📌#فردوسی و #نژادپرستی، در گفتگو با استاد #جلال_خالقی_مطلق، مصحح و پژوهشگر شاهنامه



🔹کسانی می گویند فردوسی نژادپرست بوده و به او حمله می‌کنند و عده ای هم می گویند این ایران گرایی، عشیره پرستی و عشیره دوستی است که اهمیت ایران گرایی شاهنامه را کم کنند. این سخنان هیچ کدام مستند نیستند و بر متون قدیم تکیه ندارند و علمی هم نیستند. اگر ما بخواهیم بینش سیاسی امروزمان را وارد متون کهن کنیم، آن ها را تحریف کرده ایم.

🔸این که ما فکر کنیم امروز هرچه که از نظر ما زشت است، پس باید حتما در زمان فردوسی هم زشت بوده باشد، اشتباه است. خیلی چیزها در آن زمان درست بوده، ولی امروز زشت و نادرست است. عکس این مطلب هم صادق است؛ یعنی حیلی چیزها در زمان فردوسی نادرست بوده که امروز درست است. همین امروز کارهایی هست که در برخی جوامع نادرست هستند و در جوامعی دیگر درست.

🔹در قدیم به نژاد خیلی اهمیت می‌دادند. بعد از نژادپرستی که در رژیم فاشیستی آلمان به وجود آمد، نژادپرستی در نظر ما خیلی زشت و قبیح شد، ولی در قدیم زشت نبوده. در شاهنامه واژه «نژاد» و «تخمه» (به همان معنی) چندصدبار به کار رفته و در مورد ایرانیان به معنی مثبت به کار رفته. یعنی نژاد ایرانیان ستوده شده. این موضوع بر می گردد به اوستا و متون پهلوی. چون در زمان ساسانیان، ایرانیان نژاد خودشان را از نژادهای دیگر بالاتر می‌دانستند و نژادهای دیگر را تا آن جا که مربوط به یونانیان و رومیان بوده با خودشان برابر می‌دانستند، ولی نژاد اعراب و ترک ها را که خراج‌گزار و باج‌گزار ایرانیان بودند، پست‌تر می‌دانستند.

🔹این در متون پهلوی هم هست. در اوستا هم هست. این عقیده به شاهنامه سرایت کرده. منتهی دقیقی در شاهنامه خودش بیشتر نژاد ترکان را پایین تر می دانسته، چون پایان شاهنامه را که اعراب می آیند دقیقی نسروده، ولی فردوسی بیشتر نژاد اعراب را مورد حمله قرار می دهد و در قسمت پایان کار ساسانیان می گوید:

شود بنده بی هنر شهریار
نژاد و بزرگی نیاید به کار
از ایران و از ترک و از تازیان
نژادی پدید آید اندر میان
نه دهقان، نه ترک و نه تازی بود
سخن ها به کردار بازی بود

🔺یک قطعه خیلی مشهوری در شاهنامه هست در ضدیت با اعراب که: «ز شیر شتر خوردن و سوسمار/ عرب را بدان جا رسیده است کار/ که تاج کیانی کند آرزو/ تفو بر تو ای چرخ گردون تفو...» این ها مال شاهنامه نیست. این ها را کسان دیگری از شعوبیه و ایرانیان خیلی وطن‌دوست تحت‌تاثیر شاهنامه سروده‌اند و وارد شاهنامه کرده‌اند. از سوی دیگر در شاهنامه ابیات ضدعرب هست که چند بیتش را خواندم.

🔻در زمان ساسانیان اعراب به ایران حمله کردند و ایران را گرفتند و پیروز شدند. بنایراین چیز آشکار و روشنی است که مردمی که از وطنشان دفاع می‌کنند، به دشمن حمله می‌کنند. این ارتباطی به نژادپرستی ندارد. معلوم است که در میان دعوا حلوا قسمت نمی‌کنند. این که ما این را امروز مطرح کنیم و بپرسیم آیا فردوسی عرب‌ستیز بوده یا نه، ابلهانه است. معلوم است که عرب‌ستیز بوده. برای این که عرب در آن زمان دشمن مملکتش بوده. اگر عرب‌ستیز نبود که اصلا شاعر ملی نبود. ایرانیان بهتر است امروز عرب‌ستیز نباشند و به زمان فردوسی کاری نداشته باشند.
نلدکه، محقق بزرگ آلمانی، می گوید فردوسی حتی نسبت به دشمنان ایران هم باانصاف است. فردوسی در عین این که به دشمن حمله می‌کند، ولی در مورد آن ها بی انصافی نمی‌کند و از بین نمی برد و خیلی باانصاف درباره آن ها صحبت می‌کند. حتی زمانی که از ایرانیان نسبت به دشمنان، کار بدی سر می زند، آن ها را سرزنش می‌کند. اگر از دشمن کار خوبی سر می زند، آن را ستایش می‌کند. در عین حال دشمن برای او دشمن است.

🚫کسانی که شاهنامه را خوب مطالعه نکرده‌اند و اصولا متون کهن را درست نمی شناسند، بهتر است در این مقولات اظهار عقیده نکنند. یعنی اول آن متن را خوب مطالعه کنند و بعد نتیجه‌ای را که به دست می‌آورند، بدون غرض بیان کنند. فریب دادن خوانندگان و شنوندگان کار درست نیست.

⛔️تمام این کسانی که راجع به نژادپرستی، زن‌ستیزی، عرب‌ستیزی و ترک‌ستیزی فردوسی حرف زده‌اند و از ایران‌گرایی در شاهنامه سخنانی گفته و نوشته‌اند، اغلب بدون مطالعه متن شاهنامه این حرف‌ها را زده‌اند؛ بدون آشنایی با متون کهن اوستا و متون پهلوی و تاریخ ساسانیان و تاریخ پیش از اسلام. این‌ها برای این که عقیده‌ای را تبلیغ کرده‌باشند یا از یک بینش سیاسی حرف زده باشند، این حرف ها را گفته اند. این حرف‌ها هیچ سندیت و پایه علمی ندارند.
( *هفته نامه کرگدن آذر95)

❗️مقایسه و قضاوت میان نظرات دکتر خالقی مطلق با صحبتهای کارگردان جوان و ارزشی سینمای ايران با شما!🤔😕
@sobhosher
@BiutifulIran

مَردگیران
جشن بهاری زنان
#جلال_خالقی_مطلق

در ايران كهن يك جشن بهاري زنان بوده كه در آن روز، زنان از آزادي بيشتری برخوردار بودند و بويژه دختران "دمِ بخت" به همسرگزيني تشويق ميشدند و از اينرو اين جشن را "مردگيران"مي ناميدند.
سپستر با نفوذ بيشتر مذهب اين جشن نخست تغيير ماهيت داده و جشن زنان شوهردار شده و اين دسته زنان در آن روز از شوهران خود به پاس يكسال پارسايي و خانه داري و شوهردوستي "مزد" ميگرفتند،

❤️🥰
سپندارمذگان (جشن اسفندگان) بر تمام زنان نيكوسرشت ايران زمين خجسته💐
@sobhosher

امروز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت #روزفردوسی نامگذاری شده است. بخارا بخاطر گرامی‌داشت این روز بزرگ چند قطعه از فیلم‌های شب بزرگداشت استاد خالقی مطلق را که بدون تردید از بزرگان درجه اول شاهنامه‌شناسان ایران و جهان است انتخاب کرده است که در چندین قطعه ملاحظه خواهید کرد.
سخنرانی دکتر ژاله آموزگار در شب دکتر جلال خالقی مطلق که در روز هفتم اردیبهشت‌ماه ١٣٩٣ در کانون زبان فارسی برگزار شد.

#ژاله_آموزگار
#جلال_خالقی_مطلق
#فردوسی
#مجله_بخارا
#علی_دهباشی

@sobhosher

پیام دکتر #جلال_خالقی_مطلق
شاهنامه پژوه گرانقدر
به مناسبت روز #فردوسی
اردیبهشت ۱۳۹۹

بزرگداشت سرایندهء ملی ایران، استاد #ابوالقاسم_فـردوسی را به دوستداران زبان و ادب فــارسی و تــاریخ و فـرهنگ ایــران شــادباش می‌گویم. بویــژه امسال که ویروس اهـریمنی کُــرونا بر جهـانیان تاخته‌است، باید یاد #فردوسی بزرگ را گـرامی داشت، زیرا او در اثــر جاودانی خود #شــاهـنامه بارها و بارها در نکــوهش آز و رنجـــی که از آن به مـردم می‌رسد سخن گفـته‌است، و چون نیک بنگریم عـلت پیدایش و گسترش این ویروس جز آز بشر نیست: ویـــروس کُـرونا پـاسخی است به تجاوز انسان آزمند به حـریم طبيعت.


@sobhosher

پيشنهاد #مطالعه_مقاله
عنوان: تاریخ روز پایان نظم شاهنامه
نویسنده: #جلال_خالقی_مطلق
منبع: ایران شناسی سال دوازدهم زمستان ۱۳۷۹ شماره ۴۸

"سر آمد کنون قصه یزدگرد
به ماه سفندارمذ روز ارد

ز هجرت شده پنج هشتاد بار
به نام جهانداور کردگار

از میان پانزده دستنویس اساس تصحیح نگارنده، در ۱۰ دستنویس تاریخ ۲۵ اسفند با سال ۴۰۰ هجری مرتبط است."

@sobhosher

پيشنهاد #مطالعه_مقاله

https://t.me/sobhosher/3589

@sobhosher

https://t.me/sobhosher/5295


"سر آمد کنون قصه یزدگرد
به ماه سفندارمذ روز ارد

ز هجرت شده پنج هشتاد بار
به نام جهانداور کردگار

@sobhosher

‍ #موسيقى_خوب_بشنويم 🎼🎶🍃🌸
#موسيقى_بيكلام

از ایران همی یاد کرد و بسوخت
بکردارِ آتش همی برفروخت
#جلال_خالقی_مطلق

«قطعه فردوسی»

اثر #استادمرتضی_حنانه
برای پیانو سولو
تکنواز پیانو #امیرعلی_حنانه


گرامى و فرخنده #روز_فردوسى💐

@sobhosher

" #فردوسی به کسی می ماند که بر باروی ویران شهری سوخته ایستاده است"

از ایران همی یاد کرد و بسوخت
بکردارِ آتش همی برفروخت

🔹فردوسی به کسی می ماند که بر بارویِ ویرانِ شهری سوخته ایستاده است و شکوهِ بربادرفتهٔ آن را توصیف می‌کند. از پیکرِ مردگان کاخ و میدان می سازد و از دود و آتش باغ و گلشن.
ولی هر چندگاه، یک بار هم به خود می آید و با دیدن وضع دلخراش موجود به بی مهری و بد گوهری جهان نفرین می فرستد و زبان به پند و اندرز می گشاید.
بدین ترتیب توصیفی که فردوسی از ایران می کند عمیقاً با پرسش از هدف و مفهومِ زندگی آمیخته است.
فردوسی با این پرسشِ بی‌پاسخ شرابِ بی غش همهٔ سخنوران پس از خود را از دَردِ ایران دُردآلود کرده است.

📚 سخن های دیرینه، ایران در گذشتِ روزگاران ص۲۰۷
✍🏻: #جلال_خالقی_مطلق

@shahnamehpajohan
@sobhosher

جعليات و شاهنامه

شاعرانی که قبول‌عام و شهرت همگانی پیدا می​کنند، قاعدتاً دستخوش تحریف می​شوند. این زیاد سودمند نیست، زیان​های بسیار زیادی دارد. شهرت شاعرانی مثل خیام، حافظ و فردوسی باعث می​شود هر کسی درباره ​ی آن‌ها اظهارنظر کند. از نظر من نود درصد مطالبی که در مورد فردوسی نوشته می​شود، یاوه است اصلاً. ما در این دوران یک ژانری داریم به نام "یاوه​ نگاری" که خیلی وسعت دارد. خیلی زیاد. به​خصوص از زمانی که اینترنت آمده خیلی هم بدتر شده.
شما فرض بفرمایید در زمان زنده بودن​تان بدانید بعد از شما قرار است کسی در اثر شما دست ببرد. حتماً خواهید گفت که در کار بنده دست نبرید. به طور حتم هم فردوسی یا حافظ و یا امثال​ این​ها راضی نبودند که کسی در شعرشان دست ببرد. حالا وظیفه علم ادبیات این است که در زمینه تصحیح این دست​برد​ها را نشان بدهد، ثابت کند و بیرون بریزد. در عین حال این وظیفه که به خواننده معنی یک بیتی را نشان بدهد. این وظیفه علم ادبیات است و نمی​شود آن را گرفت و این کارها باید انجام شود. حالا یک کسی دوست دارد که حافظی را که در بین مردم رواج دارد بخواند. این دیگر سلیقه شخصی خودش است و می​تواند برود دنبال این کار. منتهی شاعرها اصولاً بهتر است دنبال تصحیح نروند. چون شاعرها اصولاً پیش از این‌که به علم تصحیح آشنا باشند، شاعری خودشان را ملاک قرار می​دهند. می​گوید من چون شاعر هستم، من می​دانم که حافظ این طور گفته.

✍🏻: #جلال_خالقی_مطلق (اديب و پژوهشگر، شاهنامه شناس) فراخور گرامى زادروزشان
با آرزوى سلامتى استاد 💐🙏🏻

@sobhosher

━•··‏​‏​​‏•✦❁💟❁✦•‏​‏··•​​‏━

*خداوند بهترین یاور ماست*

━•··‏​‏​​‏•✦❁🧿❁✦•‏​‏··•​​‏━ 

#مشاهير

━•··‏​‏​​‏•✦❁✳️❁✦•‏​‏··•​​‏━

«اگر بپرسند که از شاهنامه چه می‌توان آموخت؟
پاسخ من این است که بی اغراق از هر صفحه شاهنامه می‌توان نکته‌ای آموخت.
از شاهنامه تاریخ و فرهنگ باستانی را آموخته‌اند، از شاهنامه آداب و رسوم و آیین‌های نیاکان ما را آموخته‌اند،
از شاهنامه ادبیات باستانی ما را آموخته‌اند،
از شاهنامه شاعری آموخته‌اند،
از شاهنامه اخلاق نیکو آموخته‌اند،
از شاهنامه کشورداری آموخته‌اند،
از شاهنامه هویتِ تاریخی، فرهنگی و ملی ایرانیان را آموخته‌اند و از شاهنامه زبان فارسی را آموخته‌اند.
امروز اهمیت زبان فارسی در کنار اهمیتِ هویتِ تاریخی، فرهنگی و ملی، مهم‌ترین آموزه این کتاب است و این دو آموزه از یکدیگر جدا نیستند.»

✍🏻: #جلال_خالقی_مطلق (زاده ۲۰ شهریور ۱۳۱۶ در تهران)، فراخور زادروز استاد💐 ادیب، زبان‌شناس، ایران‌شناس و شاهنامه‌پژوه ایرانی است عمده کارهای پژوهشیِ او، در زمینهٔ شاهنامه و حماسه‌سرایی در ایران بوده‌است.
پیرایش علمی - تحقیقی - انتقادی شاهنامه از افتخارهای او‌ به شمار می‌رود.

📚: پیام به مناسبت نخستین همایش بزرگداشت فردوسی باشگاه شاهنامه‌پژوهان

━•··‏​‏​​‏•✦❁💟❁✦•‏​‏··•​​‏━

✋🏼امروز ،به روز، پیروز ‌و فرخ روز 💐#دی_به_دین
این روز كه هم چون، دی‌ به آذر و دی‌به مهر به معنای #دادار یا آفریدگار است یكی دیگر از تعطیلی‌های هر ماه به‌شمار می‌آمده است.
در ایران باستان  استراحت کاری بوده و روز نیایش همگانی بوده‌است.

گل #شنبلید #نماد #دی_به_دین است

━•··‏​‏​​‏•✦❁💟❁✦•‏​‏··•​​‏━

‏@sobhosher