقتصاد بوده است و امروزه نه در عرصه داخل و نه بین الملل نمیتوان شاهد جدایی این دو از یکدیگر بود. پس از پايان جنگ سرد، فضاي بازي، قواعد بازي، بازيگران و بازي بازيگران دچار تغييرات و #تحولات شگرفي شده كه بايد با شناخت اين تغييرات به بازتعريف #ديپلماسي به عنوان مفهومي كليدي در ديپلماسي اقتصادي دست زد. ديپلماسي اقتصادي در واقع به مفهوم كاركردي كردن ديپلماسي در عرصه اقتصاد و به كارگيري توانايي هاي بالقوه و بالفعل ديپلماسي براي تحقق #اهداف اقتصادي كشورها می باشد.

❇️ یکی از عوامل پررنگ شدن بحث اقتصاد در #سیاست_خارجی، جهانی شدن است. جهانی شدن به کمک #ارتباطات، مرزهای زمان و مکان را درمی نورد و در تمام معانی خود، عمدتاً به #جهانی_شدن بحث اقتصاد تاکید دارد. نيروي تغييردهنده #سيستم_جهانی است كه مي تواند هم سياست هاي داخلي و هم سياست خارجي هر كشوري را از خود متأثر كند.

❇️ در این شرایط #دیپلماسی_اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار است به گونه ای که در عصر حاضر ایجاد بستر و فضای مناسب در سیاست خارجی جمهوری اسلامی #ایران از جمله شرایط لازم برای بسترسازی تعامل با اقتصاد بین الملل است.

❇️ با نگاه به تاریخچه #تحریم های آمریکا علیه ایران، در می یابیم که این تحریم ها پس از انقلاب اسلامی ایران و پس از تسخیر لانه جاسوسی #آمریکا آغاز شده است. دور اول تحریم ها در دوره جنگ هشت سال #دفاع_مقدس و دور دوم آن به دستور #کلینتون در قانونی موسوم به ILSA(Iran and Libya Sanctions Act) علیه ایران و لیبی در سال 1995 تصویب شد. پس از آن تا سال 2006 تحریم جدیدی صورت نگرفت. نکته قابل توجه این است که تحریم های این ادوار فراسرزمینی نبوده است و پس از آن به حیطه #فراسرزمینی ورود پیدا میکند.

❇️ در مجموع، دیپلماسی اقتصادی مجموعه #راهکارهای ذیل را برای مقابله با تحریم های اقتصادی و به تبع آن، #انزوای_اقتصادی ارائه می دهد:

– اعزام #رايزن های بازرگاني به بازارهاي هدف (با مطالعات كافي و از ميان افراد واجد شرايط و مسلط به تخصص هاي الزم در امور بازرگاني بين الملل) ؛

– هماهنگ کردن انتخاب و انتصاب #سفرا و منابع انساني سفارت خانه هاي جمهوري اسلامی ايران در خارج از كشور در راستاي توسعه روابط اقتصادي، تجاری و #صادرات كشور با توجه به تغيير تعريف روابط بين الملل و تأكيد بر جنبه هاي اقتصادي آن؛

– مشاركت در فروشگاه هاي زنجيره اي منطقه اي و جهاني کشورهای هم سو؛

– حمايت از تأسيس دفاتر، شعب، نمايندگي ها و #مراكزتجاری و مجتمع هاي فروش ايران در بازارهاي هدف اصلي و عمده كشور توسط بخش غيردولتي؛

– یکی از اقدامات مهم توجه به ایرانیان مقیم خارج از کشور است. #ایرانیان_خارج_از_کشور در هر کشوری که زندگی می کنند، جزو برترین اقلیت های کشور محل زندگیشان هستند. که هم از لحاظ تحصیلات و تخصص و هم چنین ثروت در رتبه بالایی می باشند. به کارگیری این گروه نقش موثری در راهبرد دیپلماسی اقتصادی دارد.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

https://plink.ir/x2jAm

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#معرفی
#نهادهای_جهانی

♨️ صندوق بين المللی #پول

🔰 نظام #پرداخت بين الملل پس از #جنگ_جهانی دوم متأثر از يكپارچه سازی های جهانی و از طرفي تعدد كشور هاي در حال #استقلال دچار يک انتقال معنادار سياسی و #اقتصادی شد. عدم توازن ميان سه عامل چاپ #اسكناس، ذخاير #طلای_پشتوانه و نرخ رشد اقتصادی كشورها به نقطه ای رسيد كه جان #ميناردكينز بريتانيايی و هنری دكستر امريكايی به سامانه #برتون_وودز توافق كنند.

❇️ #صندوق_بين_المللی_پول و گروه #بانک_جهانی مؤسسات اين نظام #مالی بين المللی بودند كه در پيش نويس بيانيه برتون وودز از آنها نام برده شد.

❇️ #ايران يکبار از #تسهيلات صندوق بين المللی پول در دولت دكتر #مصدق بهره مند شده است كه بی شک تلاش های دكتر حسين #فاطمی وزير وقت امور خارجه و ابوالحسن #ابتهاج نماينده وقت ايران در صندوق بين المللی پول در اين مهم قابل توجه است. ابتهاج بعدها در كتاب خاطرات خود از رايزنی با نمايندگان كشورهای #خاورميانه برای كسب كرسی علی البدل در #هيئت_مديره اين صندوق ياد مي كند كه تا سال ١٣٢٩ ادامه داشته است.

❇️ اساسی ترين خروجی سامانه برتون وودز، كه به وسيله اين مؤسسات مالی بين المللی پشتيبانی میشد؛ رواج #هژمونيک_دلار به عنوان استاندارد پرداخت های بين المللی بود كه حتی پس از #شوک_نيكسون در ١٩٧١ و اعلام عدم پشتيبانی ذخاير طلای #امريكا از دلار جهانی شده و حتی بعدها تلاش های اتحاديه #اروپا براي جايگزينی #يورو با دلار، تا امروز دلار امريكا كمترين هزينه مبادلاتی در #تجارت_خارجی كشورها را داراست.

❇️ شايد انقلاب #فناوری پيش رو كمک كننده تشكيل نظام مالی #نوينی با #ارزهای_ديجيتال و از بين رفتن استاندارد واحد جهانی باشد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#مدرسه_دیپلماسی_اقتصادی
#گزارش_نشست

💢 رژیم ها و #سازمان‌های_اقتصادی بین المللی

🔰 چهارمین نشست مدرسه تابستانه #دیپلماسی_اقتصادی با حضور خانم دکتر سمیه #مردانه، مدرس دانشکده روابط بین الملل وزارت #امورخارجه با موضوع رژیم ها و سازمان های اقتصادی بین المللی برگزار شد.

❇️ در این نشست مجازی دکتر مردانه به بررسی روند شکل گیری #سازمان‌های_اقتصادی پس از #جنگ_جهانی دوم پرداخته و نحوه شکل‌گیری سازمان #تجارت_جهانی، بانک جهانی و صندوق بین المللی پول را تبیین نمود.

❇️ وی با تمرکز بر روند دورهای مذاکراتی جهت سامان بخشی به #توسعه تجارت جهانی، نقاط عطف در تاریخ شکل گیری #موافقت‌نامه عمومی تعرفه و #تجارت (GATT) را برشمرده و اشاره داشت که چگونه دور آخر این #مذاکرات در اروگوئه منجر به ایجاد سازمان تجارت جهانی(WTO) شد.

❇️ کارشناس وزارت امورخارجه سپس با بیان نقش این سازمان‌ها در #تجارت_جهانی، به مزایا و معایب عضویت در این #سازمان‌ها دقت کرده و عضویت در سازمان‌های بین المللی را با حفظ ملاحظات #هوشمندانه موجب بهره‌مندی از #خدمات گسترده این سازمان‌ها معرفی نمود.

❇️ در ادامه با اشاره به انواع #توافق‌نامه های تجاری و سازمان‌های منطقه‌ای، به تبیین نقش #تعرفه‌های_ترجیحی در روابط اقتصادی بین کشورها پرداخته شد و در پایان متذکر این نکته شد که در جهان امروزی بسیاری از #روابط_تجاری تابع روابط سیاسی بین کشور‌ها است و همین امر متأثر از #تحریم های ظالمانه و یکجانبه گرای #ایالات_متحده در شرایط کنونی سبب می شود از روابط تجاری #ایران با بسیاری از شرکت‌های مطرح و معتبر جلوگیری شود و این امر در حالی اتفاق می‌افتد که حضور این #شرکت‌ها در ایران، میتواند بعنوان یک تعامل برد-برد از سوی جمهوری اسلامی ایران به #جهان معرفی و پشتیبانی شود.

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#اینفوگرافی
#اقتصادجهانی

📊 جابجایی موقعیت آمریکا و چین در عرصه #اقتصاد_جهانی

🔹 اقتصاددانان بلومبرگ پیش‌بینی می‌کنند که تا دو دهه آینده، چین با سبقت از #آمریکا بزرگ‌ترین اقتصاد جهان خواهد شد و شاید به قدرتمندترین نقش‌آفرین سیاسی نیز بدل شود. البته #خیزش_چین تنها بخشی از یک تغییر بزرگ‌تر است که هم‌اکنون نیز در جریان است و به‌نظر می‌رسد طی دهه‌های آینده نیز سرعت گیرد.

🔹 این بررسی نشان می‌دهد که دوران شایان توجه ثبات که از پایان #جنگ_جهانی دوم تا اوایل قرن ۲۱ طول کشید، به پایان خود نزدیک شده است. مرکز ثقل اقتصاد جهان از غرب به سمت #شرق، از اقتصادهای پیشرفته به سمت #بازارهای_نوظهور در حال حرکت است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#رصد
#قدرت_نرم_اقتصادی

🔴 ارزیابی استراتژی نفوذ چین

🗞 فارن‌افرز

🔰 پایگاه #فارن‌افرز در یادداشتی بیان می‌کند که گرچه #نفوذ_اقتصادی چین افزایش یافته اما لزوماً به عمق راهبردی آن بدل نشده است. پکن گرچه از #دیپلماسی_کرونایی برای توسعه نفوذش بهره می‌برد ولی هنوز توان صدور سیستم سیاسی و ایدئولوژیک خود را نیافته است.

🔶 نویسنده مدعی است #چین اکنون از دو روش برای گسترش نفوذش استفاده می‌کند. اول رشوه یا اِعمال نفوذ در #دولت‌مردان و مدیران اجرایی در کشورهایی که #تجارت بستگی به ارتباطات فردی دارد، فساد گسترده است و مقررات کمی بر #سرمایه‌گذاری_خارجی و کمک‌های خارجی حاکم است.

🔶 روش دوم، قانونی‌تر است. اِعمال نفوذ بر #شرکت‌های_خصوصی و نخبگان اقتصادی کشور مقصد به این هدف که مدیران و مسئولان اجرایی دولت‌شان را نسبت به کاهش انتقادات از #چین و پذیرش سرمایه‌گذاری خارجی این کشور ترغیب کنند.

🔶 این دو روش برای چین نفوذی #راهبردی و عمیق را پدید نیاورد. بسیاری از دولت‌های شریک در پروژه «#یک_کمربندیک_جاده» در بلندمدت، ممکن است به دلایل #سیاسی، دیپلماتیک یا ایدئولوژیک، به سوی غرب گرایش یابند. به همین دلیل اخیراً مقام‌های چینی بر افزایش #شفافیت، کاهش فساد و روابط غیرقانونی در این پروژه تأکید کردند.

🔶 به عنوان یک اقدام پیشگیرانه #ایالات_متحده و شرکای آن می‌توانند نهادهای پاسخگو را در کشورهای گیرنده تقویت کرده و تخصص فنی برای کمک به آنها در #مذاکره با چین فراهم کنند. این نکته به‌خصوص برای کشورهای اروپای شرقی و اعضای #اتحادیه_اروپا ضروری است.

🔶 مقام‌های #آمریکا دولت چین را متهم می‌کنند که دولت‌های درگیر در طرح «یک کمربند، یک جاده» را در «#تله_بدهی» می‌اندازد و پس از آن‌که از بازپرداخت #وام‌های_سنگین برنیامدندند، به اخذ امتیازات راهبردی از آنان می‌پردازد. در حالی که این همان روشی است که ایالات متحده پس از #جنگ_جهانی_دوم در پیش گرفت تا به بهانه سازندگی ویرانی‌های جنگ، نفوذ سیاسی و اقتصادی‌اش را توسعه دهد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU