Абвешчаны збор на надмагільны помнік нашаму земляку Змітраку Бядулю

Дзяржаўны музей гісторыі беларускай літаратуры абвясціў збор сродкаў на надмагільны помнік пісьменніку Змітраку Бядулю.

Эскіз манумента распрацаваны вядомым беларускім скульптарам Сяргеем Гумілеўскім. Для яго вытворчасці і ўстаноўкі неабходна сабраць 12,5 тысячы рублёў.

Дзяржаўны музей гісторыі беларускай літаратуры запрашае прадпрыемствы, грамадскія арганізацыі, а таксама зацікаўленых грамадзян узяць удзел у дабрачынным сборы сродкаў і зрабіць грашовы ўнёсак на разліковы рахунак у беларускіх рублях: BY15AKBB36429000005530000000 у ААТ «АЗБ Беларусбанк» БІК: АКВВВY2X УНП: 190269032.

Музей будзе ўдзячны за любую фінансавую падтрымку праекта і кожнае ахвяраванне.
Змітрок Бядуля (Самуіл Плаўнік) памёр у эвакуацыі ў казахстанскім Уральску 3 лістапада 1941 года. Там і быў пахаваны. У 2020 годзе адбылося перапахаванне ў Мінску на Усходніх могілках.

Даведка:

Змітрок Бядуля (Самуіл Плаўнік), беларускі паэт і празаік, мовазнаўца.

Самуіл Плаўнік нарадзіўся 23 красавіка 1886 г. ў небагатай яўрэйскай сям’і ў мястэчку Пасадзец Вілейскага павета Віленскай губерні (цяпер Лагойскі раён). Нейкі час вучыўся і жыў ў Даўгінаве і Ільлі.

#бядуля #вілейскіпавет #вілейскіраён #вілейка #вялейка #вілейскі #лагойскіраён #лагойскі #пасадзец #вилейский #вилейскийрайон #вилейскийповет #посадец #илья #илия #ільля #ілля #ілія #даўгінава #долгиново

Старыя фота Вілейшчыны

16.02.1931г. Вілейка. Першая рэгіянальная канферэнцыя габрэйскага нацыянальнага фонду.

Крыніца: https://www.facebook.com/groups/starajavilejka/?ref=share

#вілейскі #вілейскіпавет #вілейка #вялейка #вилейка #вилейский #Вилейка #староефото #старыяфота #1931

Старыя фота Вілейшчыны

Царква Святога Мікалая ў в.Латыгаль на Вілейшчыне. Фотаздымак 1900 года.

#вілейскі #вілейскіраён #вілейка #вілейскіпавет #латыгаль #вилейский #вилейскийрайон #вилейка #вялейка #вилейскийповет

Старыя фота Вілейшчыны

1930-я гады. Вялейка. Першая Святая Камунія. Сям'я Тамашэўскіх. Фотаатэлье сям'і Берман.

Крыніца: https://vk.com/staraja_vilejka

#вілейка #вялейка #вилейка #вилейский #вилейскийрайон #вілейскіпавет #старыяфота #староефото

Краязнаўца Кастусь Шыталь піша:

"БЕЛАРУСКАЯ МОВА Ў ВЯЛЕЙСКАЙ ШКОЛЕ Ў 1927 ГОДЗЕ

Mikalaj Menski апублікаваў на старонцы Старая Вялейка школьнае пасведчанне вучня пачатковай школы ў Вялейцы з 1927/28 года.

Дакумент цікавы тым, што сярод прадметаў у ім пазначаная - беларуская мова.

У 1927 годзе пад уплывам Таварыства Беларускай Школы, якое мела сваю акруговую ўправу ў Вялейцы, у многіх мясцовасцях бацькі вучняў падавалі дэкларацыі аб жаданні навучання дзяцей на беларускай мове. Польскія ўлады адхілялі гэтыя дэкларацыі на падставе фармальных і іншых прычын, але некаторыя з іх усё ж былі задаволеныя, і ў Заходняй Беларусі ў некалькіх дзясятках дзяржаўных школ пачалі вывучаць беларускую мову.

Пазней рознымі спосабамі беларускую мову са школ выкідавалі. У Маладзечне, як пісаў мясцовы карэспандэнт у адной з віленскіх газетаў "вучылі па-беларуску ды перасталі". У Шаркоўшчыне беларускую мову скасавалі ў 1935 годзе, у Баярах каля Падсвілля - у 1934, у Жабінцы каля Глыбокага - у 1937.

Колькі часу вывучалі беларускую мову ў школе ў Вялейцы - невядома. Пакуль што не знайшоў пазнейшых згадак ні пра яе існаванне, ні пра яе скасаванне.

На ілюстрацыях - выцінкі з газет "Наша Праца", №50, 1927 і "Głos Wileński", Nr. 38, 1927."

#вілейка #вялейка #вилейка #ТБШ #мова #вілейскі #вілейскіпавет #вилейскийповет #вилейский

Старыя фота Вілейшчыны

Да 1930 года. Вялейскі павет. Супрацоўнікі паліцэйскага ўчастка ў Куранцы. Інтэрбелум.

Крыніца: https://vk.com/staraja_vilejka

#вілейскі #вілейскіраён #вялейка #староефота #старыяфота #куранец #вілейскі #вілейскіпавет #вилейка #Куренец #старыефото #вилейский #вилейскийрайон #вилейскийповет

Старыя фота Вілейшчыны

16 лютага 1931г. Вілейка.

Першая рэгіянальная канферэнцыя габрэйскага нацыянальнага фонду.


#вілейскі #вілейскіпавет #вілейка #вялейка #вилейка #вилейский #Вилейка #староефото #старыяфота

23 красавіка 1918 году ў мястэчку Хаценчыцы Вілейскага павету мясцовая моладзь з таварыства “Вянок” паставіла п’есу “Паўлінка” Янкі Купалы і мела шмат добрых водгукаў. Сцэна, на якой граўся спэктакль была аздоблена нацыянальным сьцягам і надпісам “Ніхай жыве вольная Беларусь!”

#вілейка #вялейка #вилейка #вилейский #вилейскийповет #хотенчицы #хаценчыцы #паўлінка #купала #вілейскі #Вілейскіраён #вілейскіпавет

Хаценчыцы, Вялейскі павет. Пастарунак паліцыі. 1930-я гады.

Са збораў Музея гісторыі фатаграфіі ў Кракаве.

#вилейка #вялейка #вілейка #хаценчыцы #вілейскі #вілейскіпавет #пастарунак #вилейский #вилейскийповет #старыефото #старыяфота

Да 1924 Вялейскі павет. Пастраенне за касцелам. Фотаздымкі з альбому дзейнасці дзяржаўнай паліцыі РП на Вялейшчыне. Інтэрбелум.

Крыніца: https://vk.com/staraja_vilejka

#вілейка #вялейка #вілейшчына #вілейскіпавет #вілейскі #вилейский #вилейка #вилейскийповет

Расклад некаторых міжгародніх аўтобусаў з Вільні ў 1939 годзе. Расклад няпоўны - у ім не адлюстраваная прыкладна палова накірункаў.

Вялейскім сябрам будзе цікава даведацца, што існаваў аўтобусны маршрут Вільня - Ілля, адпраўленне з Вільні а 16:00. I ў Даўгiнава ў 15.30.

Краязнаўца Кастусь Шыталь

#даўгінава #долгиново #вилейка #вялейка #вілейка #вилейский #вилейскийрайон #вілейскіпавет #илья #илия #iльля #iлiя

18 траўня 1938 года ў вёсцы Цынцавічы Вілейскага павета нарадзіўся Міхаіл Антонавіч Казінец (1938-2021) - беларускі дырыжор, прафесар, педагог, Народны артыст БССР, галоўны дырыжор Дзяржаўнага акадэмічнага народнага аркестра Беларусі, рэктар Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі.

#Цынцавічы #вілейскі #Вілейскіраён #вілейка #вялейка #вілейскіпавет #Казінец #цинцевичи #вилейка #вилейский #вилейскийрайон ##вилейскийповет #Козинец

1 чэрвеня (19 мая) 1904 года памёр наш зямляк Іван Кандрацьеў - рускі гісторык, масквазнаўца, празаік, паэт, драматург, педагог, перакладчык.

Ён нарадзіўся 9 (21) чэрвеня 1849 года ў вёсцы Каловічы Вілейскага павета ў беднай сялянскай сям'і.

Вучыўся і працаваў у Смаленску, Пецярбургу, Вільні, а потым пераехаў у Маскву.

З 1870-х гг. з'яўляўся сакратаром маскоўскіх перыядычных выданняў, свае вершы, апавяданні, раманы змяшчаў у «Ремесленной газете», «Русской газете», «Новостях дня», у часопісах «Московское обозрение», «Спутник», «Россия» і многіх іншых. Асобнымі выданнямі ў Маскве выходзілі п'есы-жарты, драмы з народнага жыцця, гістарычныя аповесці і драмы, паэмы. У песенны фальклор ўвайшлі раманс «Эти очи — темны ночи», «Очаровательные глазки» і іншыя яго песні і рамансы. Мяркуецца, што яму належыць зыходны тэкст рускай народнай песні «По диким степям Забайкалья». На тэксты Кандрацьева музыку пісалі Васіль Андрэевіч Залатароў і іншыя кампазітары.

У 1872 годзе, будучы акцёрам трупы Народнага тэатра А. Ф. Фядотава, на арганізаванай у гонар 200-годдзя з дня нараджэння Пятра I Політэхнічнай выставе ў Маскве атрымаў за сваю гістарычную драму «На Паволжы» Вялікі залаты медаль.

Кандрацьеў друкаваў раманы «Салтычиха», аповесці, драматычныя карціны ў вершах «Смерть Аттилы», «Пушкин у цыган», «Пир Стеньки Разина», гістарычныя нарысы «Седая старина Москвы», вершы, пераклады.

1 ліпеня 2015 на радзіме ў Каловічах адкрытая мемарыяльная пліта Кандрацьеву. Аўтар — Анатоль Капцюг.

#Вілейка #Вялейка #вілейскі #вілейскіпавет #каловічы #Кандрацьеў #Вілейшчына #Вилейка #Вилейский #вилейскийрайон #вилейскийповет #Кондратьев #коловичи #коптюг #Капцюг

1 кастрычніка 1900 года нарадзіўся беларускі мастак Раман Мацвеевіч Семашкевіч (1900 - 1937).

Нарадзіўся ў мястэчку Лебедзева Вілейскага павета (цяпер Маладзечанскі раён).

У 1924 г. ляснымі сцежкамі перабраўся ў БССР. Жыў у Менску, потым пераехаў у Віцебск.

У 1925-27 гг. навучаецца ў Віцебскім мастацкім тэхнікуме (скульптурнае аддзяленне).

У 1927 г. напраўляецца ў Маскву, дзе паступае ў Вышэйшы мастацка- тэхнічны інстытут (аддзяленне жывапісу). Скончыў ў 1930 г. Становіцца прызнаным мастаком, яго творы набываюць музеі і прыватныя каллекцыянеры. У 1932 г. прыняты ў Маскоўскае аб’яднанне мастакоў (МОСХ).

У 1935 г. першы раз арыштоўваецца, але неўзабаве вызвалены. У ноч з 1 на 2 лістапада 1937 г. арыштаваны і змешчаны ў Таганскую турму. Абвінавачаны ў контррэвалюцыйнай фашысцкай агітацыі і шпіянажы на карысць Польшчы.

22 снежня 1937 г. Раман Семашкевіч быў расстраляны на Бутаўскім палігоне пад Масквой.
Да гэтага былі расстраляны брат і сястра.

У 1990 г. у Маскве адбылася першая пасмяротная выстаўка яго твораў.

#Вілейскі #вілейскіпавет #Маладэчна #Маладзечна #Лебедзева #Маладзечанскі #Маладэчанскі #1937 #Лебедево #Вилейка #Молодечно #Семашкевіч #Семашкевич #Вилейский #Вилейскийпавет #вилейский #Вілейка #Вялейка #Віцебск #Витебск

Нашыя землякі

Вилькот Кирилл Григорьевич (01.05.1914 — 05.03.2000) – Герой Социалистического Труда (09.06.1961)

Родился 1 мая 1914 года в деревне Клыни Куренецкой волости Вилейского уезда Виленской губернии, ныне Вилейского района Минской области Республики Беларусь, в крестьянской семье. Белорус.

В школе не учился, батрачил на польского пана. Осенью 1930 года перешел границу с СССР.

В Советской Белоруссии уже жили и работали два его старших брата – один в милиции в Минске, другой – председателем колхоза. Юноша поступила на работу в совхоз конюхом. Окончил ликбез (курсы по ликвидации безграмотности) и курсы трактористов в городе Гомель. Работал трактористом в одном из совхозов Минской области.

В 1937 году был репрессирован, как и братья, обвинялся как польский шпион. Приговор – 10 лет ИТЛ. Наказание отбывал в Магаданской области, трудился на золотых приисках.

Реабилитирован в 1956 году.

В 1942 году окончил курсы экскаваторщиков, с этого времени работал машинистом карьерного экскаватора. Добился высоких показателей в работе. Работая на экскаваторе Э-1003, оборудованном драглайном, делал за минуту 1,8- 2 полных рабочих цикла, в то время как у многих машинистов количество циклов в минуту не превышает 1,6. В 1950 году возглавил бригаду экскаваторщиков на прииске «Бурхала» (Ягодинский район Магаданской области). В 1956 году бригада дала более 200 тыс кубометров грунта.

Постоянно совершенствуя методы работы, передавал свой опыт другим машинистам. Свой передовой опыт работы обобщил в брошюре «Мой опыт работы на экскаваторе» (Магадан, 1956).

Указом Президиума Верховного Совета СССР от 9 июня 1961 года за выдающиеся успехи, достигнутые в деле развития цветной металлургии, Вилькоту Кириллу Григорьевичу присвоено звание Героя Социалистического Труда с вручением ордена Ленина и золотой медали «Серп и Молот».

В 1963 году уехал с Севера. Жил в Пермской области. Работал экскаваторщиком, бригадиром экскаваторщиков СМУ-1 треста «Спецстрой».

Избирался делегатом XXII съезда КПСС, делегатом XIII съезда профсоюзов СССР. После выхода на пенсию в 1974 года переехал в родную Белоруссию.
Жил в городе Речица Гомельской области.

Скончался 5 марта 2000 года.

Награжден орденом Ленина (09.06.1961), медалями, в том числе медалью «За трудовую доблесть» (28.05.1960).

Биографию подготовил: Сергей Каргапольцев
Международный патриотический интернет-проект «Герои страны».

#Вілейка #Куранец #Вялейка #Вілейскі #Клыні #вілейскіраён #вілейскіпавет #Вилькот #Вількот #вилейский #вилейскийрайон #вилейскийуезд