کارگاه تخصصی با عنوان #کانسارهای_کرومیت ایران و #نحوه_اکتشاف آنها در سازمان نظام مهندسی معدن تهران برگزار شد.
@ChromiteCr
از مباحث مهم مطرح شده در این کارگاه، نبود دانش آزمایشگاهی برای آنالیز کرومیت و استحصال دیگر مواد معدنی همراه آن مانند پالادیوم و پلاتینیوم و فعالیت نه‌چندان مناسب اکتشافی روی ذخایر مستعد کرومیت در ایران بود. به گفته مدرس این کارگاه آموزشی با سابقه ۳۰ ساله در حوزه اکتشاف، اکتشاف کرومیت، تنها با کوه‌گردی ممکن است. همچنین می‌توان از بومیان منطقه که چشمان تیزبینی دارند برای اکتشاف کرومیت کمک گرفت. از طرفی نوع ساختار زمین‌شناسی و دگر ریختگی این ماده معدنی و پراکندگی آن شاید یکی از دلایل کم بودن میزان اکتشافات و برداشت از ذخایر این ماده معدنی با ارزش باشد. عضو کمیته تخصصی زمین‌شناسی و مدرس دوره‌های ارتقای پایه سازمان نظام مهندسی معدن استان تهران در این کارگاه آموزشی در ابتدا توضیحاتی درباره کتاب تالیف شده خود با عنوان ارتباط زمین ساخت ورقه‌ای با تشکیل منابع معدنی ارائه کرد و گفت: محور این کتاب، اطلاعات و آمار درباره تکتونیک است.  یکی از دلایل اصلی این کار، وجود خلأ اطلاعاتی در این زمینه و کم‌بودن منابع علمی درباره تکتونیک به زبان فارسی در کشور است و تمامی رفرنس‌های استفاده شده در این کتاب از سال ۲۰۱۰ میلادی به بعد بوده است. وحید صائب‌فر در ادامه، به تشکیل کرومیت و ساختار آن اشاره کرد و گفت: کرومیت، کانساری ویژه است و در شرایط خاصی تشکیل می‌شود و مکانیسم و فرآیندهای تشکیل آن ارتباط زیادی با مباحث مطرح در زمین ساخت ورقه‌ای دارد و جای‌گیری آن با همگرایی ورقه‌های تکتونیکی مرتبط است. وی افزود: محل تشکیل کرومیت در زمین از پوسته‌های اقیانوسی آغاز می‌شود. به این ترتیب زمانی‌که بخش‌هایی از این پوسته در اثر واگرایی ورقه‌های تکتونیکی کنده شد، توالی سنگ‌های افیولیتی که خاستگاه اصلی کرومیت در ایران است، ایجاد شده و می‌توان در میان این توالی به دنبال کانسار کرومیت بود. 
به گفته صائب‌فر، سنگ‌هایی با جنس، رنگ، ویژگی و بافت‌های مختلف در سنگ‌های افیولیتی ایران دیده می‌شوند که به دلیل در هم ریختگی شدید به مجموعه آنها «آمیزه رنگین» می‌گویند. به همین دلیل اگر کرومیتی در این سنگ‌ها وجود داشته باشد تشخیص آن سخت خواهد بود. وی افزود: یکی از نکات مهم درباره کرومیت‌ها، شکل ذخایر است که به آن عدسی یا لنز گفته شده و به ندرت در سطح زمین دیده می‌شود. هر اندازه لنزهای کرومیت بزرگتر باشد نشان از بزرگتر بودن کانسار دارد. عضو کمیته تخصصی زمین‌شناسی ادامه داد: گفته می‌شود مناطقی همچون فاریاب و اسفندقه در ایران از ذخایر کرومیت به نسبت مناسبی برخوردار هستند و برداشت بعضی از ذخایر آنها به شکل زیرزمینی انجام می‌شود. به گفته صائب‌فر، در کشوری همچون افریقای جنوبی، یافتن کرومیت به دلیل نوع تشکیل این کانی بسیار آسان‌تر از کشور ماست زیرا لایه‌های آن به طور کامل در سطح زمین رخنمون داشته و قابل مشاهده است اما در ایران به دلیل پراکندگی ذخایر کرومیت و داشتن شکل عدسی غیرممتد و در هم ریختگی شدید ساختاری، برداشت این ذخایر در بیشتر موارد هزینه بالایی دارد و تولید را در خیلی از معادن از صرفه اقتصادی دور می‌کند.
@ChromitrCr
کرومیت نسوز است
صائب‌فر افزود: یکی دیگر از انواع کرومیت که در جهان یافت می‌شود، کرومیت پلاسری است که از طریق بارندگی مناسب در رخنمون‌های کرومیتی قابل فرسایش، ایجاد می‌شود اما تشکیل این نوع ذخایر در ایران به دلیل کم بودن میزان بارش باران امکان‌پذیر نیست. همچنین در ایران به دلیل شدت دگر ریختگی، اکتشاف این ماده معدنی دشوار است. به گفته وی، زمانی‌که لنزی از کرومیت یافت شد احتمال خیلی زیادی دارد که در محدوده اطراف این عدسی بتوان به ذخایر جدیدی از کروم دست یافت. مدرس این کارگاه آموزشی به ویژگی‌های کروم اشاره کرد و گفت: کرومیت، ترکیبی از آهن، آلومینیوم و کمی منیزیوم است. درجه حرارت ذوب این ماده معدنی بین ۲۱۹۰ تا ۲۲۷۰ درجه سانتی‌گراد است و آن را می‌توان جزو کانی‌های نسوز دانست که در بسیاری از صنایع که درجه حرارت بالایی نیاز دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. کرومیت درجه یک عیار بالای ۴۸درصد دارد و کرومیت درجه ۲ و ۳ به ترتیب بین ۴۲ تا ۴۸ و کمتر از ۴۲ درصد عیار دارند. صائب‌فر ادامه داد: بافت کرومیت در ایران به ۲ تیپ پوست پلنگی و توده‌ای عدسی شکل تقسیم می‌شود. در این میان کرومیت از نوع توده‌ای به دلیل بالا بودن میزان کرومیت در سنگ میزبان، صرفه اقتصادی بیشتری نسبت به کرومیت نوع پوست پلنگی دارد. در این میان مناطقی همچون اطراف زاهدان، کرمانشاه، سبزوار، جنوب جازموریان و در زمینه گسل زاگرس مناطقی مثل نی‌ریز، جنوب آباده و خوی در ایران دارای ذخایر کرومیت هستند و در آنها لنزهایی از کرومیت یافت می‌شود.
#ادامه_دارد.....
telegram.me/ChromiteCr

مجوعه‌هاي افيوليتی
#پارت1از5
@ChromiteCr
که به نام Alpin Ultramafic Complexes هم خوانده شده است. به نظر عده زيادي از زمين شناسان ، معرف پوسته اقيانوسي است که در نتيجه پديده‌اي که به نام فرارانش خوانده مي‌شود در پوسته قاره‌اي قرار گرفته است. افيوليت‌ها از مجموعه‌اي از بازالت‌ها ، گابروها ، سنگهاي اولترامافيک و رسوبات عميق دريايي تشکيل شده است. افيوليت‌ها معمولا ضخيم بوده و ضخامت آنها تا 8 کيلومتر هم مي‌رسد.
@ChromiteCr
ريشه لغوي

نام افيوليت توسط «برونيار (1827) براي توصيف سرپانتينيت‌ها يا سنگهايي که از گروه سرپانتين تشکيل شده بودند، ابداع شد. وي اين نام را از لغت يوناني قديمي افي به معني مار و ليت هم که به معني سنگ است، گرفت.
پس از نامگذاري افيوليت‌ها توسط برونيار ، «استينمن (1906) مفهوم مجموعه يا سري سنگي افيوليت را بکار برد. اين مجموعه سنگي اصولا حاوي سنگهاي اولترامافيک (مثل کاني سرپانتينت و پريدوتيت) ، گابرو ، اسپيليت و سنگهاي وابسته است.
او همچنين مشاهده کرد که اين سنگها اصولا در چرتها و رسوبات پلاژيک مستقر شده‌اند يا با آنها وابستگي دارند. در سال 1926 ، «بنسون گابروها و سنگهاي اولترامافيک موجود در سنگهاي سبز و سنگهاي افيوليتي را توصيف نمود. توصيف او شامل سنگهايي مي‌شد که در نواحي رورانده و کوهزايي آلپي (مثل سنگهاي آذرين نوع آلپي) گسترش داشت. «تاير» (1967) بيان نمود که واحدهاي اولترامافيک و گابرويي مجموعه‌هاي افيوليتي با قسمتي از سري سنگ آذرين آلپي شباهت دارند.

در سال 1957 «درور ابراز داشت که بعضي از توده‌هاي پريدوتيت نوع آلپي ، قطعات گوشته فوقاني مي‌باشند که به طريقه تکتونيکي کنده شده اند. «ديتز (1963) اشاره نمود که سرپانتينيت هاي آلپي قطعاتي از کف اقيانوس بوده‌اند که در يک رخداد کوهزايي به صورت تکتونيکي از جا کنده شده‌اند.
.

نام افيوليت به يک مجموعه مشخص از سنگهاي مافيک تا اولترامافيک اطلاق می گردد.
@ChromiteCr
افيوليت ها OPHIOLITES

واژهافيوليت مترادف واژه سرپانتين(A. Bronyniart, 1813) مي باشد که بعدها به نام “سنگهاي سبز" از آن نام برده شده است. کلاً به مجموعه سنگهاي ماگمايي بازيک و الترابازيک گفته مي شود که تقريباً سرپانتينيزه و دگرگون شده و اغلب در رشته کوه هاي تيپ آلپي ديده مي شود. در واقع پريدوتيت و سرپانتين هاي تيپ آلپ اغلب با سنگهاي ولکانيکي اسپيليتي هميافت مي باشند و اجتماع موسوم به افيوليت را تشکيل مي دهند. که خاص محيط هاي ژئوسنکلينالي است.
امروزه افيوليت ها و يا کمپلکس هاي افيوليتي به مجموعه شماتيکي اطلاق مي گردد که روند پيدايش و تکوين آن از پايين به بالا داراي ويژکيهاي زير است:
@ChromiteCt
1- پريدوتيت هاي متورق که متحمل تغيير شکلها تکتونيکي در حالت جامد در درجه حرارت بالا و فشار بالا را شده اند.(HP-HT)
2- گابروها و پريدوتيت هاي لايه لايه با ساختمانهاي متراکم و توده اي( متبلور شدن مجزا و نهشته هاي متوالي، چگالي مواد سازنده، بلورهاي موجود در اطاق ماگما)
3- بازالتهاي بالشي يا پيلولاواها( Pillow- lavas) يا مواد خروجي زير دريايي. سن گدازه ها معمولاًقابل تشخيص است(در لابلاي رسوبات دريايي).
اما سطوح مواد متراکم و توده اي و پريدوتيت هاي متورق قابل تشخيص نمي باشد، براي اين منظور مي بايست سن متبلور شدن مواد ماگمايي و زمان تحولات تکتونيکي منطقه را مورد بررسي قرار داد.
@ChromiteCr
تفسير مطلب در مورد افيوليت ها بسيار مشکل است، چرا که نقل و انتقال تکتونيکي و تبلور مجدد عموماً دست به دست هم مي دهند و شواهد ضروري را براي اظهار نظر در مورد اشتياق هر توده اولترا بازيکي خاص از ميان مي برند، خواه اين توده مستقيماً از گوشته فوقاني و بصورت سنگ کريستالين يا ماگماي پريدوتيتي باشد و خواه از تجمع کريستالي قاعده اي برخي ماگماي بازالتي تفريق شده باشد. بخوبي مي توان فرض نمود که هر توده مجزايي از سنگهاي الترامافيکي که اکنون احتمالاً با سنگهايي يافت مي شوند که به بخش فوقاني پوسته اختصاص دارند، چه از نظر مياني و چه از لحاظ فضايياز منبع اصلي خود با سنگهايي که در يک محيط ژئوسنکلينالي تجمع يافته دئر افتاده اند.
آنها به نحوي خصوصيات شيميايي معيني را از جمله مقدار زياد آب وگاز co2 به اشتراک دارند. ولي از نظر زماني از هم مجزا مي باشند، کلاً اسپيليتها در اثناي يک فاز نخستين در تکامل يک ژئوسنکلينال توليد شده اند در حالي که سرپانتين ها با فاز کوهزايي متعاقب سقوط و بسته شدن ژئوسنکلينالي همراه هستند.

#ادامه_دارد....
Telegram.me/ChromiteCr

سکانس افيوليت‌ها
#پارت2از5
@ChromiteCr
سکانس افيوليت‌ها يا پوسته اقيانوسي معمولا از 5 قسمت تشکيل شده است که از سمت بالا به پايين شامل قسمتهاي زير است:

رسوبات پلاژيک و عميق دريايي:

اين رسوبات شامل راديولاديت ، چرت ، آهکهاي پلاژيک مناطق عميق دريا و رسوبات آبيسال مي‌باشد.

پيلولاوا :
@ChromiteCr

در اثر انجماد سريع ماگماي بازالتي در مجاورت آب ، بازالت حاصل و بي‌پوست به خود مي‌گيرد که داراي ترکهاي زيادي در سطح است. رنگ اين قسمت سبز تيره تا سبز زيتوني است و اغلب حفره‌دار است که حفرات توسط مواد ثانوي مانند کلسيت ، کلسدوني ، زئوليت ، کلريت ، پرهنيت و ... پر شده‌اند.
بازالت متراکم : بازالت متراکم در زير پيلولاوا قرار دارد و به دايکهاي صفحه‌اي ختم مي‌شود.

دايکهاي صفحه‌اي :

دايکهاي صفحه‌اي به موازات محور گسترش اقيانوسها قرار دارند. و اين دايکها مسلسل‌وار در کنار هم چيده شده‌اند و معمولا يک طرف اينها حاشيه انجماد سريع دارد.

گابروهاي لايه‌اي :

ترکيب گابرو عينا مثل بازالت است. در داخل اين گابروها حجم‌هايي از پلاژيو گرانيت ديده مي‌شود، که محصول تفريق ماگما است.

کاني پريدوتيت قاعده (تکتونيت) :
@ChromiteCr
پريدوتيت قاعده‌اي ممکن است هارزبوژيتي و يا لرزوليتي باشد.

#طرز_تشکيل_افيوليت‌ها

وجود افيوليت‌ها و پراکندگي آنها در اغلب قاره‌هاي دنيا نشان مي‌دهد که در جايگيري بخش اعظم آنها پديده تصادم قاره – قاره دخيل بوده و اقيانوس مابين دو قاره در اثر فرآيند فرورانش از بين رفته و در حين تصادم بخشهايي از پوسته اقيانوسي بر روي حاشيه غير فعال رانده شده‌اند. عدم وجود دگرگوني حرارتي قابل توجه در مرز تماس آنها با رسوبات بيانگر فرورانش آنها در حالت سرد مي‌باشد.
در اثر تغييرات مکرر تکتونيکي و يا از ذونهاي فرورانش پر شيب ، افيوليت‌ها به ملانژهاي تکتونيکي تبديل مي‌شوند و به دليل سرپانتيني شدن بخش اولترامافيک قاعده‌اي ، واجد خاصيت پلاستيکي شده و به راحتي تغيير شکل مي‌يابند. سرپانتيني شدن به تحرک افيوليت ملانژ کمک کرده و ورود قطعات سنگهاي درونگير و بيگانه به داخل سکانس افيوليتي را تسهيل مي کند.

انواع #افيوليتها
@ChromiteCr
ون تکس سنگهاي اولترامافيک و پريدوتيتها را به دو دسته استراتيفرم (غير کوهزايي) و آلپي (کوهزايي) تقسيم مي‌کند و انواع آلپي خود به دو دسته زير تقسيم مي‌شوند :
-پريدوتيت‌هاي واقعي يا افيوليت‌هاي تيپ هاروزبورژيتي (HOT) :
بخش اولترامافيک قاعده‌اي شامل تناوبي از هارزبورژيت و دونيت بود، و توسط دايکهاي پيروکسنيتي قطع مي‌شود. زون تحولي شامل هارزبورژيت با رگه‌هاي دونيت که به سمت بالا به گابروهاي لايه‌اي همراه با لنزهاي کروميت و دونيت تبديل مي‌شود. سپس گابرو و ورليت بصورت نوارهاي تيره و روشن قرار دارند و به سمت بالا واجد گابروهاي لايهاي ، دايکهاي ديابازي حاوي پلاژيو گرانيت و سپس بازالت‌هاي تولئيتي از نوع N-MORB است. وجود هارزبورژيت در بخش قاعده و بازالت توليتي با سرشت Normal-Middle oceam Ridge Basalt) N-MORB) توسعه زياد دايکهاي ديابازي نشان از حجم زياد ماگماي تزريق شده در شکاف محوري و نرخ بالاي ذوب بخشي درگوشه فوقاني است و اين ويژگيها در شکافهاي با نرخ گسترش تند ، (Fast spreading Ridge) FSR ديده مي‌شود.
@ChromiteCr
-پريدوتيت‌هاي منطقه ريشه (Root Zone) و يا افيوليت‌هاي تيپ سرزوليتي LOT:
انواع سرزوليتي افيوليت‌ها يا LOT ؛ ترکيب سرزوليتي در بخش اولترامافيک قاعده‌اي مشخص مي‌شوند. در اين دسته از افيوليت‌ها حجم پلاژيو گرانيت زياد بوده و حجم دايکهاي صفحه‌اي کم و بازالت تولئيتي داراي سرشت غني شده P-MORB يا E-MORB مي‌باشد. ويژگيهاي اخير نشانگر حجم اندک ماگما در شکافهاي محوري ، نرخ کم ذوب بخشي در گوشته فوقاني و در نهايت نشانگر شکافهاي غير فعال بانرخ گسترش اندک Slow spreading ridge) SSR) مي‌باشد.
از نظر نحوه و سبک جايگيري افيوليت ها را به سه دسته زير تقسيم مي کنند :
-افيوليت‌هاي حواشي فعال :در اين نوع ، لکه‌هاي افيوليتي بصورت گسيخته در داخل و حواشي فعال قاره‌ها يافت مي‌شوند و اغلب فرم ملانژ دارند.
-افيوليت‌هاي مناطق تصادمي :اين نوع افيوليتها در محل برخورد ورقه‌ها يافت مي‌شوند.

#ادامه_دارد....

Telegram.me/ChromiteCr

افيوليت ها وافيوليت ملانژهاي ايران:
#پارت3از5
@ChromiteCr
افيوليت به مجموعه اي از سنگ هاي مافيک واولترامافيک گفته مي شودکه ممکن است منظم يا لايه لايه باشند ويا در اثر تنش هاي زمين ساختي بايکديگر مخلوط شده باشند.به افيوليت؛ کمپلکس افيوليتيٍٍٍ ، سري افيوليتي، آميزه افيوليتي وسر انجام آميزه رنگين گفته شده که از ميان آن ها واژه آميزه رنگين(کالرد ملانژ) کاربرد بيشتري دارد واغلب به عنوان يک واحد سنگ چينه اي به کار مي رود که در ايران بيشتر به صورت نوار هاي باريک هستند و در امتدادطولي اصلي رخنمون دارند.شواهد زمين شناسي وديگربررسي هاي انجام شده نشانگر آن است که ترکيب شيميايي آن ها همانند پوسته اقيانوسي است.لذا پذيرفته شده که مجموعه هاي افيوليتي ايران، باقي مانده اشتقاق هاي درون قاره اي هستند که در اثرکافتي شدن(Rifting)شکل گرفته اند. داشتن کروميت، سولفيد مس توده اي، کاني هاي گروه پلاتين، عناصر خاکي کمياب و.....از ويژگي هايي است که بهافيوليت ها ارزش اقتصادي مي دهند.

سنگ هاي سازنده مجموعه افيوليتي ايران

درنواحي که تأثيرتنش هاي زمين ساختي بر روي افيوليت ها کمتر بوده، مي توان يک روند کلي از سنگ هاي تشکيل دهنده زير ديد:

اولترا مافيک ها:

عمده ترين سنگ هاي افيوليت ها هستند که در ميان آن ها هارزبورژيت درصد بالاتري دارد.دونيت، لرزوليت، ورليت وبرخي از انواع پيروکسينيت ها به ويژه برونزيت نيز از جمله الترا مافيک هاي افيوليت ها مي باشند.

گابرو ها:

پس از الترا مافيک ها فراوان ترين سنگ هاي بازيک دانه درشت هستندکه از نظر سيما و ساخت در بيشتر جاها به صورت توده اي هستند ولي گاهي نيز ساخت لايه اي دارند.در پاره اي از نواحي افيوليتي ايران سنگ هاي گابرويي در اثر دگر ساني به مجموعه اي عدسي شکل سفيد رنگ متشکل ازگارنت، وزوويانيت،کلريت وگروسولار تبديل شده اند که رودنژيت نام دارند.

گدازه هاي آتشفشاني:

گدازه ها وگاهي خاکستر هاي آتشفشاني از جمله عناصر مهم افيوليت ها هستند که ترکيب کاني شناسي گوناگون و ساختار بالشي دارند.ترکيب آن ها از لوکوبازالت تا اسپيليت متغير است.

دايک هاي ديابازي وگابروها:

دايک هاي ديابازي(گاهي تغذيه کننده)گابروها را قطع مي کنندواز آن ها جوانترند.ميکرو گابروها از سنگ هاي رگه اي افيوليت ها هستندکه سختي زياد ورنگي بسيار تيره دارند و به صورت دايک هاي نه چندان ممتد ويا به شکل عدسي رخنمون دارند.سنگ هاي اسيدي نفوذي: ديوريت کوارتز دار وپلاژيو گرانيت ها از ديگر سنگ هاي افيوليت ها هستند که به صوررت توده هاي کوچک وگاه به صورت دايک ويا رگه هاي نازک ديده مي شوند.سنگ هاي دگرگوني:در افيوليت هاي ايران دو نوع سنگ دگرگوني وجوددارد:
گروه نخست ميکا شيست.گنايس ومرمر با خاستگاه قاره اي هستند وارتباطي به مجموعه هاي افيوليتي ندارند.
گروه دوم در حقيقت افيوليت هاي دگرگون شده اند.
سنگ هاي افيوليتي در دو فاز جداگانه دگرگون شده اند ؛ فاز نخست ازنوع گرمابي واستاتيک مي باشد که بيشتر موجب تغييرکاني شناسي سنگ ها شده است .تشکيل تالک، آزبست و منيزيت از پيامد هاي اين نوع دگرگوني است.فاز دوم از نوع ناحيه اي و نتيجه فشارهاي کوهزايي و بسته شدن کافت قاره اي مي باشد.قطعات بيگانه: در بسياري از مجموعه هاي افيوليتي ايران قطعاتي از سنگ هاي گوناگون با خاستگاه متفاوت وجود دارد.ابعاد اين سنگ ها از کوچک تا بسيار بزرگ متغير است.اين قطعات بيگانه نوعي اوليستوليت (olistolit ) و معرف محيطهاي پر تکاپو هستندکه در اثر فرايند هاي زمين ساختي به مجموعه هاي افيوليتي افزوده شده اند.

پراکندگي افيوليت ها

در طول وبه موازات خط راندگي زاگرس نوار افيوليت-راديولاريت وجود دارد که ادامه آن درعمان نيز يافت مي شود. افيوليت هاي ساير مناطق ايران از نوع ملانژ مي باشندو به طور کلي در دو گروه بيان مي شوند:
1- نوار افيوليت-راديولاريتي زاگرس
2-نوار حلقوي ايران مرکزي

افيوليت هاي زاگرس

در امتداد و در بلافصل جنوب غربي زاگرس،دو بخش جدا از هم از مجموعه افيوليتي-راديولاريتي رخنمون دارد.دو کمان افيوليتي کرمانشاه و نيريزبخشي از نوار افيوليتي به طول تقريبي 3000 کيلومتر هستندکه به طور ناپيوسته از سوريه شروع وپس گذر از جنوب ترکيه وزاگرس به عمان مي رود.مقايسه افيوليت هاي زاگرس با ايران مرکزي بيانگر 3 تفاوت عمده مي باشد:
1-در نوار افيوليتي زاگرس،رسوبات آهکي تخريبي وتوربيدايت به فراواني يافت مي شود در حالي که همراهان رسوبي آميزه هاي رنگين ايران مرکزي بيشتر از نوع شيل ،توف و آهک هاي پلاژيک است.
2-در آميزه هاي رنگين ايران مرکزي،سنگ هاي اسپيليتي و ديابازي نقش مهمي دارند در حالي که در افيوليت هاي زاگرس مقدار اين سنگ ها ناچيز است.
3-در افيوليت هاي زاگرس،سنگ هاي رسوبي سن پالئوزوئيک و مزوزوئيک دارند اما همراهان رسوبي ملانژهاي ايران مرکزي وشرق ايران بيشتر داراي سنگواره هايي به سن سنومانين تا ماستريشتين مي باشند.
#ادامه_دارد

#پارت4از5
#افیولیت های #کرمانشاه
در ناحيه کرمانشاه، سنگ هاي افيوليتي به ويژه در ناحيه صحنه و هرسين رخنمون دارند و افيوليت هاي کمان صحنه-هرسين ناميده مي شوند که شامل:
نخستين برونزد درشمال شرقي کرمانشاه(ناحيه صحنه) قرار دارد که متشکل از سنگ هاي اولترا بازيک دانه اي(کوموليت) پريدوتيت است که ابتدا باسنگ هاي گابرويي و سپس با گدازه پوشيده است.اين مجموعه اثري از آميختگي ندارد.
دومين برونزد درجنوب شرقي مجموعه قبلي قرار دارد و به شدت تکتونيزه مي باشد.در اين مجموعه سنگ هاي اولترا بازيک با فلس هاي آهکي و راديولاريتي همراهند.
سومين برونزد در ناحيه هرسين متشکل از يک توده سرپانتينيت است که در آن ورقه هاي آهکي تبلور مجدد يافته ديده مي شود.

#افيوليت_هاي_نيريز
مطالعات مناطق افيوليتي-راديولاريتي نيريز نشانگر آن است که در اين ناحيه جداشدگي پوسته در زمان ترياس صورت گرفته است.در نيريز فارس قاعده اين رسوبات به خوبي قابل ملاحظه است وبدون دگرشيبي وگسل خوردگي بر روي آهک هاي رسي سازند سروک قرار گرفته و شامل 3 بخش مشخص زير مي باشد:
بخش زيرين يا بخش رسوبي: قاعده سکانس افيوليت-راديولاريت نيريز را به عنوان يک واحد ليتولوژيک خاص به نام راديولاريت زاگرس معرفي مي کنند.اين واحد شامل مجموعه اي از روراندگي هاي متوالي است که درمجموع ساختمان فلسي داشته واز نظر ليتولوژي شامل راديولاريت هاي قرمز رنگ همراه با چرت هاي لايه اي است.
بخش مياني يا بخش ملانژ: اين بخش بر روي بخش قبلي قرار دارد.ضخامت آن نسبت به دو بخش ديگر،کم وشامل قطعات بيگانه رسوبي وآذرين مي باشد.
بخش فوقاني يا بخش افيوليتي: در قاعده اين بخش توده افيوليتي به ضخامت چند متر ديده مي شودو بر روي آن مجموعه اي از قطعات آهکي متبلور با دگرگوني ضعيف ديده مي شود.بر روي اين آهک ها افيوليت هاي واقعي وجود دارند که ضخامت آن به کيلومترها مي رسد.

#افيوليت هاي #ايران_مرکزي
افيوليت هاي ايران مرکزي با نام نوار هاي حلقوي ذکر مي شوند که خرده قاره مرکز وشرق ايران مرکزي را فرا گرفته اند.مهم ترين افيوليت ملانژ هايي که درتشکيل اين نوار حلقوي شرکت دارند عبارتند از:

#افيوليت ملانژ ناحيه #سبزوار
@ChromiteCr
اين منطقه يکي از عمده ترين مناطق افيوليتي ايران است که در کنار گسل درونه و در حدود 2000 کيلومتر مربع وسعت دارد.اين مجموعه از سنگ هاي اولترا بازيک تشکيل شده است که هارزبورژيت قسمت اعظم آن را تشکيل مي دهد.اين مجموعه بر اثر عوامل تکتونيکي به صورت قطعات بزرگ از گوشته جدا شده است.سنگ هاي بازيک تا حد واسط و اسيدي وهمچنين ميکرو گابرو ها و دايک هاي ديابازي نيز در آن ديده مي شوند.گدازه هاي بالشي از نوع لوکوبازالت تا اسپيليت و حتي کراتوفير متغير است.در اين مجموعه رودنژيت نيز در بسياري از قسمت ها قابل تشخيص است.
عمده ترين رسوبات همراه با آن ،سنگ هاي پلاژيک به همراه کمي راديو لاريت است.سن رسوبات سري هاي آتشفشاني همراه با آن به اواخر کرتاسه بالايي نسبت داده شده است.

#افيوليت ملانژهاي شمال #تربت_حيدريه
در اين منطقه سکانس تقريبا کاملي از ساختار يک مجموعه افيوليتي ديده مي شود که از قاعده به طرف بالا به شرح زير است:
- آمفيبوليت هاي قاعده اي: در نتيجه روراندگي پوسته اقيانوسي بر روي حاشيه قاره،در قاعده افيوليت تشکيل شده اند.
- پريدوتيت هاي متامورفيک: شامل: هارزبورژيت، دونيت، ورليت، لرزوليت و سرپانتينيت.
- سنگ هاي کوموليت:کاني هاي تشکيل دهنده در آشيانه ماگمايي در مرحله اول با تشکيل اولترامافيک ها و در مرحله دوم با تشکيل سنگ هاي گابرويي همراه بوده است.
- رودنژيت: در نتيجه متاسوماتيسم سنگ هاي ديگر مانند گابروها تشکيل شده اند.
- مجموعه دايک هاي صفحه اي: در اثر تزريق دايک ايجاد شده اند و عمدتا سنگ هاي ديابازي را شامل مي شوند.

#افيوليت ملانژهاي جنوب #بيرجند
در جنوب بيرجند،افيوليت ملانژهاي در هم ريخته وکم وبيش دگرگون شده اي ديده مي شود که به صورت قطعات کوچک و گاه بزرگ نفوذ کرده اند و در آن واحد هاي دونيت ، پيروکسينيت و لرزوليت وجود دارد که گاهي به سرپانتين تبديل شده اند.اين افيوليت ملانژها يک سکانس کامل افيوليتي بوده وداراي شکل قوس مانندي مي باشند.
بين افيوليت مزبور و فيليش هايي که با سنگ هاي آتشفشاني همراهند، تغييرات تدريجي يافت مي شود:سرپانتينيت ، شيل هاي سيليسي و آهک هاي قرمز بين لايه اي ،سنگ آهک نازک و متراکم گلوبوترونکا دار.به طرف جنوب مجموعه ديابازي ميکروملانژ شروع مي شود.در داخل آن قطعات ديابازي درون سيمان آهکي قرار دارد.
يک توده همگن وضخيم ديابازکه در بخش زيرين ساخت بالشي دارد و داراي قطعات قرمز و نامشخصي از مواد سيليسي است که به طرف جنوب دوباره تکرار مي شود.افيوليت ملانژ اين منطقه دگرگون شده است.در هم آميختگي اين افيوليت ها پيش از پالئوژن بوده است.سنگ هاي نوع فيليش ترشياري در اين منطقه شناخته نشده است.

#ادامه_دارد....

T.me/ChromiteCr