📽 همراه با هفته تهران، مستند ببینید

#روز_تهران

🆔 @Tehraan360

قدم زدن روی سنگ‌فرش‌های تاریخ تهران

💬 خیلی‌ها با همین خیابان عاشق شدند و خیلی‌ها در همین خیابان از یاد رفتند. هر گوشه‌اش تاریخی از خودمان را روایت می‌کند؛ تاریخی به کوتاهی قد و قواره‌مان و به بلندی بلندترین خیابان خاورمیانه.

🍁🍂" پاییز، فصل خیابان ولیعصر است. باد که می‌آید برگ‌های زرد و نارنجی درختان چنارهاش فرش قدم‌های عابران می‌شود. "🍂🍁

فرزانه ابراهیم زاده کارشناس و پژوهشگر تاریخ معاصر بارها و بارها سنگ فرش‌های همین خیابان را شمرده و داستان ساختمان‌های کوتاه و بلندش را برای خارجی‌ها روایت کرده است.

🔹 سفر آن روزش از تجریش شروع شد. راه می‌رفت و بلندی چنارها را انداره می‌گرفت تا از سلامتی‌شان مطمئن شود. وا مانده بود که داستان ولیعصر را روایت کند یا آن طرف‌تر برود و داستان خیابان شریعتی را باز گوید: "ما در تهران دو خیابان شریعتی و ولیعصر را داریم که سرنوشت در هم تنیده‌شان مهجور مانده و نمونه‌اش را در هیچ جای دنیا پیدا نمی‌کنی."

🔸 هنوز آنقدر سرد نشده که دستانت را دور خودت بپیچی و فرزانه دست‌هایش را باز کرده بود و به تنه درخت‌ها می‌کشید:" رضا شاه دوست نداشت در کاخ‌های قاجاری زندگی کند پس زمین کاخ مرمر را از فرمانفرما می‌خرد؛ زمینی که آن زمان خانه سالار الدوله بود. رضاشاه که می‌خواست گستره حکومتش در تهران بیشتر شود کاخ دیگری هم در سعد آباد بنا می‌کند و چون مسیر کاخ مرمر به کاخ سعد آباد مسیر طولانی بود که برای رسیدن به هر کدام باید تهران را دور می‌زد پس به بوذرجمهر، شهردار وقت دستور احداث خیابانی را می‌دهد که این دو را به هم متصل کند پس خندق های تهران پر می‌شود و خیابان انقلاب شکل می‌گیرد و سپس خیابان ولیعصر احداث می‌شود."

🔹 داستان به اینجا که می‌رسد سایه‌های چنارهای خیابان هم، ته می‌کشد و آفتاب دو لبه‌اش را روی صورت فرزانه پهن می‌کند و این یعنی به پارک وی رسیده‌ایم. جایی که جز سایه پل پارک وی هیچ سایه‌ای صورت عابران را نمی‌پوشاند: "اما داستان دروازه شمران و خیابان شریعتی خیلی قدیمی‌تر از خیابان ولیعصر است زیرا شاه طهماسب صفوی وقتی حصار معروفش را دور تهران می‌کشید نه پارک وی بود و نه ولیعصر ولی دروازه شمرانی بود که خیابان شریعتی را شکل داد چون روستاهای آن زمان تهران مثل پاسداران و لشکرگ دقیقا در خیابان فعلی شریعتی بودند حتی قاجارها کاخ قاجاریه و صاحبقرانیه را در خیابان شریعتی بنا می‌کنند."

🔸 سایه‌ها که پهن می‌شوند روایت به آن جایی می‌رسد که قرار بود شریعتی بلندترین خیابان شهر شود ولی پیچ شمران کار را خراب کرد: "در واقع این پیچ باعث می‌شود خیابان شریعتی دو تکه شود وگرنه خیابان شریعتی باید بلندترین خیابان تهران می‌بود اما با وصل امیریه و راه آهن و سپس تجریش به خیابان ولیعصر سرنوشت این دو تغییر کرد."

ادامه مطلب... 👇

#روز_تهران

🆔️ @Tehraan360

▪️ خیابان‌هایی به سبک سنت و مدرنیته

🔹 به ساختمان صدا و سیما که می‌رسد دستی به آجرهای کوتاه قدش می‌کشد:" این ساختمان نماد تهران مدرن در مدرن ترین خیابان تاریخی شهر است. در واقع ولیعصر همیشه نماد مدرنترین‌ها بود. از پارک شهر، نماد هنر جدید گرفته تا رستوران‌ها و هتل‌هایش. اما شریعتی سنتی‌تر پیش می‌رود. مثلا نخستین ساختمان بیسیم تهران که اداره مخابرات است ساختمان کلاه فرنگی‌ای بود که نخستین رادیو در سال ۱۳۱۹ در همین ساختمان شکل گرفت حتی زندان قصر که اکنون موزه را هم‌در شریعتی داریم. اگر بخواهیم تهران مدرن را ببینیم باید به ولیعصر بیاییم و سنت را باید در شریعتی جستجو کنیم."

🔸 پارک ملت برای ما تهرانی ها، پله و پله است و دریاچه‌ای کوچک که دورش را حیواناتی در قفس گرفته‌اند اما فرزانه این پارک را سبک جدیدی از خوشگذرانی تهرانی‌ها می‌داند:" بیشتر خوشی‌های مدرن در این خیابان شکل گرفت حتی در دوره پهلوی دوم گذر پارک وی به تجریش مرکزی از رستوران های لوکس و مجلل شد و در واقع پاتوق غذایی تهران تشکیل شد."

🔹 راندن هر چیزی یعنی فقط آن چیز را دیدن و این یعنی هویتت گم می‌شود. وقتی فارغ از راندن هر خودرویی هستی یعنی معطوف به خودی و این یعنی هویت. پیاده بودن وقتی همراه شود با تاریخ یعنی عینیت بخشیدن به هر چیزی که هویت ماست. میرداماد یکی از همان هویت هاست. به سر میرداماد که می‌رسیم سرش را بالا می‌کند و طبقه‌های برج اسکان را مثل سنگ فرش های همین خیابان می‌شمارد: "در همین خیابان ولیعصر بلند مرتبه سازی زیادی می‌بینیم ولی در شریعتی بیشتر ساختمان‌ها کوتاه هستند و این یعنی شریعتی همچنان بافت سنتی خودش را حفظ کرده حتی مردمانش هم سنتی‌تر هستند."

🔸 ونک میدان کوتاه قدی است اما انگار همه چیز را به هم وصل می‌کند فرزانه می‌گوید: "فان فار نخستین شهربازی تهران، که جز خوشی‌های مدرن به حساب می‌آمد در ضلع غربی همین میدان احداث و حتی درایوین سینما که در سال ۱۳۴۸ در همین میدان افتتاح شد و پایین تر که می‌رویم انبوه سینماهایی ظاهر می‌شوند که شکل شمایل تهران را تغییر می‌دهند اما شریعتی نماد سنتی بود که هنوز هم خودش را حفظ کرده است."

🔹 میدان ولیعصر برخلاف میدان ونک قد و قواره وسیعی دارد. آدم را گنگ می‌کند به چهار راهی همه فن حریف می‌ماند. از لباس‌ها و ساندویچ های ارزان تا ساندویچ های کثیفش تاریخ عمر ما را می‌سازد. فرزانه به بلوار کشاورز نگاه می‌اندازد: "این بلوار هم از آن نمادهای تقریبا جدیدی است که می‌توانی از هتل و سینما گرفته تا بیمارستان را در آن پیدا کنی."

▪️ شهری بی در و پیکر

🔸 به چهار راه ولیعصر که می‌رسیم فرزانه می‌گوید:" شما حالا دارید روی خندق قدیمی تهران قدم برمی‌دارید. در دوره ناصرالدین شاه حصارهای صفوی تهران برداشته می‌شود و جایش را به خندق می‌دهد اما رضا شاه برای ساختن خیابان ولیعصر خندق‌ها را هم پر می‌کند و شهر بی دروازه می‌شود. شهر بی در و پیکر تهران یادگار همان دوره است."

🔹 به جنوب که چشم می‌اندازی انگار شهر دارد کم کم تمام می‌شود. کسی که خط به خط قدم بر می‌دارد می‌گوید:" در دهه ۴۰ شهرسازان متوجه می‌شوند که تهران دیگر نباید از شمال و جنوب گسترده شود و پهنه و گستردگی تهران باید غربی شرغی شود. پس در طرح تفصیلی‌ای که در سال ۱۳۴۰ تنظیم می‌شود به محور غربی و شرقی تهران توجه می‌کنند که در آن زمان از غرب به ستارخان و از شرق به تهرانپارس می‌رسید."

🔸 پایین ترین نقطه سفر همین جاست در منیریه که انبوه ورزشی فروش‌ها در ساختمان‌های نه چندان قدیمی‌اش کاسبی می‌کنند. راه آهن همان نقطه پایانی است که اگر کاخ سعد آباد در تجریش احداث نمی‌شد می‌توانست خودش آغازی باشد. اما حالا تنها مقصد و مبدا مسافرانی است که اگر سر در گم شوند میگویند:" ما الان راه آهنیم."

#روز_تهران

🆔 @Tehraan360

📢 همراه با هفته تهران، روایت فتح این شهر را گوش کنید

#روز_تهران

🆔 @Tehraan360

🎭 همراه با هفته تهران، در مترو تعزیه تماشا کنید

#روز_تهران

🆔 @Tehraan360

باغ موزه قصر؛ از عرش تا فرش

🔹 داستان زندان قصر داستان از عرش به فرش افتادن است. داستان این زندان از آنجا شروع شد که فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۱۳ه.ق و در دومین سال سلطنت خود، فرمان احداث قصری را در بیرون تهران در اراضی خرم آباد یا همان زندان قصر داد.

🔸 "اوژن فلاندن" یکی از معماران مطرح می‌گوید: فتحعلی شاه قصری برای روزهای تابستان برپا کرد که نام آن قصر قاجار یا تخت قجر است که در سطح آن می‌توان باغ‌ها و منزل‌های آئینه کاری و نقاشی شده را دید.

🔹 در دوره ناصرالدین شاه این قصر با بی‌توجهی به مکانی برای اردوی قزاق‌ها تبدیل شد و در زمان مظفرالدین شاه نیز این مجموعه به اداره ژاندارمری رسید.

🔸 در دوره پهلوی اول و تشکیل دادگستری و با توجه به عضویت ایران در کنوانسیون های بین المللی نیاز به ساخت یک زندان مدرن مطابق با استانداردهای بین المللی، انگیزه ساخت زندان قصر شد و قصر قجری به زندان تبدیل شد.

🔹 طراحی این محل توسط افسر قزاق «نیکولای مارکوف» یکی از معماران مدرن قرن چهاردهم با ۱۹۲ اتاق و با گنجایش ۸۰۰ نفر زندانی انجام شد.

🔸 ساختمان زندان سیاسی قصر در دوره پهلوی دوم به بهره برداری رسید. زندانیان سیاسی مشهوری از جمله نواب صفوی، بخارایی، هرندی، خلیل طهماسبی، آیت الله طالقانی، مرتضی مطهری، آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی و برخی دیگر از چهره های سیاسی انقلاب در این مکان زندانی شدند و پس از پیروزی انقلاب این مکان نخستین زندانی بود که بدست انقلابیون فتح و به عنوان زندان برخی از عوامل طاغوت مورد استفاده قرار گرفت.

🔹 زندان قصر در سال ۱۳۸۶ تحویل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی و پس از انجام مطالعات و بررسی گزینه‌های مختلف، تبدیل زندان قصر به مرکز فرهنگی با محوریت تاریخ انقلاب اسلامی به تصویب شورای اسلامی شهر تهران شد.

🖥 لینک مطلب

#روز_تهران
#تهران_شناسی

🆔 @Tehraan360

🔴 تهرانی که تهران نمی‌شود

نصر‌الله حدادی، تهران‌شناس‌ معتقد است: وجب به وجب خیابان‌های قدیمی تهران تاریخ است و اگر از میدان راه‌آهن تا تجریش بروید کوچه به کوچه‌اش داستان دارد؛ در یک کوچه خانه "عمران صلاحی" است و در دیگری خانه "فروغ فرخزاد". یک جا خانه "روح‌الله خالقی" و نزدیکش خانه "برادران محجوبی" است و می‌توانی اینجا بگویی آنها کسانی هستند که «ای ایران» را ساختند اما ما اینها را نمی‌دانیم و این نام‌ها و این تاریخ در جار و جنجال گم می‌شود.

حدادی می‌گوید: دیگر هم نمی‌شود هویت تهران را بازیابی کرد، زیرا حضور فضای مجازی و نسل بی‌مطالعه‌ای که برایش خیلی چیزها مهم نیستند پر رنگ است.

او از جوانان می‌پرسد: مگر مهم است که هر کوچه چه داستانی دارد؟

این استاد دانشگاه از به دست آوردن دوباره هویت تهران ناامید است و می‌گوید: بسیاری از بناها و آثار تاریخی تهران با همین نگاه از بین رفته‌اند.

" ما بخش اعظم هویت تاریخی تهران را از این شهر گرفته‌ایم. "

#روز_تهران

🆔 @Tehraan360

🎉 ۱۴ مهر روز تهران

🔰 براساس گفته مورخين ٢٣۴ سال قبل، آقامحمدخان قاجار، روز يكشنبه ۱۱ جمادي‌الثاني ۱۱۶۴ خورشیدی همزمان با عيد نوروز در كاخ گلستان تاج سلطنت ايران را بر سر گذاشت و تهران را به عنوان پايتخت كشور معرفي كرد.
🔹گرچه آن روزها، وي حتي تصورش را هم نمي‌كرد كه اين تصميم، روزي كلانشهري را به وجود آورد كه بيش از ١٢ ميليون نفر را در خود جای دهد.
🔸شواهد تاریخی نشان می‌دهد ۱۱۱ سال پیش در ۱۴ مهرماه سال ۱۲۸۶ هجری شمسی در اولین دوره مجلس شورای ملی که بعد از مشروطیت تشکیل شده بود، از شهر تهران به عنوان دارالخلافه نام برده می‌شود و برای اولین بار شهر تهران به صورت قانونی به عنوان پایتخت معرفی می‌شود.

🎧 #بشنویم: صحبت‌های مسعود میر از تهران، پایتخت ۲۳۵ ساله

#روز_تهران
#هفته_تهران

📱 ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید. 👇
اینستاگرام | سروش | جدول پخش | رادیو نما

🆔 @Tehraan360

🎉 ۱۴ مهر روز تهران مبارک

🔰 براساس گفته مورخين ٢٣۴ سال قبل، آقامحمدخان قاجار، روز يكشنبه ۱۱ جمادي‌الثاني ۱۱۶۴ خورشیدی همزمان با عيد نوروز در كاخ گلستان تاج سلطنت ايران را بر سر گذاشت و تهران را به عنوان پايتخت كشور معرفي كرد.
🔹گرچه آن روزها، وي حتي تصورش را هم نمي‌كرد كه اين تصميم، روزي كلانشهري را به وجود آورد كه بيش از ١٢ ميليون نفر را در خود جای دهد.
🔸شواهد تاریخی نشان می‌دهد ۱۱۱ سال پیش در ۱۴ مهرماه سال ۱۲۸۶ هجری شمسی در اولین دوره مجلس شورای ملی که بعد از مشروطیت تشکیل شده بود، از شهر تهران به عنوان دارالخلافه نام برده می‌شود و برای اولین بار شهر تهران به صورت قانونی به عنوان پایتخت معرفی می‌شود.

🎧 #بشنویم: صحبت‌های مسعود میر از تهران، پایتخت ۲۳۵ ساله

#روز_تهران
#هفته_تهران

📱 ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید. 👇
اینستاگرام | سروش | جدول پخش | رادیو نما

🆔 @Tehraan360

♦️ مشروطه‌ای که تهران را پایتخت کرد

🔹 «پایتخت ایران، تهران است.» این جمله‌ای است که در قانون مشروطیت آمده و درتاریخ ۱۴ مهر ۱۲۸۶ به امضای محمدعلی شاه رسیده است.

🔸 با تصویب قانون مشروطیت، کلمه دارالخلافه جای خود را به پایتخت می‌دهد و ما تهرانی‌ها ۱۴ مهر را روز تهران می‌نامیم چرا که درهمین تاریخ تصویب شد که تهران پایتخت ایران است.

🔹 پیش از این، تهران دارالخلافه‌ ایران نامیده می‌شد. دارالخلافه‌ای که یادگار دوره ناصری است.
در نخستین شماره روزنامه وقایع اتفاقیه در پنجم ربیع الثانی ۱۲۶۷ قمری، ستونی به نام «اخبار دارالخلافه طهران» راه افتاد.

🔸 پایه گذار طرح جامع تهران به تعبیر امروزی امیرکبیر بود که از نتایج آن نقشه گسترش تهران با عنوان دارالخلافه ناصری، در دوره وزارت میرزاعیسی وزیر است که به همت نجم الدوله تهیه شد.

🔹 همزمان با تهران دو شهر استانبول و دهلی نیز نام دارالخلافه بر خود نهادند تا اینکه به دستور محمدعلی شاه نام دارخلافه جای خود را به پایتخت داد.

#تهران
#روز_تهران

🆔 @Tehraan360