مجوعه‌هاي افيوليتی
#پارت1از5
@ChromiteCr
که به نام Alpin Ultramafic Complexes هم خوانده شده است. به نظر عده زيادي از زمين شناسان ، معرف پوسته اقيانوسي است که در نتيجه پديده‌اي که به نام فرارانش خوانده مي‌شود در پوسته قاره‌اي قرار گرفته است. افيوليت‌ها از مجموعه‌اي از بازالت‌ها ، گابروها ، سنگهاي اولترامافيک و رسوبات عميق دريايي تشکيل شده است. افيوليت‌ها معمولا ضخيم بوده و ضخامت آنها تا 8 کيلومتر هم مي‌رسد.
@ChromiteCr
ريشه لغوي

نام افيوليت توسط «برونيار (1827) براي توصيف سرپانتينيت‌ها يا سنگهايي که از گروه سرپانتين تشکيل شده بودند، ابداع شد. وي اين نام را از لغت يوناني قديمي افي به معني مار و ليت هم که به معني سنگ است، گرفت.
پس از نامگذاري افيوليت‌ها توسط برونيار ، «استينمن (1906) مفهوم مجموعه يا سري سنگي افيوليت را بکار برد. اين مجموعه سنگي اصولا حاوي سنگهاي اولترامافيک (مثل کاني سرپانتينت و پريدوتيت) ، گابرو ، اسپيليت و سنگهاي وابسته است.
او همچنين مشاهده کرد که اين سنگها اصولا در چرتها و رسوبات پلاژيک مستقر شده‌اند يا با آنها وابستگي دارند. در سال 1926 ، «بنسون گابروها و سنگهاي اولترامافيک موجود در سنگهاي سبز و سنگهاي افيوليتي را توصيف نمود. توصيف او شامل سنگهايي مي‌شد که در نواحي رورانده و کوهزايي آلپي (مثل سنگهاي آذرين نوع آلپي) گسترش داشت. «تاير» (1967) بيان نمود که واحدهاي اولترامافيک و گابرويي مجموعه‌هاي افيوليتي با قسمتي از سري سنگ آذرين آلپي شباهت دارند.

در سال 1957 «درور ابراز داشت که بعضي از توده‌هاي پريدوتيت نوع آلپي ، قطعات گوشته فوقاني مي‌باشند که به طريقه تکتونيکي کنده شده اند. «ديتز (1963) اشاره نمود که سرپانتينيت هاي آلپي قطعاتي از کف اقيانوس بوده‌اند که در يک رخداد کوهزايي به صورت تکتونيکي از جا کنده شده‌اند.
.

نام افيوليت به يک مجموعه مشخص از سنگهاي مافيک تا اولترامافيک اطلاق می گردد.
@ChromiteCr
افيوليت ها OPHIOLITES

واژهافيوليت مترادف واژه سرپانتين(A. Bronyniart, 1813) مي باشد که بعدها به نام “سنگهاي سبز" از آن نام برده شده است. کلاً به مجموعه سنگهاي ماگمايي بازيک و الترابازيک گفته مي شود که تقريباً سرپانتينيزه و دگرگون شده و اغلب در رشته کوه هاي تيپ آلپي ديده مي شود. در واقع پريدوتيت و سرپانتين هاي تيپ آلپ اغلب با سنگهاي ولکانيکي اسپيليتي هميافت مي باشند و اجتماع موسوم به افيوليت را تشکيل مي دهند. که خاص محيط هاي ژئوسنکلينالي است.
امروزه افيوليت ها و يا کمپلکس هاي افيوليتي به مجموعه شماتيکي اطلاق مي گردد که روند پيدايش و تکوين آن از پايين به بالا داراي ويژکيهاي زير است:
@ChromiteCt
1- پريدوتيت هاي متورق که متحمل تغيير شکلها تکتونيکي در حالت جامد در درجه حرارت بالا و فشار بالا را شده اند.(HP-HT)
2- گابروها و پريدوتيت هاي لايه لايه با ساختمانهاي متراکم و توده اي( متبلور شدن مجزا و نهشته هاي متوالي، چگالي مواد سازنده، بلورهاي موجود در اطاق ماگما)
3- بازالتهاي بالشي يا پيلولاواها( Pillow- lavas) يا مواد خروجي زير دريايي. سن گدازه ها معمولاًقابل تشخيص است(در لابلاي رسوبات دريايي).
اما سطوح مواد متراکم و توده اي و پريدوتيت هاي متورق قابل تشخيص نمي باشد، براي اين منظور مي بايست سن متبلور شدن مواد ماگمايي و زمان تحولات تکتونيکي منطقه را مورد بررسي قرار داد.
@ChromiteCr
تفسير مطلب در مورد افيوليت ها بسيار مشکل است، چرا که نقل و انتقال تکتونيکي و تبلور مجدد عموماً دست به دست هم مي دهند و شواهد ضروري را براي اظهار نظر در مورد اشتياق هر توده اولترا بازيکي خاص از ميان مي برند، خواه اين توده مستقيماً از گوشته فوقاني و بصورت سنگ کريستالين يا ماگماي پريدوتيتي باشد و خواه از تجمع کريستالي قاعده اي برخي ماگماي بازالتي تفريق شده باشد. بخوبي مي توان فرض نمود که هر توده مجزايي از سنگهاي الترامافيکي که اکنون احتمالاً با سنگهايي يافت مي شوند که به بخش فوقاني پوسته اختصاص دارند، چه از نظر مياني و چه از لحاظ فضايياز منبع اصلي خود با سنگهايي که در يک محيط ژئوسنکلينالي تجمع يافته دئر افتاده اند.
آنها به نحوي خصوصيات شيميايي معيني را از جمله مقدار زياد آب وگاز co2 به اشتراک دارند. ولي از نظر زماني از هم مجزا مي باشند، کلاً اسپيليتها در اثناي يک فاز نخستين در تکامل يک ژئوسنکلينال توليد شده اند در حالي که سرپانتين ها با فاز کوهزايي متعاقب سقوط و بسته شدن ژئوسنکلينالي همراه هستند.

#ادامه_دارد....
Telegram.me/ChromiteCr