آکادمی وفاق؛ رویکردهای جامعه شناختی؛
1.51K subscribers
772 photos
207 videos
119 files
1.36K links
محمد حسن علایی
دکترای جامعه شناسی نظری فرهنگی
مولف کتاب "گفتمان وفاق؛ ارمغان دو دهه زیست آکادمیک" و "شریعتي و تفکر معنوی در روزگار سیطره‌ی نیست‌انگاری"
ارتباط با مدیر کانال
@Dr_Mh_Alaei

صفحه اینستاگرام:
http://www.instagram.com/dr.alaei.sociology
Download Telegram
♦️وقتی محدثی لب به تحسین می گشاید!

پی‌نوشت برای یادداشت اخیر دکتر حسن محدثی در باب دکتر سیدجواد میری!
https://t.me/NewHasanMohaddesi/9419

دکتر محمدحسن علایی
(جامعه‌شناس)

دکتر محدثی را از سال ۹۶ پیگیر هستم از بس بر رصد فعالیت های ایشان همت گماشته ام که سوتفاهماتی را دامن زده است؛ اما معتقدم هر جامعه‌شناسی که به اتکا توانمندی‌های خویش در حوزه ی عمومی فعال است باید حداقل مورد توجه سایر همکارانش واقع گردد. و امروز توجه محدثی به میری نیز از همین دست است‌. جالب تر اینکه من ندیدم جناب محدثی نازنین پیشتر در خصوص سایر جامعه‌شناسان ایرانی و یا حتی سایر علمای علوم انسانی و اجتماعی چنین زبان به تحسین بگشاید.

همین را نیز باید به فال نیک گرفت و آن را شروعی برای فصل جدید فعالیت های انتقادی ایشان قلمداد کرد باشد که سنت گفتگوهای انتقادی در کشور ما جای خود را میان اهل نظر و دانشگاهیان باز کند‌‌.

ضمنا به این دوست و استاد فرهیخته پیشنهاد می کنم در خصوص تعدیل آرای خویش در خصوص سایر اندیشمندان ایرانی از فردید و داوری و شریعتی گرفته تا عبدالکریمی و مهرآیین و ... و حتی بنده که در مقام دانشجویی هستم نیز مبادرت ورزد. دکتر میری نیز بلاشک از سرمایه های ملی و از جامعه شناسان ایرانی در کلاس جهانی است که بنده نیز به تاسی از دکتر محدثی به ایشان تبریک می گویم و به جهت شناخت بیشتری که از ایشان دارم وی را از شائبه هایی که در خصوص او در صفحات مجازی وجود دارد مبرا می دانم. با آرزوی توفیق برای این دو استاد، دوست و همکار عزیزم.
🔻کانال تلگرام بیژن عبدالکریمی برگزار میکند🔻

✍️🏻 گزارشی از نشست هم اندیشی برخی از اساتید دانشگاه با وزیر کشور در خصوص مسائل جاری ایران

#بیژن_عبدالکریمی
#احمد_وحیدی

۱۱ مهرماه ۱۴۰۲
شه‌شنبه شب
ساعت ۲۱:۰۰
به وقت ایران

#پخش_زنده

لینک کانال تلگرام :

@bijanabdolkarimi
پاسخی به یک پرسش؛ از یک مخاطب عزیز!

دکترمحمدحسن علایی

۹ مهر ۱۴۰۲

دوستی از بنده پرسشی کرده است که ترجیح می دهم پاسخ آن را به طرز عمومی در کانال آکادمی وفاق منتشر سازم چرا که پرسش ایشان ممکن است برای تعداد بیشتری از دوستان آکادمی نیز مطرح باشد ابتدا سوال را به اشتراک می گذارم و ذیل آن به اجمال پاسخ خویش را می آورم:

سلام،عرض ادب خدمت دکتر علایی بزرگوار
بنده ... هستم‌ از استان اردبیل ،از اینکه روشنفکری در سطح شما در استان ما هست بسیار باعث افتخار و مسرت است .سوالی داشتم اگر جسارت و امکان باشد لطفا راهنمایی بکنید.
آنچه از نوشته ها و سخنرانی های شما وجود دارد و در حد وسع خود متوجه اش هستم ،اینه که نگاه شما به مسائل و مشکلات و بحران های جامعه ایرانی بیشتر ذیل دکترین شریعتی و فردید و عبدالکریمی و میری است میخواستم بپرسم چرا این افراد؟


دوست بسیار نازنینم!

فارغ از امتنان قلبی از ابراز لطف صمیمانه و قدرشناسانه ی شما که نشان از بلندنظری و همت عالی شما و البته حکایت از پیگیری های مداوم شما دارد در پاسخ باید به عرض برسانم که

اولا این ما نیستیم که به نحو من عندی و به طرز کاملا ارادی به سراغ مطالعه ی پدیدارها می رویم بل ای بسا قضیه برعکس است این شرایط از پیش داده شده و رویدادگی‌های هستی اجتماعی ماست که متعلق اندیشه ی ما قرار می گیرد و ای بسا به قول شما "مسائل و مشکلات و بحران های جامعه ایرانی" هست که دانش‌جویی چون من را به خویش فرا خوانده است که در آن به تأمل و اندیشه همت بگمارم. و چون این مسائل و بنیان های آن چندین دهه و ای بسا چند سده ای هست که گریبان‌گیر ماست برای هر اهل نظری تأمل برانگیز و محل اندیشه بوده است.

ثانیا شخصیت هایی که بر شمرده اید و نگاه بنده را نیز در ذیل دکترین ایشان صورت‌بندی فرموده اید و از چرائی آن پرسیده اید افرادی بوده و هستند که در خصوص مسائل جامعه ایرانی چشم اندازهای قابل اعتنایی در اختیار گذاشته اند که بنده نیز خرسند می شوم که خود را در نسل خویش در عداد ایشان قلمداد کنم. پرداخت محتوایی به اشتراکات و اتصالات منظومه ی فکری ایشان از حوصله ی این جستار خارج است اما به همین میزان اکتفا می کنم که جمله ی این بزرگان و بزرگواران کوشیده اند موقف و ایستادن گاه خویش را در صورت‌بندی پروبلماتیک ایران به قدر وسع استحکام بخشند و به زعم نگارنده هر کدام توفیقاتی هم داشته اند.

و ثالثا تفکر در سایه ی تفکر ممکن است؛ هیچ کس از مادر متفکر نمی زاید؛ تفکر داد وجود است و توفیق می خواهد؛ و البته ناگزیر از تحول است در گذر زمان، از دوره ای به دوره ای دیگر و از نسلی به نسلی دیگر، از یک افق معنایی به افق معنایی دیگر... و البته به قول بزرگی قدری هم مثل ریختن تاس است هیچ کس نمی تواند به همه ی پیامدهای اندیشه خویش وقوف یابد. به هر حال بسیار از بذل توجه شما سپاسگزارم.
سبکهای زندگی متکثر شده، و فرهنگ ایرانی نیز مستعد دیگرپذیری، حاکمان اما اصرار بر یک‌جور زندگی دولت خواسته
در اینجا:
https://farasatkhah.blogsky.com/1402/07/07/post-966/%d8%b3%d8%a8%da%a9%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c-%d9%85%d8%aa%da%a9%d8%ab%d8%b1-%d8%b4%d8%af%d9%87%d8%8c-%d9%88-%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%86%db%8c%d8%b2-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d8%b9%d8%af-%d8%af%db%8c%da%af%d8%b1%d9%be%d8%b0%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%8c-%d8%ad%d8%a7%da%a9%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%85%d8%a7-%d8%a7%d8%b5%d8%b1%d8%a7%d8%b1-%d8%a8%d8%b1-%db%8c%da%a9%e2%80%8c%d8%ac%d9%88%d8%b1-%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d9%87
ابعاد مهاجرت در ایران امروز؛ تبعات و راهکارها
(متن کامل گفتگو در وبلاگ فراستخواه)
سیستم‌های ما نخبگان، جوانان، زنان و مردان ایرانی را دفع می‌کنند.
یک علتش این است که حکمرانی ما کثرت‌گرا نیست؛
در حالی که جامعه ایران به طور طبیعی کثرتمند شده است.
♦️سطح معقول و مقبول طرح مسائل جامعه شناختی در مرکز، در شهرستان‌ها محدود می شود!

دکترمحمدحسن علایی

(جامعه شناس)

جامعه شناسی مرکز و پیرامون، تنها به توسعه نامتوازن در بعد سخت‌افزاری و اقتصادی آن محدود نمی گردد؛ باید دید چه عوامل پنهان و پیدایی بر دامنه ی محدود و حتی در مواردی مسدود امکان طرح مسائل جامعه شناختی در شهرستان ها که نسبت به مرکز موقعیت پیرامونی دارد نقش آفرینی می کنند.

به نظر می رسد نوعی فرافکنی و محافظه‌کاری در مسئولین محلی و پیرامونی قابل تشخیص است که حاضر نیستند خطر طرح مسائل به روز و نوآورانه و طرح علمی مسائل و آسیب های اجتماعی را بپذیرند و به جای ریسک‌پذیری ،همان میزان از سطح معقول و مقبول طرح مسائل جامعه شناختی در مرکز، تا نوبت به شهرستان‌ها می رسد محدودتر و تنگ‌تر می شود.

این در حالی هست که برای صورتبندی مسائل محلی ای بسا کارشناسان بومی که تجربه ی زیسته ای از مسائل منطقه به نحو ملموس و انضمامی‌تر دارند برای بیان و بازنمایی مسائل منطقه‌ای طبیعتا از صلاحیت و اهلیت به مراتب بیشتری برخوردار هستند.

نگارنده به عنوان مولف کتاب گفتمان وفاق علی رغم دعوت بی وقفه ی گروه ها و گرایشات مختلف جامعه به حفظ وحدت و همبستگی ذیل گفتمان وفاق و تاکید بر ارتقای سطح همگرایی ها به جای دامن زدن به واگرایی ها و شکاف های اجتماعی با تاسف باید ابراز کنم نه تنها استقبال شایسته ای از سوی برخی مسئولین منطقه برای شنیدن سخنان کارشناسان هم‌استانی وجود ندارد بلکه در عوض نوعی حجیت بی دلیل نسبت به کارشناسان مرکز نشین نیز در نظر گرفته می شود که به هیج وجه مبنای منطقی و حتی کارکردی ندارد.

امید است با اصلاح و تغییر رویکردهای اهل رسانه، مسئولین مربوطه نیز به این امر خطیر تفطن یافته، مقدمات مشارکت بیشتر اهل نظر را در پیشبرد اهداف فرهنگی و اجتماعی منطقه بیش از پیش فراهم سازند.
♦️درباره‌ی معنای زندگی!

محمدحسن علایی

۱۲ مهر ۱۴۰۲

🔸️سخن از معنای زندگی که می شود؛ با خود می اندیشیم اگر معنایی برای زندگی خویش می یابیم؛ آیا می توانیم آن را به دیگران توضیح دهیم؛ آیا می توانیم با دیگران در آن معنا شریک باشیم؛

🔸️آیا می توان ادعا کرد معنای زندگی برای ما ایرانیان دارای عناصر اشتراکی بسیاری هست که با معنای زندگی برای اروپائیان تفاوت های خاص خودش را دارد؟ اساسا چه چیزی "ما" را ممکن می سازد؛ آیا می توان از "ما" انسان ها سخن گفت؟!

🔸️آیا معانی حاکم بر عالمیت پیشا مدرن؛ پس از ظهور مدرنیته و عالمیت جدید هنوز کار می کنند و به زندگی ما معنا می بخشند؟! آیا همه ی آدمیان که امروز در این زمین سکونت دارند به یک اندازه از ادیان و الهیات رویگردان شده اند؛ آیا اگر هم چنان به ادیان باورمندند می توانند معنای زندگی خویش را از ادیان برگیرند؟!

🔸️"مرگ خدا" یعنی چه؟ با این مفهوم چه بر سر اخلاق می آید؟ آیا اخلاق بی متافیزیک و بی بنیاد نمی شود؟ اساسا اخلاق در جهان جدید چه معنایی می تواند داشته باشد؟

🔸️نیچه، کامو، سارتر، هایدگر، ... چه پاسخی درباره ی معنای زندگی ارائه می کنند؟ پست مدرنيته چیست و معنای زندگی در جهان پست‌مدرن چه می تواند باشد!؟

🔸️با مدرنیته به معنای یک رویدادگی عظیم تاریخی از آن خودکننده چه اتفاقی می افتد؟ آیا تاریخ جهانی در حال شکل‌گیری است؟ آیا روشنگری حق داشت همه ی سنن تاریخی پیشامدرن را تاریخ سیاهی و جهالت بنامد؟! آیا ارزش های مدرنیته متحقق شد؟!

🔸️آیا می توان از اخلاقیات جهان شمول سخن گفت؟! آیا هنوز می توان با ایدئولوژی ها به زندگی معنا داد!؟ آیا می توان هنوز به اسطوره ها باور داشت؟! زبان چیست و چگونه در معنای زندگی نقش ایفا می کند؟! افلاطون گرایی، مسیحیت، مارکسیسم... هنوز معنابخش زندگی هستند؟!

🔸️اگر بنا باشد بارها و بارها این زندگی را تجربه کنیم آیا حاضر به پذیرش سرنوشت خود و آری گویی به زندگی هستیم؟! آیا می توانیم همین زندگی را بارها و بارها انتخاب کنیم؟! آیا می توانیم بر علیه هویت های موروثی و تحمیلی عصیان کنیم؟! ....

🔸️معنای زندگی آیا می تواند یک سلسله پرسش بی پاسخ باشد؟! آیا می توان شاعر زندگی خویش شد و ارزش های نو را بنیان گذاشت رابطه هنر و معنای زندگی چه می تواند باشد؟ ...

♦️درباره ی معنای زندگی در آکادمی وفاق بیشتر سخن خواهیم گفت؛
https://www.instagram.com/p/Cx-8y0yOo7R/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==
Audio
درباره‌ی معنای زندگی!

دکتر محمدحسن علایی


۶ مهر ۱۴۰۲
@marzockacademy
@sociologicalperspectives
Forwarded from کاژه
سلام


بنده در حال مطالعه دوباره کتاب«ما و جهان نیچه ای»نوشته دکتر بیژن عبدالکریمی هستم و گویا شما با آثار و اندیشه ایشان آشنا هستید.چند پرسش مطرح می کنم و سپاسگزار خواهم بود اگر پاسخ دهید.

دکتر عبدالکریمی در این کتاب تصویری از جهان تحت عنوان«جهان نیچه ای»به مخاطبان ارائه کرده و به بحران معنا در چنین جهانی پرداخته اند.در فهم ایشان،معنا و داشتن آن یعنی،عدم انکار وجود حقیقتی استعلایی به منزله کانون معنابخش جهان،انسان و زندگی و همچنین معیار درستی یا نادرستی معرفت و عمل آدمی و انکار آن حقیقت را مساوی نیهیلیسم آورده اند که از تبعات آن،همچون مرگ تفکر،اتوپیا،اخلاق و آزادی و سیطره اخلاق بردگان بوده است.

نیچه ای که دکتر عبدالکریمی جهانی را در او یافته،با مرگ خدا که شاید همان کانون معنابخش در سخن دکتر باشد،افقی در برابر انسان قرار می دهد که با آری گفتن به هستی،معنای هستی و لذا معنای زندگی را به عهده گیرد و بندگی واعظان مرگ را که بنام کلیت ها و حقیقت او را در حد حیوانات بارکشی چون شتران که از شکوه بار خود می گویند و در راه بندگی گوی سبقت از یکدیگر می ربایند،رها شود و معنابخش خویش گردد.

دکتر عبدالکریمی چگونه به این نتیجه رسیده اند،که تفکر،اتوپیا،اخلاق و آزادی مرده اند و چگونه آن کانون معنابخش توانسته معیار درستی معرفت و عمل باشد،در جهان پیشا نهیلیستی؟

آیا ضامن حیات اخلاقی ما ایمان به آن کانون است و در فقدان ایمان به آن،حیات ما جنگلی بیش نیست و بدون آن امنیت انتولوژیک و لذا معنا و معیاری برای عمل در جهان نداریم؟


در پایان کتاب گفته اند:«ما در جهانی بی معنا زندگی می کنیم.»و به امر تعیین ناپذیر امید بسته اند.


آیا در حالی که نیچه معنای جهان و زندگی را به انسان بعد از مرگ آن کانون معنابخش می سپارد،دکتر عبدالکریمی می خواهند آن کانون را تحت نام«امر تعیین ناپذیر»و ایمان به آن را به زندگی بازگردانند،چرا که بدون آن،تفکر،اخلاق و آزادی نیز امکان نخواهند داشت؟
Voice 010.m4a
77.4 MB
سخنرانی بیژن عبدالکریمی

ما و جهان نیچه ای

دانشگاه زنجان

۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷


@seyedjavadmiri
Voice 011.m4a
17.3 MB
سخنرانی سید جواد میری

نسبت "ما" و "جهان معاصر"

دانشگاه زنجان

۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷


@seyedjavadmiri
از ایده ی ابر انسان تا مصرف‌کده ی شکم الملوک!

نیچه امیدوار بود انسان پس از رهایی از بار سنگین ادیان، که جملگی اصالت دگر جهانی داشتند با خلق ارزش‌های جدید این جهانی، عالمی دیگر برپا کند و به زندگی آری بگوید...
حالا جوانان ما می روند به شکم الملوک ها تا یاد انسان کوچک نیچه را در خاطرها زنده کنند!، انسانی که خود را در مصرف بی رویه سیری ناپذیرش غرقه ساخته است و سرمست از لذت‌جویی و تمتع، در انظار ظاهر می شود چشمکی می زند و صحنه را ترک می کند...
https://www.instagram.com/p/CyCJUJbuueR/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==
Maghsood final01
@iranepaydar_official
برنامهٔ گفتگومحور مِهستان
ایران به روایت مقصود فراستخواه  


روایت ما از ایران و پاسخ ما به پرسش‌هایی چون
چیستی ایران
چگونگی وضعیت آن
چیستی عوامل مؤثر بر این وضعیت و چگونگی بهبود شرایط آن، عاملی مهم و اساسی در برون رفت ایران از شرایط کنونی و آفرینش آینده‌ای بهتر برای این سرزمین و ساکنانش است.

بر این اساس مجموعهٔ ایران پایدار در تلاش است تا در سلسله برنامه‌هایی، روايت اندیشمندان و کنشگران ایرانی در حوزه‌های گوناگون را بر محور این پرسش‌های بنیادین استخراج نماید. روز پنجشنبه نوزدهم آبان‌ماه در یکی دیگر از برنامه‌های گفتگومحور مِهستان میزبان دکتر «مقصود فراستخواه»، جامعه‌شناس و نویسندهٔ ایرانی بودیم. این برنامه با حضور دکتر مانی کلانی، مسئول بررسی آثار و اندیشه‌های دکتر فراستخواه در مجموعهٔ ايران پایدار برگزار شد.

در بخش پایانی (4:59:00) این فایل می توانید ملاحظه ی دکتر محمدحسن علایی را در خصوص روایت مقصود فراستخواه بشنوید.


#ایران_پایدار
#مهستان
#مقصود_فراستخواه
#مانی_کلانی   

⭕️ ایرانِ پایدار بستری برای ایران‌شناسی و ایران‌شناسی بنیانی برای پایداریِ ایران

https://t.me/iranepaydar_official
پرستش به مستی!

علامه ی همزبان ما علامه طباطبایی در غزلی ماندگار از نحوه ی خاصی از کیش و مسلک سخن می گوید که در آن پرستش به مستی ممکن و میسر می گردد لحظه ای با خود بیاندیشیم که به راستی این چه نوع کیش و آیینی هست که در آن علامه‌ی فرزانه‌ای فتوا می دهد که پرستش به مستی‌ست در کیش مهر...

من در عنفوان جوانی درس قرآن و ادب را از محضر استادی می گرفتم که ارادت بی مثالی به علامه داشت زمانی که در منزل باصفای ایشان پای درس‌های وی تلمذ می کردم مکرر ارجاعاتی به علامه داشت استنادات او در المیزان علامه محدود نمی شد وی از احوال و اشعار علامه نیز نکته‌ها در کار می کرد بیتی از ایشان را زیاد تکرار می کرد:

من خسی بی سر و پایم که به سیل افتادم
او که می رفت مرا هم به دل دریا برد...

حقا باید از علامه بزرگوار که بزرگی چون هانری کربن از فرانسه به محضر او می شتافت و شاگردان بسیاری را نیز پرورش داد به بزرگی یاد کرد و نیز یاد استاد عزیزم به خیر که حقیقتا واسطه ی فیض بود هر چند امروز پس از مواجهه با افق‌های نو واجد برخی رویکردهای انتقادی نیز هستم با بیتی از شهریار که باز به تکرار از استاد می شنیدم این جستار را خاتمه می دهم:

مجنونیله من مکتب عشق ایچره اوخوردیق
من مصحفی ختم ائتدیم او « واللیل » ده قالدی

ترجمه از نگارنده:

من بودم و مجنون شده در مکتب عشق
من فارغ و او مانده به "و اللیل" دچار
https://www.instagram.com/p/CyEgQ6cOeCW/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==
✅️ روایت غیرانحصارگرایانه از ایرانیت، تکثر و تجدد ایرانی در خوانش دکتر سیدجوادمیری!


محمدحسن علایی

می توان پذیرفت که سیدجوادمیری در برخی آرای اهل اندیشه صاحب نام تشکیک کرده است اما تنها از چشم اهل نظر هست که می توان درنغلتیدن وی در وادی غرض ورزی‌ها و ارزیابی‌های شتابزده‌ از آرای ایشان را تشخیص داد. چرا که اساسا مسئله میری چیزی ورای ذوق ورزی‌ها و بر هم‌کنش های آکادمیک می باشد جنس مسئله میری نه فقط در مواجهه با امثال دکتر طباطبایی فقید که در سایر مواجهات وی نیز در حقیقت تذکار به نوعی انحصارگرایی در خوانش از ایرانیت؛ تکثر و تجددایرانی است
چه از سنخ ایرانشهری آن و چه در سنخ باستان‌گرایی و سایر سنخ‌های آن.

دکتر میری خود از نوعی خطای شناختی در خصوص آرای اکثر این اندیشمندان سخن گفته است و نشان داده است که این نوع خطا در ساحت اندیشه چگونه آن‌ها را به وادی ناصواب پیش‌داوری در خصوص ایرانیت، تکثر و تجددایرانی کشانده است.
به گواه آثار و اقوال میری می توان عنوان داشت که به واقع این اهل تفکر ایرانی شخصیتی جامع الاطراف است؛ به هیج وجه جامعه شناسی تک بعدی نیست؛ به فلسفه گشوده است و به درهم تنیدگی مفاهیم فلسفی و جامعه شناختی ملتفت هست اما مهمتر از همه ی این ها به اهمیت سنت تاریخی و تراث حکمی مآثر فرهنگی خویش به عنوان یک متفکر اجتماعی خودآگاهی دارد؛

از منظر نگارنده به عنوان یک دانش آموخته جامعه شناسی؛ دکتر سیدجواد میری مثل اعلای پژوهشگری‌ست که نمی خواهد خود را ذیل یک روایت از ایرانیّت محدود کند و بنا دارد از منظر و مرئای دیگری به مسئله بنگرد که مع الاسف گاه با انواع قضاوت‌های ناروا و برچسب‌زنی‌ها طرد می شود.

به عنوان سخن آخر این جستار باید اذعان کرد که در مقام یک ایرانی و به طریق اولی در جایگاه یک آکادمسین ایرانی باید به این حقیقت خطیر زنهار یابیم که اولا امروز با پرسش های سترگ و صعبی در ساحت اندیشه اجتماعی مواجه هستیم و ثانیا نمی توانیم و نباید فهم و پاسخ را دم دستی و سهل الوصول تلقی کنیم و در سطح روش‌شناختی هم بایستی با تخلق به نوعی اخلاق پژوهش به آفت خود همه چیز دانی و خود علامه پنداری التفات و تفطن یابیم. باید بپذیریم که در ساحت اندیشه‌ورزی روایت انحصارگرایانه از ایرانیت؛ تکثر و تجدد ایرانی؛ و نیز مواجهات غیریّت ساز و سرکوبگر ابدا به سطح تفکر حقیقی نائل نمی گردد.
فرهنگستان جامع زبان‌های ایران عزیز!

دکتر محمدحسن علایی

(جامعه شناس)

🔸️طی مناظره ی دوست ارجمندم جناب استاد سید جواد میری با جناب دکتر رنجبر به تاریخ ۱ شهریور  ۱۴۰۲ در انصاف نیوز بسیاری از آرای دکترمیری عزیز در خصوص مباحثی چون هویت؛ ایرانیت؛ تکثر و تجدد ایرانی؛ زبان و فرهنگ در گستره ی ایران عزیز که نگارنده پیشتر به آن ها التفات داشته است برای مخاطبان عمومی این برنامه نیز نمود پیدا کرد.

🔸️دکتر میری که پژوهشگری به معنای اصیل کلمه مودب به آداب پژوهش و اهل مدارا و گفتگوست؛ طی چندین مجلد کتاب به ایضاح دستگاه مفهومی خویش پرداخته است؛ در این مناظره نیز ایشان با استناد به آثار مذکور از انواع و اقسام ملاحظات خویش در خصوص امر زبانی سخن گفتند که عبارتند از زبان ملی؛ زبان رسمی؛ زبان مشترک؛ زبان مادری...
زبان ملی که شامل همه ی زبان‌های ملیت ایرانی اعم از کرد و لر و عرب و ...می باشد.
زبان مشترک که زبان مشترک میان همه اقوام است. زبان مادری که زبانی هست که هر کس در آن زبان چشم به جهان می گشاید.

🔸️ دکتر میری پس از بیان ملاحظات نسبتا مفصل تاریخی می افزاید: به این معنا تمام ایرانیانی که در ذیل ایران قرار میگیرند یا در چارچوب مرزهای nation state یا چارچوب ملت دولت ایران قرار میگیرند، همه شان به یک نسبت ایرانی هستند، همه شان فرهنگشان، زبانشان، دین و آیین‌شان همه جز ملیت ایرانی حساب میشود. یعنی به این معنا همانقدر که زبان فارسی زبان ملیت ایران است، زبان ترکی هم زبان ملیت ایرانی است، زبان فارسی عربی هم زبان ملیت ایرانی است، زبانی ارمنی و کوردی و... همه زبان ملیت ایرانی است.

🔸️میری می افزاید که زبان عربی، ترکی و فارسی زبان‌های تمدنی در گستره ی ایران بزرگ بوده اند. همچنین دکتر میری تاکید کرد به جای سخن راندن از ضرورت تأسیس فرهنگستان های متکثری چون فرهنگستان زبان کردی یا فرهنگستان زبان ترکی و... در سایه ی سیاست گذاری های زبانی علمی و کارشناسی همه ی فعالیت‌ها ذیل یک فرهنگستان جامع زبان های ایران تعریف و عملیاتی گردد.

🔸️از منظر نگارنده به عنوان یک دانش آموخته جامعه شناسی؛ دکتر سیدجواد میری مثل اعلای پژوهشگری‌ست که نمی خواهد خود را ذیل یک روایت از ایرانیّت محدود کند و بنا دارد از منظر و مرئای دیگری به مسئله بنگرد که مع الاسف گاه با انواع قضاوت‌های ناروا و برچسب‌زنی‌ها طرد می شود. که در همین مناظره هم مع الاسف شاهد آن بودیم. نگارنده نیز در همین تاریخ طی یک فقره سخنرانی در آکادمی وفاق به اهمیت، امکان و مطلوبیت "تعلق توأمان به زبان مادری و زبان فارسی" در ایران عزیز پرداخته به پیامدهای انحصارگرایی در خوانش ایرانیت و تجدد و تکثر ایرانی تذکار داده‌ام.



♦️لینک مناظره استاد میری در انصاف نیوز

https://t.me/seyedjavadmiri/17971
♦️برای مطالعه پدیدارهای اجتماعی سطح تحلیل و تبیین انتولوژیک و سوسیولوژیک لازم ملزوم و مکمل یکدیگرند!

دکتر محمدحسن علایی

(جامعه شناس)

برای برخی از مخاطبان آکادمی وفاق این پرسش پیش آمده است که آیا چنان که از آرای برخی از اهل فلسفه بر می آید سطح تحلیل و تبیین انتولوژیک در مطالعه‌ی پدیدارهای اجتماعی از ارزش و جایگاه بالاتری نسبت به سطح تحلیل و تبیین سوسیولوژیک در مطالعه پدیدارهای اجتماعی دارد؟!
واضح است که لزوما هیچ تعارض و تناقضی در مواجهه ی انتولوژیک و سوسیولوژیک با پدیدارهای اجتماعی وجود ندارد و از قضا ️برای مطالعه پدیدارهای اجتماعی سطح تحلیل و تبیین انتولوژیک و سوسیولوژیک لازم ملزوم و مکمل یکدیگرند!
اهل فلسفه نیز هنگام که خواستار آشکار شدن بیشتر زوایای جامعه شناختی پدیدارهای اجتماعی باشند لاجرم بایستی بهره ای از نوعی بینش و تخیل جامعه‌شناختی داشته باشند.
ایضا جامعه شناسان با ارتقای سطح نظری و فلسفی خویش هنگامی که این امکان را می یابند پدیدارهای اجتماعی را در سطح انتولوژیک نیز تبیین کنند بی تردید توفیق بیشتری در تحلیل سوسیولوژیک خویش پیدا می کنند.
به عنوان مثال اگر بنا باشد جامعه شناسی نسبت فناوری های نوین و آسیب های اجتماعی نوظهور را مطالعه کند هنگامی که با اوصاف هستی شناختی ظهور عالمیت جدید آشنا باشد می تواند در مواجهه با مظاهر آن در سطح جامعه‌شناختی نیز توفیق بیشتری یابد.
ایضا وقتی اهل فلسفه ای بتواند به نحوی انضمامی‌تر تجسم ایده های انتزاعی را در پدیدارهای اجتماعی شناسایی کند و با آرای جامعه شناسان در این خصوص آشنا باشد در ارتقا و تعمیق سطح تبیین خویش توفیق بیشتری خواهد یافت.
بنا به مقدمات فوق، مطلوب این است که بین علمای علوم اجتماعی و انسانی و اهل فلسفه هماره ارتباطات  علمی برقرار باشد؛ نگارنده این مهم را هم در کتاب "گفتمان وفاق ارمغان دو دهه زیست آکادمیک" و هم در درسگفتارهای ارائه‌شده در آکادمی وفاق بیشتر کاویده است.
Audio
نقش و جایگاه "تخیل جامعه‌شناختی" در فهم و درک و صورتبندی جامعه


گفتگوی "تجارت آنلاین" با سیدجواد میری


یکشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۲



@seyedjavadmiri