Краязнаўца Кастусь Шыталь піша:

"БЕЛАРУСКАЯ МОВА Ў ВЯЛЕЙСКАЙ ШКОЛЕ Ў 1927 ГОДЗЕ

Mikalaj Menski апублікаваў на старонцы Старая Вялейка школьнае пасведчанне вучня пачатковай школы ў Вялейцы з 1927/28 года.

Дакумент цікавы тым, што сярод прадметаў у ім пазначаная - беларуская мова.

У 1927 годзе пад уплывам Таварыства Беларускай Школы, якое мела сваю акруговую ўправу ў Вялейцы, у многіх мясцовасцях бацькі вучняў падавалі дэкларацыі аб жаданні навучання дзяцей на беларускай мове. Польскія ўлады адхілялі гэтыя дэкларацыі на падставе фармальных і іншых прычын, але некаторыя з іх усё ж былі задаволеныя, і ў Заходняй Беларусі ў некалькіх дзясятках дзяржаўных школ пачалі вывучаць беларускую мову.

Пазней рознымі спосабамі беларускую мову са школ выкідавалі. У Маладзечне, як пісаў мясцовы карэспандэнт у адной з віленскіх газетаў "вучылі па-беларуску ды перасталі". У Шаркоўшчыне беларускую мову скасавалі ў 1935 годзе, у Баярах каля Падсвілля - у 1934, у Жабінцы каля Глыбокага - у 1937.

Колькі часу вывучалі беларускую мову ў школе ў Вялейцы - невядома. Пакуль што не знайшоў пазнейшых згадак ні пра яе існаванне, ні пра яе скасаванне.

На ілюстрацыях - выцінкі з газет "Наша Праца", №50, 1927 і "Głos Wileński", Nr. 38, 1927."

#вілейка #вялейка #вилейка #ТБШ #мова #вілейскі #вілейскіпавет #вилейскийповет #вилейский

Наша спадчына

2 лістапада 1942 года касцёл Святога Станіслава ў Новым Мядзеле згарэў і больш не аднаўляўся.

Касцёл быў пабудаваны ў Старым Мядзеле прыкладна да 1433 года, фундатарам з’яўляўся кашталян Андрэй Саковіч.

У 1500 годзе, падчас вайны Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай, мястэчка было знішчана, а касцёл — спалены. У 1543 годзе на месцы былога касцёла былі пабудаваныя капліца і двор.

Сам касцёл быў адноўлены ў Новым Мядзеле ў 1520-я гады.

У міжваенны час набажэнствы тут праводзіў ксёндз Лобач, які жыў у Старым Мядзеле. Арганістам у касцёле быў Жачыцкі.

Святыня дзейнічала да пажару ў часы Другой Сусветнай вайны.

Крыніца: https://t.me/naracanscyna

#мядзел #касьцёл #касцёл #архітэктура #архитектура #костёл #мядель

Верш нашага земляка Усевалада Сьцебуракі

ДЗЯДЫ

Усевалад СЦЕБУРАКА

Калі памруць мае дзяды,
з зямлі адыдзе пакаленне,
ў якога вырас на каленях,
пакіне на крыжах каменных
свае імёны і гады.

Калі памруць мае дзяды,
у тое ж самае імгненне
уклю́чыцца адлік забвення;
ці будзе мне ставаць цярпення
ў адведкі ездзіць на клады?

Калі памруць мае дзяды,
адчуўшы сэнс у слове страта,
заўважу, як старэе тата,
якой пустой здаецца хата
без гукаў іхнае хады.

Калі памруць мае дзяды,
мяне таксама стане меней,
падоўжацца ад свечак цені,
і падмацуюцца сумненні,
ці я такі ўжо малады.

#дзяды

Вілейскае вадасховішча ў лістападзе 2021 года.
#вілейка #вялейка #вилейка #вилейское #водохранилище #Вилейскоеводохранилище #вілейскае #вадасховішча #вілейскаевадасховішча

Пасля прыходу савецкай улады ў Вялейку ў верасні 1939 г., новая ўлада рашала пераіменаваць назвы вуліц.
Была ў нас і вуліца Касцюшкі.
А вул. Талстога называлася Выспнянскай.
Цяперашнюю вул.Лаўрыновіча ў 1939 годзе назвалі Планернай, а пры паляках - Парсянская.
Карацей, вывучайце дакумент 😊

#вілейка #Вялейка #вилейка

3 лістапада 2023 года ў Маладзечне адбыўся суд над былым рэдактарам "Рэгіянальнай газеты" Аляксандрам Манцэвічам.

Яму прысудзілі максімальны тэрмін па тым артыкуле, па якім яго абвінавачвалі - 4 гады агульнага рэжыму, і штраф 400 базавых велічынь (14 800 рублеў). Яго абвінавацілі ў распаўсюдзе хлуслівай інфармацыі, якая дэскрыдытуюць Беларусь і яе органы ўлады.

Судовую справу вёў суддзя Аляксей Іршын, дзяржаўным абвінаваўцам выступаў Алчксандр Марцінчык.

Як палічыла следства, Аляксандр Манцэвіч будучы дырэктарам "Рэгіянальнай газеты" з 1 студзеня 2020 года па 15 сакавіка 2023 года распаўсюджваў праз Інтэрнэт і газету хлуслівыя дадзеныя. 15 сакавіка 2023 года Аляксандр Манцэвіч быў затрыманы, а ў яго дома і ў офсе быў праведзены вобшук.

Учора ў сваім апошнім слове спадар Манцэвіч дзякаваў усім за падтрымку:
“Дзякуй яшчэ раз усім за падтрымку мяне. Бясконцы дзякуй маёй сям’і, сябрам і калегам, усім тым, хто прыходзіў усе гэтыя 7 дзён на пасяджэнні, хто не прыходзілі і перажывалі за мяне, хто пісаў мне пісьмы ў Жодзіна, хто дасылаў пасылачкі і не толькі, дзякуй усім.”

Напісаць яму па-ранейшаму можна:
Следчая турма № 8. 222163, Жодзіна, вул. Савецкая, 22А, Аляксандр Барысавіч Манцэвіч

#вілейка #вялейка #маладэчна #маладзечна #манцэвіч #астравец #ашмяны #астравец #мядзел #нарач #смаргонь #валожын #вилейка #Молодечно #мядель #нарочь #сморгонь #островец #ошмяны #манцевич