ПЕРАЯСЛАЎ БЛІЗКІ І ДАЛЁКІ
Пераяслаў-Хмяльніцкі - 27-тысячны горад на паўднёвым усходзе Кіеўскай вобласці, пабрацім беларускай Вілейкі.
На працягу апошніх 12 гадоў мне не адзін раз даводзілася ў ім бываць. Гуляючы па вуліцах, сустракаючыся са знаёмымі, заўсёды параўноўваю іх, ўкраінцаў, лад жыцця з нашым.
Пяці - і дзевяціпавярховыя дамы, школы, адміністрацыйныя будынкі - усё гэта вельмі падобнае да нашага. Але, як ні дзіўна, яшчэ ў савецкія часы ў адносна невялікім горадзе быў створаны Пераяслаў-Хмяльніцкі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Рыгора Скаварады. Прывілеяванае становішча горада ў савецкія часы тлумачылася тым, што менавіта тут у 1654 годзе адбылася знакамітая Пераяслаўская рада, на якой большасць казацтва на чале з Багданам Хмяльніцкім выказалася за яднанне Левабярэжнай Украіны з Царствам Маскоўскім пры захаванні гетманскага кіравання на ўкраінскіх землях. Як вядома з гісторыі, такая канструкцыя праіснавала да 1764 года, калі Кацярына Другая ліквідавала гетманства і падзяліла ўкраінскія землі на губерні.
У цэнтры Пераяслава-Хмяльніцккага да гэтай пары знаходзіцца пастаўлены ў 1654 годзе помнік, прысвечаны Пераяслаўскай радзе. Побач з гэтым помнікам - прыгожы фантан і парк. У гонар тых далёкіх падзей у 1943 годзе горад Пераяслаў быў перайменаваны ў Пераяслаў-Хмяльніцкі.
Увогуле, Пераяслаў - багаты на культурную спадчыну. Тут на працягу многіх дзесяцігоддзяў працуе Нацыянальны гісторыка-этнаграфічны запаведнік, у складзе якога 24 тэматычныя музейныя экспазіцыі, прысвечаныя казакам і кабзарам, побыту ўкраінскай вёскі ў XVII - XIX стагоддзях. Класічная ўкраінская мова ў вуснах большасці мясцовых жыхароў добра спалучаюцца з багаццем гістарычных помнікаў у горадзе. У адрозненні ад беларускіх гарадоў.
Трагічныя падзеі на паўднёвым усходзе Украіны не маглі абмінуць і пераяслаўскую зямлю. На сённяшні дзень у горадзе афіцыйна зарэгістравана 127 перасяленцаў з Данбаса, якія атрымліваюць невялікую фінансавую дапамогу ад дзяржавы.
Нягледзячы на ўсе катаклізмы, жыццё ідзе сваім ходам. У Пераяславе-Хмяльніцкім рэгулярна праводзяцца шматлікія мастацкія пленэры, спартыўныя спаборніцтвы, святы мікрараёнаў. Усё такое падобнае і адначасова непадобнае на Беларусь, блізкае і далёкае. Тутэйшыя дэлегацыі ездзяць на свята горада ў беларускі пабрацім Вілейку. Дэлегацыі з Вілейкі бываюць на розных святах на пераяслаўскай зямлі.
Застаецца толькі пажадаць мясцовым жыхарам захоўваць непаўторны каларыт класічнага ўкраінскага мястэчка ў сучасным вірлівым і непрадказальным жыцці.
P.S. 30 кастрычніка Вярхоўная Рада прыняла пастанову аб перайменаванні горада Пераяслаў-Хмяльніцкі Кіеўскай вобласці.
Перайменаванне горада было ініцыявана Пераяслаў-Хмяльніцкім гарсаветам з мэтай вяртання гораду яго гістарычнай назвы Пераяслаў.
Перайменаванне Пераяслава-Хмяльніцкага ў Пераяслаў - гэта не толькі вяртанне гораду яго гістарычнай назвы, але і развянчанне савецкага міфа аб Пераяслаўскай Радзе 1654 года.
Прынятае Вярхоўнай Радай рашэнне не зусім у кантэксце дэкамунізацыі. Хутчэй, паколькі назва горада Пераяслаў-Хмяльніцкі не ўтрымлівала сімволікі камуністычнага таталітарнага рэжыму, мы павінны гаварыць аб дэкаланізацыі. Гэта значыць аб вызваленні ад савецкіх ідэалагічных штампаў і клішэ.
У 1943 годзе савецкая ўлада пераназвала Пераяслаў у Пераяслаў-Хмяльніцкі выключна "у кан'юнктурных мэтах", каб увекавечыць Пераяслаўскую раду 1654 года і ролю Багдана Хмяльніцкага. Гэта была дэманстрацыя міфа аб "адвечным імкненні ўкраінскага народа да яднання з брацкім рускім народам".
Таму трэба казаць не столькі пра тое, што з назвы прыбралі імя Багдана Хмяльніцкага, колькі пра дэканструкцыю савецкага міфа аб Пераяслаўскай Радзе як пра векавечнае аб'яднанне Украіны з Расіяй... якога, дарэчы, на самай справе не было: гэта быў ваенна-палітычны саюз.
Сяргей ГРЫГОР'ЕЎ,
жыхар г.Дзяржынска
Мінскай вобласці.
#вілейка #вялейка #вилейка #пераяслаў #Пераяслаў_хмяльніцкі #Переяслав #Переяслав_Хмельницький #Беларусь #Украіна
Пераяслаў-Хмяльніцкі - 27-тысячны горад на паўднёвым усходзе Кіеўскай вобласці, пабрацім беларускай Вілейкі.
На працягу апошніх 12 гадоў мне не адзін раз даводзілася ў ім бываць. Гуляючы па вуліцах, сустракаючыся са знаёмымі, заўсёды параўноўваю іх, ўкраінцаў, лад жыцця з нашым.
Пяці - і дзевяціпавярховыя дамы, школы, адміністрацыйныя будынкі - усё гэта вельмі падобнае да нашага. Але, як ні дзіўна, яшчэ ў савецкія часы ў адносна невялікім горадзе быў створаны Пераяслаў-Хмяльніцкі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Рыгора Скаварады. Прывілеяванае становішча горада ў савецкія часы тлумачылася тым, што менавіта тут у 1654 годзе адбылася знакамітая Пераяслаўская рада, на якой большасць казацтва на чале з Багданам Хмяльніцкім выказалася за яднанне Левабярэжнай Украіны з Царствам Маскоўскім пры захаванні гетманскага кіравання на ўкраінскіх землях. Як вядома з гісторыі, такая канструкцыя праіснавала да 1764 года, калі Кацярына Другая ліквідавала гетманства і падзяліла ўкраінскія землі на губерні.
У цэнтры Пераяслава-Хмяльніцккага да гэтай пары знаходзіцца пастаўлены ў 1654 годзе помнік, прысвечаны Пераяслаўскай радзе. Побач з гэтым помнікам - прыгожы фантан і парк. У гонар тых далёкіх падзей у 1943 годзе горад Пераяслаў быў перайменаваны ў Пераяслаў-Хмяльніцкі.
Увогуле, Пераяслаў - багаты на культурную спадчыну. Тут на працягу многіх дзесяцігоддзяў працуе Нацыянальны гісторыка-этнаграфічны запаведнік, у складзе якога 24 тэматычныя музейныя экспазіцыі, прысвечаныя казакам і кабзарам, побыту ўкраінскай вёскі ў XVII - XIX стагоддзях. Класічная ўкраінская мова ў вуснах большасці мясцовых жыхароў добра спалучаюцца з багаццем гістарычных помнікаў у горадзе. У адрозненні ад беларускіх гарадоў.
Трагічныя падзеі на паўднёвым усходзе Украіны не маглі абмінуць і пераяслаўскую зямлю. На сённяшні дзень у горадзе афіцыйна зарэгістравана 127 перасяленцаў з Данбаса, якія атрымліваюць невялікую фінансавую дапамогу ад дзяржавы.
Нягледзячы на ўсе катаклізмы, жыццё ідзе сваім ходам. У Пераяславе-Хмяльніцкім рэгулярна праводзяцца шматлікія мастацкія пленэры, спартыўныя спаборніцтвы, святы мікрараёнаў. Усё такое падобнае і адначасова непадобнае на Беларусь, блізкае і далёкае. Тутэйшыя дэлегацыі ездзяць на свята горада ў беларускі пабрацім Вілейку. Дэлегацыі з Вілейкі бываюць на розных святах на пераяслаўскай зямлі.
Застаецца толькі пажадаць мясцовым жыхарам захоўваць непаўторны каларыт класічнага ўкраінскага мястэчка ў сучасным вірлівым і непрадказальным жыцці.
P.S. 30 кастрычніка Вярхоўная Рада прыняла пастанову аб перайменаванні горада Пераяслаў-Хмяльніцкі Кіеўскай вобласці.
Перайменаванне горада было ініцыявана Пераяслаў-Хмяльніцкім гарсаветам з мэтай вяртання гораду яго гістарычнай назвы Пераяслаў.
Перайменаванне Пераяслава-Хмяльніцкага ў Пераяслаў - гэта не толькі вяртанне гораду яго гістарычнай назвы, але і развянчанне савецкага міфа аб Пераяслаўскай Радзе 1654 года.
Прынятае Вярхоўнай Радай рашэнне не зусім у кантэксце дэкамунізацыі. Хутчэй, паколькі назва горада Пераяслаў-Хмяльніцкі не ўтрымлівала сімволікі камуністычнага таталітарнага рэжыму, мы павінны гаварыць аб дэкаланізацыі. Гэта значыць аб вызваленні ад савецкіх ідэалагічных штампаў і клішэ.
У 1943 годзе савецкая ўлада пераназвала Пераяслаў у Пераяслаў-Хмяльніцкі выключна "у кан'юнктурных мэтах", каб увекавечыць Пераяслаўскую раду 1654 года і ролю Багдана Хмяльніцкага. Гэта была дэманстрацыя міфа аб "адвечным імкненні ўкраінскага народа да яднання з брацкім рускім народам".
Таму трэба казаць не столькі пра тое, што з назвы прыбралі імя Багдана Хмяльніцкага, колькі пра дэканструкцыю савецкага міфа аб Пераяслаўскай Радзе як пра векавечнае аб'яднанне Украіны з Расіяй... якога, дарэчы, на самай справе не было: гэта быў ваенна-палітычны саюз.
Сяргей ГРЫГОР'ЕЎ,
жыхар г.Дзяржынска
Мінскай вобласці.
#вілейка #вялейка #вилейка #пераяслаў #Пераяслаў_хмяльніцкі #Переяслав #Переяслав_Хмельницький #Беларусь #Украіна