«خاطره‌ی تلخ »

برای تحقیق درمورد قوم و زبانم تصمیم گرفتم به روستاهای #لک‌نشین بروم

مقصدم منطقه‌ی #دورودفرامان بود،
زادگاه پدرانم!
دهستانی در شرق کرمانشاه که ساکنانش لک زبان‌اند،
به روستایی رفتم که رود #گاماسیاو با آن فاصله‌ی چندانی نداشت،
به نزدیکی گاماسیاب رسیدم
به ناگاه صدایی درگوشم طنین انداز شد،،، نوای حزن انگیز #سرنا_و_دوهل که گویی خبری غم‌انگیز با خود دارد.
آری درست است صدای #چمری می آید
ازماشین پیاده شدم و پیش تر رفتم
چندین #سازنِه(سُرناچی) و #دئول_کو(دهل‌زن) کنارهم و همزمان و آهسته باهم نوای غم سرمیدادند
گویی باز خانه ای #خم_بار شده
باز عزیزی از دست رفته
صدای #چمری نزدیک تر میشد
ضربه های آهسته‌، تندو تندتر میشد...
زنان #شین میکردند و مردان بر سر و صورت خود ضربه میزدند
صدای #روله‌رو_روله‌رو و #برارو_برارو
قلبم را به درد می آورد
مردم همه در کنار گاماسیاو جمع شده بودند ،مردان پیش تر و زنان پس تر !
زنی که مسن‌تر بود آوای باستانی #مور سر می‌داد
چقدر دلخراش...
مردی شیون کنان و روی کَنان در آن بین دیده میشد
با صدای بلند #برارو_برارو میکرد
از زن میان‌سال که کناری نشسته بود و آرام میگریست پرسیدم
#میمی چه شده است ؟؟؟
چرا دهل‌چی‌ها تا نیمه درون آب رفته‌اند ؟؟؟
پاسخ داد: #روله;
عزیزمان غرق گاماسیاب شده،
و بین ما مردمان لک زبان از قدیم تا به حال رسم بر این بوده ، وقتی عزیزمان غرق آب میشود و جنازه اش نمایان نمیشود
#دئول‌کوها را میآوریم تا درون آب به دهل هایشان ضربه بزنند که آب به لرزش درآید و جنازه را پس دهد !!!
بودن در میان این فضای #خم_بار با اینکه بسیار برایم سخت بود اما کنجکاو نیز بودم که آخر چه میشود.

چندساعتی گذشت ,,,

جناره پایین تر از محل تجمع بالا آمد !
زنان با دیدن جنازه بیشتراز قبل #شین میکردند ،موی میکندند و دست هایشان را بصورت دورانی دور هم میچرخاندند و گاه بین این چرخش روی دست خود را می خراشیدند
مردی که #برارو_برارو میکرد بادیدن جنازه از پای افتاد ،زانوهایش به زمین رسید این بار آرام و #بی_هرنگ گفت : #برام_رو !
بغض امانم را برید ،صورتم با #اسر چشمانم، کامل خیس شد ،
سوال ذهنم را به تشویش کشانده بود :
آیا نظر آن زن میانسال واقعیت داشت !!!
آیا چون دهل زن ها درون آب رفتندو چمرری زدند ،جنازه نمایان شد ؟؟؟؟؟

جنازه را به پای #زل‌های اطراف رودخانه آوردند
دُهل‌چی‌ها کنارش آئین #چمری زدن را اجرا کردند
نزدیکان مرد جوان غرق شده
شانه های خود را #هری زدند
باکمک بقیه ی افراد#آبادی جنازه را حمل کردند تا با آبی که غرقش کرده بود !!!!! غسل دهند و مراسم #پرس را انجام دهند.
مادر جوان غرق شده #کلیمه‌های غم انگیز را با آوای #مور زمزمه میکرد!
#نه_سویرت_دیمه_نه_دسگیرانی_چمرم_نیاینه_و_نوجوانی

اقوام و نزدیکان و... هر کس پی کاری می‌رفت، بصورت گروهی و یا بعضا تکی

چند مرد رفتند برای کندن قبر
و دومرد و یک زن هم به فکر#ترم بودند !
همه در تلاش بودند تا مراسم #پرس هرچه بهتر باشکوه‌تر برگزارشود!

در بین این همه غم و ناراحتی
چیزی که مایه ی افتخارم بود
اتحاد و همدلی و همکاری بین این مردم دل پاک و صاف بود

حتی در مراسم #پرس !
#آداب_و_رسوم_قوم_کهن_لک

🖊 #پــرے‌بهــرامــے

@Doroodfaraman

«لکستان» و ضرورت ورود به رویداد بین المللی «کرمانشاه ۲۰۲۰»

صفحه اول
👇👇👇
#لکستان در #قلب سلسله ارتفاعات #زاگرس_میانی و در حد فاصل استان‌های امروزی #کرمانشاه، #لرستان، #ایلام و #همدان قرار دارد. #زاگرس_میانی جایگاه متمرکز #لک‌هایی است که از گذشته‌های دور تاکنون در تعامل با محیط خویش #پاسدار بخش‌هایی از زیباترین فرهنگ‌های بشری بوده‌اند و در طی قرون گذشته بنا به دلایلی چون #کوچ، #مهاجرت و #تبعید، عامل پراکنش بسیاری از شاخصه‌های فرهنگی این ناحیه به نواحی دورتر در سراسر #ایران و کشورهای پیرامون شده‌اند. فارغ از سرزمین #لک‌هایی که با نام‌های دیگر #تغییر هویت داده‌اند، حدود جغرافیای و متمرکز #لکستان عبارتند از:

#شمالی‌ترین حد: کوهپایه‌های شمالی الوند در استان همدان.

#شرقی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوب شرق گرین در استان لرستان.

#جنوبی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوبی دینارکوه در استان ایلام.

#غربی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوبی پراو در استان کرمانشاه.

سرزمین مردم #لک در طی چند قرن گذشته بر اساس مؤلفه‌های اجتماعی و جغرافیایی مورد چالش بوده است. گاه بر اساس نام #معیشت عنوان #کرد و گاه بر اساس نام #مکان عنوان #لر نیز به آنها اطلاق شده است. #فریا_استارک در #کتاب درّه‌های حشاشین براساس نام مکان از واژه‌های #لر و لرستان و بر اساس نام #قومیت از واژه‌های #لک و #لکستان استفاده کرده است. برخی نقشه‌های جغرافیایی قدیمی جایگاه #لک‌ها را به وضوح نمایش داده و تعدادی از متون تاریخی نیز به صراحت #لک‌ها را به عنوان یک قوم #مستقل و اصیل‌ترین #ایرانیان به شمار آورده‌اند. جدا از تمام چالش‌ها و تناقضات، به بررسی اجمالی بوم شناسی #لکستان از سه منظر طبیعی، تاریخی و فرهنگ عامه می‌پردازیم که ممکن است تحت تأثیر حدود سیاسی در تقسیمات استانی کشور تاکنون به #درستی معرفی نشده باشند.
منظر طبیعی #لکستان مشتمل بر سرزمینی است که در آن ارتفاع از سطح دریا بین ۳۷۰۰ تا حدود ۶۰۰ متر متغیر است. این سرزمین دربرگیرندۀ کوه‌ها، درّه‌ها، دشت‌ها، رودها، نهرها، آبشارها، چشمه‌های فراوان، درختان و گیاهان متنوعی است که زمینه را برای زیست انواع گونه‌های جانوری فراهم آورده‌اند.

بیشترین گسترۀ کوهستان‌های معروفی چون #الوند، #گرین، #بیستون، #پراو، #مهراب_کوه، #سرکشتی، #سفیدکوه، #مخمل_کوه، #مپل، #هنجس، #همیان، #میرملاس، #چنگری، #سیاه_پیر، #کاژور، #ویزنیار، #کوئر و #دینارکوه_متعلق_به_لکستان_است. بخش مهمی از دشت‌های #ماهیدشت، #کوهدشت، #هلیلان، #الیشتر، #سیلاخور، #نهاوند، #کاسیان و #خرم_آباد_سکونتگاه_کهن_مردم_لک_بوده_است. رودخانه‌های مهمی چون #گاماسیاو، #قره‌سو، #سیمره، #جزمان، #بادآور، #گیزه_رو، #کهمان، #کاکه_رها، #هنام، #مان_رود و #کشکان با #سیراب کردن #لکستان به مسیر خود به سمت جنوب ادامه می‌دهند. کوه‌های #لکستان بیشتر پوشیده از درختان بلوط هستند. انواع درختان وحشی چون گلابی، زالزالک، انجیر، انگور، پسته، بادام، ارجن، افرا، کیکم و ارغوان تنوع درختی این ناحیه را به وجود آورده‌اند.

تنگه‌ها و گذرگاه‌های #لکستان همچون #شیرز، #پری، #گاشمار، #گاماسیاو، #دره_ویله، #نام_درون، #هوما_لان، #شه_بیاق، #سی_پله، #کورگ، #بهرام_چوئینه، #سازبن، #کهمان، #سیاو، #شوئه_خون، #زاهد_شیر، #آو_سرده و #کپرگه علاوه بر زیبایی‌هایی ویژه‌ای که دارند، مسیر انتقال فرهنگ‌ها در گذشته بوده‌اند.

در بررسی منظر تاریخی #لکستان ابتدا باید به مکان‌های دورۀ #پارینه_سنگی در محور #بیستون-کرمانشاه، #هلیلان، #همیان_کوهدشت و #درّۀ خرم آباد اشاره نمود که تعدادی از مهمترین استقرارگاه‌های جوامع گردآورنده/شکارگر #غرب_آسیا را در خود جای داده‌اند. تپه‌های #گنج_درّه (چیا خزینه) در #قیسوند #هرسین، #آسیاب و #سراب در #دورودفرامان، #گوران در #هلیلان، #عبدالحسینی در #خاوی چند نمونه از مهمترین سکونتگاه‌های دورۀ #نوسنگی همزمان با اهلی سازی گیاه و حیوان در #خاورمیانه به شمار می‌آیند. تپه‌های #گودین_کنگاور، #گیان_نهاوند و #گریران_الیشتر هنوز هم مبنای گاه‌نگاری دوره‌های مس سنگی و برنز غرب کشور محسوب می‌شوند.
@Doroodfaraman
👇👇👇