دل دانه کیجا

یکی یه دانه کیجا برکت خانه کیجا
کیجا می‌چومهِ سویه می‌ دل دانه کیجا

وقتی که دونیا بیه روزی وی همره وَرهِ
پر هابونه تی سفره تی آوونانه کیجا

شیرین وخوش زوانه می حالِ روزِ دانه
می دردرَ همیشه مَرهم جانهِ کیجا

غصه وچینه پئره وقتی وی دل غم دابو
آرام کانه وی دله چی مهرِوانه کیجا

وی ناز می وَر رَوایه هر چی بِخَی برا یهَ
اَدا اصول در هَره دِ غمزه کانه کیجا

عصای دسِ مئارهِ هَمش به فکرِ کاره
راز گونه وی همره همه چی تومانه کیجا

می فکر روزِ تا شوزودته بوشوم به خانه
یه وقتی دیر ها کردم دل نِگرانه کیجا

دل می خَنه یه روزی کیجا بِنم عاروسه
دعا کانوم خدایه هَمش بومانه کیجا

✍ #محمود_کاظمی_رامسری

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
دراز روز تاوُسان تُومانه

کُلاک زنه آو پُر هابا روخانه

دانه دانه وَلگ کَلنه دار بن

آدمی شانِ موقاَیَهَ نودانه

برگردان به فارسی:

روزهای بلند تابستان به اتمام رسیده
باران می‌بارد رودخانه پر آب شده
برگ‌ها دانه دانه به زیر درخت می‌ریزند
آدمی وقت مردن خودش را نمی‌داند.

✍ #محمود_کاظمی_رامسری

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
دانِ دانایی بُشانی دار بونه
آو بیکَلی دار کین سَردار بونه

هالِشان راس هابونن تا چاچِ کین
وی سَرِ بارِ چینی خَروار بونه

برگردان :

بذرِ دانش نشا کُنی درخت می‌شود
آب بریزی زیر درخت بزرگ می‌شود

شاخه‌هایش بلند می‌شود و بالا می‌رود  
میوه‌های زیادی از روی درخت می‌چینی


چاچِ کین = بالاترین نقطه زیر دامنه سقف
دانِ = بذر
بُشانی = نشا کُنی

✍ #محمود_کاظمی_رامسری

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
پئز بوما فصل کونُوسُ و اَنار

دانی چییهَ فَرق پئزا بهار؟

پئز هَمَش سَردَکَه هَنهِ جیری

گرم بهار را دَکنه سر بِجار

برگردان :

پاییز آمده فصل اَزگیل و انار
می‌دانی فرق پاییز و بهار در چیست؟
پاییز از بالای کوه شروع می‌شود و برگ درختان از بالا به پایین می‌ریزد
ولی بهار از دشت بطرف کوه می‌رود و درختان دشت زودتر رویش و جوانه می‌زنند

✍ #محمود_کاظمی_رامسری

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
باشِیه اَمّهَ می دِل بی تو کِبابهَ

آسورهِ بَند نوما چوم مَشتهِ آبهِ

تی راه سَر سَر نیشَنم تا وَگردی

چی باگوم انتظاری مَرگ خوابهِ

برگردان :

رفتی ولی دلم بدون تو جریحه داره
اشکم بند نمی‌یاد چشمانم پُر آبه
سر راهت می‌نشینم تا برگردی
چی بگویم انتظار از مرگ جانفرساتر است

✍ #محمود_کاظمی_رامسری

🆔️ @Bahar_Narenj_99

🔸️ #تیرماه_سینزده

جشن تیرگان که در زبان محلی مازندرانی‌ها به «تیرماه سیزده‌شو» یا به گویش محلی «تیرماه سینزده» معروف است، همان جشن معروف ایرانیان باستان است که در تاریخ باستانی تبری مصادف با دوازدهم آبان برگزار می‌شود.
درباره تاریخچه جشن تیرگان نیز روایات مختلفی وجود دارد؛ برخی پیروزی کاوه بر ضحاک و جشن مهرگان را مبنای جشن می‌دانند و برخی دیگر نیز جشن تیرگان را سالروز حماسه مشخص شدن مرز ایران با تیراندازی آرش می‌دانند، تیری که از کمان این کمانگیر مازندران به هوا پرتاب شد تا مرز ایران و توران را مشخص کند.

سینزِه تیر ما بُوما ، جشنِ خُشان خُشانِ

خَنده بُوما تُوکِ سر ، رَسمِ اَمی نُشانِ

ریشه دَرِه قِدیمی ، عینِ قِدیمِ نوروز

آرشِ مازنی هم ، تیرِ زَنه کُمانه

برگردان :

تیرما سیزده آمده جشن خوشی و شادی است
خنده بر لب آمده ، سنت و آداب ما است
پیشینه قدیمی دارد مانند عید نوروز ما می‌باشد
آرش مازندرانی هم تیر را در کمان می‌گذارد

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
وقتی کُلاک سَرد هاکُوردِه تی‌شانَه

مِلجِه ، سَرِت سَر بیجیری رَوانَه

خبر دَنِه دامانِ کویَه وَرپِه

ایشان هَمَه زُمُسانِ نشانَه

برگردان به فارسی :

هر موقع باران شانه‌ات را سرد کرد
و پرنده به طرف دشت سرازیر شده
خبرش اینست که در جنگل و ارتفاعات برف می‌بارد
و اینها همه نشانه سرمای فصل زمستان است

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
زُمسان از راه بَرسهَ با خوشی

موردِمجی دور هابو ناخوشی

سفید هابو دامان دل دارِشان

عُروس دَکه خانه دلِ دلخوشی

✍ #محمود_کاظمی_رامسری

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
تَنگ‌هابا دِل دَرد کولِ سَر سِوارهِ

تِنها بابام نه راه دَرم نه چارهِ

بِگَردِسم نِدَم رِفاق خُبی

بِدَم رفاق خُب فقط می‌مئاره

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

پئر

وی دیم اَفتاوِ مانِس چی قشنگ با

وی خنده‌شان مُسانِ یالمنگ با

خُجر پئرِ زو باشا ، دونیا نومانس  
  
وی دل اُو دنیا دُونی چِندی تنگ با

برگردان به فارسی :

صورتش مثل خورشید زیبا بود
خنده‌هایش مانند رنگین کمان زیبا بود
پدر خوبم زود رفت ، در این دنیا نماند
انگار دلش برای دنیای دیگر تنگ شده بود

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
غمِ یارا دلِ پُر درد دَرم
گِله از روزگارِ سرد دَرم
دلِ تنگا غمُ دردِ زُومانه  
خُجر آدم شونه دونیا نُومانه
ذبیحی یارِ خُب و مهروانی
ذبیحی شاعرِ شیرین زِوانی
وی شعرشان همهِ شیرینُ پُربار
دلِ وی درد دابا کولبار کولبار
گوته از گالشا مالُ سراگاه
لَپاسر دَشتیا سبزِ چراگاه
ذبیحی شعرشان ساده رَوانه
همش دلواپسه پیر و جوانه
خُجر آدم رِفاقِ با وفا با
نَترس مردانه شاعر با صفا با
پَکو پُزیی نِدَشته زیندگی دل
صودا وی در نوما درماندگی دل
رِفاقِ خُب باشا دونیا نُمانس
وی یاد و خاطری می دل بُمانس
بیشیم وی خاکِ سر یه دار بِکریم
وی ریشهَ آو بَدنیم خُب بِدَریم
بِهارِ بُلبلهِ وی سر بُخانه
اَمی مئارِ زِوان تِنها نُمانه
زِوانِ سبز بُمانس یادگاری
بوخانن تا بَعبَشه ماندگاری
گونن شاعر وی جا آخر بِهشته
خودا دانِ هَمگه سرنوشته

هدیه به روحِ پاک دوست شاعرم: جعفر ذبیحی
روحش شاد

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

🔥 #کل‌_چارشنبه

شائنسر سوشنبیَهَ    دِ کُلِ چارشنبه بوما
                         
هَمهَ ببین جم وکیم     رِفاقا همدم وَکیم

کالشِ رِسهَ وِچینیم   هف تهَ بَسهِ تک دِچینیم

بَسِه شانِ تَش بَزِنیم   رسمِ سیاوَش بَزِنیم

دَردا بُلایهَ درکانیم   خنده خوشلِی سرکانیم

دابه قِدیمِ بِدَریم     تُخمِ خوشیهَ بِکَریم

آو گولیهَ  بیشکِنیم  هِچ کَسِ دِلِ نیشکنیم

آوِ بَکله زِمینهِ سر     دردا بُلا بوشو دِ دَر

غوصهَ دَرِ وِن دَزنیم   سازا نِقَرهِ بَزنیم

حافظِ فالِ بوخانیم   نوروز عامویهَ دوخانیم

زردِی دیمجی دورا بو   گل بزنه دیم جور ابو

همَه دلِ  شاد هاکنیم   دونیایَ آباد هاکنیم

واژه‌ها :
کل چار شنبه = چهارشنبه‌سوری
شائنسر = غروب
کالش = کاه
وچنیم = بچینیم
رچینیم = چیدمان کنیم
بسه = کوپه
درکانیم = بیرون کانیم
دابه = سنت
آو کوله = کوزه آب
نیشکنیم = نشکنیم
بکله = بریزد
بوشو = برود
عامو = عمو
دیمجی = از صورت

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

باهار با مثل گیلکی

دِریا دیم چِلکام بِگیت وقته با هاره
مِهی کوفا جم بابا دِریا کناره
دیم به دیم نیرهَ بَزه دامان داره
از مَلک داره وپیت هاله سواره
سینه‌سُرخه بُلبُله آواز خوانن
چرخ خارن درکار هاکنن خوشته یاره
آسمان صودا باکُنه راک دَره
چِندی قاپو دربوما ایی بَندجارهِ
وَرپ کوفا آوهابا سووری چاله
زرد کالوک دربوما وی دُم دُماله
هر ماقا تِرمی بِگیت کویَ تُوکاله
کولاکِ دُمِ بِگیر باش تا ستاره
تُرنگ کرک بَهره زَنه خُجر ساله
آب دَبس نیشا باکُن زِمی دوباره
پس بیهَ اینه بودان نادان نومانی
نوَنه تَکیل بَدی تو خُشک داره

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

قشنگ کیجای باهار

اردیبهشت قشنگ کیجای باهار
سِفیده عینِ خودی کوه توک تَبار
قشنگ گیس سبزِ حینایی رنگه
دار گونم وَلگ وی سر کوله بار
رُشون هابا خون رگِ دل رَوانهِ
آوهگیتن دامان دل چویا دار
سِفیدِ مَلمَل وَکته دارشان
کُلاک زَنه بوی کانه آشِکار
عَسلِ مئاز چرا دَره تیته سر
صُب تولونی هَنه خاره تا ناهار
سیر هابا پَس رادَکنه تا بوشو
آب بیله مئاز گیره رادوار
روخانه پَر  بِنیش تو ماشا باُکن
بلبل عاشق وکته بی قِرار
چهچه زَنه تا خُشه یار بِینه
مَستی کانه هِی کَشنه اینتظار
شَک شئ زَنه اردیبهشت مایهَ
کُت باکردِ سبزِ بُور چِیی دار
کُلاک بِن دسِ  بدس را بیشی
با موزیَهَ چِندی امی روزگار
اردیبهشت بِهشتِ ایی جِهانِ
دشتِ زمین نقش خداوندگار

✍ #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
دل اگه دِریایی بو بدی وی دِل جا نوبَنه

آو ماندول هِچ ماقا راهیه دِریا نوبَنه

وَخت کَمه عُمری نو مانس اِندی دِ دل دل ناکُن

تُخم کین سبز هانوبونه گُل وی سَر وا نوبَنه

برگردان به فارسی :

اگه دلی بزرگ داشته باشی بدی درونش جایی ندارد
آب راکت و گندیده هیچ موقع نمی‌تواند راهی دریا شود
برای خوبی کردن وقت کم است اینقدر تردید نداشته باش
بذر بدی و کینه سبز نمی‌شود و گلی بروی آن نمی‌رویید.

✍ #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

دیم و کین دیم

چِه باغ دل مئاره بَزهَ هَلانه
وَچهَ دَره هَلانه بورمه کانه
گرم هوا چه‌چینی چِندی سخته
عرق بابا وی سَر دیمِ روانه
صوه دَمه گاو روجامِ وَخته
کولهِ کانه کُِلام دل گُورانه
جوانشان لَحف بِن درازِن
کُمک نیین یِسر گیرن بِهانه
پئر گالو بِگیت پوسارو بابا
حرص خاره یِسیری دَخشه کانه
گونه وَرس وَچه دِ چاشت وقته
ایمرو وچه پئر خطِ نوخانه
وی دل خوشه لیسانس هِگیت وًگرسهِ
صُب تا نمشته نیشته قهوه‌خانه
تَنگ شِلَر زانو وی پَره پَره
داتهِ کانه مویَ تا پُشت شانه
وی پَس کَلیه نیهَ باکُنی
نِشَن گوتِن رِکایهَ یا زنانه
عَسِل مئازه تخم که پَس کَت دابو
دِریا شونه یا دَکنه روخانه
دِ دیم و کین دیم وَکته روزگار
زریک آدم وَکنه دیوانه
عاقبت کار جوان چی بونه
بخیر بابو خدا خودش بو دانه

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
ساب دنم سنگ سر می‌خجره تیجا بو

زَنم تمش ریشه چر بخاره گیجا بو

الام بِگیته دشتِ دشت هاکنم اَلامه

سوجدنم ببیجه عین مکابیجا بو

برگردان به فارسی :

تیز می‌کنم داسم را روی ساوسنگ
می‌زنم بر ریشه تمشک تا نقش زمین شود
صحرا پر از تمشک‌های بلند شده ، تمشک‌ها را بر زمین هموار می‌کنم
و بعدش می‌سوزانم  آن‌ را تا مانند بلال برشته شود.

واژگان :
ساب (ساو) = سائیدن ، صیقل دادن
خجره = داس
تیج = بُرنده
چر بخاره= بچرخد
الام = تمشک زیاد و بلند
دشت هاکنم = خواباندن ، صاف کردن
سوجدنم = می‌سوزانم
ببیجه= برشته بشه
مکابیج = بلال

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
سوجن‌پلا پو نزم زوان توک باسوته

کچال تش دوروشته دوکانِه خلکاسوته

واژگان:
سوجن = داغ
پو نزم = فوت نکردم
باسوته = سوخت
کچال = آتشگاه
دوروشته = خاموش شد
دوکانه = دود می‌کند
خلکا سوت = هیزم آتش‌دار

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

درد راش‌دار

دامان دل راش‌دار ، وکِته دل بیقرار
پو باکرد غم وی دل ، درد گوته زار بزار
بلندا راس دارم ، دامان بندِ سِوار
سَقِتا سخت جانم ، سَقِت مسان ششار
قشنگا سرخ رنگم ، مسان سرخ انار
رنده زنن می جان ، سرخی بابو اَشکار
صندلی  پایه بونم ، شانه نیه‌ی کولبار
می‌شانه سر سوارن ، می دل دنن اَزار
دل خنه  توسا بابوم ، فقیر خانه بامِ دار
خانه سر چو بابوم ، سوار هابوم بامِ  جار
پرچینا پارچو بابوم ، همش بابوم خانه دار
زکامه چوی لانه ، تلایا کرک کنار
تِرم گونم گوش بَدی ، وکی می همره تو یار
توسا ببی شاد بی ، راش نَبَشی خمار

واژه‌ها  :
دامان = جنگل
وکته = خسته
پو باکرد = باد کرده
گوته= می‌گفت
دامان بند = سربالایی جنگل
َسقِت = سخت محکم
ششار = شمشاد
بابوم = بشوم
ببی = بشوی
نبشی = نباشی
زکامه = چوب خانه‌های چوبی که با گل همراه باشد

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99

.
سرد گب دل ایشکنه بی سر صُدا
ولگ شانِ پئز باد کانه سیوا

گب نِجَوسی دهن جی در نییَر
دل که بیشکَه خوب بابو مانه وی جا

به فارسی :
حرف نسنجیده دل را بی‌صدا می‌شکند
باد پاییزی برگها را از هم جدا می‌سازد
تا حرف را مز مزه نکردی از دهن خارج نکن
دل که شکست بعد از خوب شدن اثرش باقی می‌ماند

🎙 #محمود_کاظمی

🆔️ @Bahar_Narenj_99