نوشته ای بسیار خواندنی از جناب آقای "ابوالقاسم نجیب" داور بین المللی حاذق و ارزنده ی کشورمان به دستمان رسید 👇🏼

@Achmaz #AbolghassemNajib

اگر امروز واقعاً «روز داور» است جا دارد این روز را به تمامی همکارانم به ویژه جناب آقای "ابوالقاسم نجیب" داور نکته دان کشورمان و سرکار خانم "شهره بیات" رئیس کمیته داوران فدراسیون شطرنج ایران تبریک عرض نمایم

@Achmaz #ChessArbiter
#AbolghassemNajib #ShohrehBayat

27 بهمن، سالروز تولد استاد "ابوالقاسم نجیب"، حشمت داوری شطرنج ایران

#AbolghassemNajib

27 بهمن، سالروز تولد استاد "ابوالقاسم نجیب"، حشمت داوری شطرنج ایران

#AbolghassemNajib

پاسخ استاد ابوالقاسم نجیب:

با سلام

ماده ۶-۲-۲ می گوید: بازیکن پس از انجام داده حرکتش باید اجازه متوقف کردن ساعت خود را داشته باشد، حتی پس از آن که حریف حرکت بعدی خود را انجام دهد.

طبق ماده فوق بازیکنی که حرکت می کند - اما حریف به سرعت حرکت می کند و ساعت می زند و اجازه ساعت زدن را به او نمی دهد - این حق را دارد که ساعت خود را بزند و ساعت حریف را به کار بیاندازد.

#AbolghassemNajib #CR

استاد ابوالقاسم نجیب شمع ۶۰ سالگی اش را فوت کرد 🎂

#AbolghassemNajib

پاسخ کارشناس
داور بین المللی ابوالقاسم نجیب:

با سلام
در مسابقات جام جهانی ۲۰۱۹ که در خانتی مانسیسک روسیه در حال برگزاری است تمام قوانین بازی استاندارد در بازی های سریع و بلیتس اعمال می شود.

تکرار سه باره وضعیت باید از طرف بازیکن ادعا شود اما در صورت تکرار پنج باره وضعیت داور باید مداخله و بازی را مساوی اعلام کند.

@Achmaz #Blitz
#AbolghassemNajib

↩️ پاسخ کارشناس
داور بین المللی ابوالقاسم نجیب:

با سلام
ماده ۸ قوانین شطرنج که شامل ۷ بند است اختصاص به ثبت حرکت ها دارد.

ماده ۸-۱ اشاره می کند که بازیکن موظف است حرکت های خود و حریفش را به طرز صحیح و نوبت به نوبت ثبت کند. در بازی استاندارد که بیش از یک ساعت زمان به بازیکن اختصاص می یابد اگر بازی با افزایش زمان ۳۰ ثانیه باشد (ساعت فیشر) بازیکن موظف است حتی در تنگی زمان حرکت های خود و حریفش را ثبت کند. اما با افزایش زمان کمتر از ۳۰ ثانیه یا بدون افزایش زمان، هنگامی که بازیکن کمتر از ۵ دقیقه زمان دارد موظف به ثبت حرکت ها نیست. اگر هردو بازیکن کمتر از ۵ دقیقه زمان داشته باشند، داور یا دستیار داور موظف است حرکت ها را ثبت کند.

@Achmaz #Recording
#AbolghassemNajib

موضوع پیش آمده در بازی بلیتس قهرمانی جهان ۲۰۱۹ بین دو سوپر استاد بزرگ جهان "علیرضا فیروزجا" و "مگنوس کارلسن" باعث بحث های زیادی در محافل شطرنجی شد. اولین پرسشی که برای شطرنج دوستان مطرح می شود این است که قانون در این زمینه چه می گوید و آیا اعلام نهایی نتیجه ی باخت برای قهرمان کشورمان درست بود یا خیر؟

وضعیت نهایی و سقوط پرچم سفید بار دیگر اهمیت ماده ۶-۹ را که مهم ترین قانون درباره افتادن پرچم ساعت است، خاطر نشان می کند.

پیش از توضیحات کافی بهتر است ماده قانونی مذکور را که پاسخی قاطع و روشن به موضوع اتفاق افتاده می دهد و توضیحی که توسط کمیته داوران فیده زیر ماده مذکور اضافه شده است، بیان شود:

ماده ۶-۹: "غیر از موارد مشمول مواد ۵-۱-۱، ۵-۱-۲، ۵-۲-۱ و ۵-۲-۳، اگر بازیکنی تعداد حرکت های مقرر را در زمان مشخص شده انجام نداده باشد، بازی را باخته است. اما اگر وضعیت طوری باشد که حریف نتواند شاه بازیکن را با هیچ گونه سلسله حرکت های قانونی ممکن کیش و مات کند، بازی را باخته است. "

بخشی از توضیحات کمیته داوران فیده اشاره دارد که "... داور باید وضعیت نهایی بر روی صفحه شطرنج را کنترل کند و فقط اگر حریف بتواند شاه بازیکن را با هر گونه سلسله حرکت های قانونی کیش و مات کند، داور می تواند بازی را برای حریف برنده اعلام کند ..."

به زبانی ساده تر اگر در بازی "مات، تسلیم شدن، پات و وضعیت مرده "پیش آید، این شرایط بر افتادن ساعت ارجح است. اما به غیر از شرایط مذکور اگر بازیکنی ساعتش سقوط کند اما حریف بتواند با "ناشیانه ترین حرکت ها" (با کمک بازیکن) وضعیت مات را بر روی صفحه ایجاد کند، بازی را باخته است (شطرنج بازان ایرانی معمولاً از اصطلاح «مات کمکی» به جای «مات ناشیانه» استفاده می کنند که همان معنی را می دهد).

در نتیجه چون در بازی مذکور بعد از سقوط ساعت سفید، سیاه می تواند مات ناشیانه را بر روی صفحه ایجاد کند، سفید بازنده است.

موضوع جالب این بود که هر دو بازیکن سوپر استاد بزرگ و حتی برخی دیگر از سوپر استاد بزرگ های حاضر در صحنه فکر می کردند که وضعیت بعد از سقوط پرچم مساوی است. فقط وقتی که داور اعلام کرد که سفید بازنده است، جرو بحث ها شروع شد. اما به راستی چرا؟

اول اینکه داور طبق قوانین شطرنج و همچنین طبق توضیح اشاره شده در زیر ماده مذکور باید نتیجه بازی را به درستی اعلام کند، حتی اگر بازیکن بزرگی چون "مگنوس کارلسن" که قهرمان جهان است نداند که بازی را برده است.

دوم این که سایت «پلی چس» - که بازیکنان بی شمار و بزرگی در آن به انواع بازی های شطرنج مشغول هستند - چنین وضعیت هایی را مساوی اعلام می کند. هم "کارلسن" و هم "فیروزجا" همانند بسیاری دیگر از اساتید بزرگ در این سایت به بازی می پردازند و بارها چنین وضعیت هایی برایشان مساوی اعلام شده است. هر دو بازیکن به تصور اینکه قوانین همان سایت در این وضعیت نیز جاری است دچار اشتباه شدند. در حالیکه ماده ۶-۹ چیز دیگری می گوید.

در ضمن اگر "فیروزجا" به گفته خود به حرکت های غیر ورزشی "مگنوس کارلسن" در هنگام بازی اعتراض داشت می بایست هنگامی که زمان داشت - حتی ۱ ثانیه - اعتراض می کرد نه بعد از سقوط ساعت.

ابوالقاسم نجیب

@Achmaz #WRBCC2019
#AbolghassemNajib

نجیب مسئول کمیته داوران شد

"ابوالقاسم نجیب" داور بین المللی با سابقه و خوشنام کشورمان پس از سال ها بار دیگر مسئول کمیته داوران فدراسیون شطرنج شد

#AbolghassemNajib
#IRCFAC #IRCF
#HassanTamini

کارشناس داوری چه می گوید؟

"ابوالقاسم نجیب" داور بین المللی سرشناس کشورمان بر این عقیده است که ماجرای دیدار دور ششم "نایر - کاروآنا" یک موضوع آموزشی جالب و کاربردی هم برای داوران و هم برای بازیکنان است.

اگر دقت کرده باشید دیاگرام بعد از حرکت

50... Ne7

دقیقاً بعد از حرکت های
52... Ne7
و
58... Ne7
تکرار شده است.

در ادعای تکرار وضعیت در هر سه نوبت باید نوبت یک بازیکن باشد. در این بازی با حرکت های سیاه، وضعیت سه بار تکرار می شود و ادعای سیاه به درستی از سوی داور پذیرفته می شود.

حال می خواهیم به موضوع مهمی درباره تکرار سه باره وضعیت بپردازیم. اگر در حرکت 58، سفید مثلاً به جای Bc3، حرکت Be1 را انجام می داد و بازی با

58... Ne7 59. Bc3

ادامه می یافت، باز هم وضعیت سه بار تکرار می شد اما اگر این بار سیاه بدون انجام حرکت، ادعا می کرد، داور آن را نمی پذیرفت! چرا که در حرکت های 50 و 52 با انجام حرکت سیاه این وضعیت ایجاد شده اما در حرکت 59 با انجام حرکت سفید وضعیت ایجاد شده است. در نتیجه ادعای سیاه رد و طبق ماده ۳.۵.۹ قوانین شطرنج، سیاه، دو دقیقه جریمه می شد.

@Achmaz #AbolghassemNajib
#ThreefoldRepetit #LOC

چرا کیش دائم در قوانین نیست؟
نظر داور بین المللی ابوالقاسم نجیب

در دور هشتم گرند سوییس 2021، با تکرار کیش Qg4 "نیهال سارین" (حریف پرهام مقصودلو) در حرکات 31، 33 و 35، وضعیت سه بار تکرار شد و هردو بازیکن بدون اینکه ادعای تکرار وضعیت را به داور ارجاع بدهند، به نتیجه تساوی توافق کردند.

ظاهراً یکی از مخاطبان آچمز با توجه به گزارش زنده شما، پرسیده بود که چرا «کیش دائم» در قوانین به عنوان مساوی در نظر گرفته نشده است که در جواب ایشان باید عرض کنم که ماده 9 قوانین شطرنج که تمام جزییات تساوی در آن ذکر شده است هیچ گونه اشاره ای به مساوی از نوع کیش دائم ندارد. اما به طور عرفی و منطقی کیش دائم به مساوی ختم می شود چون هم ادامه بازی غیر منطقی و بیهوده است و هم کیش دائم در نهایت به تکرار سه باره وضعیت می انجامد.

@Achmaz #LOC
#AbolghassemNajib
#ThreefoldRepetit

مثال: رخ هار!

در وضعیت بالا، سفید چون از نظر قوا عقب است، تصمیم می گیرد با حرکت Rb8 شروع به دادن «کیش دائم» در ستون b کند چرا که وضعیت «رُخ هار» (یا رخ دیوانه) پیش آمده است و اگر شاه سیاه، رخ را بزند، بازی پات می شود. در اینجا هم تصمیم منطقی و عرفی این است که طرفین به مساوی رضایت دهند. در غیر این صورت با ادامه کیش دائم در نهایت وضعیت سه بار تکرار خواهد شد و با ارجاع آن به داور، مساوی حتمی خواهد بود.

@Achmaz #LOC
#AbolghassemNajib

رئیس فدراسیون در کنار سرداور (استاد نجیب)

از آنجا که جمعه شب بود از حضور دکتر "حسن تامینی" در فدراسیون متعجب شدم

#HassanTamini #AbolghassemNajib

استعفای نجیبانه نجیب

متاسفانه باخبر شدیم استاد "ابوالقاسم نجیب" از پیشکسوتان ارزنده کشورمان که در فدراسیون جدید، مسئولیت کمیته داوران را به عهده گرفته بود از سمتش استعفا داد

@Achmaz #IRCFAC #IRCF
#AbolghassemNajib

در سالروز تولد استاد نجیب، مطلب داوری جدیدی از ایشان منتشر می کنیم:


وقتی حرکت غیرقانونی قانونی می شود!

در بخش بلیتس مسابقات شطرنج رقابتهای المپیاد کارمندان وزارت نفت سال گذشته که به علت نداشتن داور کافی برای هر میز، مسابقات تابع قوانین شطرنج و بدون نظارت کافی داور برگزار شد، بنده سرداور رقابتها بودم. پیش از شروع برای همه بازیکنان قوانین بلیتس را به طور کلی شرح دادم و به ویژه به حرکت غیر قانونی و روش درست ادعای آن اشاره کردم. همچنین توضیح دادم که در بازی بلیتس می تواند موضوعاتی رخ دهد که باعث تعجب بازیکنان شود و چه بسا که برای اولین بار باشد که با آن مسئله مواجه می شوند. از قضا در یکی از دورهای مسابقه اتفاق زیر روی داد:

در دیداری که در تنگی زمان هر دو بازیکن در جریان بود، یکی از طرفین پیاده خود را به عرض آخر رساند اما در هنگام ترفیع پیاده، بجای وزیر خود، وزیر حریف!! را وارد بازی کرد و ساعت زد. ظاهراً هیچ یک از دو بازیکن در اثر تنگی وقت متوجه این حرکت غیر قانونی نشدند. بعد از چند حرکت بازیکن متوجه می شود وزیر ندارد و حریف وزیر دارد. ساعت را متوقف می کند و به سرداور مشکل را اطلاع می دهد و درخواست می کند که وزیر خود را وارد بازی نماید. قبل از اینکه سرداور تصمیمی بگیرد، حریف ادعا کرد که هر چه قانون می گوید باید اعمال شود و روی این ادعای خود اصرار هم می کرد. من به درستی تصمیم گرفتم که بازی باید با همان وضعیتی که برقرار است ادامه یابد چون بازیکن بعد از حرکت غیر قانونی خود و پیش از به کار انداختن ساعت حریف متوجه حرکت غیر قانونی خود نشده است و حریف هم در زمانی که حرکت غیر قانونی صورت گرفته، اعتراض نکرده و حرکت خود را انجام داده است. بازی ادامه یافت و تصمیم من که طبق قوانین شطرنج بود باعث تعجب بازیکن شد و این همان موضوعی بود که پیش از شروع مسابقه بدان اشاره کرده بودم.

در بازی های سریع (رپید) و بلیتس بدون نظارت کافی، هنگامی که بازیکنی حرکت غیر قانونی می کند، داور نمی بیند و حریف هم بدون اعتراض حرکت خود را انجام می دهد، حرکت غیر قانونی، قانونی می شود.

داور بین‌ المللی ابوالقاسم نجیب

@Achmaz #AbolghassemNajib 👈🏼

ماجرای خاص رخ واژگون

در نوزدهمین دوره فستیوال بین المللی شطرنج دریای کاسپین «جام رشت، شهر خلاق خوراک» که در بهمن ۱۴۰۱ برگزار شد در بخش بلیتس مسابقات، سرداور بودم. در یکی از دورها، بازیکنی در تنگی وقت به هنگام ترفیع پیاده خود، به علت حواس پرتی، به اشتباه بجای قرار دادن وزیرش در خانه ترفیع، رخ حریف را برعکس در خانه ترفیع قرار داد و ساعت زد. حریفش اما بلافاصله با توقف ساعت، سرداور را برای اعمال قانون فراخواند. بازیکن به شدت دستپاچه شده بود و فکر می کرد که بازی را خواهد باخت، در حالی که قبل از انجام حرکت غیر قانونی، وضعیت برنده ای داشت. اما از خوش اقبالی بازیکن بود که حریف بدون این که حرکتی انجام دهد، ساعت را متوقف کرده بود. طبق قانون، چون بازیکن اولین حرکت غیر قانونی اش بود، 1 دقیقه جریمه شد. یعنی 1 دقیقه به زمان حریف اضافه و رخ همرنگ پیاده بازیکن را وارد بازی کردم. بازیکن نفس راحتی کشید و بازی ادامه یافت. جالب این که اگر حریف بلافاصله اعتراض نمی کرد و تنها پس از یک حرکت، سرداور را فرا می خواند، رخ واژگون به درستی برگردانده و متعلق به او می شد!

داور بین‌ المللی ابوالقاسم نجیب

@Achmaz #AbolghassemNajib

پس از سالها (15 سال!!!) بار دیگر کتاب «قوانین شطرنج» به چاپ رسید. برگردان این کتاب را استاد "ابوالقاسم نجیب" بر عهده داشته است.

@Achmaz #AbolghassemNajib