#واژگان #هم_نويسه (٤٩) #حكم

@parsi_shekar_ast



⭕️حُكم( به ضم اول و سكون دوم): فرمان، رأي محكمه يا داور

⭕️حَكَم( به فتح اول و دوم): داور

⭕️حِكَم( به كسر اول و فتح دوم): جمع حكمت، پندها و اندرزها، سخنان حميمانه


#پارسی #شكر #پارسی_شكر_است #غلط_ننويسيم #ابوالحسن_نجفي

سؤال پرسيدن/ سؤال كردن

بكارگيري تركيب "سؤال پرسيدن" به جاي "سؤال كردن"، نادرست است.
سؤال به معناي پرسش است و "سؤال پرسيدن" در حقيقت به معناي "پرسش پرسيدن" و در نتيجه تركيبي نادرست است.

نادرست: " مي خواهم از شما سؤالي بپرسم."❌
درست: "مي خواهم از شما سؤالي بكنم."✅
درست: "مي خواهم از شما چيزي بپرسم."✅

#سؤال_كردن
#پرسيدن
#ابوالحسن_نجفي
#غلط_ننويسيم

@parsi_shekar_ast

@parsi_shekar_ast

بين موصوف و صفت يا مضاف و مصافٌ اليه نمي توان از" ـه " يِ آخـر استفاده كرد، بلكه فقط و فقط بايد از " كـسره يا نقـش نمايِ اضافه" استفاده كرد.

دلِ من (درست) ✅
دله من (نادرست) ❌

لباسه سفيد (نادرست) ❌
لباسِ سفيد (درست) ✅

بخاطـرِ تو (درست) ✅
بخاطره تو (نادرست) ❌

سالِ بلوا (درست) ✅
ساله بلوا (نادرست) ❌

نكاتِ مهمِ كتابِ فيزيكِ من (درست) ✅
نكاته مهمه كتابه فيزيكه من (نادرست) ❌

✳️در واژه هاي مختوم به "ا"، "و"، "ه" ، در حالت موصوف يا مضاف، صامتِ ميانجي "ي" به آخر واژه اضافه مي شود:

خانه يِ سبز
كالايِ گران قيمت
اتويِ داغ


#ابوالحسن_نجفي
#غلط_ننويسيم
#پارسي
#شكر
#پارسي_شكر_است
@parsi_shekar_ast

@parsi_shekar_ast
آزمایشات/ آزمايش ها

واژه ي "آزمايش" فارسي است و جمع بستن آن به "ات" عربی خلاف قاعده است. به جای آن باید گفت آزمایش ها.

(درست): آزمايش ها ✅
(نادرست): آزمايشات ❌



#آزمايش
#آزمايشات
#آزمايش_ها
#ابوالحسن_نجفي
#غلط_ننويسيم
#پارسي
#شكر
#پارسي_شكر_است
@parsi_shekar_ast

خدمتگزار/خدمتگذار

"گزاردن" يعني "به جا آوردن، انجام دادن" و "خدمتگزار" يعني " كسي كه خدمت انجام مي دهد" و با " خدمتكار" برابر است. نوشتن اين واژه با "ذ" و به شكل "خدمتگذار" غلط است.

درست: خدمتگزار ✅
نادرست: خدمتگذار ❌

#خدمتگزار #خدمتگذار #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

اِشكال
@parsi_shekar_ast

اين واژه عربي است و بنابراين با "ك" نوشته مي شود و نه با "گ".نوشتن و تلفظ آن به صورت "اشگال" غلط است.

درست: اشكال ✅
نادرست: اشگال ❌




#اشكال #اشگال #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است


@parsi_shekar_ast

اِعلام/اِعلان

@parsi_shekar_ast
"اِعلام"، به كسر اول، به معناي "آگاه كردن" و "خبر دادن" است. و با فعل "كردن" و "دادن" به كار مي رود.

"اِعلان" به كسر اول، به معناي "علني كردن" و "آشكار كردن" و "فاش كردن" است و با فعل " كردن" به كار مي رود.

اعلام و اعلان جنگ هر دو را مي توان به كار برد، فقط تفاوت معنايي دارند:
اعلام جنگ يعني اطلاع دادن حالت جنگ
اعلان جنگ يعني آشكار و علني كردن حالت جنگ



#اعلام #اعلان #جنگ #اعلام_جنگ #اعلان_جنگ #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

استفاده كردن/ استفاده بردن

@parsi_shekar_ast

اين كلمه را بايد با فعل " كردن" به كار برد و نه "بردن"
فعل بردن را مي توان در تركيبات "فايده بردن"، "سود بردن"، و "بهره بردن" به كار برد كه به معناي استفاده كردن هستند.



#استفاده #استفاده_كردن #استفاده_بردن #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

نقطه نظر

@parsi_shekar_ast

اين تركيب ترجمه ي لفظ به لفظ point de vue فرانسوي يا point of view انگليسي است، در فارسي بي معني است. از فارسي قديم "نظرگاه" و فارسي امروزي "ديدگاه" را مي توان به همين معني مورد استفاده قرار داد.
حتي مي توان "نقطه را حدف كرد و "نظر" را تنها به كار برد.

درست: نظر من اين است ✅
نادرست: نقطه نظر من اين است. ❌


از نظرگاه است اي مغز وجود
اختـلاف مُسـلِم و گـَبر و يهـود
#مثنوي_مولوي


#نقطه_نظر #نظر #ديدگاه #نظرگاه #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است


@parsi_shekar_ast

مذكور/ مزبور

@parsi_shekar_ast

هر دو كلمه درست و تقريباً به يك معني هستند. "مذكور" به معناي "ذكر شده" و "مزبور" به معناي "نوشته شده"، صفت كسي يا چيزي است كه قبلاً از او يا از آن ياد شده است.

در نوشتار مي توان هم از "مذكور" و هم از "مزبور" استفاده كرد ولي در گفتار نمي توان "مزبور" را به كار برد.


در نوشتار:
درست: شخص مذكور/ شخص مزبور ✅

در گفتار:
درست: شخص مذكور✅
نادرست: شخص مزبور❌





#مذكور #مزبور #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

اثاث/ اساس

@parsi_shekar_ast

"اثاث" به معناي "لوازم خانه" است، اما "اساس" به معناي "پِي، پايه، بنياد" است.
بنابراين "اسباب و اثاث خانه" را نبايد به شكل "اسباب و اساس" نوشت.

درست: اسباب و اثاث/ اثاثيه ي خانه ✅
نادرست: اسباب و اساس خانه ❌


#اساس #اثاث #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

افراط/تفريط
@parsi_shekar_ast

اين دو واژه متضادند نه مترادف.
"افراط" يعني زياده روي كردن در انجام كاري و برعكس "تفريط" يعني كوتاهي كردن در انجام كاري.

اگر كسي بيش از اشتهايش غذا بخورد، مي گويند: "در خوردن افراط مي كند." ولي اگر كم تر از نياز تنش بخورد، بايد گفت: " در خوردن تفريط مي كند."

اصطلاح متداولِ "از افراط به تفريط افتادن(غلتيدن)" يعني رعايت نكردن جانب اعتدال و ميانه روي


#افراط #تفريط #زياده_روي #كوتاهي #اعتدال #ميانه #افتادن #غلتيدن #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

حياط/ حيات
@parsi_shekar_ast


اين دو واژه را نبايد با هم اشتباه كرد.
"حيات" به معناي "زندگي" است و "حياط" به معناي "فضاي سرگشوده ي درون خانه كه اطرافش ديوار يا اتاق است".

واژه ي "ِحياط" به كسر اول، در عربي به معناي "ديوارها"ست و "حَياط" در فارسي، از همين واژه با تصرف در معني و تلفظ گرفته شده است.

#حياط #حيات #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

باسمه تعالي/ بسمه تعالي

@parsi_shekar_ast

إملاي اين تركيب به صورت "باسمه تعالي" درست است.


باسمه تعالي ✅
بسمه تعالي ❌


#باسمه_تعالي #بسمه_تعالي #تركيب #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است


@parsi_shekar_ast

دوم

@parsi_shekar_ast

در تداول معمولا این واژه را دوّم، یعنی به تشدید حرف "و" ، ادا می کنند، ولی تلفظ صحیح آن بدون تشدید است.

دوم: ✅

دوّم: ❌


#دوم #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است


@parsi_shekar_ast

دوم/دوماً

@parsi_shekar_ast

دوم واژه ي فارسی است و ترکیب آن با تنوین قیدساز عربی جایز نیست.
این واژه خود می تواند در مقام قید به کار رود و نیاز به تنوین ندارد.

دوم: ✅

دوماً: ❌




#دوم #دوماً #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است


@parsi_shekar_ast

گاهاً

@parsi_shekar_ast

"گاه" واژه اي فارسي است و تركيب آن با تنوين صفت ساز عربي جايز نيست.
به جاي آن بايد از "احياناً"، "گاه"، و "گاهي" استفاده كرد.


گاه، گاهي، احياناً ✅

گاهاً ❌


#گاه #گاهاً #گاهي #احياناً #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

يقه/ يخه

@parsi_shekar_ast


در تركي به معناي "گريبان" و هر دو صورت صحيح است و هم در نوشتار هم گفتار مي توان هر دو را به كار برد.

يقه: ✅
يخه: ✅

#يقه #يخه #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

دستورها/ دستورات

@parsi_shekar_ast

واژه ي "دستور" فارسی و جمع آن "دستورها"ست.

معرّب این کلمه "دُستور"، به ضم اول، و جمع آن "دساتیر" است.
بنابراین "دستورات" در عربی نامستعمل و در فارسی نادرست است و از استعمال آن باید پرهیز کرد.

دستورها: ✅
دستورات: ❌


#دستور #دستورها #دستورات #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

ضرب و شتم/ ضرب و جرح

@parsi_shekar_ast

"ضرب و جرح" به عمل کسی گفته مي شود که به دیگری ضربه یا ضربه هایی وارد کند چنانچه منجر به زخمی شدن او شود.
امروزه، به خصوص در رادیو و تلویزیون و مطبوعات، به اين عمل به غلط "ضرب و شتم" می گویند.
اصطلاح صحیح در این مورد ضرب و جرح است و نه ضرب و شتم، زیرا شتم به معنای "دشنام دادن" است و جرح به معنای "زخمی کردن".

ضرب و شتم: ضربه زدن و دُشنام دادن
ضرب و جرح: ضربه زدن و زخمي كردن


#ضرب_و_شتم #ضرب_و_جرح #شتم #جرح #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast

قَرابت/ قُربت/ قُرب
@parsi_shekar_ast

قَرابت به معنای "نزدیکی از نظر خویشاوندي" است.

خویشان پیغمبر (ص)، یپغمبر را دیدند. بر لب آن حوض نشسته بر خاک، دانستند که او را از طایف بیرون کرده و برانده اند. ایشان را دل بسوخت از جهت قرابت و رحم
#تاریخنامه_طبری

قُربت به معنای "نزدیکی از نظر محبوبیت" است.

مردم عاقل بدانند که بر قربت پادشاهان و دوستی ایشان اعتماد ننمایند
#فرج_بعد_از_شدت

قُرب در اغلب موارد به معنای "نزدیکی از نظر مکان" است. (در مقابل بُعد)

در راه عشق مرحله ي قرب و بُعد نیست
می بینمت عیان و دعا می فرستمت
#حافظ


#قرابت #قربت #قرب #ابوالحسن_نجفي #غلط_ننويسيم #پارسي #شكر #پارسي_شكر_است

@parsi_shekar_ast