دیپلماسی اقتصادی | IEDS
1.35K subscribers
585 photos
70 videos
21 files
387 links
🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
Institute for Economic Diplomacy Studies (IEDS)
📌 اولین اندیشکده #تخصصی_دانشگاهی در حوزه دانش و تجربه روابط اقتصادی بین‌الملل

💻 سایت: http://www.eco-dip.ir

🆔 ارتباط با ما: @AHarabpour
Download Telegram
#یادداشت_تحلیلی
#تحریم

💢 فروپاشی #هژمونی تحریم با جبر داخلی‌سازی در آمریکا

دکتر روح‌اله کهن‌هوش نژاد؛
دانشجوی دکتری مدیریت #قراردادهای بین المللی نفت و گاز دانشگاه امام صادق(ع)

 🔰 بحث وضعیت تحریم­ها در شرایط #کرونا موضوعی است که مدتی پس از شیوع این بیماری مطرح گردید. برخی خواستار رفع #تحریم‌های_آمریکا علیه ایران در این شرایط شدند و مقابله با این بیماری بدون رفع تحریم‌ها و امکان فروش و وصول درآمدهای #نفتی را غیرممکن می‌دانستند. در این یادداشت قصد دارم نگاه متفاوتی به موضوع داشته باشم و این بار اثر بحران کرونا را بر ابزار تحریم بررسی کنم. در واقع، اثر شیوع این بیماری بر زنجیره جهانی عرضه، حمایت از #تولیدداخلی و متعاقباً تضعیف ابزار تحریم­ بسیار قابل توجه است.

❇️ ابتدا لازم است مفهوم زنجیره جهانی عرضه را توضیح دهم. معنای سرراست اصطلاح «#زنجیره_جهانی_عرضه»، درگیر شدن شرکت‌های متعدد از کشورهای مختلف در ساخت و تولید یک #محصول معین است. مثلاً محصول آیفون از شرکت اپل در قطعات مختلف در ده­ها کشور تولید می‌شود. آیفون در نگاه اول یک کالای آمریکایی است که توسط یک شرکت آمریکایی فروخته می‌شود، لکن در واقع آیفون یک محصول جهانی است. شیوع ویروس کرونا این زنجیره را به­ شدت تحت تأثیر قرار داده و این مسأله در خصوص کالاهای دارویی و پزشکی به یک بحران تمام عیار تبدیل شده است. این امر باعث شده تا دولت‌ها در سراسر جهان به­ ویژه آمریکا تحت فشار برای حمایت بیشتر از تولید داخلی قرار گیرند. با توجه به فشاری که به مردم وارد شده، بحث‌های نظری حمایت از تولید داخلی یا تقویت #تجارت_آزاد فعلاً رخت بر بسته و همگان به دنبال کاهش وابستگی خود به #اقتصادجهانی و داخلی کردن زنجیره عرضه کالاهای مختلف برای کاهش میزان آسیب­پذیری خود هستند.  

❇️ به نظر می‌رسد تولید داخلی #کالاهای_حیاتی و قطعات آنها در دوره #پساکرونا نیز تقویت و مشوق‌های بیشتری برای تولید داخلی این کالاها در سراسر جهان اعطا خواهد شد. این به معنای #داخلی‌سازی زنجیره جهانی عرضه است. هرچه میزان جهانی بودن زنجیره عرضه رقیق‌تر شود، #تجارت_جهانی کاهش یافته و میزان کارایی تحریم‌ها تنزل پیدا می‌کند.

❇️ #جهانی_بودن زنجیره عرضه بدین معناست که نقاط و نواحی متعددی وجود دارد که ایالات متحده می‌تواند تحریم‌های خود را روی آنها اعمال نماید. در مثال آیفون، چنانچه #ایالات_متحده فروش مستقیم آیفون به کشوری مانند #ایران را تحریم نکند، اما به دلیل تولید قطعات آن در ده‌ها کشور مختلف، چنانچه یکی از آن کشورها بخواهد به دلیل #تحریم قطعات تولیدی آیفون‌های به مقصد ایران را ارائه ندهد، عرضه این محصول به ایران دچار اختلال خواهد شد. این بدان معناست که فرصت­‌های متعددی برای کشور #تحریم‌کننده برای دخالت در یکی از نقاط زنجیره جهانی عرضه وجود دارد.

❇️ این نگاه #زنجیره‌ای در تحریم‌های #آمریکا علیه ایران کاملاً به چشم می‌خورد؛ در تحریم ایران نه تنها کالاها بلکه زنجیره خدمات #بانکداری، بیمه، #کشتیرانی و سایر خدمات مورد نیاز برای #صادرات و #واردات کالاها به ایران هدف قرار گرفته است. اما داخلی­‌تر شدن زنجیره عرضه به معنای کاهش نقاط در دسترس برای اعمال تحریم‌ها خواهد بود؛ در واقع از یک طرف کالاهای قابل هدف‌گذاری کاهش خواهند یافت و از سوی دیگر نیاز به خدمات بانکداری، بیمه، کشتیرانی و... نیز کاهش خواهد یافت. البته زیان وارده به سیاست #تحریم تنها محدود به این نخواهد بود. هرچه زنجیره­‌های عرضه داخلی‌تر شود، نه تنها کانال‌های #فشارمستقیم کمتر می‌شوند، بلکه حس کلی تحریم شدن نیز از بین خواهد رفت. مثلاً هنگامی که آمریکا شرکت‌های #انرژی اروپایی را به خاطر خرید #نفت از ایران تهدید به تحریم می‌کند، این شرکت‌ها تحریم را تنها در عدم دسترسی به محصولات آمریکایی در بخش انرژی نمی‌بینند، بلکه تحریم را در محدوده وسیع عدم دسترسی به تأمین مالی آمریکا، حقوق مالکیت و غیره حس می‌کنند و در واقع دیگر نمی‌توانند فعالیت معمولی در اقتصاد جهانی داشته باشند.

❇️ داخلی شدن زنجیره‌های عرضه، باعث می­شود #شرکت‌ها کمتر در معرض جریان‌های اقتصاد جهانی قرار گرفته و جرأت بیشتری برای به چالش کشیدن #تحریم‌ها پیدا کنند.

❇️ #ایالات_متحده در میان سایر کشورها به طور مضاعف از این مسأله متضرر خواهد شد زیرا دولت این کشور بسیار بیشتر از دیگر دولت‌ها از ابزار تحریم استفاده می‌کند و #وابستگی زیادی به تحریم‌های مستقیم برای مقابله با مخالفان خود دارد. دولت #ترامپ نیز مجبور است به دلیل تأمین مایحتاج مردم و جبران #بیکاری ناشی از کرونا و کاهش قیمت نفت همچنان به سیاست حمایت از #تولیدداخلی ادامه داده و شاهد ضعیف‌تر شدن روزافزون ابزار تحریم باشد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#همسایگان

🔴 ورود #عراق به ابتکار «یک کمربند- یک جاده» چین در غرب آسیا

🔰 پایگاه اینترنتی #واشنگتن_تایمز، در گزارشی به بررسی ورود عراق به ابتکار «کمربند و جاده» یا همان #جاده_ابریشم جدید چین پرداخته است. در نوشتار ذیل این گزارش تحلیل و ارزیابی می‌شود.

🔸 این گزارش در ابتدای مطلب خود می‌نویسد: «مسیر #چین برای تسلط اقتصادی در قرن بیست و یکم مستقیماً از طریق #غرب_آسیا می‌گذرد و #بانکداری پکن در زمینه ایجاد مشارکت‌های چند میلیارد دلاری با #عراق، #پاکستان و حتی #سوریه جنگ زده برای تامین سوخت، در حال تلاش برای جایگزین شدن به جای #آمریکا به عنوان قدرت برتر جهان است.»

🔸 تحلیلگران می‌گویند اعلامیه غیرمنتظره عراق در سال گذشته مبنی بر قصد پیوستن به طرح «کمربند و جاده بزرگ پکن»، تنها نمونه‌ای از ردپای #رشد_اقتصادی سریع چین در غرب آسیا است.

🔸 گزارش فوق معتقد است: «#چین این منطقه را به عنوان سرزمین حاصلخیز برای #سرمایه‌گذاری در سیستم‌های آبی، جاده‌ها، پل‌ها، شبکه‌های برقی و سایر بخش‌های مهم #زیربنایی که هرگز یا به طور کامل #توسعه نیافته‌اند و یا در جنگ چند دهه ای تخریب شده‌اند، مشاهده می‌کند».

🔸 «بر اساس اظهارات دیده‌بان سرمایه‌گذاری جهانی #چین، پروژه موسسه آمریکن اینتر پرایز و بنیاد هریتیج، چین از سال 2005 میلادی، حدود 24 میلیارد دلار در #عراق سرمایه گذاری کرده و بخش اعظم آن در پروژه‌های #انرژی انجام شده است.»

🔸 چین طی 15 سال گذشته، تقریبا 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است. انتظار می‌رود با ورود «#استراتژی کمربند و جاده» به مرحله بعدی خود، این رقم به طرز چشمگیری رشد کند.

🔸 گزارش جاری در انتها می‌نویسد: عراق #جنگ و درگیری‌های داخلی را پشت گذاشته و از چین برای حمایت ارزشمندش سپاسگذار است. #عراق مایل است در چارچوب ابتکار «یک کمربند- یک جاده» همکاری کند.

به‌طورکلی #چین در امتداد پویش کسب #قدرت_جهانی برای خود، توجه ویژه‌ای به منطقه غرب آسیا نشان داده و در تلاش است تا علاوه بر موازنه سازی با سیاست چرخش به #شرق آمریکا، از منافع سرشار حضور در غرب آسیا بهره ببرد. در این بین عراق با توجه به ظرفیت و توان #اقتصادی مناسبی که دارد، برای بسیاری از کشورها از جمله چین و #روسیه بسیار حائز اهمیت است/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#قدرت_نرم_اقتصادی

🔴 چگونه چین به قدرتی تاثیرگذار در غرب بالکان بدل شد؟

🗞 اندیشکده شورای روابط خارجی اروپایی

🔰 اندیشکده «شورای #روابط_خارجی اروپایی» در یادداشتی به بررسی این مسأله پرداخته که چگونه #چین طی یک دهه گذشته به قدرتی مؤثر در منطقه #بالکان بدل شده است. این روند که با تعمیق #نفوذ چین در حوزه زیرساخت‌های #مالی و #انرژی آغاز شده، به تثبیت آن در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و رسانه‌ای منجر می‌شود.

🔶 چین در آستانه دستیابی به اهرم واقعی برای تاثیرگذاری بر انتخاب #سیاست‌ها، نگرش‌ها و روایت‌ها در برخی از برخی کشورهای #اروپای_مرکزی و شرقی است. این روابط ابتدا از #شرکت‌های_خصوصی و دولتی کوچک و متوسط در حوزه #تجارت، #بانکداری و انرژی آغاز شد. سپس به توسعه روابط با احزاب، وزارت‌خانه‌ها و نخبگان سیاسی رسید.

🔶 بخشی از اهرم نفوذ چین در این منطقه به استفاده از #دیپلماسی_فرهنگی متنوع در حوزه‌های هنر، سینما، #گردشگری، کنسرت، مسابقات کتاب‌خوانی و شبیه آن بازمی‌گردد. کنترل روایت‌های #رسانه‌های محلی و دولتی درباره قراردادها و مشارکت‌های چین در این کشورها و #توسعه روابط بین‌دانشگاهی و #تحقیقاتی، بخش مهمی از توسعه نفوذ این کشور است.

🔶 اگر دولت‌هایی با #اقتصاد ضعیف یا متوسط در این منطقه قادر به بازپرداخت #وام‌های_کلان چین در حوزه زیرساخت‌هایی مانند #خطوط_ریلی، هواپیمایی، #بنادر و دیگر موارد نباشند، ملزم خواهند شد تا بخشی از مالکیت این #زیرساخت‌ها را به پکن منتقل کنند.

🔶 در این مقاله آمده است تفاوت سیاست اتحادیه اروپا با #آمریکا در این منطقه و ضعف آنان در اتخاذ #راهبردی واحد نسبت به این کشورها، به شکل‌گیری یک #اکوسیستم_اقتصادی و سیاسی با منافع مشترک میان چین و کشورهای #بالکان_غربی منجر شده است.

🔶 به نظر می‌رسد تعلل در پیوستن برخی کشورهای این محدوده #ژئوپلیتیک به اتحادیه اروپا، مسیر رشد چین در این منطقه را هموار کرد، ولی تلاش دولت #بایدن برای تقویت دوباره همکاری‌های #فراآتلانتیک می‌تواند سرعت نفوذ چین در #اروپای_شرقی و مرکزی را کاهش دهد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#مصاحبه_خبری

🎙 گفتگوی خبرگزاری مهر با محسن #شرافتی_نیا، کارشناس کمیته پول و بانک اندیشکده #دیپلماسی_اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)

💢 تحریم‌های بانکی چگونه خنثی می شود؟/ لزوم تمرکز بر #پیمان‌های_پولی

🔰 اگر بخواهیم یک عامل تاثیرگذار در فضای #بانکداری_بین‌الملل را نام ببریم، مهمترین عامل #تحریم‌ها است. در سال‌های گذشته تحریم‌ها نقش پررنگی در امر #تجارت_بین‌الملل و مراودات بانکی داشته‌اند و ما باید تا کنون از این #تحریم‌ها به عنوان یک فرصت استفاده کرده و راهکارهایی را در مقابل آن اتخاذ می‌کردیم. به عقیده بسیاری از کارشناسان در تمام تحریم‌هایی که تا کنون از سوی #غرب اعمال شده، تحریم‌های بانکی قلب تمام تحریم‌ها محسوب می‌شود. بنابراین نمی‌توانیم مشکلاتی که تحریم برای کشور به وجود آورده کاملاً چشم پوشی کنیم.

در پیمان‌های پولی دو یا #چندجانبه، پول کشور مبدا و مقصد #تجارت، به عنوان وجه معامله استفاده می‌شود و ارزهای واسط مانند #دلار در آن کنار گذاشته می‌شود. برای اجرایی شدن این پیمان نیاز است #بانک‌های_مرکزی کشورهای مبدا و مقصد وارد مذاکره با یکدیگر شده و پیمان پولی را منعقد کنند. پس از آن، تجارت دو کشور با استفاده از یک حساب ویژه در بانک مرکزی دو کشور شروع و در آن بستر به #معاملات می‌پردازند. عملیات حسابداری برای حساب‌های ویژه نیز بر اساس دارایی ارزشمند با ثبات مانند #نفت و #طلا صورت می‌گیرد.

🔻 متن کامل گفتگو در خبرگزاری #مهر:

🔗 mehrnews.com/xWbNR

🆔 @EconomicDiplomacyISU