آکادمی وفاق؛ رویکردهای جامعه شناختی؛

مؤلف کتاب «شریعتی و تفکر معنوی» به درستی می‌فرمایند و بنده نیز بر گفتۀ ایشان مهر صحه می‌گذارم آنجا که اظهار می‌دارند «به هر آنچه ایشان [یعنی عبدالکریمی] ذیل گفتمان وفاق در نقد روشنفکران مطرح کرده‌اند و اساساً به عموم مواضع ایشان در حوزۀ عمومی و اجتماعی اعم از نقطه نظرات ایشان در باب توسعه‌نیافتگی، گفتمان انقلاب، نظام سلطه و ... به عنوان جامعه‌‌شناس حتی بهتر از خود ایشان اشراف دارم». اما گله‌مندی شدید ایشان به بنده این است که «اتهام ایشان [عبدالکریمی] به واکنشی و احساسی و تأمل‌ناشده بودن انتقادات بنده [دکتر علایی]... بیشتر طنزآمیز است». اما با این انتقاد و گله ایشان به چهار دلیل به هیچ‌وجه موافق نیستم. اولاً، مگر در مواجهه با افراد و اندیشه‌ها قانون همه یا هیچ حاکم است؟ آیا مگر امکان‌پذیر نیست که شخصی در مقام یک هایدگرشناس، کانت‌شناس، هگل‌شناس یا ویتگنشتاین‌شناس، یعنی به منزلۀ فردی که تمام عمر حقیقی‌اش را در مسیر شناخت اندیشه‌ها و فلسفۀ یک شخصیت یا فلسفه‌ای گذاشته باشد یکی، دو نکته از آن اندیشه‌ها و فلسفه‌ها را به‌درستی فهم نکرده باشد یا حتی به خطا رفته باشد؟ آیا مگر این حقیقت که دکتر علایی نازنین در طی حدود یک دهه به تمام اندیشه‌های فلسفی و اجتماعی این حقیر، بیش از خود بنده اشراف داشته و دارند، تضمینی است که در تمام مباحث آیندۀ اینجانب نیز مطالب را به درستی دریافته باشند؟ ثانیاً بنده به‌هیچ‌وجه نگفتم که تمام یا بسیاری از اندیشه‌ها و آثار ایشان یا تمام فهم و تفسیرشان از سیاه‌مشق‌های اینجانب یا حتی برداشت ایشان از مباحث بنده در سلسله‌نشست‌های «ما و نظام سلطه» «واکنشی و احساسی و تأمل‌ناشده» بوده است تا ایشان این سخن را «طنزآمیز» تلقی نمایند. آنچه که بنده گفتم فقط این بود که دفاع ایشان از جریان شبه‌روشنفکری کشور در برابر انتقاد بنده در خصوص بی‌توجهی این جریان به نظام سلطه در تحلیل‌هایش از مسائل ایران به گمانم امری عجولانه، احساسی و واکنشی بوده است. ثالثاً، بر اساس تجربه زیستۀ خودم، به‌خوبی لمس می‌کنم که فشار انتظارات توده‌های وسیعی از جامعه، دانشجویان، مخاطبان ناهمدل و حتی اعضای خانواده بر نگرش افرادی چون بنده چقدر سنگین و سهمگین است تا آنجا که حتی فردی مثل من را نیز در برخی محافل به سکوت و خفقان وا می‌دارد. لذا به گمانم دکتر علایی نازنین نیز با یک چنین هجمه و فشاری روبرو شده‌اند که خودشان نیز در یاداشت‌های انتقادی اخیرشان به چند مورد اشاره کرده‌اند. رابعاً، آقای دکتر علایی عزیز با انگیزه‌های اصلاح‌طلبانه در هفته‌های اخیر تجربۀ شکست سهمگینی از سنخ شکست افلاطون و هایدگر در ورود عملی‌شان به صحنه سیاست را تجربه کرده‌اند، شکستی که سرنوشت محتوم بسیاری از افراد صاحب فکر و اندیشه و اصلاح‌طلب حقیقی‌ای چون دکتر علایی گرامی است. حدس می‌زنم، اما یقین ندارم، این شکست ضربۀ احساسی و عاطفی سهمگینی به ایشان وارد آورد تا آنجا که نگاه همیشه مثبت ایشان به این معلم سادۀ کشور را اندکی تحت‌ تأثیر قرار داد و به کلمات بسیار محترمانۀ اینجانب در دیالوگ بسیار دوستانه و صمیمانه‌ام با ایشان بار احساسی و عاطفی منفی‌ای بخشید که به‌هیچ‌وجه مراد بنده نبوده است.

182 viewsDr Alaei, 20:28