ПЕРАЯСЛАЎ БЛІЗКІ І ДАЛЁКІ

Пераяслаў-Хмяльніцкі - 27-тысячны горад на паўднёвым усходзе Кіеўскай вобласці, пабрацім беларускай Вілейкі.

На працягу апошніх 12 гадоў мне не адзін раз даводзілася ў ім бываць. Гуляючы па вуліцах, сустракаючыся са знаёмымі, заўсёды параўноўваю іх, ўкраінцаў, лад жыцця з нашым.

Пяці - і дзевяціпавярховыя дамы, школы, адміністрацыйныя будынкі - усё гэта вельмі падобнае да нашага. Але, як ні дзіўна, яшчэ ў савецкія часы ў адносна невялікім горадзе быў створаны Пераяслаў-Хмяльніцкі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Рыгора Скаварады. Прывілеяванае становішча горада ў савецкія часы тлумачылася тым, што менавіта тут у 1654 годзе адбылася знакамітая Пераяслаўская рада, на якой большасць казацтва на чале з Багданам Хмяльніцкім выказалася за яднанне Левабярэжнай Украіны з Царствам Маскоўскім пры захаванні гетманскага кіравання на ўкраінскіх землях. Як вядома з гісторыі, такая канструкцыя праіснавала да 1764 года, калі Кацярына Другая ліквідавала гетманства і падзяліла ўкраінскія землі на губерні.

У цэнтры Пераяслава-Хмяльніцккага да гэтай пары знаходзіцца пастаўлены ў 1654 годзе помнік, прысвечаны Пераяслаўскай радзе. Побач з гэтым помнікам - прыгожы фантан і парк. У гонар тых далёкіх падзей у 1943 годзе горад Пераяслаў быў перайменаваны ў Пераяслаў-Хмяльніцкі.

Увогуле, Пераяслаў - багаты на культурную спадчыну. Тут на працягу многіх дзесяцігоддзяў працуе Нацыянальны гісторыка-этнаграфічны запаведнік, у складзе якога 24 тэматычныя музейныя экспазіцыі, прысвечаныя казакам і кабзарам, побыту ўкраінскай вёскі ў XVII - XIX стагоддзях. Класічная ўкраінская мова ў вуснах большасці мясцовых жыхароў добра спалучаюцца з багаццем гістарычных помнікаў у горадзе. У адрозненні ад беларускіх гарадоў.

Трагічныя падзеі на паўднёвым усходзе Украіны не маглі абмінуць і пераяслаўскую зямлю. На сённяшні дзень у горадзе афіцыйна зарэгістравана 127 перасяленцаў з Данбаса, якія атрымліваюць невялікую фінансавую дапамогу ад дзяржавы.

Нягледзячы на ўсе катаклізмы, жыццё ідзе сваім ходам. У Пераяславе-Хмяльніцкім рэгулярна праводзяцца шматлікія мастацкія пленэры, спартыўныя спаборніцтвы, святы мікрараёнаў. Усё такое падобнае і адначасова непадобнае на Беларусь, блізкае і далёкае. Тутэйшыя дэлегацыі ездзяць на свята горада ў беларускі пабрацім Вілейку. Дэлегацыі з Вілейкі бываюць на розных святах на пераяслаўскай зямлі.

Застаецца толькі пажадаць мясцовым жыхарам захоўваць непаўторны каларыт класічнага ўкраінскага мястэчка ў сучасным вірлівым і непрадказальным жыцці.

P.S. 30 кастрычніка Вярхоўная Рада прыняла пастанову аб перайменаванні горада Пераяслаў-Хмяльніцкі Кіеўскай вобласці.

Перайменаванне горада было ініцыявана Пераяслаў-Хмяльніцкім гарсаветам з мэтай вяртання гораду яго гістарычнай назвы Пераяслаў.

Перайменаванне Пераяслава-Хмяльніцкага ў Пераяслаў - гэта не толькі вяртанне гораду яго гістарычнай назвы, але і развянчанне савецкага міфа аб Пераяслаўскай Радзе 1654 года.

Прынятае Вярхоўнай Радай рашэнне не зусім у кантэксце дэкамунізацыі. Хутчэй, паколькі назва горада Пераяслаў-Хмяльніцкі не ўтрымлівала сімволікі камуністычнага таталітарнага рэжыму, мы павінны гаварыць аб дэкаланізацыі. Гэта значыць аб вызваленні ад савецкіх ідэалагічных штампаў і клішэ.

У 1943 годзе савецкая ўлада пераназвала Пераяслаў у Пераяслаў-Хмяльніцкі выключна "у кан'юнктурных мэтах", каб увекавечыць Пераяслаўскую раду 1654 года і ролю Багдана Хмяльніцкага. Гэта была дэманстрацыя міфа аб "адвечным імкненні ўкраінскага народа да яднання з брацкім рускім народам".

Таму трэба казаць не столькі пра тое, што з назвы прыбралі імя Багдана Хмяльніцкага, колькі пра дэканструкцыю савецкага міфа аб Пераяслаўскай Радзе як пра векавечнае аб'яднанне Украіны з Расіяй... якога, дарэчы, на самай справе не было: гэта быў ваенна-палітычны саюз.

Сяргей ГРЫГОР'ЕЎ,
жыхар г.Дзяржынска
Мінскай вобласці.

#вілейка #вялейка #вилейка #пераяслаў #Пераяслаў_хмяльніцкі #Переяслав #Переяслав_Хмельницький #Беларусь #Украіна

🇺🇦 Ва Ўкраіне ўпершыню за тры стагодзьдзі пакажуць арыгінал Канстытуцыі Піліпа Орліка, ураджэнца Вілейшчыны.

Ва Ўкраіне сёньня адзначаюць 25-гадовы юбілей Канстытуцыі краіны і ўшаноўваюць аўтара першай Канстытуцыі Украіны "Пакты і Канстытуцыі правоў і вольнасцяў Войска Запарожскага" Піліпа Орліка, які нарадзіўся ў Беларусі, у пасёлку Касута га Вілейшчыне. Упершыню за 311 гадоў ва Ўкраіну прыбудзе арыгінал Канстытуцыі Піліпа Орліка, які захоўваецца ў Нацыянальным архіве Швэцыі.

#вілейка #вялейка #вилейка #косута #орлик #касута #орлік #канстытуцыя #вілейскі #Вілейскіраён #вилейский #вилейскийрайон #конституция #Украина #Украіна #Україна

Вядомы ў сусьветных музычных колах беларускі дырэжор, ураджэнец Вілейкі, Віталь Алексяёнак, які жыве ў Берліне, едзе дапамагаць украінскім бежанцам.

Ён паведаміў што, 27 лютага 2022 г. разам з сябрамі паехаў на ўкраінска-польскую мяжу на дапамогу украінскім бежанцам. Павезлі прадукты, рэчы, шмат усяго, што неабходна для дзяцей.

Валанцёры едуць на двух аўтамабілях і гатовыя затрымацца на мяжы столькі, колькі будзе патрэбна. Кіроўцы будуць развозіць людзей ад мяжы з бліжэйшыя гарады Польшчы, а некалькі чалавек пры патрэбе возьмуць з сабой у Берлін.

Віталь – наш зямляк. Ён нарадзіўся ў Вілейцы, вучыўся ў 2-й гімназіі і пачаў вучыцца музыцы ў Вілейцы. Сёння Віталь Алексяёнак - вядомы дырыжор, пераможца міжнародных музычных конкурсаў – ужо некалькі год жыве і працуе ў Берліне.

У 2020 годдзе Віталь у Беларусі выступаўісупраць фальсіфікацыі выбараў. У 2021 годзе ў Берліне напісаў кнігу пра беларускія пратэсты. Першай, хто прачытаў кнігу, стала нобелеўская лаўрэатка Святлана Алексеевіч.
Кніга прадаецца ў кнігарнях Германіі, Аўстрыі, Швейцарыі і таксама на Амазоне.


#Мінск #Менск #Минск #Беларусь #Білорусь #Вілейскі #Вілейка #Вялейка #Вилейка #Алексеёнок #Алексяёнак
#Украіна #Кіеў #вайна #расія #россия #Украина #война #Киев #Україна #Київ

В центре города Вилейки в Беларуси находится "Дерево дружбы". Возле него расположены гербы городов-побратимов Вилейки. Среди них и герб украинского города Переяслава Киевской области, нашего города-побратима.

Делегации Переяслава часто приезжали в Вилейку на праздники, поздравляли нас, а теперь в Украине идёт российско-украинская война.

Вилейчане, давайте поддержим жителей нашего города-побратима Переяслава!

Ниже адреса руководства Переясловского района и учебных учреждений, которые находятся в нашем города-побратиме.

Напишите туда письма со словами поддержки и скажите, что беларусы против войны!

Переяславська міська рада
Индекс: 08400
м.Переяслав
вул. Богдана Хмельницького, 27/25
E-mail: ua907@ukr.net

Переяславська гімназія
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Шевченка, 20

Переяславська загальноосвітня школа № 1
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Гімназійна, 4

Переяславська загальноосвітня школа № 2
Индекс: 08400
м. Переяслав
вул. Московська, 2 (Михайла Сікорського 4)
E-mail: druga_shkola@ukr.ne

Переяславська загальноосвітня школа № 3
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Ярмаркова, 31

Переяславська загальноосвітня школа № 4
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Новокиївське шосе, 2

Переяславська загальноосвітня школа № 5
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Космонавтів, 22

Переяславська загальноосвітня школа № 7
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Пугачова, 2

Переяславська загальноосвітня школа № 6
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Шевченка, 20

Державний педагогічний університет імені Григорія Сковороди
Индекс: 08400
м. Переяслав,
вул. Сухомлинського, 30

Державний професійно-технічний навчальний заклад «Переяславська центр професійно-технічної освіти»
Индекс: 08400
м.Переяслав,
вул.Можайська, 5

Особенно прошу это сделать вилейчанам, которые находятся за границей. Есть подозрение, что не все письма из Беларуси дойдут!

#вилейка #вялейка #вілейка #побратимы #города_потратимы #переяслав #перыяслаў #вілейскі #вілейскіраён #вилейскийрайон #вилейский #Переяславська #Украіна #Кіеў #вайна #расія #россия #Украина #война #Киев #Україна #Київ #Ukraine #Kyiv #Russia #Moscow #Москва #war #Мінск #Менск #Минск #Беларусь #Білорусь

Нарэшце ў 1857 годзе ў Пецярбургу сябры сустрэліся. На адным з вечароў Жалігоўскі прачытаў свой верш «Да брата Тараса Шаўчэнкі». А неўзабаве ўжо ў адказ Шаўчэнка піша верш «Наследванне Эдварду Саве».

У дзённіках Тараса Шаўчэнкі ёсць нямала запісаў аб іх сустрэчах у Пецярбурзе. Сябры завочныя сталі сябрамі асабістымі. Ад Жалігоўскага ён пачуў паэму «Зорскі», забароненую цэнзурай, пра выдавецтва новага польскага часопіса «Слова», рэдактарам якога стаў Жалігоўскі, пра дзейнасць дэмакратычных кругоў.

Памёр Тарас Шаўчэнка 10 сакавіка 1861 года ва ўзросце 47 гадоў у Пецярбурзе. Пахаваны на Тарасавай гары каля г. Канеў Чаркаскай вобласці.

Эдвард Жалігоўскі перажыў свайго сябра на тры гады і памёр 28 снежня 1864 года ва ўзросце 49 гадоў у Жэневе, дзе і пахаваны. Быў таксама нежанаты.

У беларускім горадзе Вілейка адна з вуліц у новым мікрараёне названа ў гонар Эдварда Жалігоўскага, за кошт жыхароў вуліцы ўсталявана памятная дошка.

У 2009 годзе на радзіме Жалігоўскага ў вёсцы Карэкаўцы на Вілейшчыне ўсталяваны памятны знак у гонар сяброў-паэтаў Эдварда Жалігоўскага і Тараса Шаўчэнкі.

На ім размешчыныя партрэты Шаўчэнкі і Жалігоўскага, а таксама вершы, якія сябры прысьвяцілі адзін адному:

Подражаніе
Едуарду (Антону) Сові

Посаджу коло хатини
На вспомин дружині
І яблуньку, і грушеньку,
На вспомин единій!
С.-Петербург.1859
Т. Шевченко


Да брата
Тараса Шаўчэнкі

Прарок народа – сын народа,
Духам горды, песняй слаўны.
Хоць тужлівай, ды свабоднай,
Як вянец, што з церняў, лаўраў.
Уфа. 1855
Э. Жалігоўскі

Ля памятнага знаку пасажаны дубовы гай у знак сяброўства паміж дзвюма сябрамі-паэтамі і ў знак сяброўства паміж брацкімі народамі – Беларусі і Украіны.

У гэты складаны для Украіны час, калі ідзе расійска-украінская вайна, беларускія патрыёты выказваюць шчырую падтрымку ўкраінскаму народу!

Братэрства нашых народаў ідзе праз стагоддзі! Разам мы імкнуліся і імкнемся да Свабоды!

Слава Украіне!


#Шаўчэнка #Жалігоўскі #Украіна #Кіеў #вайна #расія #россия #Украина #война #Киев #Україна #Київ #Ukraine #Kyiv #Russia #Moscow #Москва #war #невайне #нетвойне #вилейка #вялейка #вілейка #Кобзар #карэкаўцы #Сава #Желиговский #Мінск #Менск #Минск #Беларусь #Білорусь

Беларусы падтрымліваюць братоў-украінцаў!

11 сакавіка 2022 г. у беларускай вёсцы Касута на Вілейшчыне да памятнага знаку гетману Украіны, стваральніку першай украінскай канстытуцыі Піліпу Орліку, беларускія патрыёты ўсклалі кветкі і запалілі сьвечку на ўспамін ўсіх украінцаў загінуўшых ва расійска-украінскай вайне.

Слава Украіне!

#вілейка #вялейка #вилейка #Орлік #Орлик #Украіна #Кіеў #вайна #расія #россия #Украина #война #Киев #Україна #Київ #Ukraine #Kyiv #Russia #Moscow #Москва #war #невайне #нетвойне #Мінск #Менск #Минск #Беларусь #Білорусь