1989 йил 16 ноябрда Чехословакияда Бархат инқилоби бошланди

Чехословакиядаги инқилоб талабаларнинг оммавий намойишлари билан бошланди ва тез орада Коммунистик партияни ҳокимиятдан нисбатан тезроқ олиб ташланишига олиб келди. Чехословакиянинг социалистик тизимини уюшқоқлик билан демонтаж қилиш бўлди. Бир неча кун ичида шаҳар зиёлилари ва ишчилар намойишчиларга қўшилишди. Парламент шошилинч равишда конституциянинг коммунистик партиянинг етакчи роли тўғрисидаги моддасини бекор қилди. Декабр ойи бошида коммунистик бўлмаган ҳукумат тузилди, ундан кейин президент Ҳусак истеъфога чиқди. 21 декабрда КПК съезди партиянинг демократия тамойилларини тан олганлигини эълон қилди, ўзини сталинизм мафкурасидан четлаштирди ва партиянинг қуролли тузилмаларини тарқатиб юборди. 29 декабр - Ватслав Ҳавел парламент томонидан сайланди.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

1928 йил 18-ноябрда Нью-Йоркда "Параход Вилли" биринчи овозли мултфилмининг премераси бўлиб ўтди

"Параход Вили" - бу Мики Маус пайдо бўлган учинчи ва шу кунгача сақланиб қолган биринчи овозли мултфилм. У синхрон дубляжли филм сифатида яратилган ва аввалги иккита овозсиз филмдан фарқли ўлароқ, ажойиб муваффақиятларга эришган. Дисней бастакор Карл Сталлингни мултфилм учун мусиқа ёзишга таклиф қилди. Параход Вилли анимация тарихчиси Жерри Бекнинг 1994 йилги энг буюк мултфилмлар рўйхатида 13-ўринни эгаллаб турибди.

#кун_тарихи #мултфилм

🦔 @tipratikan ©

1711 йил 19-ноябрда жаҳон миқёсидаги биринчи рус табиатшуноси, замонавий рус адабий тилига асос солган шоир, рассом, тарихчи ва файласуф Михаил Василевич Ломоносов (1765 йилда вафот этган) туғилган.

Қизиқ фактлар:
1. Балиқчи қишлоқда туғилган ёш Михайло, 10 ёшида балиқ овлаш учун катта ёшдаги эркаклар билан бирга денгизга боришни ва уларга қўлидан келганича ёрдам беришни бошлади.
2. Ёш Ломоносов отаси уни уйлантирмоқчи бўлганини билгач, у зудлик билан Москвага қочиб кетди, чунки у билим олишга бўлган иштиёқида ёнаётган эди. Ноқулай саёҳат уч ҳафта давом этди. У ўзи билан фақат "Aрифметика" ва "Грамматика" номли иккита китобни олиб кетган.
3. Бўлажак олим Москва славян-юнон-лотин академиясида ўқимоқчи эди, лекин у ерга фақат зодагонлар қабул қилинарди. Кейин Михаил Ломоносов сохта ҳужжатларни солиб, ўзини аслзоданинг ўғли қилиб кўрсатди.

4. Aйнан у Россияда биринчи марта рангли шишани ишлаб чиқаришга муваффақ бўлди. Муваффақиятга эришиш учун 4 мингдан ортиқ тажриба керак бўлди

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

Нюрнберг судлари 1945 йил 20-ноябрда бошланган - фашистлар ҳарбий жиноятчиларининг суд жараёни

Суд жараёнида Учинчи Рейхнинг собиқ раҳбарларига ҳарбий жиноятлар: тинчликка қарши, инсониятга қарши, уруш қонунларини бузганлик ва ушбу жиноий хатти-ҳаракатларни амалга оширишда фитна уюштирганлик айбловлари қўйилди. Биринчи техник сессия давомида судга Г.Геринг бошчилигидаги йигирма тўрт нафар собиқ Миллий социалистик раҳбарларга ва олтита ташкилотга: СС, СA, СД ва Гестапо, НСДAП раҳбарияти, Вазирлар Маҳкамаси Империяси, Бош штаб ва Олий ташкилотларга қарши айблов хулосаси тақдим этилди. Вермахтнинг буйруғи. Прокуратура биринчи марта расмий ҳужжатга янги "геноцид" атамасини киритди. Aйбланувчилардан иккитасига нисбатан иш тўхтатилди, учтаси оқланди, тўрттаси 10 йилдан 20 йилгача озодликдан маҳрум қилинди, учтаси умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилинди, 12 нафари осиб ўлдирилди.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

1990 йил 22 ноябр - Буюк Британия бош вазири Маргарет Тетчер истеъфога чиқди

Маргарет Тетчер 1979 йилдан 1990 йилгача 11 йил давомида Буюк Британиянинг Бош вазири бўлган. У ушбу лавозимни эгаллаган биринчи аёл, шунингдек, Европа давлатининг бош вазири бўлган биринчи аёл бўлди. Тетчернинг ҳокимлиги 20-асрдаги энг узоқ вақт бўлган. Совет раҳбариятини кескин танқид қилгани учун "темир хоним" лақабини олган, у "тетчеризм" деб номланган сиёсатнинг бир қисмига айланган бир қатор консерватив тадбирларни амалга оширди. Тетчер уч марта бош вазир этиб сайланди. Aммо унинг сиёсати ва мустақиллиги Консерватив партиянинг бошқа вакилларини ташвишга сола бошлади. Натижада, 2-ноябр куни унинг ҳамкасбларидан бири Майкл Хеселтин партияни бошқариш истагини билдирди. Тетчер сайловларнинг биринчи босқичида ғалаба қозонган бўлса-да, бу мутлақ ғалаба учун етарли эмас эди. У иккинчи босқичга бормади, кейинчалик бош вазир лавозимидан кетишини эълон қилди.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

1867 йил 25-ноябрда Aлфред Нобел динамитни патентлади.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

1939 йил 26-ноябр - Мейнил воқеаси

Майнил воқеаси - Иккинчи Жаҳон уруши даврида Совет Иттифоқининг ҳарбий провокацияси. Советларнинг расмий баёнотларига кўра, 1939 йил 26-ноябрда Майнила қишлоғи яқинидаги чегара қисмида бир гуруҳ совет аскарлари Финляндия ҳудудидан артиллерия томонидан ўққа тутилган. Етти тўп ўқ узилиб, учта оддий аскар ва битта кичик қўмондон ҳалок бўлди. Бунга жавобан Финляндия ҳукумати, Финляндиянинг овоз ўлчаш постларининг кузатувларига кўра, ўқлар Совет томонидан отилганлигини эълон қилди. Шунингдек, финларнинг чегарада шунчаки артиллерия йўқлиги, айниқса узоқ масофали қуроллар борлиги кўрсатилди. Ҳодисанинг натижасида, чегара ҳудудидаги совет қўшинларига Финларнинг ҳар қандай тажовузкор ҳаракатларига ҳужумчиларни йўқ қилишгача жавоб бериш тўғрисида буйруқ бўлди. Воқеадан икки кун ўтгач, СССР Финляндия билан ҳужум қилмаслик тўғрисидаги шартномани бузди ва тўрт кундан сўнг у урушни бошлади.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

Брюс Ли 1940 йил 27-ноябрда туғилган

Брюс Ли дунёга машҳур карате устаси, актёр, режиссёр, ссенарий муаллифи, продюсер сифатида танилган. У актёр оиласида туғилган ва шунинг учун 3 ойлигидан бошлаб филмларда рол ўйнаган. Ёшлигида у мисли кўрилмаган муваффақиятларни намойиш этиб, жанг санъатлари билан шуғулланишни бошлади. У фақат 36 та филмда рол ўйнаган бўлса-да, улар бутун жанговор кино саноатига ва жанг санъатларини оммалаштиришга энг катта таъсир кўрсатган. У кинода шунчалик аҳамиятли эдики, унинг ҳаёти ва фаолияти ҳақида 30 га яқин филм суратга олинган. Брюс Лининг шогирди Чак Норрис эди. Жанговар ўйин жанридаги деярли ҳеч қандай компютер ва видео ўйинлар Брюсга асосланган белгисиз тугалланмаган.

#кун_тарихи #машҳурлар

🦔 @tipratikan ©

Ҳар йили 2-декабр куни дунёда қулликни йўқ қилиш халқаро куни нишонланади. Ушбу сана 1949 йилда БМТ Бош ассамблеяси томонидан Одамлар савдосига қарши кураш ва фоҳишабозликни эксплуатация қилиш тўғрисидаги конвенсиянинг қабул қилиниши муносабати билан белгиланди.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

1917 йил 6-декабр - Галифаксдаги портлаш

Портловчи моддалар ортилган Франция ҳарбий транспорти тор бўғозда бошқа кема билан тўқнашди. Ёнғин портловчи моддаларнинг портлашига олиб келди - тошлар ва энг яқин шаҳар бутунлай вайрон бўлди. Галифаксдаги портлаш инсон томонидан амалга оширилган энг кучли портлашлардан бири бўлиб, у ядрогача бўлган даврдаги энг кучли портлаш ҳисобланади.

#кун_тарихи

❗️Дўстларингизга ҳам улашинг зеро, кимнидир янги билим олишига ҳисса қўшинг
🦔 @tipratikan ©

7 декабрь - Халқаро фуқаролик авиацияси куни

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

8 декабрь - Халқаро рассомлар куни

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

10 декабр - Халқаро инсон ҳуқуқлари куни.

Байрам 1950 йилда БМТ Бош Aссамблеясининг қарори билан 1948 йилда Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси қабул қилинганидан 2 йил ўтгач ташкил этилган.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

15 декабрь - Халқаро чойлар куни

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©

1891 йил 21 декабрда Спрингфилд коллежида 18 талаба биринчи марта баскетбол ўйинини ўтказдилар.

#кун_тарихи

🦔 @tipratikan ©