اهدا سپاس نومه لکی به دانش آموختگان آموزشگاه علمی چرتکه الشتر

فرزندان ما میراث داران فرهنگ و زبان قوم لک در آینده خواهند بود...

مدیر آموزشگاه چرتکه: حمزه نادری
نویسنده متن سپاس نومه:
مسیحا جوانمرد

#قوم_لک #پوشش_لکی #سلسله
#گلونی_لکی #زبان_لکی #لکستان
#آموزشگاه_چرتکه #لک #الشتر
@Doroodfaraman

‍ «زبان لکی»

زبان لکی یکی از ریشه دارترین زبانهای مردمان زاگرس است که هنوز پاهای استوارش را در اعماق فرهنگ و زبان ایران زمین محکم و استوار نگه داشته است.اشعار ، پیشینه ی تاریخی و فرهنگ قوم لک بر پیشانی این زبان می درخشد.مردمانی با این زبان تکلم می کنند که سهم بسزایی در آثار باستانی ، تاریخی ، علمی و دینی این مرز و بوم داشته و دارند .هنوز صدای شیهه ی اسبهای نیسایه در گوش متجاوزان به خاک پاک ایران زمین «درای» سهمناکیست که فکر تجاوز به این سرزمین آریایی را آویزه ی گوششان کرده است.
هنوز اشعار شاخُشین ، بابا طاهر ، ملامنوچهر، ترکه میر، نوشاد ، ملا حقعلی ، و هزاران اختر تابناک شعر و ادب از زبان گویشوران لک جاری و ساری است.
هنوز مردم لک به خود می بالند که زمانی در این کشور نوای وکیل الرعایا دست مرهمی شد بر دل سوختگان عدالت و اتحاد اقوام ایرانی.
هنوز ادبیات فولکلور لکی بر سر بازار دلهای عاشق این فرهنگ زمزمه ی هر صبح و شام مردمان و هنرمندان و خوانندگان این دیار بوده و چه بسا کسانی از روزنه ی دید خود و استفاده ی قطره هایی از آبشخور این دریای گسترده در سطح ملی مطرح شده و نامی و نانی کسب کرده اند.
زبان لکی با زبانها و گویشهای همسایه با فرهنگی همسو در تعاملی تنگاتنگ بوده و هست. باید این را به فال نیک گرفت و در گسترش و اشاعه ی آن کوشید.
منبع :کتاب چپرا اثر نگارنده

#مهدی_زینی

http://telegram.me/farhangelakI
#چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناول#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#

موش :زینت خاتون دخترشو به من مي ده ؟!خاله: سرکار عالي کي باشن ؟موش:عاشقم من . عاشق بي دلم من .خاله: دلت کجاس ؟موش :فنا شد . فناي اون چشا شد.خاله:کدوم چش؟موش: همون چش که خوابو بردش .خاله: کدوم خواب ؟موش :خوابي که ازم فرار کرد .خاله: کجا رفت ؟موش :تو باغچه .خاله :باغچه کجاس ؟موش: تو باغه .موش :باغی که تو شهر رؤياست. خاله: کدوم شهر؟ موش: همون شهر که تو ی خوابه .خاله کدوم خواب ؟موش: همون خواب که از چش ام رفت .خاله:کدوم چش ؟موش: همون چش که غرق آب شد .خاله:کدوم آب ؟موش :همون آب که سيل آوردش .خاله :کدوم سيل ؟موش :همون سيل که اشک آوردش .خاله:کدوم اشک ؟موش: همون اشک که از چشمام ريخت .خاله :کدوم چشم ؟موش: همون چشم که غرق خونه .خاله :کدوم خون ؟موش: همون خون که از دل اومد .خاله :کدوم دل ؟ موش :دلي که اسير زلفه .خاله:کدوم زلف ؟موش: زلفي که چو شب سياهه . خاله:کدوم شب ؟موش: همون شب که تو چشاته .خاله:کدوم چش ؟موش :همون چش که مسته مسته .خرس :نگو که دلوم شكسته . ( بغضش مي ترکد )موش :همون چش که پر شرابه . خرس: نگو که دلم کبابه .موش :چشي که همش اميده .خاله: اميد کجاس ؟موش: برآبه .بيا بريم … بيا بريم .

#مهدی_زینی

http://telegram.me/farhangelakI
چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناویل#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#نهاوند

‍ « خوراک »
در زبان لکی همانند دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی برای آنچه مایه‌ی حیات است و زندگی انسان‌ها به آن بستگی دارد، نام و نشانی شایسته موجود است.
در این زبان غذا را خوراک می‌گویند. گاهی هم از آن به عنوان« نو حویرشد»
(نان خورش) یاد می‌کنن.
مردمان لک خوراک‌های مخصوص و منحصر به فرد دارند همچنین خوراک‌هایی درست می‌کنند که مکن است با خوراک‌های دیگر اقوام ایرانی و همسایه مشترک باشد.
این حقیر همه ی خوراک‌های لکستانی را همراه موارد مصرف و طرز تهیه در کتاب فر هنگ عامه‌ی لکی گردآوری کرده‌ام.
از آنجاییکه فرهنگ لکی آیتم‌های فراوانی دارد و فقط ترانه و موسیقی نیست، در اینجا به یکی از آنها اشاره می شود.
«غذای لکی / حسننی / hasnani» »
یکی از غذاهای لکستانی «حسننی /حسنوندی» است. مایه‌ی اصلی آن گوشت سفید یا قرمز می‌باشد.
ترجیحاً گوشت گوسفند برای درست کردن این غذای مقوی و خوشمزه، مقداری گوشت را در قابلمه تفت می‌دهیم و به ترتیب موارد دیگر را به آن اضافه می‌کنیم. ابتدا مقداری آرد نخود و در پی آن فلفل و زردچوبه و «داری کوی»(ادویه ی لکی) شامل سمسا، مفراح، ازبوئه، کاله، جوشن، مرزه و.....را به آن اضافه می‌کنیم.
سپس پیاز، هویج، رب گوجه، نمک و سیب زمینی داخل آن می‌ریزیم. برای طعم بیشتر مقداری آلو به آن افزوده می‌شود. وقتی که این مواد با هم تفت داده شدند، به اندازه‌ی کافی به آن آب اضافه می‌کنیم. صبر می‌کنیم تا بر روی حرارت ملایم جا بیفتد و قوام پیدا کند.
(خوب خل و خس شود)

#مهدی_زینی
http://telegram.me/farhangelakI
چپرا #زبان_لکی #بزران #لکستان #فرهنگ_لکی #ترانه_لکی #آهنگ_لکی #الشتر_دلفان #سلسله #کوهدشت #ایلام #کرمانشاه #همدان #خرماباد #تئویسرکان #دورودفرامان #وناویل #هلیلان #بیرانشهر #زاغه #هرو #بروجرد #فرهنگ_لکی #نهاوند #خزل #تویسرکان #شعرکودکانه #دکلمه_لکی #لروند #رد_پای_پیشینیان #ورینجه #کژاوه #هویر

‍ آیا گولک جرج کرزن همان کولک در مبایعه‌های ترهان است؟

جرج کرزن حدود ۱۲۹سال پیش در کتاب ایران و قضیه‌ی ایران در توصیف پیش‌کوه لرستان قبایل این ناحیه را به دو بخش اصلی با نام‌های گولک و سلیورزی تقسیم می‌کند که شعباتی چون سیله‌سیله، دلفان، عمله و بالاگریوه دارند و در زمان راولینسون و لایارد مهمترین نام‌ها بوده‌اند. کرزن می‌گوید از زمان راولینسون و لایارد تا کنون این شعبات تغییرات زیادی کرده‌اند. در مواردی تیره‌ها از بین رفته‌اند و در مواردی نام آن‌ها تغییر کرده‌است.
او می‌گوید جدیدترین لیستی که از قبایل پیش‌کوه دیده‌ام مربوط به شیندلر در سال ۱۸۷۸میلادی‌ست که بر اساس اسناد رسمی ۳۹۵۵۰خانوار برای پیش‌کوه ذکر کرده‌اند.
کرزن ضمن توصیف خرم‌آباد به عنوان مرکز شهری پیش‌کوه، جمعیت آن را بیشتر از دوهزار نفر نمی‌داند.
آنچه در ذکر قبایل سیله‌سیله و دلفان کمی نامتعارف به‌نظر می‌رسد، عنوان گولک است. به روشنی معلوم نیست که آیا این عنوان حاصل یک خطای تایپی در نگارش لک بوده‌است یا برداشتی از عنوان کولک که در برخی اسناد از جمله مبایعه‌های زند و اوایل قاجار ترهان ذکر شده‌است؟!
اگر تصور کنیم کولک قید شده در مبایعه‌های ملکی ترهان یک تلفظ محلی از جماعت لک است، آنگاه شاید مجاز باشیم آن را با گولک جرج کرزن که به جمع ایلاتِ لکِ سیله‌سیله و دلفان گفته‌است یکی بدانیم!
در آرشیو دوست گرانقدرم امیر منصوری‌کورونی سه مبایعه‌‌ی ملکی مربوط به سال‌های ۱۱۹۶ه‍.ق، ۱۲۱۱ه‍.ق و ۱۲۲۵ه‍.ق از ناحیه‌ی ترهان وجود دارد که مربوط به مناطق رماوند، کورونی و گراب هستند. بر روی این اسناد سجع مهر بزرگانی با نام‌ها و عنوان‌هایی چون «الشهود درگاه عالیجا میرناصر کولک»، «عالیشان منصوربگ کولک»، «عالیشان سیدرضابگ کولک» از جماعت کولک دیده می‌شود.
آقای منصوری معتقد است درگذشته طایفه‌ی این افراد در ترهان از لحاظ جمعیتی در اقلیت بوده‌اند.

اگر اینگونه باشد احتمال انتساب کولک ترهان با گولک ذکر شده توسط کرزن برای لک‌های سیله‌سیله و دلفان قوت می‌گیرد، چرا که جمعیت‌های محدودی از سیله‌سیله و دلفان مانند میربگ، نورعلی، شاهیوند و کاکولوند در قرون اخیر در ترهان ساکن شده‌اند و در این ناحیه اقلیت محسوب می‌شوند.
اما اگر تمام این احتمالات درست باشد یک نکته مبهم دیگر باقی می‌ماند و آن‌هم این است که چرا کرزن از عبارت گولک استفاده کرده‌است، نه کولک؟!
پاسخ این پرسش در ساختار مشابه کاف و گاف در اسناد زبان فارسی نهفته است که کرزن را در جریان رونویسی اسناد به اشتباه انداخته و کولک به معنی جماعت لک را گولک ذکر کرده‌است!

نویسنده: دکتر داوود داوودی

#داوود_داوودی #قوم_لک #اتنیک_لک
#ترهان #دلفان #سلسله #جرج_کرزن
@lakmusiic

💎تصویری زیبا از پاییز #سلسله (کهمان)

🔹تصویروتدوین:سعید حسنوند


#لکستان


@tabiatezagros
#طبیعت_زاگرس

گزارش تصویری
🍁🍁پائیز هزار رنگ #سلسله ،از لنز دوربین


#ارسال_آقای_حسنوند

⭕️ سوت پایان هم به صدا در آمد

🔸 اعلام رسمی محمدحسین محمدی بعنوان نماینده مردم #سلسله و #دلفان در مجلس شورای اسلامی از شبکه خبر صدا وسیما

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid

قوم اصیل لک باید صدا وسیمای #لکستان داشته باشد

گفتگوی دکتر محمد حسین #محمدی نماینده منتخب مردم #سلسله و #دلفان از ایل #شاهیوند با رسانه بیستون نیوز