خورشید دو نیم می‌شود!
‏دیگری‌نامه
‏اپیزود بیست و سوم

‏ایرانیان حتی تا امروز، وقتی می‌خواهند یک دیگری مطلق و کاملا منفی را معرفی کنند، نام ضحاک را می‌آورند.

‏شیوه‌های روایت‌شناختی و شگردهای داستان‌پردازانه برای ساخت یک شخصیت مثبت یا منفی، در هر سنت فرهنگی، کم و بیش قابل تحقیق است و تا آنجا که به ایران مربوط می‌شود خود سنت شاهنامه‌نگاری می‌تواند نشان دهد که یک قهرمان کیست و باید چه خصوصیاتی داشته باشد تا ذهنیت ایرانی او را به‌عنوان یک قهرمان یا ضدقهرمان به رسمیت بشناسد.

‏ساقی گازرانی، اسطوره‌شناس و شاهنامه‌پژوه معتقد است که تبار یک شخصیت در این مورد فوق‌العاده مهم است. اگر این شخصیت یک قهرمان باشد، باید تبار شاهانه داشته باشد و اگر نه تبارش به موجودی اژدهاگون مانند ضحاک می‌رسد. ضحاک خود ضدقهرمانی‌ست که صفات غیرانسانی دارد و دو مار روییده بر شانه‌هایش به ماهیت هیولاوارش دلالت می‌کنند. بنابراین زدودن صفات انسانی از یک کاراکتر، شگرد دیگری برای بازنمودن او به‌عنوان یک ضدقهرمان است. گازرانی در پژوهشی می‌نویسد: 

‏«در جهان باستان به طور کلی و در جهان ایرانی به طور خاص، داشتن گوهر اصیل یکی از پیش‌شرط‌های رسیدن به قدرت سیاسی‌ست. از آنجا که گفتمان تاریخی گذشته‌ ایران پیش از اسلام، در سنت شاهنامه‌نگاری تبیین می‌شود، برای سرهم کردن یک تبارنامه به قصد مشروعیت‌یابی، شخص باید مدعی شود که از تبار یکی از پادشاهانی‌ست که به این سنت تعلق دارند.

‏تنها پادشاهان و سلسله‌ها نیستند که ناگزیر بودند حکومت خود را به یکی از شخصیت‌های سنت شاهنامه‌نگاری پیوند زنند؛ بلکه مدت‌ها پس از سقوط ساسانیان…

‏برای مطالعه‌ی متن کامل این اپیزود به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏⁦dialog.tavaana.org/others-23/⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب به:

https://youtu.be/LcjtwdZat3s?si=8JTWq1O58wqCm8TI ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏⁦castbox.fm/vb/686913602⁩

‏و برای شنیدن. نسخه‌ی کامل در ساندکلود به:

‏⁦https://on.soundcloud.com/dTMXA452b1NhWNhi8

‏رجوع کنید.

‏⁧#دیگری_نامه⁩ ⁧#ضحاک⁩ ⁧#ساقی_گزرانی⁩ ⁧#کاسیرر⁩ ⁧#ارنست_کاسیرر⁩ ⁧#ایران⁩ ⁧#فرهنگ_ایرانی⁩ ⁧#روایت_شناسی⁩ ⁧#روایت⁩ ⁧#دیگری_دشمن⁩ ⁧#ضد_قهرمان⁩

‏⁦@Dialogue1402⁩

کوش پیل‌دندان
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۴

در منظومه‌ی «کوش پیل‌دندان» که حدود یک قرن بعد از شاهنامه‌ فردوسی سروده شد، ضدقهرمان دیگری خلق می‌شود به نام کوش پیل‌دندان که مختصری درباره‌ آن در اپیزود قبل شنیدید. از جمله اینکه کوش پیل‌دندان هم ظاهری غیرمتعارف داشت: دندان‌های نیش بزرگ، موهای سرخ و چهره‌ای زشت.

سراینده‌ این منظومه ایرانشاه‌ بن ابی‌الخیر به احتمال قریب به یقین برمبنای داستانی متعلق به دوره‌ ساسانی، دست به سرایش منظومه‌ کوش پیل‌دندان زد و نمونه‌ای دیگر فراهم آورد از شیوه‌ای که ذهنیت ایرانی یک دیگری اهریمنی می‌سازد. در این برنامه اطلاعات بیشتری درباره‌ داستان کوش پیل‌دندان به موازات داستان ضحاک فراهم می‌آوریم و این دو ضدقهرمان داستان‌های ایرانی را با هم مقایسه خواهیم کرد.   

برای مطالعه‌ی متن کامل این اپیزود به صفحه‌ی گفت‌وشنود رجوع کنید در:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-24/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/dNp3aQrI1MA?si=0-8HyNACNbUWeky5

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/689439951

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در ساندکلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/qHDRQHwADiEFys968

رجوع کنید.

#دیگری‌_نامه #کوش_پیل_دندان #ساقی_گازرانی #ضد_قهرمان #اهریمن #دیگری_دشمن #دیگری_سازی #دگرباش #دشمن #دژخیم

‏ @Dialogue1402

کوش پیل‌دندان
‏دیگری‌نامه
‏اپیزود ۲۴

‏زمانی بود که مردم ناحیه افغانستان و بلوچستان امروزی، حکومت بزرگ و مقتدری داشتند که خود میراث‌دار تمدنی متفاوت بود به نام تمدن کوشانی. در قلمرو کوشانیان باستان که افغانستان امروزی را شامل می‌‌شود، هنوز مجسمه‌ی شاهان کوشانی از جمله در ناحیه بامیان قابل رویت است که ظاهراً نوعی کیش شخصیت‌پرستی بوده‌اند؛ شاهان کوشانی در رقابت نظامی با ساسانیان شکست خوردند و تنها گزارشی داستانی از آنها، به عنوان یک رقیب کافرکیش، به عنوان یک «دشمن»، در کوش‌نامه آمده است. کوش‌نامه اثری تبلیغاتی در دوران ساسانی بوده است.

‏از آنجا که اطلاعات تاریخی و باستان‌شناختی از سلسله‌ کوشانیان و دین یا ادیانی که در آن قلمرو جریان داشتند بسیار کم است، گازرانی بر مبنای کوش‌نامه‌ ایرانشاه و منابع تاریخی و قابل اتکا موجود، محتواهای واقع‌نمایانه یا رئالیستی داستان کوش پیل‌دندان را می‌سنجد و شکی ندارد که این داستان یک سلسله‌ پادشاهی واقعی‌ست که رقیب ساسانیان بودند و در سرحدات شرقی ایران عصر ساسانی حکومت می‌کردند.

‏برای مطالعه‌ی متن کامل اپیزود ۲۴ به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏⁦ dialog.tavaana.org/others-24/⁩

‏و برای شنیدن این اپیزود در یوتیوب به:

‏https://youtu.be/dNp3aQrI1MA?si=Gy7g6LSZvngRlMzN⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در کست‌باکس به:

‏⁦ castbox.fm/vb/689439951⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در ساندکلود به:

‏⁦https://on.soundcloud.com/qHDRQHwADiEFys968

‏مراجعه کنید.

‏⁧ #دیگری‌نامه⁩ ⁧ #کوش_پیل_دندان⁩ ⁧ #ساقی_گازرانی⁩ ⁧ #عهد_عتیق⁩ ⁧ #عهد_جدید⁩ ⁧ #ماشیح⁩ ⁧ #روایت_شناسی⁩ ⁧ #ادبیات_حماسی⁩ ⁧ #دیگری_سازی⁩ ⁧ #دیگری_متخاصم⁩ ⁧ #دیگری_دشمن⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩‏⁦ ⁩

خدایان روی زمین!
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۵

در حالی که شاه هیچ‌گاه در سنت ایرانی پرستیده نشده و با خدا یا خدایان یکی گرفته نشده است، در تمدن کوشانی شواهدی دال بر پرستش شاه مشاهده شده است. با اپیزود بیست‌وپنجم با نام «خدایان روی زمین» از مجموعه‌ دیگری‌نامه در خدمت شما هستیم. این اپیزود، چنانکه شنوندگان پی‌گیر ما انتظار دارند، قرار است به ادامه‌ ماجراهای کوش پیل‌دندان به روایت ایرانشاه‌ بن ابی‌الخیر بپردازد.

هدف ما نقل، تحلیل و بررسی چگونگی شکل‌گرفتن تصویر ضدقهرمان در داستان‌های حماسی ایرانی‌ست. بنابراین در دو سه اپیزود اخیر به موازات اشاراتی به داستان ضحاک به‌عنوان یک کلان‌روایت مشهور از یک دیگری اهریمنی، داستان کوش پیل‌دندان را هم به شما معرفی کرده‌ایم که مطابق با راویان و برسازندگان اصلی این داستان، خود برادرزاده‌ ضحاک بود.

در اپیزود گذشته با نقل از ساقی گازرانی، به وجود نوعی کیش شخصیت در شاهنشاهی کوشان در شرق ایران اشاره کردیم. گازرانی مولف کتاب «کوش پیل‌دندان: خلق یک ضدقهرمان» به پژوهش‌های باستان‌شناختی درباره‌ شاهنشاهی کوشانی استناد می‌کند و می‌نویسد: 

«اعتقاد به پرستش شمایل شاه چنان که در مورد کوش پیل‌دندان می‌بینیم برای کسی که با مضامین مهم تاریخ کوشان آشنایی دارد، باید بسیار جالب باشد. اشاره‌ کوش‌نامه به مجسمه‌ کوش که به منظور پرستش در ساختمانی زیبا و باشکوه قرار گرفته است، چه ارتباطی با واقعیت‌های تاریخ کوشانیان دارد؟ واقعیت این است که میان این شعر و آنچه به صورت کشفیات باستان‌شناختی داریم، از جمله سازه‌هایی که مجسمه‌های پادشاهان کوشان در آن‌ها جای‌داشته‌اند، تناظر و تشابه وجود دارد…»

برای مطالعه‌ی متن کامل این اپیزود به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-25/


و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/MJlPyt7vV2Y?si=aTXkQZsMNtcM-Ph3

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/692209025

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساندکلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/cQqUFmsfXMA5Y8iA8

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #کوش_پیل_دندان #دیگری_متخاصم #دیگری_دشمن #دشمن #دیگری_سازی #دگردینی #دگرآیینی #دگراندیشی #ساقی_گازرانی #شاهنامه #روایت_شناسی

‏ @Dialogue1402

آن دیگری بزرگ: یهودیان
دیگری‌نامه
اپیزود اول

جهود آن در خانه از پس ببست
بیاورد خوان و به خوردن نشست
از آن پس به بهرام گفت کای سوار
چون این داستان بشنوی یاد دار
به گیتی هر آن کس که دارد، خورد
سوی مردم بی‌نوا ننگرد
بدو گفت بهرام که این داستان
شنیدستم از گفته‌ی باستان
شنیدم به گفتار و دیدم کنون
که برخواندی از گفته‌ی رهنمون

این چند بیت از بخش تاریخی شاهنامه است؛ جایی که سراینده این اثر بزرگ، حکیم فردوسی، ماجراهای بهرام گور، پادشاه ساسانی، را بازگو می‌کند.

در این بخش، ماجرای سقایی به نام لُنبک آبکش و براهام جهود تعریف می‌شود. لنبک که کارش سقایی‌ست و بنابراین تنگ‌دست است، فوق‌العاده دست و دل‌بازی می‌کند و بی‌آنکه بداند میهمانش، بهرام گور، پادشاه کشور است، نهایت سخاوتمندی را در پذیرایی از او به خرج می‌دهد. در تقابل با این تصویر که از لنبک آبکش و مهربانی‌اش به دست داده می‌شود، بددلی، بدجنسی و خسیسی یک مرد یهودی، یا به اصطلاح «جهود» به نام بَراهام هم روایت می‌شود.

پیشکاران بهرام به او گفته بودند که براهام مرد بدگهر و بددلی‌ست. با این حال، بهرام که به کسوت یک سرباز ساده درآمده بود، با اصرار از براهام می‌خواهد که شبی در منزلش سپری کند. بعد از گفت‌وگوهای بسیار، براهام با شرط و شروطی می‌پذیرد و چنانکه شنیدید…

برای خواندن ادامه‌ی این متن به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید در:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_1/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/tPR-E0zixeY?si=ALISShu5RjDLfLM0

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vd/631132652

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/KfEaC4hj6CmseCht7

رجوع کنید.

#دیگری_نامه #یهودی #یهودیان #دیگری #دگردینی #دیگری_سازی #دیگری_دشمن #شاهنامه #لنبک_آبکش #براهام #براهام_جهود #تاجر_ونیزی #شکسپیر #فروید #زیگموند_فروید

‏ @Dialogue1402

‏ @dialogue1402

«خدایان روی زمین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۵

با اپیزود بیست‌وپنجم با نام «خدایان روی زمین» از مجموعه‌ دیگری‌نامه در خدمت شما هستیم. این اپیزود، چنانکه شنوندگان پی‌گیر ما انتظار دارند، قرار است به ادامه‌ ماجراهای کوش پیل‌دندان به روایت ایرانشاه‌ بن ابی‌الخیر بپردازد.

هدف ما نقل، تحلیل و بررسی چگونگی شکل‌گرفتن تصویر ضدقهرمان در داستان‌های حماسی ایرانی‌ست. بنابراین در دو سه اپیزود اخیر به موازات اشاراتی به داستان ضحاک به‌عنوان یک کلان‌روایت مشهور از یک دیگری اهریمنی، داستان کوش پیل‌دندان را هم به شما معرفی کرده‌ایم که مطابق با راویان و برسازندگان اصلی این داستان، خود برادرزاده‌ ضحاک بود. در اپیزود گذشته با نقل از ساقی گازرانی، به وجود نوعی کیش شخصیت در شاهنشاهی کوشان در شرق ایران اشاره کردیم.

گازرانی مولف کتاب کوش پیل‌دندان: خلق یک ضدقهرمان به پژوهش‌های باستان‌شناختی درباره‌ شاهنشاهی کوشانی استناد می‌کند و می‌نویسد: 

«اعتقاد به پرستش شمایل شاه چنان که در مورد کوش پیل‌دندان می‌بینیم برای کسی که با مضامین مهم تاریخ کوشان آشنایی دارد، باید بسیار جالب باشد. اشاره‌ کوش‌نامه به مجسمه‌ کوش که به منظور پرستش در ساختمانی زیبا و باشکوه قرار گرفته است، چه ارتباطی با واقعیت‌های تاریخ کوشانیان دارد؟ واقعیت این است که میان این شعر و آنچه به صورت کشفیات باستان‌شناختی داریم، از جمله سازه‌هایی که مجسمه‌های پادشاهان کوشان در آن‌ها جای‌داشته‌اند، تناظر و تشابه وجود دارد. ماهیت این سازه‌ها که به پرستشگاه‌های کوشانی شهرت دارند مانند هر چیز دیگری که به تاریخ کوشانیان مربوط است، محل بحث و مجادله بوده و پیچیده است. تاکنون سه نمونه از چنین ساختمان‌هایی کشف شده است:

برای مطالعه ادامه متن به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-25/

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/MJlPyt7vV2Y?si=mitcwo6GS5Mg_QUT

و برای شنیدن نسخه کامل در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/cQqUFmsfXMA5Y8iA8

و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/692209025

مراجعه بفرمایید.

#دیگری_نامه #کوش_پیل_دندان #ساقی_گازرانی #شاهنامه #سنت_شاهنامه_نگاری #روایت #دشمن #دشمن_سازی #دیگری_دشمن #گفتگو #رواداری

‏ @dialogue1402

‏@dialogue1402

«بلاگردان»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و هفتم

خطر هیجانات جمعی و از دست رفتن نظم، به قدری به انسان نزدیک است که می‌توان دید غالب سنت‌های دینی و آیینی برای آن تمهیداتی دارند.

بخش بزرگی از این تمهیدات را در آنچه جیمز فریزر، انسان‌شناس اسکاتلندی، «انتقال شر» می‌نامد و با مفهوم بلاگردان توصیف می‌کند، می‌توانیم بفهمیم. فریزر در اثر مشهور خود «شاخه‌ زرین» داده‌های آیینی بسیاری را در سراسر زمین جمع‌آوری می‌کند که در تمامی آن‌ها روش‌هایی برای انتقال شر دیده می‌شود.

هیچ‌کدام از این روش‌ها را نمی‌توان روشی علمی یا در معنای متعارف کلمه، مبتنی بر تجربه نامید. اما گستردگی وجود روش‌های انتقال شر نشان می‌دهد که انسان دست‌کم به لحاظ روانشناختی به کنترل وجه پیش‌بینی‌ناپذیر خود، نیاز مبرمی دارد.

در بیست‌وهفتمین اپیزود از پادکست دیگری‌نامه، به مفهوم «انتقال شر» یا به‌عبارت‌دیگر، به مفهوم بلاگردان‌ها می‌پردازیم.

برای مطالعه متن این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه بفرمایید:

‏ https://dialog.tavaana.org/others-27/

برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/CSSGS9U3Xc8?si=7S_Jr3otv-_PQDFD

و برای شنیدن نسخه کامل در ساندکلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/jYh1GnN5xgimoEUv9

و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:

‏https://castbox.fm/vb/740894885

رجوع کنید.

#دیگری_نامه #ادیپ #ادیپوس #ادیپ_شهریار #بلاگردان #انتقال_شر #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #شاخه_زرین #دیگری_ستیزی #دیگری_دشمن

@dialogue1402

‏dialogue1402@

‏«آقامون هیتلر بیاد، شما زن‌های یهودی رو بین خودمون تقسیم می‌کنیم!»

‏هما سرشار، چهره فرنگی پیش‌کسوت و از یهودی‌تباران شیراز از قول نسل قبل خود از احساسات منفی علیه یهودیان در جامعه ایرانی می‌گوید.

‏این برنامه در چهارچوب پروژه گفت‌وشنود و در ارتباط با پادکست دیگری‌نامه اجرا شده است. برای تماشای این گفتگوی کامل از لینک زیر استفاده کنید:

https://youtu.be/GgpNLFSa0-U?si=x0WOC7bmbk_JJzwf ⁩

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #رواداری⁩ ⁧ #مدارا⁩ ⁧ #گفتگو⁩ ⁧ #دیگری⁩ ⁧ #دیگری_ستیزی⁩ ⁧ #دیگری_دشمن⁩ ⁧ #یهودی⁩ ⁧ #یهودیان_ایران⁩

‏⁦ @dialogue1402⁩