#САВОЛ_ЖАВОБЛАР

ҚОРОНҒУ ЖОЙДА НАМОЗ ЎҚИШНИНГ ҲУКМИ

CАВОЛ: Менинг саволим шундан иборатки қоронғу жойда ҳам намоз ўқиса бўладими?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Бўлади. Чунки, қоронғу жойда намоз ўқишнинг ҳеч қандай кароҳияти йўқ. Чунки Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам қоронғуда намоз ўқиганлари ҳақида ҳадислар мавжуд. Жумладан, қуйидаги ҳадисда мана бундай дейилади:

عن عائشة رضي الله عنها قالت: فَقَدْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ذَاتَ لَيْلَةٍ فَجَعَلْتُ أَطْلُبُهُ بِيَدِي فَوَقَعَتْ يَدِي عَلَى قَدَمَيْهِ وَهُمَا مَنْصُوبَتَانِ (رواه مسلم والترمذي)

Оиша розияллоҳу анҳо айтадилар: ''Бир кеча Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни ўрниларида йўқотиб қўйиб, қўлим билан пайпаслаб, излай бошладим. Ногаҳон қўлим оёқларининг остига тегди. Ўзлари саждада ва оёқларининг таг қисмини тик тургизиб олган ҳолда эканлар" (Имом Муслим ва Термизий ривоят қилган). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Жаннат райҳонлари

Фарзандларда жаннат ифори бор. Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳуга қиз фарзанд кўрганлари хушхабарини етказишганда: “Ҳидлайдиган райҳоним”, деганлар.

Субҳаналлоҳ!

#САВОЛ_ЖАВОБЛАР

ИМОМНИНГ САФНИ ТЎҒРИЛАШГА БУЮРИШИ МУМКИН ЭМАСМИ?

CАВОЛ: Бир танишим фарз намозда иқомат айтилганда “ҳайя алас-солаҳ”га келганда имом ва қавм туриб ният қилади, “қод қоматис-солаҳ” дейилганда имом ва қавм намозни бошлаши керак ва бу вожиб амал, деди. Муаззин иқоматни охиригача айтиб намозни бошлайди деди. Шу ростми? Масжидларимизда имомлар иқоматни охиригача кутадику. Иқоматдан кейин имом намозни бошламай дунёвий сўз сўзлаши мумкин эмас деди. Ҳатто “Сафни тўғри олинг, орада бўш жой қолмасин” каби гапларни ҳам гапириши мумкин эмас, деди. Шуни тушинтириб беринглар. Аллоҳ таоло илмингизга барака берсин!

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Масаланинг баёни ҳақида манбаларда “ҳайя алас-солаҳ”да имом ва қавм ўрнидан туради, “қод қаматис-солаҳ”да намозга киришади, дейилган бўлишига қарамай бундай қилиш вожиб амал ҳисобланмайди. Жумладан, “Ихтиёр” китобида бундай дейилади:
وإذا قال حي على الصلاة قام الإمام والجماعة، وإذا قال قد قامت الصلاة كبروا، وإذا كان الإمام غائباً أو هو المؤذن لا يقومون حتى يحضر

“Муаззин “ҳайя алас-солаҳ” деганида имом ва жамоат ўринларидан туради. “Қод қаматис-солаҳ” деса, такбир айтиб намозга киришадилар. Агар имом ёки муаззин йўқ бўлса, келгунига қадар ўринларидан турмайдилар”. (“Ихтиёр” китоби).

Иқомат азон билан бир хил бўлгани боис муаззин иқоматни охиригача айтади. Агар имом намозни бошлаб юборган бўлса, такбири-таҳрима (Аллоҳу акбар)ни айтиб, намозга киради.

Имом тарафидан зарурат бўлганда “Сафларни тўғрилаб олинг” деган гапни айтилиши мумкин ва бу тақиқланган дунёвий гаплар сирасига кирмайди. Чунки, ҳадисларда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлари ривоят қилинган:
عن أَنَس: «كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول عن يمينه: اعتدلوا، سَوُّوا صفوفكم، وعن يساره: اعتدلوا، سوُّوا صفوفَكم» رواه أبو داود
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўнг тарафдагиларга “тўғриланинглар, сафни ростланглар”, чап томондагиларга “тўғриланинглар, сафни ростланглар”, дер эдилар. Абу Довуд ривояти. Батафсил маълумот учун 1138-рақамдаги жавобга мурожаат қилишингиз мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Қўрқоқ отадан ботир, илмсиз отадан доно, ёлғончи отадан ҳақгўй фарзанд дунёга келганини кўрдим, лекин бузуқ онадан ҳаёли, илмсиз онадан донишманд, ўғри онадан тўғри фарзанд туғилганини кўрмадим.

Миллатни юксалтиришни хоҳласак, аввало аёлларни билимли, маърифатли, тарбияли қилиш керак

Абдуллоҳ ибн Умар Пайғамбар алайҳиссаломнинг шундай деганини айтади: «Оллоҳнинг шундай бандалари борки, уларни бошқа бандаларига манфаат етказиб туриш учун Оллоҳ Ўз неъматлари билан хослаган. Улардан бирортаси бандаларга аталган мана шу манфаатларни етказишда бахиллик қилса, Оллоҳ таоло улардан бу неъматларни олиб, бошқасига беради».

Табароний ривояти.
@mehrob_uz

#ЭСЛАТМА
#БАРОАТ_КЕЧАСИ

Бу йилги Бароат кечаси милодий 24 феврал шанбадан 25 феврал якшанбага ўтар кечасига тўғри келмоқда!

Бароат кечасини зикр, дуо ва ибодатлар билан бедор ўтказиш мустаҳаб амаллардан саналади.

Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳудан ривоят қилинадиган ҳадисда “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Шаъбон ойи ярмидаги кечада Аллоҳ таоло қараб кўриб, жамики махлуқотларини мағфират қилур. Бундан мушрик ёки хусуматчи мустаснодир”, дедилар (Имом Ибн Ҳиббон “Cаҳиҳ”ида, шунингдек, Имом Табароний ва Имом Байҳақийлар ривоят қилишган).

ШАЪБОН ОЙИНИНГ ФАЗИЛАТЛАРИ ҲАҚИДА БАТАФСИЛ

Аллоҳ таоло ҳаммамизни Ўзи рози бўладиган амалларга муваффақ айласин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

БАРОАТ КЕЧАСИНИНГ АСОСИЙ ЎРИНЛАРИ

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
“Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

“Бу кечада (яъни шаъбоннинг ўн бешинчи кечасида)нималар бўлишини биласизми?” дедилар.
Оиша розияллоҳу анҳо:

“Эй, Аллоҳнинг Расули, бу кечада нималар бўлади?” дедилар.
У зот:
“Ун(кеча)да Одам болаларининг бу йилда туғиладиганлари ва бу йилда вафот этадиганлари ёзилади ва ун(кеча)да уларнинг аммаллари кўтарилиб, ризқлари нозил бўлади” дедилар”.

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

“Бир кеча мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни йўқотиб қўйиб, (ташқарига) чиқдим. Қарасам, у зот Бақеъ қабристонида эканлар. У зот:
“Аллоҳ ва Унинг Расули сенга адолатсизлик қилади деб қўрқдингми?” дедилар.
Мен:
“Аёлларингизнинг баъзиси олдига келдингизмикан деб ўйлабман” дедим.
У зот:
“Шаъбондан ўн бешинчи кечада Аллоҳ таборака ва таоло дунё осмонига тушиб, Калб қабиласининг қўйларининг жунларидан кўпроқ кишиларни мағфират қилади” дедилар”.

Бароат кечасида Аллоҳ таоло махлуқотларига раҳмат назари билан қарайди ва унинг барокоти сабабли бир неча кишилардан ташқари барча мағфират қилинади.

Абу Мусо ал-Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
“Аллоҳ таоло Шаъбондан ўн бешинчи кечада раҳмат билан назар қилиб, мушрик ёки хусуматчидан бошқа махлуқотларининг барчасини мағфират қилади” дедилар”.

Усмон ибн Абул Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
“Шаъбондан ўн бешинчи кеча бўлганида (Аллоҳ таоло томонидан бир) нидо қилувчи: “Мағфират сўрагувчи борми уни мағфират қилсам, Сўрагувчи борми унга берсам” деб, нидо қилади. Фаржи билан зино қилгувчи аёл ёки мушрикдан ташқари ким нимани сўраса, (сўраган нарсаси) унга берилади” дедилар”.
@mehrob_uz

#ҒАФЛАТДА_ҚОЛМАНГ!
🌙 БАРОАТ КЕЧАСИ: РИЗҚЛАР ТАҚСИМЛАНАДИ, ҚИСМАТЛАР БЕЛГИЛАНАДИ, ГУНОҲЛАР МАҒФИРАТ ЭТИЛАДИ

🗣Эслатма! Бу йилги бароат кечаси 24 феврал шанба кунидан 25 феврал якшанбага ўтар кечасига тўғри келмоқда, иншаАЛЛОҲ.

☪️Бароат сўзи қандай маънони англатади?

“Бароат” сўзи араб тилида “озод бўлиш”, “нажот топиш” деган маъноларни англатади. Бу кечанинг бундай номланишига сабаб, унда Аллоҳ таолонинг раҳмати ва фазли ила беҳисоб инсонлар дўзахдан нажот топадилар.

❓ Бароат кечаси қандай кеча?

Онамиз Оиша розияллоҳу анҳо айтадилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мендан: “Эй Оиша бу кеча қандай кеча эканини биласизми?” деб сўрадилар. Мен: “Аллоҳ ва Унинг Расули билувчироқ”, дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу шаъбоннинг ўн бешинчи кечасидир. Аллоҳ азза ва жалла бу кеча бандаларига раҳмат назари билан қарайди ва мағфират сўровчиларни мағфират этади, раҳм сўровчиларга раҳм қилади, дилларида мусулмонларга нисбатан гина, адоват сақловчи кишиларни қандай бўлса, шундай ҳолатда қўйиб қўяди”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти)...

⚡️ БАТАФСИЛ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
MUSLIM.UZ GA 😎 OBUNA BO'LING ✅ VA ULASHING🗣

▶️ YouTube | 📷Instagram | 🔵 Facebook

بسم الله الرحمن الرحيم.

الحمد لله وحده والصلاة من لا

نبيي بعده وعلى اله و اصحابه

اجميعن.
.БУГУН:

Ҳижрий 1445 йил
Шаъбон  ойининг 14-куни шанба
милодий 2024-йил  24-феврал
*   *  
РАББИМИЗ АЛЛОҲ! ЯНГИ КУННИ БУТУН УММАТ УЧУН, ЖУМЛАДАН, БИЗЛАР УЧУН ҲАМ ХАЙРЛИ, БАРАКОТЛИ – МУБОРАК АЙЛА! АЛЛОҲИМ БИЗЛАР ЎЙЛАГАН НАРСАЛАРНИ ЯҲШИРОҒИНИ БИЛГУВЧИ ЎЗИНГ ЯҲШИРОҒИНИ  АТО ҚИЛ! АЛЛОҲИМ БАЛО ОФАТЛАРДАН ЎЗИНГ САҚЛА! АЛЛОҲИМ ЁМҒИР БЕРСАНГ БАРОКАТЛИ,ШАМОЛ БЕРСАНГ ФОЙДАЛИ ҚИЛГИН!...

#muftiy_minbari

НЕЪМАТЛАР ШУКРГА САБАБ БЎЛСИН, ИСРОФГА ЭМАС

🎙 Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари

🌐 https://t.me/+ZgkOZopwJwc3ZWEy

Қалбни қотишдан сақлайдиган 14 та сабаб

1. Аллоҳ таолога қалбни ислоҳ қилишини сўраб дуо қилиш.

2. Аллоҳнинг Каломини ҳар куни бир саҳифадан бўлса ҳам тадаббур билан ўқиш.

3. Солиҳлар билан бирга ўтириш, уларнинг суҳбатини лозим тутиш.

4. Ўлимни, унинг аччиғини эсга олиш.

5. Жаннат ва ундаги неъматларни, дўзах ва ундаги азобларни эслаш.

6. Беморларни тез-тез кўргани бориб туриш

7. Ҳар хафта қабрларни зиёрат қилиб туриш.

8. Гуноҳларнинг кабирасидан ҳам, сағирасидан ҳам четланиш.

9. Нафл ибодатларни кўп-кўп қилиб бориш.

10. Мубоҳларга шўнғишдан эҳтиёт бўлиш. Масалан, кўп кулиш, кўп ейиш, кўп ичиш, кўп гапириш ва ҳоказо.

11. Уламоларнинг таъсирли мавъизаларини тез-тез эшитиб туриш.

12. Аллоҳнинг зикрини кўпайтириш.

13. Аллоҳнинг яратган нарсалари ҳақида, хусусан, осмонлар ва ернинг яратилиши ҳақида тафаккур қилиш.

14. Холи қолиб, нафсни тафтиш қилиш, гуноҳларга йиғлаш ва тавба қилиш.
@mehrob_uz

МАРҲУМНИНГ КИЙИМЛАРИНИ ТАРҚАТМАСА ҚАБРДА АЗОБЛАНАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Яқинда бобом вафот этди. Биз томонда жанозанинг эртаси куни марҳумнинг кийимларини ювиб, яқинларига тарқатишади. Биз ҳам бобомнинг кийимларини ювдик, лекин тарқатмай, тахлаб, олиб қўйгандик. Бир киши: «Тезда бобонгизни кийимларини тарқатиб юборинглар. Акс ҳолда, марҳум қабрида азобланади», деб айтди. Шу гап тўғрими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Марҳум ўзи дунёда қилиб ўтган ишлари бўйича азоб ёки роҳат олади. Сиз айтган ишлар туфайли азобга тортилмайди. «Тезда бобонгизни кийимларини тарқатиб юборинглар. Акс ҳолда, марҳум қабрида азобланади» деган гап нотўғри. Бу гап бирорта шаръий манбада келган эмас. Бундан ташқари марҳумга тегишли барча нарса, жумладан кийимлари тарқатилмайди, балки меросхўрларга тақсимлаб берилади. Чунки бундай нарсалар меросхўрларнинг ҳақи ҳисобланади. Уларнинг рухсатисиз бошқаларга бериб юбориш мутлақо мумкин эмас. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ТАҲОРАТСИЗ КИШИГА ҲАРОМ БЎЛГАН НАРСАЛАР
    1. Таҳоратсиз кишининг хоҳ нафл бўлсин, хоҳ фарз бўлсин, намоз ўқиши ҳаромдир;
    2. Жаноза намозини ҳам бетаҳорат ўқиш ҳаромдир;
    3. Сажда тиловатини бетаҳорат бажариш ҳам ҳаромдир, чунки саждада намоз маъноси бор;
    4. Байтуллоҳни таҳоратсиз тавоф қилиш ман этилади. Бунга тавофнинг фарз ёки нафл бўлишининг фарқи йўқ. Чунки тавоф ҳам намоздир. Фақат унда гаплашиш мубоҳ қилинган. Агар бир киши Байтуллоҳни таҳоратсиз тавоф қилса, ўзи гуноҳкор бўлса ҳам, тавофи дуруст бўлаверади. Чунки таҳоратли бўлиш тавофнинг дуруст бўлиш шартларидан эмас. Лекин тавоф қилиш учун таҳоратли бўлиш вожибдир.
    5. Таҳоратсиз кишининг Қуръон китобининг ҳаммасини ёки бир қисмини, агар бир оят бўлса ҳам, ушлаши дуруст эмас. Аммо Қуръон китобининг устида унга ёпишмаган ғилофи бўлса, ушлаш жоиз.

بسم الله الرحمن الرحيم.

الحمد لله وحده والصلاة من لا

نبيي بعده وعلى اله و اصحابه

اجميعن.
.БУГУН:

Ҳижрий 1445 йил
Шаъбон  ойининг 15-куни якшанба
милодий 2024-йил  25-феврал
*   *  
РАББИМИЗ АЛЛОҲ! ЯНГИ КУННИ БУТУН УММАТ УЧУН, ЖУМЛАДАН, БИЗЛАР УЧУН ҲАМ ХАЙРЛИ, БАРАКОТЛИ – МУБОРАК АЙЛА! АЛЛОҲИМ БИЗЛАР ЎЙЛАГАН НАРСАЛАРНИ ЯҲШИРОҒИНИ БИЛГУВЧИ ЎЗИНГ ЯҲШИРОҒИНИ  АТО ҚИЛ! АЛЛОҲИМ БАЛО ОФАТЛАРДАН ЎЗИНГ САҚЛА! АЛЛОҲИМ ЁМҒИР БЕРСАНГ БАРОКАТЛИ,ШАМОЛ БЕРСАНГ ФОЙДАЛИ ҚИЛГИН!...

ФАРОСАТЛИ АЁЛ!

Бир янги уйланган йигит тақдиридан қувониб, хотинини амакисига мақтаб қолибди. Амакиси жиянига насиҳат қилиб ўтирмай, оқшомда ўз уйига меҳмон бўлиб боришини тайинлабди.

Жияни келгач, амаки хотинига тарвуз олиб келишни буюрибди. Хотин олиб келибди. Амаки тарвузни кўриб: "Буниси яхши эмас, бошқасини олиб кел", дебди. Хотин итоат билан иккинчисини олиб келибди. Шу тарзда эрнинг хоҳишига қараб, ўн марта бошқа тарвузга қатнабди. Аммо лом-мим демабди...

Жияннинг таклифи билан эртасига амаки меҳмонга борибди. Жиян ҳам хотинига тарвуз келтиришни буюрибди. Биринчи тарвузни кўриб: "Бу яхши чиқмайди, бошқасини олиб кел", дебди. Жувон итоат билан иккинчи тарвузни олиб келибди. Жиян бундан мамнун бўлиб, амакисига "Кўрдингизми?" дегандай кулиб қарабди-да, "Бу ҳам бўлмайди, бошқасини олиб кел", дебди. Учинчи тарвузни ҳам бўлмайдига чиқариб, қайтармоқчи бўлганида жувон:
– Нима, бир арава тарвуз тушириб қўйганмисиз, ҳали унисини, ҳали бунисини олиб кел, деяверасиз. Бор-йўғи учта тарвуз бор уйда, ёқмаса, туринг-да, яхшисини ўзингиз танлаб олинг. Мен танлашни билмайман! – деб норозилигини баён қилибди.

Шунда амаки жиянига деган экан:
– Кўрдингми, жиян, сен кўпам мақтанавермагин. Менинг уйимда бир донагина тарвуз бор эди. Хотиним яхши феълли, фаросатли бўлгани учун менга эътироз билдирмай, ўша битта тарвузни ўн марта олиб келди. Лекин бирон марта итоатсизлик билан гап қайтармади, лабини ҳам бурмади.

Фаросатли аёл йўғини ҳам саришта қилади, фаросатсиз эса борини ҳам эплолмайди!
Аллоҳ барчамизни ибодатли,итоатли ва баҳтли ҳаётни насиб айла.......

Бахт қачон келади?

Мактабни битирганда;
Кўп пул топганда;
Фарзандли бўлганда;
Болалар алоҳида оила бўлганда;
Иш топганда;
Оила қурганда;
Жума оқшомда;
Якшанба тонгида;
Янги автомашина ёки уй олганда;
Кредитлардан қутулганда;
Баҳорда; Кузда; Қишда;
Маош олинадиган кунда;
Пенсияга чиққанда;
Вафот этганда,Қачон деб ўйлайсиз тафаккур қилиб кўрганмисиз асли бахтли вақтларни зое қилиб қўймаяпмизми.......

Ханафий мазҳабида қиёмда оёқларни кериб турилмайди.

Ота-боболаримиз ва халқимиз асрлар давомида то бугунги кунга қадар намозда турганларида икки оёқ орасини тўрт бармоқ миқдорича, узрлилар эса ўртача очиб қиём қилиб келмоқдалар.
Шуни билиш лозимки, аҳли суннат ва жамоанинг тўрт мазҳаб уламоларининг бирортаси ушбу ҳадислардан елка, тизза, тўпиқ ва оёқларни бир-бировникига теккизиб туриш лозим, деган ҳукмни олган эмаслар. Саҳобалар давридан бошлаб XIV аср давомида жами мусулмонлар, тўрт мазҳабга эргашиб келаётган намозхонлар орасида чотини кенг очиб турадиганлари чиққан эмас. Бунинг сабаби нима? Оқил инсон мазҳаб уламоларини айбламасдан, "мазҳаб аҳли ҳадисга қарши иш қиладилар", демасдан, асрлар давомида яшаб ўтган содда намозхонларни гумроҳликда айбламасдан, мазкур ҳадисларни бошқача тушуниш кераклигини, унинг борасида мазҳаб уламолари каби фикрлаш лозимлигини, англаб етади.
Намозда қиёмда турганда оёқлар ораси қандай ҳолатда туриши борасидаги мазҳаблар фикри ҳақида Абдурраҳмон ал-Жузайрий (р.ҳ.)нинг "ал-Фиқҳ ъала-л-мазоҳиб ал-арбаъа" асарида қуйидагилар зикр қилинган:
"Қиём ҳолатида икки оёқни очиш миқдори жуда яқин ҳам, жуда узоқ ҳам бўлмаслиги керак. Фақат семизлик, тўлалик, барвасталик ва шунга ўхшаш узр билан бўлса, жоиз. Мазҳабларда унинг миқдори борасида ихтилофлар бор. Ҳанафийлар икки оёқ орасини тўрт бармоқ миқдори очиш деб белгилаганлар. Ундан ортиқ ёки кам бўлса, макруҳ бўлади. Шофиъийлар эса бир қарич деб белгилаганлар. Улар ораси бундан қисқа ёки ортиқ очилса, макруҳ бўлади. Худди бу бир оёқ олдинроқда, бириси орқароқда тургандек макруҳ бўлади. Моликийлар икки оёқ орасини очишни суннат эмас, балки мандуб бўлади, дейдилар. Улар фикрича, икки оёқ ораси бир-бирига теккизилган ёки жуда очилган ҳолатда эмас, балки урфда ёмон кўрилмайдиган ҳолатдаги ўртача очилиши керак. Ҳанбалийларнинг фикрлари ҳам моликийлар сингаридир, фақат улар мандуб ёки суннат деб белгилаган эмаслар" (Абдурраҳмон ал-Жузайрий. ал-Фиқҳ ъала-л-мазоҳиб ал-арбаъа. 1-жилд. 202-бет).
Бу масала бўйича доктор Ваҳба Зуҳайлийнинг «Ал Фиқҳул Исламийю ва адиллатуҳу» (Ислом фиқҳи ва унинг далиллари) номли китобининг 1-жилд, 695-бетида қуйидагиларни ўқиймиз:
قَالَ الْحَنَفِيَّةُ: يُسَنُّ تَفْرِيجَ الْقَدَمَيْنِ فِي الْقِيَامِ قَدْرَ أَرْبَعِ أَصَابِعَ، لِأَنَّهُ أَقْرَبُ إِلَى الْخُشُوعِ.
“Ҳанафийлар айтадилар: “Қиёмда икки оёқ орасини тўрт энлик миқдорича очиб туриш суннатдир. Чунки бу хушуъга яқинроқдир”.
وَقَالَ الشَّافِعِيَّةُ: يُفْرَقُ بَيْنَ الْقَدَمَيْنِ بِمِقْدَارِ شِبْرٍ.
«Шофеъийлар айтадилар: «Икки оёқ ораси бир қарич миқдорида очилади».
وَقَالَ الْمَالِكِيَّةُ وَالْحَنَابِلَةُ: يُنْدَبُ تَفْرِيجُ الْقَدَمَيْنِ، بِأَنْ يَكُونَ بِحَالَةٍ مُتَوَسِّطَةٍ بِحَيْثُ لَا يَضُمُّهُمَا وَلَا يُوسِعُهُمَا كَثِيرًا حَتَّى يُتَفَاحَشَ عُرْفًا.
«Моликий ва ҳанбалийлар айтадилар: «Икки оёқнинг орасини очиб туриш мандуб бўлиб, ўртача ҳолатда, қайсики, иккисини бир-бирига ёпиштириб ҳам, жуда кенгайтириб ҳам юбормайди, токи урфда нохуш саналадиган бўлмасин».
Демак, тўрт мазҳабнинг фиқҳий қарашларига кўра намозда қиёмда турганда икки оёқ ораси жуда катта очилган бўлмаслиги, урфда ва одамлар назарида ғайритабиий кўринмаслиги даркор. Шунинг учун ҳам, намозларда икки оёқларини кериб, кенг очиб туриш ҳолати намоз борасидаги диний анъанага тўғри келмагани боис эриш туюлади. Саҳобалардан бири Нўъмон ибн Башир разияллоҳу анҳудан келган бир ривоятда шундай дейилади:
أقبل رسول الله صلى الله عليه و سلم على الناس بوجهه فقال أقيموا صفوفكم ثلاثا والله لتقيمن صفوفكم أو ليخالفن الله بين قلوبكم قال فرأيت الرجل يلزق منكبه بمنكب صاحبه وركبته بركبة صاحبه وكعبه بكعبه
яъни: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам одамларга юзларини қаратиб, "Сафларингизни тўғриланглар!" дея уч марта марҳамат қилдилар ва бундай дедилар:
"Аллоҳга қасамки, сафларингизни тўғриланглар ёки Аллоҳ қалбларингизни бир-бирига мухолиф қилиб қўяди".

Нўъмон ибн Башир разияллоҳу анҳу айтадилар: "Мен одамларни шеригининг елкасига елкасини, тиззасига тиззасини ва тўпиғини тўпиғига ёпиштирганини кўрдим" (Имом Абу Довуд, Имом Байҳақий ривоятлари).
буюк муҳаддис олимлар Ибн Ҳажар ал-Асқалоний (р.ҳ.) ва Бадриддин ал-Айний (р.ҳ.) юқоридаги сафларда бир-бировнинг оёқларига оёқларини теккизиб туриш ҳақидаги ҳадис борасида жумладан шундай дейишган:
المراد بذلك المبالغة في تعديل الصف وسد خلله
"Бундан мурод сафларнинг тўғрилаш ва унинг очиқлигини йўқотиш борасидаги муболағадир", – деганлар (Манба: “Фатҳ ал-Борий” ва “Умдатул-қорий”. китоблари).
Яъни, бундан оёқларни бир-бировникига теккизиш ҳақиқий маънода эмас, балки сафларни жипслаштириб туриш маъносида тушунилиши керак. Яъни, оёқларни бир-бировникига теккизиш суннат ёки мустаҳаб эмас, балки ҳадис ибораларидан жуда текис ва ўта жипс ҳолда сафланиш лозим эканини тушуниш керак бўлади.
Демак, юқоридагилардан маълум бўладики, мусулмонлар янги-янги фатволар ва қарашларга эмас, балки шаръий илмларни тўла қамраб олган мужтаҳид олимларимизга, минг йил давомида амалда бўлиб келган фатволарга ва урфдаги фиқҳий масалаларга суяниши энг тўғри йўл ҳисобланади.

ДЎСТИНГНИ КЎРСАТ...
Аслингизнинг тозалиги сизни доимо тоза инсонлар билан учрашишга ундайди. Кишиларга яхшилик қиласиз, миллатга хизмат қиласиз, миллат юксалиши учун ғам чекасиз.
Инсонларга яхшиликни соғинсангиз, уларни яхши кўрсангиз Аллоҳ ҳам сизга шунақанги кайфиятдаги инсонларни, ўзингизга ўхшаганларни рўбарў қилади.
Аслингиз ифлос бўлса бунинг акси бўлади. Фақат миллатга ёмонлик қиласиз, инсонларга хиёнат қиласиз, халқни талайсиз. Атрофингиздагилар ҳам ўзингизга ўхшаган бўлади!

👇👇👇👇👇👇
🍃🌹🍃🍃🌹🍃🍃🌹🍃