〰️🔅✅🔅〰️
🔍 #راز_واژه
درود
🔅#سزاوار
واژۀ «سزاوار»، به معنیِ شایسته، لایق، و درخور، از سه جزء تشکیل شده‌است:
- #سز: بنِ مضارعِ سزیدن
- #ا: پس‌وندِ فاعلی، مثلِ بینا و شنوا
- #وار: پس‌وندِ دارندگی، مثلِ امیدوار و عیال‌وار
«سَزیدن» یعنی لایق و درخور بودن و شایستن.
این مصدر در قدیم کاربرد داشت و صرف می‌شد:
می‌سزم
می‌سزی
می‌سزد
می‌سزیم
می‌سزید
می‌سزند
من سِفاناخِ تو، با هرچه‌م پَزی
با ترش‌با یا که شیرین می‌سَزی
مولوی (مثنوی، دفترِ ۱، بیتِ ۲۴۰۹)
🔺« #سزا» در اصل #صفت است به معنیِ شایسته و لایق و درخور. ساختش (بنِ مضارع + -ا) مانندِ واژه‌هایی چون بینا، توانا، جویا، خوانا، دانا، رسا، فریبا، کوشا، گویا، و... است:
کشتۀ غمزۀ تو شد حافظِ ناشنیده‌پند
تیغ سزاست هرکه را دردِ سخن نمی‌کند
🔻در مرحلۀ بعد، «سزا» کاربردِ اسمی پیدا کرده و به همین دلیل پس‌وندِ صفت‌سازِ «-وار» را به آخرش چسبانده‌اند و «سزاوار» شده‌است:
او سزاوارِ بخشش است.
سخن گرچه دل‌بند و شیرین بُوَد
سزاوارِ تصدیق و تحسین بُوَد... (سعدی)
🔺در فارسیِ امروز «سِزا» به معنیِ مجازاتِ درست و عادلانه به کار می‌رود:
دیکتاتور را به سزای اعمالش رساندند.
🔻« #ناسزا» (نا- + سزا) هم در اصل متضادِ «سزا» و به معنیِ نالایق و ناشایست و نااهل بوده و در مرحلۀ بعد معنایش محدود شده به سخنِ ناروا و ناشایست که همانا دشنام و فحش است.
«ناسزایان» یعنی نااهلان:
تا به گیسوی تو دستِ ناسزایان کم رسد
هر دلی در حلقه‌ای در ذکرِ یارب یارب است
حافظ (دیوان، چ خانلری، ص ۷۶)
✍🏻: #بهروز_صفرزاده
▶️ از کانال تلگرامی گزین گویه‌ها
فرزندان ایران سرمایه‌های این سرزمین‌اند و سزاوار زندگی هستند.
#نه_به_اعدام
در واپسين روز هفته برای كشف راز واژگان همراه ما باشيد 💐
@sobhosher
🔍 #راز_واژه
درود
🔅#سزاوار
واژۀ «سزاوار»، به معنیِ شایسته، لایق، و درخور، از سه جزء تشکیل شده‌است:
- #سز: بنِ مضارعِ سزیدن
- #ا: پس‌وندِ فاعلی، مثلِ بینا و شنوا
- #وار: پس‌وندِ دارندگی، مثلِ امیدوار و عیال‌وار
«سَزیدن» یعنی لایق و درخور بودن و شایستن.
این مصدر در قدیم کاربرد داشت و صرف می‌شد:
می‌سزم
می‌سزی
می‌سزد
می‌سزیم
می‌سزید
می‌سزند
من سِفاناخِ تو، با هرچه‌م پَزی
با ترش‌با یا که شیرین می‌سَزی
مولوی (مثنوی، دفترِ ۱، بیتِ ۲۴۰۹)
🔺« #سزا» در اصل #صفت است به معنیِ شایسته و لایق و درخور. ساختش (بنِ مضارع + -ا) مانندِ واژه‌هایی چون بینا، توانا، جویا، خوانا، دانا، رسا، فریبا، کوشا، گویا، و... است:
کشتۀ غمزۀ تو شد حافظِ ناشنیده‌پند
تیغ سزاست هرکه را دردِ سخن نمی‌کند
🔻در مرحلۀ بعد، «سزا» کاربردِ اسمی پیدا کرده و به همین دلیل پس‌وندِ صفت‌سازِ «-وار» را به آخرش چسبانده‌اند و «سزاوار» شده‌است:
او سزاوارِ بخشش است.
سخن گرچه دل‌بند و شیرین بُوَد
سزاوارِ تصدیق و تحسین بُوَد... (سعدی)
🔺در فارسیِ امروز «سِزا» به معنیِ مجازاتِ درست و عادلانه به کار می‌رود:
دیکتاتور را به سزای اعمالش رساندند.
🔻« #ناسزا» (نا- + سزا) هم در اصل متضادِ «سزا» و به معنیِ نالایق و ناشایست و نااهل بوده و در مرحلۀ بعد معنایش محدود شده به سخنِ ناروا و ناشایست که همانا دشنام و فحش است.
«ناسزایان» یعنی نااهلان:
تا به گیسوی تو دستِ ناسزایان کم رسد
هر دلی در حلقه‌ای در ذکرِ یارب یارب است
حافظ (دیوان، چ خانلری، ص ۷۶)
✍🏻: #بهروز_صفرزاده
▶️ از کانال تلگرامی گزین گویه‌ها
فرزندان ایران سرمایه‌های این سرزمین‌اند و سزاوار زندگی هستند.
#نه_به_اعدام
در واپسين روز هفته برای كشف راز واژگان همراه ما باشيد 💐
@sobhosher
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
#شعرامروز
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
زندگی‌ام چون خواب پروانه کوتاه بود
پر پر می‌زدم و هلهله می‌کردم
و آزادی مرا
به نام کوچکم صدا می‌زد
از زیر چشم‌بند
شبیه هم بودند
مزدوران موظف و پایه‌ی دار!
پاهای من اما
آزاد و رها
با مرگ می‌رقصید
✍🏻: ##بکتاش_آبتین
#نه_به_اعدام
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
@sobhosher
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
#شعرامروز
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
زندگی‌ام چون خواب پروانه کوتاه بود
پر پر می‌زدم و هلهله می‌کردم
و آزادی مرا
به نام کوچکم صدا می‌زد
از زیر چشم‌بند
شبیه هم بودند
مزدوران موظف و پایه‌ی دار!
پاهای من اما
آزاد و رها
با مرگ می‌رقصید
✍🏻: ##بکتاش_آبتین
#نه_به_اعدام
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
@sobhosher
يك #حبه_شعرپارسى با #چاى_انگليسى
☕️
✍🏻: #هوشنگ_ابتهاج
#نه_به_اعدام
در دلمان غم بکارید نفرت درو می‌کنید،
@sobhosher
☕️
✍🏻: #هوشنگ_ابتهاج
#نه_به_اعدام
در دلمان غم بکارید نفرت درو می‌کنید،
@sobhosher
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
خطابه
وقتی که شما از کشتنِ ما فارغ شده‌اید
وقتی که دیگر پاهای ما از چوبه‌ی دار آویزان نیست
وقتی که در برابر جوخه‌های اعدام دیگر چشمِ بسته‌ای نیست
شما چه خواهید کرد ای جلادان عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
وقتی که ما را دسته دسته چال کنند
وقتی که ما دیگر اعتراف نمی‌توانیم کردن
وقتی که نه ناخن، نه دندان، نه پا و نه دستی از ما باقی است تا شما را سرگرم کند
شما چه خواهید کرد ای جلادان عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
تمام قدرت پیامبری و پیش‌بینی انسان، به شما که می‌اندیشد، عقیم می‌شود
انسان در برابر شما می‌پژمرد، مثل گلی که به ناگهان بپژمرد
به ما بگویید
وقتی که ما مرده‌ایم و شما هنوز زنده‌اید
شما چه خواهید کرد ای جلادان عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
✍🏻: #رضا_براهنی فراخور گرامی زادروزش☘️
#نه_به_اعدام
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
@sobhosher
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
خطابه
وقتی که شما از کشتنِ ما فارغ شده‌اید
وقتی که دیگر پاهای ما از چوبه‌ی دار آویزان نیست
وقتی که در برابر جوخه‌های اعدام دیگر چشمِ بسته‌ای نیست
شما چه خواهید کرد ای جلادان عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
وقتی که ما را دسته دسته چال کنند
وقتی که ما دیگر اعتراف نمی‌توانیم کردن
وقتی که نه ناخن، نه دندان، نه پا و نه دستی از ما باقی است تا شما را سرگرم کند
شما چه خواهید کرد ای جلادان عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
تمام قدرت پیامبری و پیش‌بینی انسان، به شما که می‌اندیشد، عقیم می‌شود
انسان در برابر شما می‌پژمرد، مثل گلی که به ناگهان بپژمرد
به ما بگویید
وقتی که ما مرده‌ایم و شما هنوز زنده‌اید
شما چه خواهید کرد ای جلادان عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
ای جلادانِ عالیمرتبه‌ی من!
✍🏻: #رضا_براهنی فراخور گرامی زادروزش☘️
#نه_به_اعدام
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
@sobhosher
يك #حبه_شعرپارسى با #چاى_انگليسى
☕️
✍🏻: #مولوی
#نه_به_اعدام
روزهای سیاه و‌سرد زمستان می‌گذرد و روسیاهی…
@sobhosher
☕️
✍🏻: #مولوی
#نه_به_اعدام
روزهای سیاه و‌سرد زمستان می‌گذرد و روسیاهی…
@sobhosher
يك #حبه_شعرپارسى با #چاى_انگليسى
☕️
✍🏻: #فردوسی
برگردان: وحيد بيداريان
سکوت ما بی‌شرمان بی‌آبرو را گستاخ‌تر می‌کند .🖤😔
#نه_به_اعدام
@sobhosher
☕️
✍🏻: #فردوسی
برگردان: وحيد بيداريان
سکوت ما بی‌شرمان بی‌آبرو را گستاخ‌تر می‌کند .🖤😔
#نه_به_اعدام
@sobhosher
يك #حبه_شعرپارسى با #چاى_انگليسى
☕️
✍🏻: #مهری_ذبیحی_اِتِرگِلِه
برگردان: آلا شریفیان
برای صبح روزی که نوید زندگی و آزادی باشد .
#نه_به_اعدام
@sobhosher
☕️
✍🏻: #مهری_ذبیحی_اِتِرگِلِه
برگردان: آلا شریفیان
برای صبح روزی که نوید زندگی و آزادی باشد .
#نه_به_اعدام
@sobhosher
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
#شعرامروز
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
پایان ندارد چرخش ما مثل تاسِ نرد
سخت است فرجام قشنگی را تصور کرد
مردانه جنگیدن ندارد سود در پیکار
از هر طرف وقتی که تیغت می‌زند نامرد
نسل بشر اهل بهشت آدمیت بود
پردیس ، باغی بود در اندیشه‌ی هر فرد
ما در مقصر جلوه دادن كم نياورديم
شیطان نبود؛ آدم به دندان داشت سیب طرد
مومن به کفر هم شدیم از فرط دانستن
پیغمبران را جز خصومت نیست دستاورد
در زیر سمهای نفهمی له شدیم...افسوس
ما را مسخّر کرد این اندوه دنیاگرد
گور عدالت می‌شود هر خاک وقتی که
پیراهن قاضی بپوشد قاتلی خونسرد
ارکیده های آبی باغ تخیل را
بر دل برویان در گذار از فصلهای زرد
چیزی نبین؛نشنو؛نخوان؛ تنها بمان با خویش
گاهی به خود برگرد از دروازه‌های درد
✍🏻: #غزل_آرامش
@ghazalaramesh
#نه_به_اعدام
#نه_به_کشتار_فرزندان
#زمین_گرد_است
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
@sobhosher
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
#شعرامروز
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
پایان ندارد چرخش ما مثل تاسِ نرد
سخت است فرجام قشنگی را تصور کرد
مردانه جنگیدن ندارد سود در پیکار
از هر طرف وقتی که تیغت می‌زند نامرد
نسل بشر اهل بهشت آدمیت بود
پردیس ، باغی بود در اندیشه‌ی هر فرد
ما در مقصر جلوه دادن كم نياورديم
شیطان نبود؛ آدم به دندان داشت سیب طرد
مومن به کفر هم شدیم از فرط دانستن
پیغمبران را جز خصومت نیست دستاورد
در زیر سمهای نفهمی له شدیم...افسوس
ما را مسخّر کرد این اندوه دنیاگرد
گور عدالت می‌شود هر خاک وقتی که
پیراهن قاضی بپوشد قاتلی خونسرد
ارکیده های آبی باغ تخیل را
بر دل برویان در گذار از فصلهای زرد
چیزی نبین؛نشنو؛نخوان؛ تنها بمان با خویش
گاهی به خود برگرد از دروازه‌های درد
✍🏻: #غزل_آرامش
@ghazalaramesh
#نه_به_اعدام
#نه_به_کشتار_فرزندان
#زمین_گرد_است
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
@sobhosher
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
#شعرامروز
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
مرا ببوس که در آرزوی خانه نمیرم
که جان بگیرم و در زیر تازیانه نمیرم
ببوس تا که درین حسرت محال نپوسم
مرا ببوس که در این سیاهچال نپوسم
بگو بیایم هر گوشه‌ی جهان که بگویی
که پر بگیرم، هر سمت آسمان که بگویی
قرار اوّلمان هرکجا که دار نباشد
به دور سینه ی مان سیم خاردار نباشد
توجهی به شب و حلقه ی طناب نکردن
قرار بعدی‌مان مرگ را حساب نکردن
بدون بال در این آسمان پرنده بمانیم
قرار بعدی‌مان لج کنیم ، زنده بمانیم
قرار بعدی‌مان هرکجا که سایه نباشد
دوباره پای کسی روی چارپایه نباشد
*اگر چه بر تنمان رد پای قرمز جنگ است*
*به مرگ فکر نکن، زندگی هنوز قشنگ است*
✍🏻: #حامد_ابراهیم‌پور
#نه_به_اعدام
#برای_نترسیدن
#برای_بوسه
#برای_عشق
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
@sobhosher
*خداوند بهترین ياور ماست*
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
#شعرامروز
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
مرا ببوس که در آرزوی خانه نمیرم
که جان بگیرم و در زیر تازیانه نمیرم
ببوس تا که درین حسرت محال نپوسم
مرا ببوس که در این سیاهچال نپوسم
بگو بیایم هر گوشه‌ی جهان که بگویی
که پر بگیرم، هر سمت آسمان که بگویی
قرار اوّلمان هرکجا که دار نباشد
به دور سینه ی مان سیم خاردار نباشد
توجهی به شب و حلقه ی طناب نکردن
قرار بعدی‌مان مرگ را حساب نکردن
بدون بال در این آسمان پرنده بمانیم
قرار بعدی‌مان لج کنیم ، زنده بمانیم
قرار بعدی‌مان هرکجا که سایه نباشد
دوباره پای کسی روی چارپایه نباشد
*اگر چه بر تنمان رد پای قرمز جنگ است*
*به مرگ فکر نکن، زندگی هنوز قشنگ است*
✍🏻: #حامد_ابراهیم‌پور
#نه_به_اعدام
#برای_نترسیدن
#برای_بوسه
#برای_عشق
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
@sobhosher
━•··•✦❁💟❁✦•··•━
#شعردیروز
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
(حکایت حلاج که در دم مرگ ذوی خود را با خون سرخ کرد)
چون شد آن حلاج بر دار آن زمان
جز انا الحق می‌نرفتش بر زبان
چون زبان او همی‌نشناختند
چار دست و پای او انداختند
زرد شد خون بریخت از وی بسی
سرخ کی ماند درین حالت کسی
زود درمالید آن خورشید و ماه
دست بریده به روی هم چو ماه
گفت چون گلگونهٔ مردست خون
روی خود گلگونه بر کردم کنون
تا نباشم زرد در چشم کسی
سرخ رویی باشدم اینجا بسی
هرکه را من زرد آیم در نظر
ظن برد کاینجا بترسیدم مگر
چون مرا از ترس یک سر موی نیست
جز چنین گلگونه اینجا روی نیست
مرد خونی چون نهد سر سوی دار
شیرمردیش آن زمان آید به کار
چون جهانم حلقهٔ میمی بود
کی چنین جایی مرا بیمی بود
هر که را با اژدهای هفت سر
در تموز افتاده دایم خورد و خور
زین چنین بازیش بسیار اوفتد
کمترین چیزیش سر دار اوفتد
✍🏻: #عطار
منطق‌الطیر
#نه_به_دار
#نه_به_اعدام
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
@sobhosher
#شعردیروز
━•··•✦❁🧿❁✦•··•━
(حکایت حلاج که در دم مرگ ذوی خود را با خون سرخ کرد)
چون شد آن حلاج بر دار آن زمان
جز انا الحق می‌نرفتش بر زبان
چون زبان او همی‌نشناختند
چار دست و پای او انداختند
زرد شد خون بریخت از وی بسی
سرخ کی ماند درین حالت کسی
زود درمالید آن خورشید و ماه
دست بریده به روی هم چو ماه
گفت چون گلگونهٔ مردست خون
روی خود گلگونه بر کردم کنون
تا نباشم زرد در چشم کسی
سرخ رویی باشدم اینجا بسی
هرکه را من زرد آیم در نظر
ظن برد کاینجا بترسیدم مگر
چون مرا از ترس یک سر موی نیست
جز چنین گلگونه اینجا روی نیست
مرد خونی چون نهد سر سوی دار
شیرمردیش آن زمان آید به کار
چون جهانم حلقهٔ میمی بود
کی چنین جایی مرا بیمی بود
هر که را با اژدهای هفت سر
در تموز افتاده دایم خورد و خور
زین چنین بازیش بسیار اوفتد
کمترین چیزیش سر دار اوفتد
✍🏻: #عطار
منطق‌الطیر
#نه_به_دار
#نه_به_اعدام
━•··•✦❁💠❁✦•··•━
@sobhosher