‌
📚
🔴دو عمرو و یک حدیث اثناعشری
✍️سید محمدرضا لواسانی

🔸این مقاله به بررسی دو راوی هم‌نام و هم‌طبقه، «عمرو بن ابی المقدام» و «عمرو بن خالد واسطی» پرداخته و با توجه به مجموعه قرائن تاریخی نتیجه گرفته است که ابن ابی المقدام، امامی مذهب و واسطی متعلق به فرقه زیدیه جارودی است. بر همین اساس نویسنده نشان می‌دهد که در سند یکی از اخبار «ائمه اثناعشر»، نام راوی دوم به اشتباه جایگزین راوی نخست شده است.

#معرفی_مقاله
#حدیث #ائمه_اثناعشر

@AlBasatin

📚

🔴 نقش اربعین در احیاء و گسترش نهضت سید الشهدا علیه السلام
سید محمدرضا حسینی جلالی

#امام_حسین
#معرفی_مقاله

@AlBasatin

📚

🔴 رشته های سنتی مطالعات قرآنی
کلود ژیلیو
ترجمه مهرداد عباسی

#قرآن
#معرفی_مقاله

@AlBasatin

📚
🔴 برخی از نقد های نگاشته شده بر کتاب "مکتب در فرآیند تکامل"

مهم ترین نقد های نگاشته شده بر کتاب "مکتب در فرآیند تکامل" نوشته جناب آقای دکتر سید حسین مدرسی طباطبایی در فایل بالا جمع آوری شده است.
عناوین این مقالات در ادامه خواهد آمد.

#اعتقادی
#معرفی_کتاب
#معرفی_مقاله

@AlBasatin

‍ 📄 #معرفی_مقاله

▫️نام: الکلام عند الإمامیّة؛ نشأته، تطوّره وموقع الشیخ المفید منه (شماره 1 و 2)

▫️نویسنده: مرحوم آیت‌الله شیخ محمدرضا #جعفری

▫️مجله: #تراثنا

▫️معرفی:
🔸 مرحوم آیت‌الله شیخ محمدرضا جعفری اشکوری یکی از دانش آموختگان برجسته‌ی حوزه‌ی علمیه‌ی نجف بود که پژوهش‌های تاریخی و کلامی وی بسیار دقیق و عمیق و قابل ملاحظه است.

🔸 این دو مقاله در حقیقت به عنوان مدخلی بر ترجمه‌ی انگلیسی #تصحیح_الاعتقاد #شیخ_مفید و کتاب التوحید از #کافی شیخ #کلینی نگاشته شده است و در آن تاریخچه‌ای مختصر از شکل‌گیری کلام امامیه و تطورات آن تا عصر شیخ مفید مورد بررسی قرار گرفته است و اعلام متکلمین امامیه، در کوفه و بغداد به اجمال معرفی شده اند.

🔸 بنا بر دیدگاه آیت‌الله جعفری در این مقاله، کلام امامیه اساساً با کلام پایه ریزی شده توسط عامه متفاوت است و اختلافاتی همچون اختلاف اهل حدیث و عقل گرایان معتزلی که اهمیت بسیاری در میان عامه دارد، اساسا در میان امامیه وجود نداشته و امامیه به دلیل مراجعه به کلام اهل بیت علیهم السلام، گرفتار بسیاری از مشکلات پدید آمده برای کلام عامه نشده است.

🔸 وی همچنین از قائلین به اصالت کلام امامیه در برابر #کلام_معتزلی است و حتی بر خلاف نظر رایج میان محققین عامه و #مستشرقین، کلام معتزلی را متاثر از کلام امامیه و تطورات کلام معتزلی از بصره تا بغداد را اثر تلاش های متکلمان امامیه همچون شیخ مفید می داند.

#تاریخ_کلام #مدرسه_بغداد #مدرسه_کوفه

📌 لینک در سایت

👥 عضویت در کانال

@ekalam

@AlBasatin

📚

🔴شیخ محمدرضا اصفهانی و نقد نظریه داروین

🔸یکی از نخستین مواجهه‌های جدی عالمان شیعه با نظریه تکامل داروین، کتاب مرحوم آیت الله شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی به زبان عربی و با عنوان «نقد فلسفة دارون» بود که در دوره خود شهرتی بسیار پیدا کرد و عالمانی همچون شیخ محمدباقر کمره‌ای و امام خمینی آن کتاب را نزد مؤلفش درس گرفتند.

🔸مرحوم علامه اصفهانی در کتاب خود هم با رویکردی فلسفی-الهیاتی و هم با رویکردی علمی به نقد نظریه داروین پرداخته است. پیش از این مقالات و آثار متعددی درباره این کتاب و خصوصا با تمرکز بر نگاه فلسفی-الهیاتی آن نگاشته شده، از جمله مقاله دکتر حامد ناجی اصفهانی در مجله آینه پژوهش.

🔸دکتر امیرمحمد گمینی، عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران، توجه ویژه‌ای به تاریخ مواجهه عالمان مسلمان و به‌ویژه شیعه با نظریه تکامل داروین دارد و پیش از این ترجمه و تکمیل کتاب عادل زیادات «مواجهه با داروین» را نیز در کارنامه خود ثبت کرده است. او پیش از این درباره علامه اصفهانی و کتابش یادداشت‌ها و مقالاتی نوشته بود (برای نمونه +).

🔸اخیرا مقاله‌ای جدید به قلم دکتر گمینی درباره کتاب علامه اصفهانی در ژورنال تاریخ زیست‌شناسی انتشارات اشپرینگر منتشر شده است. گمینی در این مقاله بر جنبه علمی کتاب علامه اصفهانی تمرکز کرده است و انتقادات علمی او بر نظریه داروین را بررسی کرده است.

🔸همانگونه که گمینی‌ و دیگران در این مقاله و مقالات و آثار دیگر اشاره کرده‌اند، تاریخ مواجهه عالمان شیعه با نتایج و نظریات دانش تجربی مدرن شایان مطالعه و توجه بیشتری است و تصویر غالب و رایج از مواجهه عالمان مسلمان با دستاوردهای علوم تجربه، عمدتا بر اساس مواجهه عالمان اهل سنت عرب ساخته و پرداخته شده است.

🔸مواجهه بسیاری از علمای شیعه، از جمله علامه اصفهانی با دانش تجربی مدرن، مواجهه‌ای کاملا مثبت، با ذهنی باز و آماده پذیرش بوده است. اگرچه اصفهانی در نهایت شمول تکامل بر گونه «انسان» را نپذیرفته است، اما این عدم پذیرش برآمده از نقد او به کلیت دانش مدرن نیست، بلکه او ضمن پذیرش اعتبار و ارزش دانش مدرن تلاش کرده است میان دستاوردهای دانش مدرن و فهم از متون مقدس وفاق ایجاد کند.

🔶بعد التحریر:
جناب آقای دکتر گمینی لطف کردند و این نکته را تذکر دادند که «بنده جایی نگفته ام که علمای اهل سنت با علوم جدید مخالفت کرده‌اند. آنها هم مثل محمد عبده نه تنها با علم جدید بلکه با نظریه تکامل همدل بوده‌اند.
مسأله این است که بسیاری گمان می‌کنند علمای دین همه مخالف علم جدید بودند، در حالی که نه تنها مخالف نبودند بلکه خیلی زود متوجه شدند می‌توانند از آن برای تبلیغ دین‌شان چه سنی و چه شیعه و چه حتی مسیحی استفاده کنند. البته مسیحیان در برابر تکامل مقاومت بیشتری به خرج دادند.»

#معرفی_مقاله
#علم_و_دین

@AlBasatin

📚

🔴مروری بر آثار مطالعات شیعی
محسن فیض‌بخش و احمدرضا رحیمی ریسه

🔸به دلائل مختلف، از جمله موانع زبانی و پیش‌فرض‌های فرهنگی، پژوهشگران فارسی‌زبان و انگلیسی‌زبان در فضای مطالعات شیعی بسیار دیر و یا به شکلی غیر دقیق و ناکامل از دستاوردهای پژوهشی یکدیگر آشنا می‌شوند. یکی از راه‌حل‌های ساده برای این معضل، نگارش مرور (review)هایی است که به معرفی اجمالی جدیدترین و مهم‌ترین آثار منتشر شده می‌پردازند.

🔸در شماره اخیر مجله مرور مطالعات شیعی Shii Studies Review که به سرویراستاری زابینه اشمیتکه و حسن انصاری منتشر می‌شود، مقاله‌ای از دو استاد عزیز و دانشمند من، محسن فیض‌بخش و احمدرضا رحیمی‌ریسه، منتشر شده است که به معرفی برخی از مهم‌ترین آثار مرجع، تک‌نگاری‌ها و چاپ‌های انتقادی یا فاکسیمیله‌ای پرداخته‌اند که در سال‌های اخیر در فضای غیر انگلیسی‌زبان منتشر شده است.

🔸متن این مقاله را در ادامه تقدیم می‌کنم. مطالعه این مقاله می‌تواند برای ما فارسی‌زبانان نیز فایده بسیار داشته باشد، چرا که ما نیز گاه از مطبوعات جدید بی‌خبر می‌مانیم!

#معرفی_مقاله

#البساتین
@AlBasatin

‌
📚

معرفی مقاله:
🔴مطالعه تطبیقی رویکرد سه متفکر معاصر مسلمان ایرانی در مسأله علم و دین
✍🏻مریم شمسایی

🔸مسأله «علم و دین» و مصادیق خاص‌تر آن همچون «تکامل و قرآن» در دوره مدرن یکی از چالش‌های بسیار جدی متفکران دینی در همه سنت‌های دینی بوده و است. اگرچه ادبیات پژوهشی پیرامون چالش‌های نظری متفکران ایرانی در این مسأله در سال‌های اخیر توسعه بسیاری یافته، اما هنوز سوالات زیادی ناپژوهیده باقی مانده است.

🔸یکی از کاستی‌های مهم پژوهش‌های پیشین در تحلیل رویکردهای اندیشمندان ایرانی به مسأله «علم و دین»، ضعف چارچوب نظری آنهاست. اغلب این پژوهش‌ها دسته‌بندی چهارگانه «ایان باربور» را مبنای مطالعه خود قرار داده‌اند و اندیشمندان ایرانی را در این چارچوب تحلیل می‌کنند. چارچوب باربور، در عین اهمیت، پیش‌فرض‌هایی را به پژوهشگر تحمیل می‌کند که الزاما قابل تطبیق بر متفکران مسلمان ایرانی نیست.

🔸مریم شمسایی، عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز، در مقاله حاضر به تبیین و کاوش نظری مبانی و استدلال‌های سه متفکر مسلمان در ایران معاصر، یعنی سید حسین نصر، مرتضی مطهری و مهدی بازرگان پرداخته است. نویسنده تلاش کرده با استفاده از مدل دهگانه تد پیترز (الهی‌دان و استاد بازنشسته الهیات سیستماتیک) در رابطه «علم و دین»، رویکرد این سه متفکر ایرانی را با یکدیگر مقایسه کند و هر یک از این متفکران را در الگوهای پیشنهادی پیترز جای دهد. اگرچه آراء هر سه متفکر پیش از این در پژوهش‌های مستقل مورد بررسی قرار گرفته است، این مقاله به سبب کاربست چارچوب نظری جدید، شایسته توجه است.

🔸این مقاله در شماره اخیر مجله «الهیات و علم - Theology and Science» منتشر شده و از طریق این پیوند قابل دستیابی است.

#علم_و_دین
#معرفی_مقاله

@AlBasatin

‌
📚

معرفی مقاله:
🔴 اغراضِ گونه‌شناسی و گونه‌شناسیِ روش‌ها
✍🏻 آدام چِن

🔸 پیشتر در یادداشتی اشاره کرده بودم که چارچوب نظری ایان باربور برای تحلیل رابطه میان علم و دین با کاستی‌هایی روبرو است و ظرفیت تحلیل دقیق همه متفکران و رویکردهای ارائه شده در مسأله علم و دین را ندارد.

🔸 آدام چن، دانشجوی دکتری منطق و فلسفه علم در دانشگاه کالیفرنیا، ارواین، در مقاله جدید خود که در مجله Zygon که ویژه مطالعات علم و دین است به چاپ رسانده، تلاش کرده با نقد چارچوب باربور و سایر چارچوب‌های رقیب آن، الگوی جدیدی برای گونه‌شناسی و دسته‌بندی روش‌های مواجهه علم و دین ارائه دهد.

🔸 او در این مقاله چهار هدف اصلی را دنبال کرده است:

1️⃣ ارائه یک طبقه‌بندی از گونه‌شناسی‌های موجود (نتیجه‌محور یا مفهوم‌محور)

2️⃣تبیین دو کاربرد گونه‌شناسی‌ها، یکی به‌عنوان طبقه‌بندی مرتبه‌ اول برای روایت نحوه ارتباط دین و علم و دوم به‌عنوان طبقه‌بندی مرتبه دوم برای روایت نحوه مواجهه پژوهشگران/آثار علمی با مسأله علم و دین

3️⃣ بحث در مورد اغراض مختلف گونه‌شناسی‌های مرتبه دوم

4️⃣ ارائه یک گونه‌شناسی جدید متمرکز بر متدلوژی‌های مورد استفاده پژوهشگران که به اهداف بخش (3) به روشی منحصر به فرد دست می‌یابد.

🔸 این مقاله از طریق این پیوند به صورت آزاد در دسترس قرار دارد.

#معرفی_مقاله
#علم_و_دین

@AlBasatin