به‌سوی تمدن نوین اسلامی
328 subscribers
972 photos
122 videos
38 files
1.91K links
مدیر کانال: جواد بهروزفخر
@javad_behruzfakhr
Download Telegram
⭕️#تمدن‌سازی_و_فرهنگ‌آفرینی_قرآن(1)

🔻#قرآن_کتاب_تمدن‌ساز


🔸#پروفسور_مونت_گمری_وات، اسلام شناس، سیره نگار و روحانی والامقام مسیحی مشهور اسکاتلندی، که همدلی بسیاری با اسلام دارد و بر آن است که از این پس خاورشناسان غرب باید همچون محققان و مؤمنان مسلمان، قرآن را نه « کتاب محمد» بلکه #کلام_الله و وحیانی اصیل بشمردند، در مقدمه #تاریخ_قرآن خود آورده است:

🔸... نادرند کتاب‌هایی که تأثیر/ نفوذ ژرف‌تر و گسترده‌تری از #قرآن بر روح و روان بشر باقی گذاشته باشند.(1)
سابقه #قرآن_کریم با وجود قدمت چهارده قرنی آن، حتی گاه از نصف سابقه و قدمت کتب مقدسی چون اوپانیشادها و متون مقدس بودایی به پالی و سانسکریت و اوستای آیین ایرانی زرتشت کمتر است، نزدیک به یک هزاره از عهد عتیق ( تورات و 34 سفر/ کتاب دیگر) آیین یهود «جوان تر» است و از عهد جدید (اناجیل اربعه و 23 رساله دیگر) حدوداً پانصد سال جدیدتر است. با این حال تأثیر #تمدن_ساز_و_فرهنگ_آفرین آن، یا به اندازه هر یک از این کتب مقدس- که نمونه وار یاد شده- است یا نظر به گستره نفوذش در حیات اجتماعی و فردی مسلمان‌ها، فراتر از آنها است.
—------------------------------------------—
🔻#پی‌نوشت‌ها :
1. درآمدی بر تاریخ قرآن، نوشته ریچارد بل. بازنگری و بازنگاری و مونتگمری وات، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی. قم، مرکز ترجمه قرآن به زبان های خارجی، 1382، پیشگفتار مترجم, ص 13.

🔻#منبع: سایت راسخون

🆔 @behruzfakhr
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
⭕️#تمدن‌سازی_و_فرهنگ‌آفرینی_قرآن(2)

🔻#قرآن_کتاب_تمدن‌ساز

🔸هیچ یک از #تمدن‌های_بزرگ_بشری از جمله یونانی، مصری، هندی، چینی، ایرانی و غربی همچون #اسلام_و_تمدن_اسلامی عمیقاً بر مدار و محور #یک_کتاب ( البته مقدس و اسمانی و وحیانی) سامان نیافته است و تا این حد به فرهنگ (های) پیوسته با تمدنش، این چنین روایت های چند گانه و چند گونه پربار، ژرف و شگرف نبخشیده است؛ بی‌آنکه اهمیت، فرآورد و دستاورد فرهنگ‌های دیگر به ویژه تمدن غربی را دست کم بگیریم که به مدد علم و فناوری‌ای که بخش مهمی از آن را از سایر تمدن‌ها و فرهنگ‌ها ( از جمله از تمدن یونانی، اسلامی و ایرانی- اسلامی) گرفته است و امروزه #تمدن_و_فرهنگ_غربی از پنج قرن پیش تاکنون گرایش عرفی و صورت دنیوی ( سکولار) یافته است، اما روایت های چند گانه پربار فرهنگ اسلامی، بیش از یک قرن نیست که بعضی گرایش‌های عرفی را، آن هم عمدتاً از فرهنگ غرب یا تحت تأثیر الگوهای فرهنگی غربی، اقتباس کرده‌اند.

🔸در یک کلمه، #فرهنگ_دینی، در جوامع شرقی اسلامی، بیشتر در عرصه #حیات_اجتماعی و فردی زنده و پویاست تا در جوامع غربی، یا شرق دور. حتی بعضی از کشورهای اسلامی قرآن کریم را رسماً در حکم قانون اساسی کشور و کشورداری خود گرفته‌اند.

🔸#قرآن_سرچشمه_فیاض_فرهنگ_آفرینی است. ما مجموعه‌ای از معارف مهم به نام #علوم_اسلامی ( عقلی و نقلی) داریم و تا آنجا که نگارنده اطلاع دارد، علوم یهودی و علوم مسیحی که قرینه علوم اسلامی در دین توحیدی دیگر باشد، به این وسعت و عمق نیست. البته دین پژوهی/ فقه ( Jurisprudence) و علم کلام در آن ادیان هم تحت تأثیر عهدین رشد و شکوفایی داشته است، اما مثلاً تاریخ و تاریخ نگاری را در نظر بگیرید. تاریخ نگاری در #جهان_اسلام از اشارات و مضامین تاریخی (نه فقط قصص، که گاه به ادبیات و هنر نزدیک تر است تا تاریخ) #قرآن درباره ادیان و انبیای سلف و نیز سیره نبوی اشارات صریح فراوان به زندگی و حتی زندگی خانوادگی و روزانه #حضرت_پیامبر(ص) غزواتی چون بدر، احد، احزاب ( خندق)، تبوک، فتح مکه، نبرد ایرانیان و رومیان، و نبرد مسلمانان با رومیان، اشاره به کار و کردار بسیاری از یاران و خویشان حضرت حتمی مرتبت- بیش از همه #حضرت_علی( ع) و سپس آل عبا= پنج تن ( در آیه تطهیر، سوره احزاب، 33) و سایر #خلفا_و_صحابه، اشاره به ظهور و سقوط امم پیشین و « تمدن‌های» گذشته، همچون قوم عاد، ثمود، سبأ، یمن، یهودیان باستان (بنی اسرائیل)، یهودیان ساکن مدینه، و بسی سخن‌ها در باب اعراب (عرب های بادیه نشین) و دوره جاهلیت و فرهنگ و سنن نیک (چون حج، جوار و ذمه) و بدعت‌های بد آن به میان آمده و احکام امضایی در بر دارد.

🔸آری، #قرآن_کریم با آنکه نه کتاب تاریخ است، نه قصص، با اشاراتی که بخشی از آنها یاد شد، و با اشارات پوشیده، معروف به اسباب النزول یا شأن نزول، منبعی بسیار مهم است برای بررسی‌های تاریخی اقوام پیشین، قوم عرب و #پیامبر_اسلام، صحابه، بسیاری از رویدادهای مهم مانند صلح حدیبیه ( که حاصل بیعت رضوان بود)، بیان رویدادهایی چون هجرت، آشتی دو قوم اوس و خزرج، یاری اهالی مدینه (=انصار) به #مسلمانان مهاجر، پیمان برادری بستن میان مسلمانان، و ده‌ها #رویداد_تاریخی_و_تاریخ_ساز دیگر.

🔸در اینجا به این نکته توجه می‌دهیم که #تاریخ_و_تاریخ‌نگاری، مگر تا حدودی #سیره_نبوی، جزو #علوم_اسلامی به معنی اخص، مانند فقه، حدیث، و کلام نیست(1) و ابتکار و پیشرفت #تاریخ_نگاری_اسلامی که البته از علوم حدیث هم بهره ور شده است، تاریخ پژوهان امروز جهان را به اعجاب آورده است؛ به ویژه آنکه حتی در #قرآن_کریم، مبانی علم فلسفه تاریخ هم آمده است.(2)
—------------------------------------------—
🔻#پی‌نوشت‌ها :
1. قرآن شناخت، مباحثی در فرهنگ آفرینی قرآن. نوشته بهاء الدین خرمشاهی، چاپ پنجم، تهران، شرح نو، 1379، صص 21-22 . "History and the Quran" by Timonthy P. Harrison in EQ

2. « تاریخ/ تاریخ نگاری». [ در یازده بخش با نویسندگان متعدد] در: دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، 1380، ج6 ( ت- تربت جام). صص 95-185.

🔻#منبع: سایت راسخون

🆔 @behruzfakhr
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
💢اعتدال حاصل رفع نیازهای ضروری جامعه، و تمدن، زاییده‌ی این فرایند است

#دکتر_شریف_لک‌زایی
#قرآن_کتاب_تمدن‌ساز
#تفسیر_امام_موسی‌صدر

📌به گزارش ایکنا، پانزدهمین جلسه تفسیر قرآن امام موسی صدر با ارائه #شریف_لک‌زایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، یک‌شنبه‌ ۲۱ اردیبهشت‌ماه، به صورت مجازی برگزار شد و یکی از موضوعات مطرح شده در این جلسه بررسی نگاه تفسیری امام موسی صدر درباره مسئله درس‌های واقعه حنین برای مسلمانان بود که در ادامه متن آن را می‌خوانید؛

🔸یکی مباحثی که در این جلسه مطرح می‌کنیم، مباحث تفسیری امام موسی صدر در مورد واقعه حنین است، اما قبل از این بحث باید دو نکته را یادآوری کنم؛ یکی بحث خمس است که بیان شد در این بحث، امام موسی صدر وارد بحث فقهی نشده است و به بحث فلسفه خمس، چرایی و ضرورت و دلایل پرداخت خمس پرداخته است. در حقیقت امام موسی صدر به مباحث فلسفه احکام توجه دارد و در بحث حلال و حرام نیز فلسفه این دو مطرح شده است.

🔻قرآن کتاب تمدنساز است

نکته دیگر در بحث تمدن است. مباحث امام موسی صدر را از منظر تمدن می‌توانیم مرور کنیم. همه بحث‌های ایشان همراه با نگاهی تمدنی است و در همین مباحث نیز تأکید شد که قرآن خودش تمدنساز است، زیرا قرآن کلام خداست و ما که آن را قرائت می‌کنیم، مخاطب فعلی کلام خدا هستیم و فهم ما می‌تواند متفاوت از فهم گذشتگان باشد.
نکته متفاوتی که در این جلسه بحث می‌کنیم، این است که در برخی از برداشت‌ها از تمدن این نکته مورد تأکید است که تمدن پاسخ به نیازهای انسانی است. تمدن به نوعی پاسخ به نیازهای ضروری انسان تلقی می‌شود. در مورد مباحثی که در باب حیات و ممات امت‌ها ذکر شد، تعبیر مهمی را امام داشتند که مرگ و زندگی تمدن‌ها به چیست و فرمودند اگر به ضروریات زندگی و عناصر تشکیل‌دهنده جوامع توجه کنید، حیات این تمدن و جوامع تداوم می‌یابد و اگر به این نیازها توجه نکنید، باعث فروپاشی جامعه می‌شود.

🔻تمدن با رفع نیازهای ضروری انسان حاصل می‌شود

تعبیری که در حوزه جامعه‌شناسی نسبت به تعریف تمدن می‌شود، با چیزی که امام موسی صدر می‌گوید تطبیق دارد. ایشان به نوعی تأکید می‌کند که این نیازها و ضروریات زندگی انسانی باید تأمین شود و حوزه‌هایی که لازم است این ضروریات برطرف شود را مطرح می‌کند که یکی از آنها باورها و عقاید است. یکی دیگر از آنها هم مباحث اخلاقی است. ایشان کاملاً به این بحث می‌پردازد و آسیب‌شناسی می‌کند. همچنین مباحث اقتصادی را نیز اشاره می‌کند که در بحث خمس به این نکته اشاره شد که جامعه باید در همه این حوزه‌ها به یک اعتدالی برسد و چون در این اعتدال ضروریات هم تأمین می‌شود، موجب می‌شود که جامعه به سمت تمدن حرکت کند.

🔹متن کامل در لینک زیر👇
https://b2n.ir/090384


@tamadone_novine_islami
-------------------------------------