دگرباشان دیروز، خودی‌های امروز
دیگری‌نامه
اپیزود چهارم

در وهله‌ اول خیلی عجیب به نظر می‌‌رسد که بنیان‌گذار یک حکومت اسلامی و مشخصا شیعی در ایران که مذهب شیعه را به مذهب رسمی تمامی ایرانیان بدل کرد، از سمت مادر، تبار مسیحی داشته است.

‏در تاریخ آورده‌اند که مادربزرگ مادری شاه‌اسماعیل، یعنی دسپیناخاتون به این شرط با ازدواج با اوزون‌ حسن موافقت کرد که دین خود را حفظ کند و حتی با خود کشیش و چند موعظه‌گر به ایران آورد و کلیسای خودش را بنا کرد. ازدواج او با اوزون‌ حسن، یک ازدواج سیاسی بود؛ اوزون ‌حسن اگرچه خود فرمانروایی مسلمان بود، اما احتیاج داشت تا از پیشروی ترکان عثمانی جلوگیری کند و از همین‌رو وارد اتحادیه‌ای از دولت‌های مسیحی شده بود که امپراطور وقت ترابوزان، یعنی پدر دسپینا، یکی از اعضای آن بود. 

‏دوره‌ پاپ‌نیکلاس‌پنجم بود. این پاپ مقتدر به جهت صدور فرمانی که بعدها آموزه‌ اکتشاف نامیده شد، مشهور است. این فرمان به پادشاهی‌های پرتغالی و اسپانیولی اجازه‌ فتح سرزمین‌های تازه‌کشف‌شده را در قاره‌ آمریکا می‌داد. اما این مقام علی‌رتبه‌ مسیحی که قدرتش کم از قدرت پادشاهی‌های اروپایی نبود، از سقوط امپراتوری روم شرقی به وحشت افتاده بود…


‏در اپیزود چهارم، با نام «دگرباشان دیروز، خودی‌های امروز»، به رسمیت‌یافتن مذهب شیعه در ایران می‌پردازیم.

‏در اپیزود قبل، به جریان‌های مختلف شیعه اشاره کردیم که با نام‌هایی مثل اسماعیلی، قرمطی، فاطمی و علوی در تاریخ مشهور بودند. به زمانی که ناصرخسرو با ستایش و تحسین از حکومت قرمطی‌های لحساء در بحرین یاد می‌کرد و در نهان، دور از چشم دولت‌های وقت ایرانی، فاطمی شده بود.

‏در این اپیزود به تغییر سیاست هویتی دولت‌های ایرانی می‌پردازیم که طبیعتا تعریف «راست‌کیشی» و «کژاندیشی»، خودی و غیرخودی را تغییر داد و کسانی را که نمی‌توانستند در چارچوب‌های تعیین‌شده فکر کنند و یا در مراعات مناسبات قدرت، بی‌پروا بودند، در خطر انداخت.

‏برای مطالعه‌ی متن کامل این اپیزود به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏https://dialog.tavaana.org/podcast_others_4/

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏⁦https://youtu.be/HBul0lnP1RI?si=rkgTlCNM0LwjntOM

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در کست‌باکس به:

‏⁦ castbox.fm/vb/638098822⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در ساندکلود به:

‏⁦https://m.soundcloud.com/tavaana/scpw2xfolkl1

‏رجوع کنید.

#دیگری_نامه #ملاصدرای_شیرازی_صدرالمتالهین #نادرابراهیمی #نادر_ابراهیمی #پاپ_نیکلاس_پنجم #آموزه_اکتشاف

@NADEREBRAHIME1
@dialogue1402