☑️Uyuq ( اۇیۇق ):
معنی:جوراب نمدی ( ساق بلند )، در کل در مفهوم جوراب به تنهایی میتوان مورد استفاده و استعمال قرار داد.
@TURK_LN
معنی:جوراب نمدی ( ساق بلند )، در کل در مفهوم جوراب به تنهایی میتوان مورد استفاده و استعمال قرار داد.
@TURK_LN
☑️Oruk ( اۏرۇک ):
معنی: جاده ، مسیر، راه ( نوشته های تونیوکوک)
*بر اساس مقاله دکتر Süleyman Hilmi KIZILDAĞ, Abdullah YILDIRIM و نظر استاروچوسکی این کلمه از ریشه تورکی Or ( حفر کردن، کندن، کانال) شکل گرفته.
@TURK_LN
معنی: جاده ، مسیر، راه ( نوشته های تونیوکوک)
*بر اساس مقاله دکتر Süleyman Hilmi KIZILDAĞ, Abdullah YILDIRIM و نظر استاروچوسکی این کلمه از ریشه تورکی Or ( حفر کردن، کندن، کانال) شکل گرفته.
@TURK_LN
Dör ( دؤر ):
معنی: جایی که برای نشستن محترم ترین فرد یا بزرگان در نظر گرفته شده _ مکان افتخاری در خانه
✔️ از پیش تورکی *tȫr، در تورکی قدیم به صورت tör مورد استعمال قرار میگرفته، این کلمه به صورت Dör در دیالکت های تورکی آزربایجانی با معانی مختلف کاربرد دارد:
۱.صدر اتاق ( ناحیه بورچالی،قازاخ، گده بای)
-Dö:rə keç
۲.مکانی برای نشستن عروس در عروسی ( اوردوباد)
-Gəlinin dö:rini hazırrayın
۳.سمت پشت خانه ( خوجاوند).
@TURK_LN
معنی: جایی که برای نشستن محترم ترین فرد یا بزرگان در نظر گرفته شده _ مکان افتخاری در خانه
✔️ از پیش تورکی *tȫr، در تورکی قدیم به صورت tör مورد استعمال قرار میگرفته، این کلمه به صورت Dör در دیالکت های تورکی آزربایجانی با معانی مختلف کاربرد دارد:
۱.صدر اتاق ( ناحیه بورچالی،قازاخ، گده بای)
-Dö:rə keç
۲.مکانی برای نشستن عروس در عروسی ( اوردوباد)
-Gəlinin dö:rini hazırrayın
۳.سمت پشت خانه ( خوجاوند).
@TURK_LN
الن بیالیستاک، متخصص نورولوژی می‌گوید کوکان دوزبانه انعطاف‌پذیرتر هستند چون هر بار صحبت میکنند هر دو زبان در ذهن فعال می‌شوند و مغز باید مربوط را از نامربوط جدا کند. مغز گزینه‌های بیشتری دارد و هر چه بیشتر مجبور به انتخاب بشود، گوینده انعطاف‌پذیرتر می شود. پژوهشگران همچنین باور دارند که دوزبانه بودن باعث می شود توانایی فرد در حل مسئله بیشتر شود و حس همدردی در او قویتر شود. الن بیالیستاک، پژوهشگر کانادایی دانشگاه یورک معتقد است که دوزبانه بودن ظهور علائم آلزایمر، اما نه خود بیماری را به تعویق می‌اندازد.
@TURK_LN
@TURK_LN
Forwarded from Turkic dictionary
در سیستمهای آموزشی همگون‌گرا، که در آن کودکان بومی و اقلیت‌ها مجبور به پذیرش تدریس اجباری زبانهای مسلط می‌شوند سبب آسیب‌های روانی بسیاری میشود و اغلب دانش‌آموزان را بعداً به استفاده از زبان غالب با فرزندان خود سوق می‌دهد.
در طی یک یا دو نسل، کودکان از نظر زبانی و به روش های دیگر به اجبار مجبور به صحبت به زبان گروه مسلط می شوند. این اتفاق برای میلیون‌ها گویشور زبانهای در معرض تهدید در سراسر جهان رخ می‌دهد. هیچ مدرسه یا کلاسی وجود ندارد که از طریق آن بشود زبان های بومی و یا زبانهای اقلیت های در معرض تهدید را به کودکان آموزش دهد.
بنابراین پذیرش زبان گروه مسلط تر داوطلبانه نیست: هیچ گزینه ای برای مقابله وجود ندارد و والدین اطلاعات قابل اعتماد کافی در مورد پیامدهای بلندمدت انتخاب‌های مختلف در دسترس ندارند.
در نتیجه، این موضوع «خودکشی زبان» نیست، حتی اگر در ابتدا به نظر برسد که گویشوران خودشان زبانشان را رها میکنند.
@TURK_LN
در طی یک یا دو نسل، کودکان از نظر زبانی و به روش های دیگر به اجبار مجبور به صحبت به زبان گروه مسلط می شوند. این اتفاق برای میلیون‌ها گویشور زبانهای در معرض تهدید در سراسر جهان رخ می‌دهد. هیچ مدرسه یا کلاسی وجود ندارد که از طریق آن بشود زبان های بومی و یا زبانهای اقلیت های در معرض تهدید را به کودکان آموزش دهد.
بنابراین پذیرش زبان گروه مسلط تر داوطلبانه نیست: هیچ گزینه ای برای مقابله وجود ندارد و والدین اطلاعات قابل اعتماد کافی در مورد پیامدهای بلندمدت انتخاب‌های مختلف در دسترس ندارند.
در نتیجه، این موضوع «خودکشی زبان» نیست، حتی اگر در ابتدا به نظر برسد که گویشوران خودشان زبانشان را رها میکنند.
@TURK_LN
Ovulduruq ( اۏوۇلدۇرۇق ):
معنی:خاویار
*ریشه کلمه را از کلمه oğul میدانند در زبان های تورکی مانند قزاقی و... مورد استعمال است.
@TURK_LN
معنی:خاویار
*ریشه کلمه را از کلمه oğul میدانند در زبان های تورکی مانند قزاقی و... مورد استعمال است.
@TURK_LN
چامسکی و پیاژه
اگرچه چامسکی اساسا نظریه خود را بر علیه محیط گرایان مطرح کرد، ولی او همچنین تفاوت های نظریه خود و پیاژه را نیز مورد بحث قرار داده است.
نظریه های پیاژه و چامسکی، موارد مشترک بسیاری دارند. آنها هر دو بر این باورند که کودکان به وسیله محیط بیرونی پرورش نمی یابند، بلکه خود به خود ساختارهای ذهنی را به وجود می آورند. با این همه، چامسکی نسبت به پیاژه فطرت گراتر است. چامسکی بر این باور است که زبان اصولا در ژن ها تعبیه شده است. کودکان بر اساس دریافت محرک های مناسب، به طور خودکار، شکل گرامری را بر اساس این پیش زمینه ژنتیکی، ایجاد می کنند. در حالی که پیاژه بر رشدی که به وسیله ژن ها کنترل می شود، تاکید کمتری می کند. بر اساس نظر او، ساختارهای شناختی، از تلاش های خود کودک در برخورد با محیط و درک آن پدید می اید.
تفاوت دیگر آنها، در مورد ویژه بودن و متکی به خود بودن رشد زبان است. از نظر چامسکی زبان ارگان ذهنی فوق العاده ویژه ای است که نسبتا به صورت مستقل از سایر شکل های شناخت رشد می یابد. در حالی که پیاژه و پیروانش رشد زبان را بیشتر به رشد شناختی عمومی فرد وابسته می دانند.
پیاژه همچنین مطرح می کند که زبان به شناخت در سایر دوره ها نیز مرتبط است.او معتقد است که کودکان استفاده از نمادهای زبان شناسی ( واژه ها) را در همان زمانی آغاز می کنند که نمادهای غیر زبانی نظیر نشان دادن نبود اشیا از طریق حرکات را به کار می گیرند. بنابراین، به نظر می رسد در کودکان، زبان به عنوان بخشی از فرایند کلی تر نماد سازی پدید می آید.
پیروان پیاژه چنین مطرح کرده اند که توانایی انجام تبدیل های زبان شناختی، مستلزم رشد عملیات عینی است. تا آن هنگام، کودکان قادر به درک کامل تبدیل های مجهول نیستند، زیرا چنین کاری مستلزم عملیات برگشت پذیری است. بنابراین طبق نظر طرفداران پیاژه، قبل از انجام تبدیل های اساسی زبان شناختی، رسیدن به عملیات عینی ضروری است.
طرفداران پیاژه معتقدند که زبان به رشد کلی شناختی و حتی به پیشرفت های شناختی قبلی وابسته است. این دیدگاه با نظریات چامسکی و پیروان او چندان سازگار نیست. چامسکی اگر چه تایید می کند که زبان تا حدی به سایر شکل های شناخت ارتباط دارد، ولی نمی تواند بپذیرد که دستور زبان پیچیده و ظریفی که کودکان به همراه قابلیت هایی نظیر وابستگی به ساختار در خود رشد می دهند، طبق اصول شناختی کلی تر، بیشتر قابل درک باشد. این احتمال بعید به نظر می رسد که پژوهش ها، در نهایت بنوانند نشان دهند که زبان آنطور که چامسکی می گوید، از سایر فعالیت های شناختی جدا است.
@TURK_LN
اگرچه چامسکی اساسا نظریه خود را بر علیه محیط گرایان مطرح کرد، ولی او همچنین تفاوت های نظریه خود و پیاژه را نیز مورد بحث قرار داده است.
نظریه های پیاژه و چامسکی، موارد مشترک بسیاری دارند. آنها هر دو بر این باورند که کودکان به وسیله محیط بیرونی پرورش نمی یابند، بلکه خود به خود ساختارهای ذهنی را به وجود می آورند. با این همه، چامسکی نسبت به پیاژه فطرت گراتر است. چامسکی بر این باور است که زبان اصولا در ژن ها تعبیه شده است. کودکان بر اساس دریافت محرک های مناسب، به طور خودکار، شکل گرامری را بر اساس این پیش زمینه ژنتیکی، ایجاد می کنند. در حالی که پیاژه بر رشدی که به وسیله ژن ها کنترل می شود، تاکید کمتری می کند. بر اساس نظر او، ساختارهای شناختی، از تلاش های خود کودک در برخورد با محیط و درک آن پدید می اید.
تفاوت دیگر آنها، در مورد ویژه بودن و متکی به خود بودن رشد زبان است. از نظر چامسکی زبان ارگان ذهنی فوق العاده ویژه ای است که نسبتا به صورت مستقل از سایر شکل های شناخت رشد می یابد. در حالی که پیاژه و پیروانش رشد زبان را بیشتر به رشد شناختی عمومی فرد وابسته می دانند.
پیاژه همچنین مطرح می کند که زبان به شناخت در سایر دوره ها نیز مرتبط است.او معتقد است که کودکان استفاده از نمادهای زبان شناسی ( واژه ها) را در همان زمانی آغاز می کنند که نمادهای غیر زبانی نظیر نشان دادن نبود اشیا از طریق حرکات را به کار می گیرند. بنابراین، به نظر می رسد در کودکان، زبان به عنوان بخشی از فرایند کلی تر نماد سازی پدید می آید.
پیروان پیاژه چنین مطرح کرده اند که توانایی انجام تبدیل های زبان شناختی، مستلزم رشد عملیات عینی است. تا آن هنگام، کودکان قادر به درک کامل تبدیل های مجهول نیستند، زیرا چنین کاری مستلزم عملیات برگشت پذیری است. بنابراین طبق نظر طرفداران پیاژه، قبل از انجام تبدیل های اساسی زبان شناختی، رسیدن به عملیات عینی ضروری است.
طرفداران پیاژه معتقدند که زبان به رشد کلی شناختی و حتی به پیشرفت های شناختی قبلی وابسته است. این دیدگاه با نظریات چامسکی و پیروان او چندان سازگار نیست. چامسکی اگر چه تایید می کند که زبان تا حدی به سایر شکل های شناخت ارتباط دارد، ولی نمی تواند بپذیرد که دستور زبان پیچیده و ظریفی که کودکان به همراه قابلیت هایی نظیر وابستگی به ساختار در خود رشد می دهند، طبق اصول شناختی کلی تر، بیشتر قابل درک باشد. این احتمال بعید به نظر می رسد که پژوهش ها، در نهایت بنوانند نشان دهند که زبان آنطور که چامسکی می گوید، از سایر فعالیت های شناختی جدا است.
@TURK_LN
Tüs / Tüş ( تۆس / تۆش ):
معنی: میوه
*از ریشه *Tüĺ پیش تورکی این کلمه قدیمی در اویغوری قدیم، پچنکی، کاربرد داشت و همچنین در چوواشی و تاتاری و باشقیری نیز کاربرد دارد.
@TURK_LN
معنی: میوه
*از ریشه *Tüĺ پیش تورکی این کلمه قدیمی در اویغوری قدیم، پچنکی، کاربرد داشت و همچنین در چوواشی و تاتاری و باشقیری نیز کاربرد دارد.
@TURK_LN
از پلیدی‌های استبداد، یکی هم این است که شریف زیستن را مدام دشوارتر می‌کند.
استبداد کارش این است که هر روز آدم‌های بیشتری را مجبور به انتخاب بین شرافت و آسایش کند.
استبداد کارش این است که هر روز شریفانه زیستن را دشوارتر کند.
استبداد کارش این است که هر روز بنشیند به تماشای آدم‌هایی که در ترجیح شرافت بر آسایش یک جا می‌لغزند ( و از چشم دیگران میفتند. )
استبداد کارش این است که هر روز هزینه شرافت را بالا ببرد
تا تعداد کمتری قادر به پرداخت آن باشند.
استبداد کارش همین است، تهی‌سازی جامعه از شرافت.
قدرت بی‌قدرتان
واتسلاو_هاول
@TURK_LN
استبداد کارش این است که هر روز آدم‌های بیشتری را مجبور به انتخاب بین شرافت و آسایش کند.
استبداد کارش این است که هر روز شریفانه زیستن را دشوارتر کند.
استبداد کارش این است که هر روز بنشیند به تماشای آدم‌هایی که در ترجیح شرافت بر آسایش یک جا می‌لغزند ( و از چشم دیگران میفتند. )
استبداد کارش این است که هر روز هزینه شرافت را بالا ببرد
تا تعداد کمتری قادر به پرداخت آن باشند.
استبداد کارش همین است، تهی‌سازی جامعه از شرافت.
قدرت بی‌قدرتان
واتسلاو_هاول
@TURK_LN
Qır ( قؽر ):
معنی: ایزولاسیون کوه
*حداقل فاصلهٔ قله تا نقطه‌ای با ارتفاع برابر است که نشان دهندهٔ شعاع تسلطی است که در آن، قله بالاترین نقطه است
@TURK_LN
معنی: ایزولاسیون کوه
*حداقل فاصلهٔ قله تا نقطه‌ای با ارتفاع برابر است که نشان دهندهٔ شعاع تسلطی است که در آن، قله بالاترین نقطه است
@TURK_LN
🇬🇧 English: computer
🇦🇫 Persian: کامپیوتر
🇹🇷 Türkçe: bilgisayar
🇦🇿 Türkcə: bilgisayar, kompüter
🇹🇲 Türkmençe: kompýuter, bilgisaýar
🇺🇿 Oʻzbekcha: kompyuter
🇰🇿 Qazaqşa: kompüter, sanawır {KazakGrammar}
🇰🇬 Qırğızça: kompyuter, esepker {rarely, unofficial}
🏴 Uyghurche: kompyutér
🏴 Tatarça: sanaq, kompyuter
🏴 Başqortsa: kompyuter
🏴 Çovaşla: kompyuter
🏴 Qaraqalpaqsha: kompyuter
🏴 Qırımtatarca: bilgisayar, kompyuter
🏴 Qumuqça: kompyuter
🏴 Qaraçay-Malqar: kompyuter
🏴 Noğayşa: kompyuter
🏴 Sıbırca: kompyuter, sanaq
🏴 Gagauzça: bilgisayar, kompüter
🏴 Saqalī: kömpǖter
🏴 Dulgan-Hakalī: kömpǖter
🏴 Tıvalap: kompyuter
🏴 Xakastap: kompyuter
🏴 Altaylap: kompyuter
🏴 Şor: kompyuter
🏴 Urumça: kompyuter
🏴 Karajče: kompiuter
🏴 Qrımçahça: kompyuter
🏴 Soyot: kompyuter
🏴 Tofalap: kompyuter
کلمات زیرخط دار، معادلات اصیل تورکی برای کامپیوتر هستند.
@TURK_LN
🇦🇫 Persian: کامپیوتر
🇹🇷 Türkçe: bilgisayar
🇦🇿 Türkcə: bilgisayar, kompüter
🇹🇲 Türkmençe: kompýuter, bilgisaýar
🇺🇿 Oʻzbekcha: kompyuter
🇰🇿 Qazaqşa: kompüter, sanawır {KazakGrammar}
🇰🇬 Qırğızça: kompyuter, esepker {rarely, unofficial}
🏴 Uyghurche: kompyutér
🏴 Tatarça: sanaq, kompyuter
🏴 Başqortsa: kompyuter
🏴 Çovaşla: kompyuter
🏴 Qaraqalpaqsha: kompyuter
🏴 Qırımtatarca: bilgisayar, kompyuter
🏴 Qumuqça: kompyuter
🏴 Qaraçay-Malqar: kompyuter
🏴 Noğayşa: kompyuter
🏴 Sıbırca: kompyuter, sanaq
🏴 Gagauzça: bilgisayar, kompüter
🏴 Saqalī: kömpǖter
🏴 Dulgan-Hakalī: kömpǖter
🏴 Tıvalap: kompyuter
🏴 Xakastap: kompyuter
🏴 Altaylap: kompyuter
🏴 Şor: kompyuter
🏴 Urumça: kompyuter
🏴 Karajče: kompiuter
🏴 Qrımçahça: kompyuter
🏴 Soyot: kompyuter
🏴 Tofalap: kompyuter
کلمات زیرخط دار، معادلات اصیل تورکی برای کامپیوتر هستند.
@TURK_LN
زبان‌شناسان بدان باورند که هیچ‌کس بدون لهجه حرف نمی‌زند. هر گویشوری که سخن می‌گوید دارای مشخصه‌های خاص تلفظی است و این مشخصه‌ها، لهجۀ وی را شکل می‌دهند.
آنها بدان باورند که هیچ لهجه‌ای از دیگر لهجه‌ها برتر نیست. در وادی زیباشناسیِ زبانی، زبانها می‌توانند ذائقۀ خاصی را در گویشوران ایجاد کنند که ممکن یک گویشور به زبانهای غیر از زبان خود چنین بگوید: «چقدر لهجۀ زشتی داری»، «لهجۀ تو شیرین است»، «چقدر لهجه‌ات بامزه است» «لهجۀ او مسخره است» و... .
@TURK_LN
آنها بدان باورند که هیچ لهجه‌ای از دیگر لهجه‌ها برتر نیست. در وادی زیباشناسیِ زبانی، زبانها می‌توانند ذائقۀ خاصی را در گویشوران ایجاد کنند که ممکن یک گویشور به زبانهای غیر از زبان خود چنین بگوید: «چقدر لهجۀ زشتی داری»، «لهجۀ تو شیرین است»، «چقدر لهجه‌ات بامزه است» «لهجۀ او مسخره است» و... .
@TURK_LN
اسامی تورک های باستان
Eleneg (ilinig ~ Enlig)
Balamış Apa
Ataman Tarkan
Tölis Şad
Ay Çor
Alp Uruŋu
Erkin
Tuma
Ebiz
Işar
Udar Seŋün
Terben
Kaya Apa
Argaz
Elig
Anlıg
Eren
Elçin
Altay
Yalaz
Aldam
Adınç
*برگرفته شده از مقاله جناب Muhammed Mustafa BAKIR _ ESKİ TÜRKLERDE ADLAR ÜZERİNE BİR BAKIŞ
@TURK_LN
Eleneg (ilinig ~ Enlig)
Balamış Apa
Ataman Tarkan
Tölis Şad
Ay Çor
Alp Uruŋu
Erkin
Tuma
Ebiz
Işar
Udar Seŋün
Terben
Kaya Apa
Argaz
Elig
Anlıg
Eren
Elçin
Altay
Yalaz
Aldam
Adınç
*برگرفته شده از مقاله جناب Muhammed Mustafa BAKIR _ ESKİ TÜRKLERDE ADLAR ÜZERİNE BİR BAKIŞ
@TURK_LN