"جهل مقدس"
✍آيت االله استاد دکتر سيد مصطفي محقق داماد
مـــن اين اصطـــلاح را از جوردانو برونو فراگرفته ام:
۴۱۱ سال پيش در روز ۱۷ فوريه ســـال ۱۶۰۰ ميلادي جوردانو برونو، فيلسوف ايتاليايي پس از گذراندن ۸ ســـال در سياه چال هاي خوفناك دادگاه انكيزاسيون (تفتيش عقايد) در ميدان كامپو دي فيوري شـــهر رم زنده زنده در آتش سوزانده شد.
جوردانو برونو كسي بود كه از حق تمام انسانها براي انديشيدن بدان گونه كه دلشان مي خواست، دفاع مي كرد. او براي ايده هايي كه درســـت آئيني را به مردم تحميل مي كرد، جايگزيني ارائه داد.
🖋قبل از اينكه جوردانو برونو در آتش سوزانده شود، جلادان پاپ براي اينكه او را از گفتن سخنان كفرآميز، از نظر دادگاه انكيزاسيون، بازدارند، زبانش را قطع كردند. اين سرنوشت اغلب فلاسفه و دانشمندان دوره انكيزاسيون (تفتيش عقايد) كليساي كاتوليك بود.
نوشته اند كه وقتي برونو را به يك ميله آهنين بسته بودند و انبوهي از هيزم براي سوزاندن او جمع كرده بودند، اوهم ساكت بود و تسليم شده بود وچيزي نمي گفت؛ ولـــي اتفاقي افتاد كه يك جمله تاريخي گفت كه در تاريخ باقي ماند. آن اتفاق اين بود كه ناگهان ديدند پيرزني نزديك شد و تكه هيزمي در دست دارد و با آوردن نام خدا برلب، آن را به روي هيزم ها انداخت. برونو سكوتش را شكست و گويي عمل اين پير زن مغز استخوانش را سوزانده بود، گفت: «لعنت بر اين جهل مقدست!»
🖋مهمترين و يا لااقل يكـــي از اهم آفتهاي اجتماعي نه تنها در منطقه اسلامي بلكه شايد بتوان گفت در سراسرجهان، جوامع ديني ازآن رنج مي برد، جهل مقدس است.
#جهل_مقدس جهلي است كه بُعد قدسي دارد. در چنين جهلي، شخص جاهل در جهل مي سوزد، ولي براي خدا مي سوزد. گرسنگي، فقر، فلاكت، بيماري، جنگ و دشمني، جنايت، آدمكشي، ايذا و آزار بـــه همنوع همه را به قصد قربت تحمل مي كند و جالب اين اســـت كه از هرگونه روشـــنگري هم مي هراسد آن هم براي خدا.
جهل هايي كه قـــرآن با آن مقابله مي كند، جهل مقدس اســـت.
🖋در جهل قدسي شـــخص جاهل با نهادي همراه مي شود به نام «اعتقاد»؛ يعني براي چنين انســـاني اعتقاد به جاي تفكر مي نشيند.
اعتقاد از ريشـــه «عقد» يعني بستن است. شخصي كه به امري معتقد مي شود فكرش را گـــره كرده و معتقداتش را خط قرمز خويش مي سازد.
🖋در قرآن مجيد گزارشـــهاي زيادي از جهل هاي قدســـي آمده است. براي نمونه گزارشـــي است كه قرآن مجيد از جهل بت پرســـتان و ايدئولوژي آنان ارائه مي فرمايد.
به تعبير قرآن مجيد كســـاني كه به جهل مقدس گرفتار ميشـــوند، جاهلانه براي خويشـــتن خدا مي سازند، خدايي كه ناخودآگاه مجموعه اي از خواسته هاي خودآنان است. قرآن مجيد مي فرمايد كه: اينان هرگز مشمول هدايت الهي نميشوند و به تعبير شما قابل هدايت نيستند.
🖋جهل مقدس همـــراه با اعتقاد هاي ديني است؛ ولي ديني كه نه براساس تعقل بلكه براساس هواهاي نفساني انسان معتقد مي شود و بالاترين جنايت را ممكن است مرتكب شـــود در حالي كه خيال مي كند براي خداست و متقرب الي االله مي شود.
🖋يكي از آفات اجتماعي كه من مايلم آن را فاجعه تأســـفبار براي جوامع ديني امروز بنامم، جهل مقدس اســـت؛ جهلي كه قهرمانانش دست به مهمترين جنايات مي زننـــد، به خيال آنكه كاري كه مي كنند مورد خواست خداست وآنان براي خدا تلاش مي كنند.
🖋در يونان باســـتان جنگ ميان خدايان بود و در ادوار بعد در قالب جنگ اديان شكل گرفت. در تاريخ اسلام جنايات و خونريزيهايي كه به دست گروه خوارج به بار آمد همه معلول همين نوع جهل است.
🖋امـــروز جامعه خود ما ايران نيز جهل مقدس گاه منشـــأ فاجعه مي شود، كه به ذكر يك نمونه بســـنده مي كنيم.
در دادنامه ۱۷۲ ۱۶/۲/۱۳۸۲ پرونده كلاســـه ۱۱۳۱-۸۱-۹ دادگاه عمومي كرمان از قول متهمين قتلهاي محفلي كرمان مكرراً اين مطلب آمده اســـت كـــه در مورد برخي مقتولين با تسبيح استخاره گرفتيم و چون عدد ۶ آمد و عدد ۶ به معناي لزوم تعجيل در عمل اســـت، تصميم گرفتيم كه او را بكشيم و كشتيم!
🖋گاهي اوقـــات جهل كه لباس تقدس مي پوشد يك ملت را در تاريكي و جهنـــم ابدي فرو مي برد. نمونه اش در زمان ما مردم كره شمالي هستند. در كشور كره شـــمالي مردمي زندگي مي كنند كه از حداقل شرائط حيات يك انسان برخوردار نيستند؛ ولي تبليغات حاكميت فكر آنان را چنان ساخته كه خيال مي كنند در بهشت برين اند. اين افراد در تاريكي هستند؛ ولي قدرت مشت آهنين اجازه روشنگري به هيچ فردي نمي دهد. جالب است رهبرشان كه اخيراً مرده اســـت؛ ولي مردم بدبخت كره شـــمالي رهبر فعلي حكومتشان را معـــاون رهبر مي نامند.
🖋در كره شمالي تنها كسي كه حق فكر كردن دارد، رهبر حكومت اســـت كه فرماندة بزرگ ناميده مي شود. وقتي فرماندة بزرگ دربارة مسئله اي حرفي زد، ديگر هيچ كس حق ندارد در آن زمينه اظهار نظر كند.
✅خلاصه کتاب "فاجعه جهل مقدس"
جمعه ۲۷ مرداد ۹۶
@timenote
✍آيت االله استاد دکتر سيد مصطفي محقق داماد
مـــن اين اصطـــلاح را از جوردانو برونو فراگرفته ام:
۴۱۱ سال پيش در روز ۱۷ فوريه ســـال ۱۶۰۰ ميلادي جوردانو برونو، فيلسوف ايتاليايي پس از گذراندن ۸ ســـال در سياه چال هاي خوفناك دادگاه انكيزاسيون (تفتيش عقايد) در ميدان كامپو دي فيوري شـــهر رم زنده زنده در آتش سوزانده شد.
جوردانو برونو كسي بود كه از حق تمام انسانها براي انديشيدن بدان گونه كه دلشان مي خواست، دفاع مي كرد. او براي ايده هايي كه درســـت آئيني را به مردم تحميل مي كرد، جايگزيني ارائه داد.
🖋قبل از اينكه جوردانو برونو در آتش سوزانده شود، جلادان پاپ براي اينكه او را از گفتن سخنان كفرآميز، از نظر دادگاه انكيزاسيون، بازدارند، زبانش را قطع كردند. اين سرنوشت اغلب فلاسفه و دانشمندان دوره انكيزاسيون (تفتيش عقايد) كليساي كاتوليك بود.
نوشته اند كه وقتي برونو را به يك ميله آهنين بسته بودند و انبوهي از هيزم براي سوزاندن او جمع كرده بودند، اوهم ساكت بود و تسليم شده بود وچيزي نمي گفت؛ ولـــي اتفاقي افتاد كه يك جمله تاريخي گفت كه در تاريخ باقي ماند. آن اتفاق اين بود كه ناگهان ديدند پيرزني نزديك شد و تكه هيزمي در دست دارد و با آوردن نام خدا برلب، آن را به روي هيزم ها انداخت. برونو سكوتش را شكست و گويي عمل اين پير زن مغز استخوانش را سوزانده بود، گفت: «لعنت بر اين جهل مقدست!»
🖋مهمترين و يا لااقل يكـــي از اهم آفتهاي اجتماعي نه تنها در منطقه اسلامي بلكه شايد بتوان گفت در سراسرجهان، جوامع ديني ازآن رنج مي برد، جهل مقدس است.
#جهل_مقدس جهلي است كه بُعد قدسي دارد. در چنين جهلي، شخص جاهل در جهل مي سوزد، ولي براي خدا مي سوزد. گرسنگي، فقر، فلاكت، بيماري، جنگ و دشمني، جنايت، آدمكشي، ايذا و آزار بـــه همنوع همه را به قصد قربت تحمل مي كند و جالب اين اســـت كه از هرگونه روشـــنگري هم مي هراسد آن هم براي خدا.
جهل هايي كه قـــرآن با آن مقابله مي كند، جهل مقدس اســـت.
🖋در جهل قدسي شـــخص جاهل با نهادي همراه مي شود به نام «اعتقاد»؛ يعني براي چنين انســـاني اعتقاد به جاي تفكر مي نشيند.
اعتقاد از ريشـــه «عقد» يعني بستن است. شخصي كه به امري معتقد مي شود فكرش را گـــره كرده و معتقداتش را خط قرمز خويش مي سازد.
🖋در قرآن مجيد گزارشـــهاي زيادي از جهل هاي قدســـي آمده است. براي نمونه گزارشـــي است كه قرآن مجيد از جهل بت پرســـتان و ايدئولوژي آنان ارائه مي فرمايد.
به تعبير قرآن مجيد كســـاني كه به جهل مقدس گرفتار ميشـــوند، جاهلانه براي خويشـــتن خدا مي سازند، خدايي كه ناخودآگاه مجموعه اي از خواسته هاي خودآنان است. قرآن مجيد مي فرمايد كه: اينان هرگز مشمول هدايت الهي نميشوند و به تعبير شما قابل هدايت نيستند.
🖋جهل مقدس همـــراه با اعتقاد هاي ديني است؛ ولي ديني كه نه براساس تعقل بلكه براساس هواهاي نفساني انسان معتقد مي شود و بالاترين جنايت را ممكن است مرتكب شـــود در حالي كه خيال مي كند براي خداست و متقرب الي االله مي شود.
🖋يكي از آفات اجتماعي كه من مايلم آن را فاجعه تأســـفبار براي جوامع ديني امروز بنامم، جهل مقدس اســـت؛ جهلي كه قهرمانانش دست به مهمترين جنايات مي زننـــد، به خيال آنكه كاري كه مي كنند مورد خواست خداست وآنان براي خدا تلاش مي كنند.
🖋در يونان باســـتان جنگ ميان خدايان بود و در ادوار بعد در قالب جنگ اديان شكل گرفت. در تاريخ اسلام جنايات و خونريزيهايي كه به دست گروه خوارج به بار آمد همه معلول همين نوع جهل است.
🖋امـــروز جامعه خود ما ايران نيز جهل مقدس گاه منشـــأ فاجعه مي شود، كه به ذكر يك نمونه بســـنده مي كنيم.
در دادنامه ۱۷۲ ۱۶/۲/۱۳۸۲ پرونده كلاســـه ۱۱۳۱-۸۱-۹ دادگاه عمومي كرمان از قول متهمين قتلهاي محفلي كرمان مكرراً اين مطلب آمده اســـت كـــه در مورد برخي مقتولين با تسبيح استخاره گرفتيم و چون عدد ۶ آمد و عدد ۶ به معناي لزوم تعجيل در عمل اســـت، تصميم گرفتيم كه او را بكشيم و كشتيم!
🖋گاهي اوقـــات جهل كه لباس تقدس مي پوشد يك ملت را در تاريكي و جهنـــم ابدي فرو مي برد. نمونه اش در زمان ما مردم كره شمالي هستند. در كشور كره شـــمالي مردمي زندگي مي كنند كه از حداقل شرائط حيات يك انسان برخوردار نيستند؛ ولي تبليغات حاكميت فكر آنان را چنان ساخته كه خيال مي كنند در بهشت برين اند. اين افراد در تاريكي هستند؛ ولي قدرت مشت آهنين اجازه روشنگري به هيچ فردي نمي دهد. جالب است رهبرشان كه اخيراً مرده اســـت؛ ولي مردم بدبخت كره شـــمالي رهبر فعلي حكومتشان را معـــاون رهبر مي نامند.
🖋در كره شمالي تنها كسي كه حق فكر كردن دارد، رهبر حكومت اســـت كه فرماندة بزرگ ناميده مي شود. وقتي فرماندة بزرگ دربارة مسئله اي حرفي زد، ديگر هيچ كس حق ندارد در آن زمينه اظهار نظر كند.
✅خلاصه کتاب "فاجعه جهل مقدس"
جمعه ۲۷ مرداد ۹۶
@timenote