#گفتمان 🔸خاستگاه‌های تحلیل گفتمان انتقادی
به گمانم می‌شود برای #تحلیل‌گفتمان_انتقادی (CDA) پنج خاستگاه در نظر گرفت:
▫️ادبیات برخاسته از ماركسيسم
▫️ ادبیات برخاسته از پراگماتیسم
▫️ادبیات برخاسته از نظریه‌های مرتبط با تصمیم‌سازی
▫️ادبیات برخاسته از زبان‌شناسی کاربردی
▫️ادبیات مرتبط با مفهوم انتقاد تا پیش از ادبیات انتقادی که خود تحلیل گفتمان انتقادی آن‌ها را مطرح ساخت.

#زوم #سوادرسانه‌ای #ارتباطات
🔸سطوح سواد رسانه‌ای
سواد رسانه‌ای قدرت درک نحوه کارکرد رسانه‌ها و معنی سازی در آنها است.
سواد رسانه‌ای را می‌توان دسترسی، تجزیه و تحلیل و تولید ارتباط در شکل های گوناگون رسانه‌ای و مصرف انتقادی محتوا دانست .
سه جنبه سواد رسانه‌ای عبارتند از:
الف: ارتقای آگاهی نسبت به رژیم مصرف رسانه‌ای و یا به عبارت بهتر تعیین میزان و نحوه مصرف غذای رسانه‌ای از منابع رسانه‌ای گوناگون
ب: آموزش مهارت‌های مطالعه یا تماشای انتقادی
ج: تجزیه و تحلیل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رسانه‌ها که در نگاه اول قابل مشاهده نیست.
در واقع سواد رسانه‌ای امروزی‌تر؛ به دنبال مقابله با كاركردهای رسانه‌های بزرگ غالب است كه هدف شان تامین #هژمونی‌فرهنگی؛ تعمیم #فلسفه‌سیاسی و حفظ قدرت‌هائی است كه خود این رسانه‌ها محصول آنها هستند.
به نظر می‌رسد كه سواد رسانه ای به عنوان دافعه این فضا و در ستیز با #گفتمان غالب رسانه‌های بزرگ در شرایط اشباع رسانه‌ای؛ در #اینترنت نسبت به سایر رسانه‌ها سریعتر رشد كرده و به نوعی می‌توان آنرا نوه دیجیتال نقد رسانه‌ای كلاسیك به حساب آورد.

#رخ‌نما #ارتباطات
🔸 سوپر ماركت معانی
▫️گزارش یک سخنرانی‌: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۱
🔻دنیا سوپر ماركت معانی شده است و همه معانی اصلی و بدلی و جنبه‌های مثبت و منفی در آن، خواه ناخواه در قفسه‌های فروش قرار گرفته‌اند و این ما هستیم كه باید تشخیص دهیم و گزینش كنیم.
به گزارش ایسنا، دكتر #یونس_شكرخواه، استاد دانشگاه، كه در همایش یكروزه پیامدهای تكنولوژیكی ارتباطات كه به مناسبت روز جهانی #ارتباطات در دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشكیل شده بود، همچنین از تأثیر #اینترنت بر روزنامه‌نگاری سنتی سخن می‌گفت، با اشاره به سه #گفتمان مختلف در حوزه‌ی #معرفت‌شناسی ارتباطی، از گفتمان چهارمی با عنوان #گفتمان‌قدرت محور نام برد و گفت: امروزه همه نهادها‌ اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، رسانه‌ها و مخاطبان در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری الكترونیك دارای قدرت هستند.
شكرخواه با بیان این كه در #روزنامه‌نگاری ‌مدنی هر فرد یك روزنامه‌نگار است، اظهار داشت: #اینترنت باعث مرگ تئوری #دروازه‌بانی شده است و دیگر هیچ فرستنده‌ای نمی‌تواند خبرها را سانسور كند؛ زیرا هر خبری در هر جایی قابل دسترسی است. شكرخواه، سرعت پیشرفت تكنولوژی‌های ارتباطی را مشكلی بزرگ برای قوانین حقوقی سایبر ارزیابی كرد و افزود: اكنون ترافیك در اینترنت هر صد روز دو برابر می شود یعنی اگر با ایجاد راه‌آهن سرعت و غلبه بر زمان افزایش یافت، در جغرافیای ذهنی اینترنت، زمان دیگر وجود ندارد و مرده است. وی با اعلام این مطلب كه امروزه كتابخانه‌ها به دو نوع باسواد و بی سواد تقسیم شده‌اند گفت: امروزه كتابخانه مورد قبول و باسواد، كتابخانه‌ای است كه ٢۴ در ٧ باشد، یعنی تمام كتاب‌ها و اطلاعات آنها ٢۴ ساعته در هر هفت روز هفته در فضای اینترنت قابل دسترسی باشد. شكرخواه گسترش گستره‌همگانی را یك سنت تاریخی و اساسی در دموكراسی دانست و ادامه داد: اینترنت این گستره‌ همگانی را گسترده‌تر كرده و گزینش خبرهای مناسب را از دست فرستنده‌ها خارج کرده است و اكنون روزنامه‌نگاری سایبر جانشین نهادهای مدنی شده و این موضوع در جوامعی كه امكان ایجاد نهادهای مدنی در آن‌ها با مشكل مواجه است سرعت بیشتری می‌یابد. وی انعكاس آرای اقلیت را از جمله دستاوردهای مهم روزنامه‌نگاری سایبر ذكر كرد و افزود: اینترنت این دیگربینی را افزایش داده كه البته ضرورتا به هم‌پذیری منجر نمی‌شود. شكرخواه با اشاره به اینكه شهرها به عنوان مركز تمدن به فضای سایبر منتقل شده‌اند گفت: روزنامه‌نگاری سایبر از هر موضوع عالم فیزیکی‌ چهره‌ای دیگر را كه الزاما مشابه چهره واقعی آن پدیده نیست، ارائه می‌کند.

#کتاب
🔸گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی
▫️اثر #لطف‌الله_یارمحمدی
این مجموعه حاوی مقالاتی است در باب #گفتمان رایج و انتقادی که این عناوین را دربر می‌گیرد: بررسی مقابله‌ای ارجاع صریح و ضمنی در متون انگلیسی و فارسی: گزارش پیشرفت تحقیق از نیمه راه، ساخت گفتمانی و متنی رباعیات خیام و منظومه انگلیسی #فیتز_جرالد، ویژگی‌های گفتمانی نوشته علمی، مقابله منظور شناختی در زبان‌های انگلیسی و فارسی با عنایت به نظم درونی وقایع در فرهنگ‌های مختلف، گفتمانی در باب گفتمان و ترجمه، بهره‌گیری مترجم از #تحلیل‌گفتمان، رابطه زبان و فرهنگ مصاحبه، واژگان هسته‌ای و غیر هسته‌ای در واژگان‌شناسی مقابله‌ای، تجزیه و تحلیل گفتمان انتقادی و ترجمه ادبی، شیوه‌ای در تحلیل گفتمان و بررسی دیدگاه‌های فکری اجتماعی، تحلیل گفتمان با استفاده از مولفه‌های جامعه‌شناختی معنایی گفتمان‌ها مدار با عنایت به تصویرسازی کارگزاران اجتماعی و تناسب کاربرد روش‌های کمی و کیفی در تحلیل گفتمان‌ها.
@Bookcitycc

#کتاب 🔸 نظریه‌ی گفتمان
از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی
کتاب نظریه #گفتمان: از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی بر آن است تا تبار اندیشه‌های لاکلائو و موفه را در پرتو آراء اندیشمندانی که در نضج نظریه‌ی آن‌ها مؤثر بوده‌اند، ردیابی کند؛ از #زبان‌شناسی ساختارگرای سوسور و مارکسیسم آلتوسری و دیکانستراکسیون دریدا گرفته تا دیرینه‌شناسی و نقد قدرت فوکو و سوژه‌ی لاکانی. این کتاب ابعاد متنوع و متکثر اندیشه‌های این زوج گفتمان‌ساز را هم به‌لحاظ آراء نظری و هم از حیث تفسیر اندیشه‌ی آنها‌ از سوی سایر پژوهشگران و اندیشمندان معاصر، در فضای حاصل از پیچیدگی‌های این پلورالیسم نظری شامل شده است. برای درک بهتری از متد و تکنیک در #نظریه‌گفتمان، به رهیافت‌های معرفت‌شناختی و راهبردهای روش‌شناسانه همچون #برجسته‌سازی و #حاشیه‌رانی و تحلیل #متن به‌طور مبسوط پرداخته شده است. مطالعه‌ی این کتاب می‌تواند برای تمامی دانشجویان و پژوهشگران و علاقه‌مندان به علوم انسانی و اجتماعی مفید باشد.
نویسندگان: #محمدرضا_رسولی و #پویا_نعمت‌اللهی، چاپ اول: ١۴٠٠، ناشر: #لوگوس

#زوم 🔸عناصر گفتمان‌ فوکو
تحلیل محتوای واژه‌ها؛ یا #معنی را که در اختیار سوژه متکلم است توصیف می‌کند و یا #ساختار_معناشناسی موجود در سطح #گفتمان را؛ گفتمانی که قبلاً شکل گرفته است. این تحلیل محتوا شامل #رویه‌های‌گفتمانی نمی‌شود. رویه گفتمانی در واقع کانون تجمع ابژه‌های موجود در گفتمان است، ابژه‌هایی که در گفتمان‌ها شکل می‌گیرند، تغییر شکل می‌دهند، پدیدار و ناپدید می‌شوند و این اتفاقات در حالی به وقوع می‌پیوندند که ابژه‌ها در ابتدا به صورتی ناقص و سطحی در گفتمان‌ها ظهور می‌یابند.
▫️#میشل_فوکو ترجمه:#یونس‌_شکرخواه

#زوم #ارتباطات
#واژه‌ها 🔸متادیسکورس
▫️نوشته #اوا_ویت*
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه
نظر به این که واژه #گفتمان می‌تواند نشانه خلاصه، یا منتخب و گزیده‌ای از بحث‌ها، تبادل نظرها و اظهار نظرها درباره موضوعی خاص باشد، متادیسکورس (metadiscourse) یا متاگفتمان یا فراگفتمان، محتوا، ساختار و کارکرد چنین گفتمانی را تجزیه و تحلیل می‌کند. این اصطلاح نه تنها بیشتر رویکردهای فنی مانند گفتارکاوی زبانی، بلکه همچنین رویکردهایی در داخل رسانه‌ها، مطالعات فرهنگی یا اجتماعی را که درباره جامعه یا فرهنگی متکی بر گفتمان‌های گوناگون فیلم، تلویزیون، رسانه‌های چاپی یا بحث‌های همگانی نظریه‌پردازی می‌کند، شامل می‌شود. ابزارهای تحلیلی ساخته شده در #متاگفتمان دانشگاهی امکان توصیفی مشروح‌تر و عینیت‌پذیرتر از چنین گفتمان‌هایی را فراهم می‌کنند.
*Eva Vieth

#کتاب🔸نظریه گفتمان
نظریه گفتمان، از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی نوشته دکتر #محمدرضا_رسولی و دکتر #پویا_نعمت‌اللهی منتشر شد.
این کتاب در سه بخش کلی ساختار یافته است.
در بخش اول مفهوم #گفتمان و #تحلیل‌گفتمانی مورد مداقه قرار گرفته است. موضوعاتی نظیر معنا و مفهوم گفتمان، چیستی تحلیل گفتمان، تحلیل انتقادی گفتمان و مبانی و رویکردهای مهم و معروف آن به تفصیل ارائه شده است.
این کتاب در میان منابع زبان فارسی موجود متن جامع‌ و به‌ روزتری را پیرامون رویکردهای سه‌گانه‌ی تحلیل انتقادی گفتمان (مشتمل بر دستگاه نظری رویکرد رابطه‌ای/دیالکتیک فرکلاف، رویکرد اجتماعی/شناختی تئون ون‌دایک و رویکرد گفتمانی/تاریخی روث وداک) در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.
بخش دوم کتاب به نظریه گفتمان پرداخته شده است. این کتاب بر آن بوده تا تبار اندیشه‌های لاکلائو و موفه را در پرتو آراء اندیشمندانی که در نضج نظریه‌ی آنها مؤثر بوده‌اند، ردیابی کند. از زبان‌شناسی ساختارگرای سوسور و مارکسیسم آلتوسری و دیکانستراکسیون دریدا گرفته تا دیرینه‌شناسی و نقد قدرت فوکو و سوژه‌ی لاکانی.
همچنین ابعاد متنوع و متکثر اندیشه‌های این «زوج گفتمان‌ساز» هم به لحاظ آراء نظری و هم از حیث تفسیر اندیشه‌ی آنها‌ از سوی سایر پژوهشگران و اندیشمندان معاصر، در فضای حاصل از پیچیدگی‌های این پلورالیسم نظری مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.
بخش سوم نیز به موضوع #متدولوژی و ابزارشناسی در نظریه گفتمان پرداخته شده است. بدین منظور جهت درک بهتری از متد و تکنیک در نظریه‌ی گفتمان، به رهیافت‌های معرفت‌شناختی و راهبردهای روش‌شناسانه همچون برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی و تحلیل متن به‌طور مبسوط اشاره شده است.
مطالعه‌ی این کتاب می‌تواند برای تمامی دانشجویان و پژوهشگران علوم انسانی و اجتماعی و شاخه‌های مختلف علوم ارتباطات و مطالعات رسانه مفید باشد.
همچنین دانشجویان و محققانی که به حوزه‌های گوناگون تحلیل گفتمان علاقمند هستند نیز می توانند از این کتاب بهره ببرند.
در حال حاضر امکان خرید از وبسایت نشر #لوگوس از هم اکنون فراهم است. به زودی پخش ققنوس توزیع گسترده این کتاب را برعهده خواهد گرفت.
چاپ اول:]۴٠٠، رقعی، تعداد صفحات: ٣٢٠،
شابک: ٩٧٨۶٢۶٢٧٨٩٨٩
جهت رفاه حال دانشجویان و محققان محترم، در صورت سفارش گروهی میزان ٣٠ درصد تخفیف منظور خواهد شد.

#گفتمان 🔸نظم ابژه‌ها از نگاه فوکو
گفتمان در شکلی که بتوان آن را دید و خواند یا انتظار آن را داشت، صرفاً فصل مشترک چیزها، واژه‌ها یا رشته‌ای از چیزهای مبهم و گنگ نیست، گفتمان تبلور و زنجیره‌ای از واژه‌های رنگارنگ نیست. مایلم نشان دهم که گفتمان فقط مرز باریک تماس یا برخورد (واقعیت و زبان، در هم تنیدن واژه‌ها و یا یک تجربه نیست. مایلم با ارائه مثال‌های دقیق نشان دهم که در تجزیه و #تحلیل‌گفتمان، می‌توان به رغم پیوند ظاهراً مستحکم واژه‌ها و موضوع‌ها و بروز مجموعه‌ای از رویه‌های گفتمانی، شاهد گسست و از هم گسیختگی بود. این قوانین نه واقعیت خاموش را نشان می‌دهند و نه نحوه حاکم استفاده از واژه‌ها را؛ کار این قوانین به تصویر کشاندن #نظم‌ابژه‌ها است.
#میشل_فوکو
Foucault, M. (1972) The Archaeology of Knowledge, New York: Pantheon.

#گفتمان #میشل_فوکو
🔸 گفتمان از نگاه میشل فوکو
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#متدولوژی #گفتمان
🔸 مقدمه‌ای بر تحلیل گفتگو، گفتمان و گفتمان انتقادی
Evan Ashworth - An introduction to conversation analysis, discourse analysis, and critical discourse analysis

#روزنامه‌نگاری #گفتمان #مدیاویژن
🔸گفتمان شکل دادن به ساخت واقعيت
▫️#یونس_شکرخواه
نقش رسانه‌ها در شكل دادن به ساخت اجتماعي واقعيت نكته‌ای نیست كه از جنبه اهمیت، نادیده مانده باشد، این امر به ویژه از دیدگاه ماركسیستی در تحلیل تاثیرات رسانه‌ها بارها طرف توجه قرار گرفته است، از این دیدگاه، رسانه‌ها در شكل دادن به ساخت واقعیت برای بقیه تاثیر دارند و به دیگر زبان، از طریق رسانه‌ها است كه دنیا را می‌شناسیم، رسانه‌ها معانی عمده‌ای را می‌سازند كه افراد، گروه‌ها و طبقات با آن‌ها به درك زندگی، معانی، رویه‌ها و ارزش‌های سایر افراد، گروه‌ها و طبقات می‌پردازند و به این ترتیب تصویری از واقعیت اجتماعی برای ما می‌سازند. واقعیت پدیده‌ای مفروض نیست، ساختنی است، متون رسانه‌ای بازتاباننده واقعیت نیستند، شكل دهنده به واقعیت‌ها هستند.

#متدولوژی #گفتمان
🔸 تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فیرکلاف

#گفتمان
#کتاب🔸گفتمان و بافت؛ یک رویکرد اجتماعی -شناختی
▫️نویسنده: تئون ون دایک
▫️ترجمه: طاهر اصغرپور- عادل نورزاده
▫️ناشر: نگاه معاصر، سال انتشار:۱۴۰۰، نوبت چاپ: اول، قطع کتاب: رقعی، صفحات: ۴۱۵، قیمت: ۱۲۰،۰۰۰ تومان

#گفتمان
🔸گفتمان و دانش؛ یک نگاه جامعه‌شناختی
▫️تئون ون دایک
🔹فایل پیوست را دانلود کنید
Discourse and Knowledge
A Sociocognitive Approach
Teun A. van Dijk

🔸فراسوی یک هشتگ:
#گفتمان در کانال عرصه‌های ارتباطی

#متدولوژی #عکاسانه #گفتمان
🔸عکس، گفتمان، فرهنگ
▫️تحلیل تاریخی کارکردهای گفتمانی عکس
#نعمت‌اله_فاضلی #حسن_زین‌الصالحین
🔹فایل پیوست را دانلود کنید
@irCDS

#ارتباطات
🔸 سوپر ماركت معانی
▫️گزارش یک سخنرانی‌: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۱
🔻دنیا سوپر ماركت معانی شده است و همه معانی اصلی و بدلی و جنبه‌های مثبت و منفی در آن، خواه ناخواه در قفسه‌های فروش قرار گرفته‌اند و این ما هستیم كه باید تشخیص دهیم و گزینش كنیم.
به گزارش ایسنا، دكتر #یونس_شكرخواه، استاد دانشگاه، كه در همایش یكروزه پیامدهای تكنولوژیكی ارتباطات كه به مناسبت روز جهانی #ارتباطات در دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشكیل شده بود، همچنین از تأثیر #اینترنت بر روزنامه‌نگاری سنتی سخن می‌گفت، با اشاره به سه #گفتمان مختلف در حوزه‌ی #معرفت‌شناسی ارتباطی، از گفتمان چهارمی با عنوان #گفتمان‌قدرت محور نام برد و گفت: امروزه همه نهادها‌ اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، رسانه‌ها و مخاطبان در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری الكترونیك دارای قدرت هستند.
شكرخواه با بیان این كه در #روزنامه‌نگاری ‌مدنی هر فرد یك روزنامه‌نگار است، اظهار داشت: #اینترنت باعث مرگ تئوری #دروازه‌بانی شده است و دیگر هیچ فرستنده‌ای نمی‌تواند خبرها را سانسور كند؛ زیرا هر خبری در هر جایی قابل دسترسی است. شكرخواه، سرعت پیشرفت تكنولوژی‌های ارتباطی را مشكلی بزرگ برای قوانین حقوقی سایبر ارزیابی كرد و افزود: اكنون ترافیك در اینترنت هر صد روز دو برابر می شود یعنی اگر با ایجاد راه‌آهن سرعت و غلبه بر زمان افزایش یافت، در جغرافیای ذهنی اینترنت، زمان دیگر وجود ندارد و مرده است. وی با اعلام این مطلب كه امروزه كتابخانه‌ها به دو نوع باسواد و بی سواد تقسیم شده‌اند گفت: امروزه كتابخانه مورد قبول و باسواد، كتابخانه‌ای است كه ٢۴ در ٧ باشد، یعنی تمام كتاب‌ها و اطلاعات آنها ٢۴ ساعته در هر هفت روز هفته در فضای اینترنت قابل دسترسی باشد. شكرخواه گسترش گستره‌همگانی را یك سنت تاریخی و اساسی در دموكراسی دانست و ادامه داد: اینترنت این گستره‌ همگانی را گسترده‌تر كرده و گزینش خبرهای مناسب را از دست فرستنده‌ها خارج کرده است و اكنون روزنامه‌نگاری سایبر جانشین نهادهای مدنی شده و این موضوع در جوامعی كه امكان ایجاد نهادهای مدنی در آن‌ها با مشكل مواجه است سرعت بیشتری می‌یابد. وی انعكاس آرای اقلیت را از جمله دستاوردهای مهم روزنامه‌نگاری سایبر ذكر كرد و افزود: اینترنت این دیگربینی را افزایش داده كه البته ضرورتا به هم‌پذیری منجر نمی‌شود. شكرخواه با اشاره به اینكه شهرها به عنوان مركز تمدن به فضای سایبر منتقل شده‌اند گفت: روزنامه‌نگاری سایبر از هر موضوع عالم فیزیکی‌ چهره‌ای دیگر را كه الزاما مشابه چهره واقعی آن پدیده نیست، ارائه می‌کند.

#گفتمان🔸سه سطح تحلیل گفتمان
اینفوگراف فوق سه سطح تحلیل گفتمان انتقادی را به تصویر می‌‌کشد:
▫️تحلیل متنی:
گفتمان یه مثابه ابژه: (سطح زبانی)
▫️تحلیل فرامتنی: (سطح شدن)
گفتمان به مثابه رویداد منفرد
▫️تحلیل جامعه‌شناختی: (سطح تحلیل)
گفتمان به مثابه اطلاع، ایدئولوژی یا محصول اجتماعی

🔸فراسوی یک هشتگ: گفتمان
برای دستیابی به مطالب مرتبط با گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی در کانال عرصه‌های ارتباطی بر روی هشتگ #گفتمان کلیک کنید.