Наша гісторыя
Як "Віленская праўда" стала "Вілейскай праўдай"
«Віленская праўда» была штодзённай газэтай, якую савецкія ўлады стварылі пасьля ўзьяднаньня Заходняй Беларусі з БССР. Плянавалася, што яна стане абласной газэтай Вільні і Віленскай вобласьці ў складзе Савецкай Беларусі.
Першы нумар газэты выйшаў 22 верасьня 1939 году. Спачатку выданьне было пазначана як «Орган Часовага Упраўлення Віленскай Акругі», пазьней — як «Орган Часовага Упраўлення гор. Вільно» і «Орган Часовых Упраўленьняў Віленскай обласці і горада Вільна».
У «Віленскай праўдзе», як і ў іншай беларускай савецкай прэсе таго часу, друкаваліся тэксты пра гістарычныя правы беларускага народа на Вільню і Віленшчыну. Але ўжо празь некалькі дзён пасьля рэпартажаў пра тое, як на мітынгу ў Вільні людзі ўхвалілі далучэньне Заходняй Беларусі да БССР, зьявілася паведамленьне пра перадачу Віленскага краю Літве.
Некаторыя нумары «Віленскай праўды» захоўваюцца ў Аддзеле старой пэрыёдыкі Бібліятэкі Акадэміі навук Літвы, і іх можна пабачыць на сайце «Беларуская палічка». У гэтай кароткай падборцы — пра што пісала газэта за месяц свайго існаваньня.
У першым нумары «Віленскай праўды», акрамя падзяк Ёсіфу Сталіну і матэрыялаў пра тое, што ў Заходняй Беларусі «пачалося радаснае жыцьцё», быў апублікаваны верш Петруся Броўкі «Заходнім беларусам»:
Даволі мучыў вас пракляты польскі кат!
Руку братэрскую прымі, таварыш — родны брат!
Хай згіне польскі пан! Прабіў рашучы час!
Чырвоны, вольны сцяг навек з'еднае нас!
Газэта рэгулярна публікавала допісы пра гераічнае змаганьне з польскімі войскамі. Так, у другім нумары, у матэрыяле ТАСС расказваецца пра малодшага лейтэнанта Галакоўскага, які зьнішчыў гранатамі польскі пост. «Задача выканана, — далажыў Галакоўскі, знімаючы кавалкі гразі з расчырванеўшага твару».
А ў дзясятым нумары малодшы палітрук М. Умывакін піша, як «Чырвонаармеец Сідараў затрымаў двух афіцэраў»:
«— Ці не вораг гэта? — падумаў сам сабе Сідараў.
— Так, гэта ён, вораг, — канчаткова рашыў ён.
Сідараў моцна націснуў на педалы машыны і хутка выскачыў з яе.
— Стой! Рукі ўверх! — скамандаваў чырвонаармеец.
Збянтэжаныя са страху польскія ваякі, трымаўшыя ў руках бомбы і пісталеты, ціхенька паклалі іх на землю. Гэта былі два польскія афіцэры».
У міжнародных навінах даволі рэгулярна без камэнтароў друкаваліся зводкі нямецкага вайсковага камандаваньня. У нумары 15 таксама без камэнтароў была надрукаваная вялікая прамова Адольфа Гітлера ў Рэйхстагу. У прамове Гітлер, сярод іншага кажа пра «спробу урэгуліравання і вырашэння яўрэйскай праблемы», «забеспячэнне і гарантыю безапаснасці ўсёй гэтай вобласці» і «стварэнне польскай дзяржавы, якая па сваёй будове і кіраўніцтву, з’явілась бы гарантыяй таго, што яна не будзе ні ваенным ачагом супроць Германіі, ні цэнтрам інтрыг супроць Германіі і Расіі».
Але галоўнай тэмай таго самага 15-га нумару за 8 кастрычніка былі паведамленьні пра агульнагарадзкі мітынг, зь якіх фактычна вынікала, што Віленшчына будзе далучаная да БССР. Тэлеграма таварышу Сталіну, рэзалюцыя мітынгу, прамовы прадстаўнікоў рабочых, вайскоўцаў, інтэлігенцыі і моладзі, «усенародная радасьць і лікаванне».
Пры гэтым сярод міжнародных навінаў на апошняй старонцы было караценькае — літаральна двума сказамі — паведамленьне пра прыезд у Маскву 7 кастрычніка літоўскай урадавай дэлегацыі.
Праз чатыры дні — ў 19-м нумары за 12 кастрычніка быў апублікаваны дагавор аб перадачы Літоўскай Рэспубліцы Вільні і Віленшчыны.
Апошні нумар «Віленскай праўды» выйшаў 25 кастрычніка 1939 году, рэдакцыйнае абсталяваньне перавезьлі зь Вільні ў Вялейку, а газэту перайменавалі ў «Вілейскую праўду» — «орган Часовага ўпраўлення Вілейскай вобласці». Вобласьць праіснавала з 1939 па 1944 год, калі была перайменаваная ў Маладэчанскую. А ў 1960 годзе Маладэчанскую вобласьць расфармавалі — яе раёны перадалі ў Віцебскую, Горадзенскую і Менскую вобласьці.
#вільня #вілейка #вялейка #Вильнюс #вилейка #правда #праўда
Як "Віленская праўда" стала "Вілейскай праўдай"
«Віленская праўда» была штодзённай газэтай, якую савецкія ўлады стварылі пасьля ўзьяднаньня Заходняй Беларусі з БССР. Плянавалася, што яна стане абласной газэтай Вільні і Віленскай вобласьці ў складзе Савецкай Беларусі.
Першы нумар газэты выйшаў 22 верасьня 1939 году. Спачатку выданьне было пазначана як «Орган Часовага Упраўлення Віленскай Акругі», пазьней — як «Орган Часовага Упраўлення гор. Вільно» і «Орган Часовых Упраўленьняў Віленскай обласці і горада Вільна».
У «Віленскай праўдзе», як і ў іншай беларускай савецкай прэсе таго часу, друкаваліся тэксты пра гістарычныя правы беларускага народа на Вільню і Віленшчыну. Але ўжо празь некалькі дзён пасьля рэпартажаў пра тое, як на мітынгу ў Вільні людзі ўхвалілі далучэньне Заходняй Беларусі да БССР, зьявілася паведамленьне пра перадачу Віленскага краю Літве.
Некаторыя нумары «Віленскай праўды» захоўваюцца ў Аддзеле старой пэрыёдыкі Бібліятэкі Акадэміі навук Літвы, і іх можна пабачыць на сайце «Беларуская палічка». У гэтай кароткай падборцы — пра што пісала газэта за месяц свайго існаваньня.
У першым нумары «Віленскай праўды», акрамя падзяк Ёсіфу Сталіну і матэрыялаў пра тое, што ў Заходняй Беларусі «пачалося радаснае жыцьцё», быў апублікаваны верш Петруся Броўкі «Заходнім беларусам»:
Даволі мучыў вас пракляты польскі кат!
Руку братэрскую прымі, таварыш — родны брат!
Хай згіне польскі пан! Прабіў рашучы час!
Чырвоны, вольны сцяг навек з'еднае нас!
Газэта рэгулярна публікавала допісы пра гераічнае змаганьне з польскімі войскамі. Так, у другім нумары, у матэрыяле ТАСС расказваецца пра малодшага лейтэнанта Галакоўскага, які зьнішчыў гранатамі польскі пост. «Задача выканана, — далажыў Галакоўскі, знімаючы кавалкі гразі з расчырванеўшага твару».
А ў дзясятым нумары малодшы палітрук М. Умывакін піша, як «Чырвонаармеец Сідараў затрымаў двух афіцэраў»:
«— Ці не вораг гэта? — падумаў сам сабе Сідараў.
— Так, гэта ён, вораг, — канчаткова рашыў ён.
Сідараў моцна націснуў на педалы машыны і хутка выскачыў з яе.
— Стой! Рукі ўверх! — скамандаваў чырвонаармеец.
Збянтэжаныя са страху польскія ваякі, трымаўшыя ў руках бомбы і пісталеты, ціхенька паклалі іх на землю. Гэта былі два польскія афіцэры».
У міжнародных навінах даволі рэгулярна без камэнтароў друкаваліся зводкі нямецкага вайсковага камандаваньня. У нумары 15 таксама без камэнтароў была надрукаваная вялікая прамова Адольфа Гітлера ў Рэйхстагу. У прамове Гітлер, сярод іншага кажа пра «спробу урэгуліравання і вырашэння яўрэйскай праблемы», «забеспячэнне і гарантыю безапаснасці ўсёй гэтай вобласці» і «стварэнне польскай дзяржавы, якая па сваёй будове і кіраўніцтву, з’явілась бы гарантыяй таго, што яна не будзе ні ваенным ачагом супроць Германіі, ні цэнтрам інтрыг супроць Германіі і Расіі».
Але галоўнай тэмай таго самага 15-га нумару за 8 кастрычніка былі паведамленьні пра агульнагарадзкі мітынг, зь якіх фактычна вынікала, што Віленшчына будзе далучаная да БССР. Тэлеграма таварышу Сталіну, рэзалюцыя мітынгу, прамовы прадстаўнікоў рабочых, вайскоўцаў, інтэлігенцыі і моладзі, «усенародная радасьць і лікаванне».
Пры гэтым сярод міжнародных навінаў на апошняй старонцы было караценькае — літаральна двума сказамі — паведамленьне пра прыезд у Маскву 7 кастрычніка літоўскай урадавай дэлегацыі.
Праз чатыры дні — ў 19-м нумары за 12 кастрычніка быў апублікаваны дагавор аб перадачы Літоўскай Рэспубліцы Вільні і Віленшчыны.
Апошні нумар «Віленскай праўды» выйшаў 25 кастрычніка 1939 году, рэдакцыйнае абсталяваньне перавезьлі зь Вільні ў Вялейку, а газэту перайменавалі ў «Вілейскую праўду» — «орган Часовага ўпраўлення Вілейскай вобласці». Вобласьць праіснавала з 1939 па 1944 год, калі была перайменаваная ў Маладэчанскую. А ў 1960 годзе Маладэчанскую вобласьць расфармавалі — яе раёны перадалі ў Віцебскую, Горадзенскую і Менскую вобласьці.
#вільня #вілейка #вялейка #Вильнюс #вилейка #правда #праўда
Сеньня вілейскія краязнаўцы і патрыёты навялі парадак на магіле паўстанцаў 1863 году з атраду Козел-Паклеўскага і на магілах людзей, якія загінулі ад рук нямецкіх карнікаў ля в.Уладыкі. Такія прыборкаі вілейчукі робяць на памятных мясьцінах штогод.
Таксама была ўзята зямля з магілы паўстанцаў, каб завезьці яе ў Вільню пахаваньне Каліноўскага, якое адбудзецца 22 лістапада і ўскласьці яе на яго магілу.
Таксама плануецца ўзяць зямлю яшчэ з двух месцаў пахаваньня на Вілейшчыне - з магілаў ў в.Куранец і з Бітага Логу.
Вілейскія патрыёты заклікалі далучыцца да прывозу зямлі на месца пахаваньня Каліноўскага з магілаў паўстанцаў з усёй Беларусі.
#калиновский #вильнюс #каліноўскі #вільня #росы #вілейка #вялейка #вилейка
Таксама была ўзята зямля з магілы паўстанцаў, каб завезьці яе ў Вільню пахаваньне Каліноўскага, якое адбудзецца 22 лістапада і ўскласьці яе на яго магілу.
Таксама плануецца ўзяць зямлю яшчэ з двух месцаў пахаваньня на Вілейшчыне - з магілаў ў в.Куранец і з Бітага Логу.
Вілейскія патрыёты заклікалі далучыцца да прывозу зямлі на месца пахаваньня Каліноўскага з магілаў паўстанцаў з усёй Беларусі.
#калиновский #вильнюс #каліноўскі #вільня #росы #вілейка #вялейка #вилейка
Едзем ў Вільню!
Чат для тых, хто едзе на перапахаванне ў Вільню.
https://t.me/vilnia
#вільня #Вильнюс #vilnius
Чат для тых, хто едзе на перапахаванне ў Вільню.
https://t.me/vilnia
#вільня #Вильнюс #vilnius
Telegram
Vilnius🇱🇹 Now
The Town on the River.
Reach out us via @TogetherVilniusBot
Reach out us via @TogetherVilniusBot
Вілейчукі ў Вільні на пахаваньні Каліноўскага годна прадстаўляюць наш горад!
#вілейка #вялейка #вилейка #vilnius #вильнюс #вільня #Каліноўскі
Прамую трансляцыю глядзець тут:
https://www.facebook.com/svaboda.org/videos/542459939923383/
#вілейка #вялейка #вилейка #vilnius #вильнюс #вільня #Каліноўскі
Прамую трансляцыю глядзець тут:
https://www.facebook.com/svaboda.org/videos/542459939923383/
Белорусский парень из деревни Хотенцчицы в Вилейском районе сто лет назад построил бумажную фабрику в пригороде польского (тогда) Вильнюса, а поселение при нем назвал Григорьево, потому что звали его Григорий Курец. Когда Григорьево стало литовским, оно трансформировалось в Григишкес – сейчас это ближайший к столице Литвы городок с населением 11 тысяч человек. Фабрика по-прежнему работает, являясь крупнейшим в балтийских странах производителем туалетной бумаги, полотенец, картона.
https://blisch.by/lithuania04
#вілейка #вилейка #вялейка #хаценчыцы #вільня #Вильнюс #vilnius
https://blisch.by/lithuania04
#вілейка #вилейка #вялейка #хаценчыцы #вільня #Вильнюс #vilnius
blisch.by
Пешком по литовским городкам. Спутник Вильнюса Григишкес и чахлый поселок бумажной фабрики в нем
Телеграм-канал "Минск и минчанин". Неожиданные закоулки Минска, странные находки, забавные детали. Контент нигде не дублируется!
23 лютага 1903 года (10 лютага па старому стылю) ў мястэчку Будслаў на Мядзельшчыне нарадзіўся Вінцэнт Жук-Грышкевіч - беларускі грамадзка-палітычны дзяяч, настаўнік, журналісты.
Вучыўся ў Будслаўскай беларускай гімназіі да ейнае ліквідацыі, потым ў Віленскай беларускай гімназіі, якую скончыў у 1922 годзе.
Найвышэйшую адукацыю атрымаў у Праскім унівэрсытэце (1926). У 1927—1939 гадох быў настаўнікам Віленскае беларускае гімназіі. Браў актыўны ўдзел у грамадзка-нацыянальным жыцьці.
У верасьні 1939 году, пасьля пачатку савецкай акупацыі, быў прызначаны рэдактарам-стылістым у газэце Віленская праўда, але ўжо 30 верасьня быў арыштаваны савецкімі ўладамі, утрымліваўся ў Вілейскай турме, пра што напісаў успаміны. Пазьнец знаходзіўся ў лягерах.
У 1942 годзе як польскі грамадзянін быў вызвалены, ваяваў у арміі генэрала Ўладзіслава Андэрса. Пасьля вайны, ад 1950 году жыў у Канадзе, актыўна ўдзельнічаў у нацыянальным руху. Быў Старшынём Рады БНР у 1971—1982 гадох.
14 верасьня 1953 году ажаніўся зь беларускай дзяячкай Раісай Жукоўскай.
Памёр 14 лютага 1989, Бэры (Barrie), Канада.
Пахаваны ў штаце Нью-Джэрзі (ЗША) на беларускіх могілках у Іст-Брансўіку.
#жук #жук_грышкевіч #грышкевіч #вілейка #вялейка #мядзел #мядзельскі #мядзельскіраён #будслаў #вільня #БНР #турма #вілейскаятурма #вилейка #мядель #мядельский #мядельскийрайон #будслав #гришкевич #вильнюс
Вучыўся ў Будслаўскай беларускай гімназіі да ейнае ліквідацыі, потым ў Віленскай беларускай гімназіі, якую скончыў у 1922 годзе.
Найвышэйшую адукацыю атрымаў у Праскім унівэрсытэце (1926). У 1927—1939 гадох быў настаўнікам Віленскае беларускае гімназіі. Браў актыўны ўдзел у грамадзка-нацыянальным жыцьці.
У верасьні 1939 году, пасьля пачатку савецкай акупацыі, быў прызначаны рэдактарам-стылістым у газэце Віленская праўда, але ўжо 30 верасьня быў арыштаваны савецкімі ўладамі, утрымліваўся ў Вілейскай турме, пра што напісаў успаміны. Пазьнец знаходзіўся ў лягерах.
У 1942 годзе як польскі грамадзянін быў вызвалены, ваяваў у арміі генэрала Ўладзіслава Андэрса. Пасьля вайны, ад 1950 году жыў у Канадзе, актыўна ўдзельнічаў у нацыянальным руху. Быў Старшынём Рады БНР у 1971—1982 гадох.
14 верасьня 1953 году ажаніўся зь беларускай дзяячкай Раісай Жукоўскай.
Памёр 14 лютага 1989, Бэры (Barrie), Канада.
Пахаваны ў штаце Нью-Джэрзі (ЗША) на беларускіх могілках у Іст-Брансўіку.
#жук #жук_грышкевіч #грышкевіч #вілейка #вялейка #мядзел #мядзельскі #мядзельскіраён #будслаў #вільня #БНР #турма #вілейскаятурма #вилейка #мядель #мядельский #мядельскийрайон #будслав #гришкевич #вильнюс
📖 Нашыя кнігі
Успаміны нашага земляка з мястэчка Будслаў Вінцэнта Жук-Грышкевіча (23 лютага 1903 — 14 лютага 1989) пра тое, як ён адзначаў Дзень Незалежнасьці БНР 25 сакавіка ў Менску, Будславе, Вільні, Празе ды ў савецкай турме ў Вілейцы.
Кніга "25 сакавіка: успаміны з Менску, Будслава, Вільні, Прагі, савецкай турмы" была выдадзена ў Таронта ў 1978 годзе.
У гэтай кнізе апублікаваныя ўспаміны 6-га Старшыні Рады БНР Жук-Грышкевіча ў эміграцыі ды вэтэрана арміі Андэрса, які ваяваў супраць нацыстаў у Азіі, Афрыцы й у Заходняй Эўропе.
У 1918 годзе аўтару споўнілася ўсяго 15 — выданьне цікавае тым, што апавядае не пра падзеі стогадовае даўніны, а пра далейшую традыцыю сьвяткаваньня даты абвяшчэньня незалежнасьці БНР.
Ад аўтара:
"Гэтыя пяць абразкоў успамінаў — адзін з Першага Ўсебеларускага Кангрэсу й чатыры з сьвяткаваньня 25-га Сакавіка ў розных часох, розных мясцох і абставінах — прысьвячаюцца двум шэсьцьдзесяцігадовым юбілеям: Першага Ўсебеларускага Кангрэсу і абвешчаньня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.
Успаміны пра 25-га Сакавіка друкаваліся ў 1953 годзе ў Торонто, у газэце "Беларускі Эмігрант". У гэтым выданьні зроблены папраўкі й малыя зьмены."
На фота ўрывак з кнігі толькі пра ўспаміны з Вілейскай турмы. Кніга была падаравана дачкой і ўнучкай Вінцэнта Жук-Грышкевіча 12 траўня 2002 года пад час экскурсіі ў Будслаў вілейскаму гісторыку Аляксею Сюдаку.
#жук #жук_грышкевіч #грышкевіч #вілейка #вялейка #вілейскі #вілейскіраён #будслаў #мядзел #БНР #25Сакавіка #вілейская #вілейскаятурма #турма #мядзельскі #мядзельскіраён #прага #Вільня #менск #Вильнюс #гришкевич #мядель #мядельский #мядельскийрайон #вилейка #вилейский #вилейскийрайон
Успаміны нашага земляка з мястэчка Будслаў Вінцэнта Жук-Грышкевіча (23 лютага 1903 — 14 лютага 1989) пра тое, як ён адзначаў Дзень Незалежнасьці БНР 25 сакавіка ў Менску, Будславе, Вільні, Празе ды ў савецкай турме ў Вілейцы.
Кніга "25 сакавіка: успаміны з Менску, Будслава, Вільні, Прагі, савецкай турмы" была выдадзена ў Таронта ў 1978 годзе.
У гэтай кнізе апублікаваныя ўспаміны 6-га Старшыні Рады БНР Жук-Грышкевіча ў эміграцыі ды вэтэрана арміі Андэрса, які ваяваў супраць нацыстаў у Азіі, Афрыцы й у Заходняй Эўропе.
У 1918 годзе аўтару споўнілася ўсяго 15 — выданьне цікавае тым, што апавядае не пра падзеі стогадовае даўніны, а пра далейшую традыцыю сьвяткаваньня даты абвяшчэньня незалежнасьці БНР.
Ад аўтара:
"Гэтыя пяць абразкоў успамінаў — адзін з Першага Ўсебеларускага Кангрэсу й чатыры з сьвяткаваньня 25-га Сакавіка ў розных часох, розных мясцох і абставінах — прысьвячаюцца двум шэсьцьдзесяцігадовым юбілеям: Першага Ўсебеларускага Кангрэсу і абвешчаньня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.
Успаміны пра 25-га Сакавіка друкаваліся ў 1953 годзе ў Торонто, у газэце "Беларускі Эмігрант". У гэтым выданьні зроблены папраўкі й малыя зьмены."
На фота ўрывак з кнігі толькі пра ўспаміны з Вілейскай турмы. Кніга была падаравана дачкой і ўнучкай Вінцэнта Жук-Грышкевіча 12 траўня 2002 года пад час экскурсіі ў Будслаў вілейскаму гісторыку Аляксею Сюдаку.
#жук #жук_грышкевіч #грышкевіч #вілейка #вялейка #вілейскі #вілейскіраён #будслаў #мядзел #БНР #25Сакавіка #вілейская #вілейскаятурма #турма #мядзельскі #мядзельскіраён #прага #Вільня #менск #Вильнюс #гришкевич #мядель #мядельский #мядельскийрайон #вилейка #вилейский #вилейскийрайон
Для выканання праекту помніка запрасілі скульптара Пятра Германовіча, які прапанаваў пабудаваць помнік не на могілках, а на рухлівым месцы каля гасцінца, дзе ў хуткім часе павінны былі закласці мясцовы парк і будынак новай школы.
Прапанову прафесара Германовіча падтрымала мясцовае насельніцтва і не толькі каталіцкага веравызнаня. Дзеля будаўніцтва помніка быў створаны Камітэт, на чале якога паўстаў Людвік Кракаў, уладальнік маёнтка Любань і галоўны фундатар праекта. Ягонымі намеснікамі былі: Антон Бялевіч і Аліна Сырэвіч. Сакратаром Камітэту абралі Юліяна Фарэмнага, а скарбнікам (касірам) - Уладзіслава Гайковіча. Чальцамі Камітэту былі: Вацлаў Клячкоўскі, уладар фальварка Дз’якаўшчына Караль Фарэмны.
18 ліпеня 1930 года асвяцілі падмурак і пачалі будаваць помнік. Скончылася будаўніцтва праз 30 дзён. Трэба адзначыць, што абышлося яно досыць танна, таму што прафесар Германовіч і чацвёра ягоных вучняў працавалі дабрачынна, сродкі спатрэбіліся ў асноўным на набыццё будаўнічых матэрыялаў.
21 жніўня 1930 года помнік паўстаў перад гледачамі ва ўсёй сваёй велічы. Ягоная вышыня складала 9 метраў, а шырыня пастаменту - каля 6 метраў. Аснова канструкцыі -каменна-бетонная. Помнік вытрыманы ў барочным стылі. Каля падножжа крыжа, на стылёвай калюмне сядзіць магутны арол, які пагрозліва пазірае ў бок поўначы. Пад арлом надпіс: “1863”. Колер манументу - шэры, з зеленаватым адценнем.
Што датычыць магілы 18 паўстанцаў на прыкасцельных могілках, то пазней на ёй зрабілі бетоннае надмагілле і крыж з надпісам па-польску “18 паўстанцаў 1863 г.”
Лёс помніка ў Куранцы нешчаслівы: яго разбурылі Саветы у канцы 1939 г. пасля аб’яднання Заходняй і Усходняй Беларусі. На сённяшні дзень ад яго застаўся толькі пастамент, на якім ўсталявалі кветніцу, а вось брацкая магіла 18 паўстанцаў захавалася ў Куранцы і дагэтуль, яна месціцца каля цяперашняга куранецкага касцёлу.
#каліноўскі #калиновский #вильнюс #вільня #155 #Wilno #Vilnius #лукішкі #1864год #1864 #куранец #уладыкі #каралеўцы #владыки #королевцы #куренец #восстание #паўстаньне #паклеўскі
Прапанову прафесара Германовіча падтрымала мясцовае насельніцтва і не толькі каталіцкага веравызнаня. Дзеля будаўніцтва помніка быў створаны Камітэт, на чале якога паўстаў Людвік Кракаў, уладальнік маёнтка Любань і галоўны фундатар праекта. Ягонымі намеснікамі былі: Антон Бялевіч і Аліна Сырэвіч. Сакратаром Камітэту абралі Юліяна Фарэмнага, а скарбнікам (касірам) - Уладзіслава Гайковіча. Чальцамі Камітэту былі: Вацлаў Клячкоўскі, уладар фальварка Дз’якаўшчына Караль Фарэмны.
18 ліпеня 1930 года асвяцілі падмурак і пачалі будаваць помнік. Скончылася будаўніцтва праз 30 дзён. Трэба адзначыць, што абышлося яно досыць танна, таму што прафесар Германовіч і чацвёра ягоных вучняў працавалі дабрачынна, сродкі спатрэбіліся ў асноўным на набыццё будаўнічых матэрыялаў.
21 жніўня 1930 года помнік паўстаў перад гледачамі ва ўсёй сваёй велічы. Ягоная вышыня складала 9 метраў, а шырыня пастаменту - каля 6 метраў. Аснова канструкцыі -каменна-бетонная. Помнік вытрыманы ў барочным стылі. Каля падножжа крыжа, на стылёвай калюмне сядзіць магутны арол, які пагрозліва пазірае ў бок поўначы. Пад арлом надпіс: “1863”. Колер манументу - шэры, з зеленаватым адценнем.
Што датычыць магілы 18 паўстанцаў на прыкасцельных могілках, то пазней на ёй зрабілі бетоннае надмагілле і крыж з надпісам па-польску “18 паўстанцаў 1863 г.”
Лёс помніка ў Куранцы нешчаслівы: яго разбурылі Саветы у канцы 1939 г. пасля аб’яднання Заходняй і Усходняй Беларусі. На сённяшні дзень ад яго застаўся толькі пастамент, на якім ўсталявалі кветніцу, а вось брацкая магіла 18 паўстанцаў захавалася ў Куранцы і дагэтуль, яна месціцца каля цяперашняга куранецкага касцёлу.
#каліноўскі #калиновский #вильнюс #вільня #155 #Wilno #Vilnius #лукішкі #1864год #1864 #куранец #уладыкі #каралеўцы #владыки #королевцы #куренец #восстание #паўстаньне #паклеўскі
Вілейчанка Ганна Валынец выступіла на мерапрыемстве «Ноч (не)расстраляных паэтаў» у Вільні.
Беларусы Вільні зладзілі імпрэзу-ўшанаванне памяці беларускіх літаратараў, якія былі расстраляныя НКУС у ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 года.
У мерапрыемстве ўзялі ўдзел музыкі Аляксандр Памідораў, Юры Несцярэнка, Ганна Валынец, гурт «Беларускі цуд», паэткі Сабіна Брыло, Ванда Марціньш, Дар’я Роскач. Выступілі таксама старшыня Саюза літоўскіх пісьменнікаў Бірутэ Янушкайтэ і іншыя ганаровыя госці.
#вілейка #вялейка #Вільня #валынец #вилейка #Вильнюс
Беларусы Вільні зладзілі імпрэзу-ўшанаванне памяці беларускіх літаратараў, якія былі расстраляныя НКУС у ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 года.
У мерапрыемстве ўзялі ўдзел музыкі Аляксандр Памідораў, Юры Несцярэнка, Ганна Валынец, гурт «Беларускі цуд», паэткі Сабіна Брыло, Ванда Марціньш, Дар’я Роскач. Выступілі таксама старшыня Саюза літоўскіх пісьменнікаў Бірутэ Янушкайтэ і іншыя ганаровыя госці.
#вілейка #вялейка #Вільня #валынец #вилейка #Вильнюс
23 лютага 1903 года ў мястэчку Будслаў нарадзіўся наш зямляк Вінцэнт Жук-Грышкевіч (1903 —1989).
Вось яго успаміны пра тое, як ён адзначаў Дзень Незалежнасьці БНР 25 Сакавіка ў савецкай турме ў Вілейцы.
Кніга "25 сакавіка: успаміны з Менску, Будслава, Вільні, Прагі, савецкай турмы" была выдадзена ў Таронта ў 1978 годзе.
У гэтай кнізе апублікаваныя ўспаміны 6-га Старшыні Рады БНР Жук-Грышкевіча ў эміграцыі ды вэтэрана арміі Андэрса, які ваяваў супраць нацыстаў у Азіі, Афрыцы й у Заходняй Эўропе.
У 1918 годзе аўтару споўнілася ўсяго 15 — выданьне цікавае тым, што апавядае не пра падзеі стогадовае даўніны, а пра далейшую традыцыю сьвяткаваньня даты абвяшчэньня незалежнасьці БНР.
Ад аўтара:
"Гэтыя пяць абразкоў успамінаў — адзін з Першага Ўсебеларускага Кангрэсу й чатыры з сьвяткаваньня 25-га Сакавіка ў розных часох, розных мясцох і абставінах — прысьвячаюцца двум шэсьцьдзесяцігадовым юбілеям: Першага Ўсебеларускага Кангрэсу і абвешчаньня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.
Успаміны пра 25-га Сакавіка друкаваліся ў 1953 годзе ў Торонто, у газэце "Беларускі Эмігрант". У гэтым выданьні зроблены папраўкі й малыя зьмены."
На фота ўрывак з кнігі толькі пра ўспаміны з Вілейскай турмы. Кніга была падаравана дачкой і ўнучкай Вінцэнта Жук-Грышкевіча 12 траўня 2002 года пад час экскурсіі ў Будслаў вілейскаму гісторыку Аляксею Сюдаку.
#жук #жук_грышкевіч #грышкевіч #вілейка #вялейка #вілейскі #вілейскіраён #будслаў #мядзел #БНР #25Сакавіка #вілейская #вілейскаятурма #турма #мядзельскі #мядзельскіраён #прага #Вільня #менск #Вильнюс #гришкевич #мядель #мядельский #мядельскийрайон #вилейка #вилейский #вилейскийрайон
Вось яго успаміны пра тое, як ён адзначаў Дзень Незалежнасьці БНР 25 Сакавіка ў савецкай турме ў Вілейцы.
Кніга "25 сакавіка: успаміны з Менску, Будслава, Вільні, Прагі, савецкай турмы" была выдадзена ў Таронта ў 1978 годзе.
У гэтай кнізе апублікаваныя ўспаміны 6-га Старшыні Рады БНР Жук-Грышкевіча ў эміграцыі ды вэтэрана арміі Андэрса, які ваяваў супраць нацыстаў у Азіі, Афрыцы й у Заходняй Эўропе.
У 1918 годзе аўтару споўнілася ўсяго 15 — выданьне цікавае тым, што апавядае не пра падзеі стогадовае даўніны, а пра далейшую традыцыю сьвяткаваньня даты абвяшчэньня незалежнасьці БНР.
Ад аўтара:
"Гэтыя пяць абразкоў успамінаў — адзін з Першага Ўсебеларускага Кангрэсу й чатыры з сьвяткаваньня 25-га Сакавіка ў розных часох, розных мясцох і абставінах — прысьвячаюцца двум шэсьцьдзесяцігадовым юбілеям: Першага Ўсебеларускага Кангрэсу і абвешчаньня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.
Успаміны пра 25-га Сакавіка друкаваліся ў 1953 годзе ў Торонто, у газэце "Беларускі Эмігрант". У гэтым выданьні зроблены папраўкі й малыя зьмены."
На фота ўрывак з кнігі толькі пра ўспаміны з Вілейскай турмы. Кніга была падаравана дачкой і ўнучкай Вінцэнта Жук-Грышкевіча 12 траўня 2002 года пад час экскурсіі ў Будслаў вілейскаму гісторыку Аляксею Сюдаку.
#жук #жук_грышкевіч #грышкевіч #вілейка #вялейка #вілейскі #вілейскіраён #будслаў #мядзел #БНР #25Сакавіка #вілейская #вілейскаятурма #турма #мядзельскі #мядзельскіраён #прага #Вільня #менск #Вильнюс #гришкевич #мядель #мядельский #мядельскийрайон #вилейка #вилейский #вилейскийрайон