‌🔴 بيمارى‌هاى واگيردار در تاريخ ايران
🔻 بیماری #طاعون در ایران

2⃣ قسمت سوم🔰

طاعون بیماری بسیار عفونی و مشترک بین انسان و موش در تاریخ ایران اغلب همراه با وبا شیوع یافته است، پزشکان ایرانی مانند «ابوسهل مسیحی» در رساله‌ای پیرامون طاعون، «علی بن عباس مجوسی» در کتاب طب ملکی و «ابوعلی سینا» در قانون این بیماری را توصیف و به آن پرداخته‌اند. همان گونه که در مبحث مربوط به وبا اشاره شد برخی از منابع به سبب تشخیص ندادن به طور همزمان از طاعون در کنار وبا سخن می‌گویند، اما در منابع مربوط به دوره تیموری به طور جداگانه هم به این بیماری پرداخته شده است. گزارش مورخ نامی «محمد بن خاوند شاه معروف به میرخواند» مربوط به سال ٧٨٠ه.ق که بیان می‌کند:
«در تابستان آن سال، بیماری طاعون در کلات ظاهر شده و بسیاری از مردم آنجا به هلاکت رسیدند.» حاکی از آن است که در کلات مشهد بیماری طاعون سبب تلفات سنگین شده است.

در منابع دوره #تیموری مانند "روضة الصفا"، "روضات الجنات"، "حبیب السیر"، "احسن التواریخ" و "مطلع سعدین"، به کرات به وقوع طاعون در شهرهای هرات، شیراز و تبریز اشاره شده است.

علاوه بر ناامنی و وقوع جنگ‌ها در داخل ایران که همواره سبب بروز #قحطی و بیماری می‌شدند، واقع شدن بخش قابل توجهی از #جاده_ابریشم در خاک ایران گاه سبب می‌شد تا بیماری‌های واگیردار از سایر نقاط حتی شرق دور و اروپا به کشور ما ایران منتقل شوند.

گزارش های مربوط به طاعون جهانگیر (پاندمیک) در سال‌های  ٧٤٧ - ٨٧٧ ه.ق/ ١٣٤٦- ١٤٧٣م که آسیا و اروپا را در بر گرفت، حاملان آن موش‌های صحرایی و هیأت‌های تجاری، سیاسی و مذهبی بوده‌اند.

در زمان حکومت دودمان #صفوی ایران چندین بار گرفتار طاعون شد. در یک مورد استان گیلان، شهرهای تبریز، قزوین و اردبیل را در برگرفت و در قزوین و اردبیل حدود ٣٠ هزار کشته بر جای گذاشت.
در دوران حکومت شاه عباس، شیوع همزمان وبا و طاعون از قزوین آغاز و به شهرهای ابهر، طارم، خلخال، زنجان، آذربایجان و گیلان، تسری یافت. در قزوین ٢٠ هزار نفر مردند. بعد از اشغال اصفهان و سقوط صفویان به دست افغان‌ها درسال ١٧٢٧م طاعون در گیلان شیوع یافت. در ١٧٣١ نیز این بیماری جان حدود ٢٠ هزار نفر را در همدان و مناطق غرب ایران گرفت.

در دوره‌های بعدی تا زمان #قاجار به سبب کشف راه‌های دریایی رفت و آمد خارجی‌ها به ایران بالا گرفت.

روی کار آمدن قاجارها در ایران برآمدی از جنگ‌های داخلی در ایران بود که آقامحمدخان قاجار در طی درگیری‌های شدید با رقبا توانست دودمان قاجار را در ایران به قدرت برساند، کمی بعد وقوع #جنگ‌های_ایران_و_روس و آسیب دیدن ارتش و مردم ایران در این جنگ‌ها جملگی سبب بروز بیماری‌های واگیردار در جامعه شدند.

وقوع حادثه مهلک و مرگبار طاعون از اواخر ١٢٤٦تا اواسط١٢٤٧ه.ق  طیف جغرافیایی وسیعی از ایران و عراق را در بر گرفت و سبب کشتار مردم شد. به نظر می‌آید بروز بیماری واگیردار اعم از وبا، طاعون، سل و غیره به سبب ناکارآمدی‌های #طب_سنتی ( #طب_اسلامی) و نبود امکان دفن اجساد رواج و گسترش می‌یافتند.

«یاسنت لویی رابینو» نماینده سیاسی انگلستان در استان گیلان در کتاب ولایات دارالمرز گیلان می‌نویسد:
«در حدود ١٨٣٠-١٨٣١م طاعون در گیلان شیوع یافت و طی چند هفته نصف جمعیت رشت که بالغ بر چهل هزار نفر می‌شدند هلاک شدند و بقیه به هر طرف که پیش آمد گریختند. در مدت کوتاهی جز تعدادی از اجساد مردگان در رشت چیزی نماند و این شهر به صورت شهری مرده درآمد. دیگر کسی در آنجا دیده نمی‌شد. آنهایی که دچار طاعون بودند تنها می‌ماندند و خویشان و دوستان شان آنها را رها می‌کردند و بالاخره در فقدان وسیله از دنیا می‌رفتند. هنگامی که ساکنان رشت نزد آنها بازگشتند، این بیماری دامنگیرشان شد و به این ترتیب جمعیت رشت به هشت هزار نفر تقلیل یافت.»

همین‌طور در ادامه به تأثیر بیماری واگیردار طاعون در جابه‌جایی‌های اجتماعی و اقتصادی پرداخته و می‌گوید:
«پول صاحبان تازه‌ای پیدا کرد. بعضی که ثروتمند بودند گرفتار فقر شدند. ثروت و تجملات و اثاثه آنها را همسایگان برداشتند و بعضی که اقوام ثروتمندی را از دست داده بودند به ثروت رسیدند.»

درسال ١٢٤٦ در تبریز وبا و طاعون و در سال ١٢٨٧ه.ق در سقّز و بانه کردستان طاعون جان بسیاری را گرفت. این گزارش ها بیانگر نبود درمان و تدابیر جامع کفن و دفن در تاریخ اجتماعی ایران هستند، که با وقوع این وقایع موقعیت مالی بسیاری از افراد و خانواده‌ها دگرگون می‌شد. چه بسا این حوادث سبب شکل‌گیری دغدغه‌های قشر روشنفکر ایرانی در دوره قاجار مبنی بر ترقی علمی در بخش درمان و طبابت شد.

#شاهزاده_رضاپهلوی
#اعتصابات_سراسری
#اعتراضات_سراسری
#جمهوری_اسلامی_باید_برود
#ایران_را_پس_میگیریم
# دشمن_ما_همینجاست
#الله #عکس #فیلم #کلیپ #ایران #کرونا
#اصفهان #تبریز #کرج #مشهد
#یزد #کرمان #مازنداران #آذربایجان #شیراز #قم #تهران