#خرد_در_شاهنامه

📖خردگرایی از مفاهیم و بنمایه های کلیدی و بنیادین شاهنامه است. مسلماً شاهنامه به واسطه اخذ روایات تاریخی از متون ایرانی قبل از اسلام و شاهنامه ابومنصوری و دیگر خداینامه ها و روایات شفاهی مقتبس از موبدان و دیگر مورخان آگاه به علوم زرتشتی، تا حدی از اندیشه های اوستایی و زرتشتی اثر پذیرفته است و مسلماً فردوسی نیز متأثر از عقاید دینی خویش بوده است.



🔵 در متون کهن ایرانی به ویژه اوستا، به دو نوع خرد برخورد میکنیم که گویا برآمده از کارکرد دوگانه خرد است:
۱_ یکی خرد غریزی یا موهبتی که بخشش یزدان به همه انسانها است و همه در آن مشترکند
۲_ دیگر، خرد اکتسابی که بر اساس دانش اندوزی به دست می آید و وابسته به کوشش خود شخص است. در برخی از متون پهلوی به خرد غریزی و ایزدی، #آسن_خرد
و به خرد کوششی، #گوشان_سرود_خرد گفته شده است؛

🔹در #شاهنامه به هر دو نوع خرد اشاره شده است:
🔺#خرد_غریزی با فعل »دادن« هم آیی دارد که نشان از موهبت و عطا است:
خرد داد و جان و تن زورمند. / بزرگی و دیهیم و تخت بلند
***
خرد بهتر از هر چه ایزد بداد / ستایش خرد را به از راه داد


🔻#خرد_اکتسابی با فعل »آموختن« باهم آیی دارد که نشان از اکتساب است:

بیاموختش بزم و رزم و خرد / همی خواست کش روز رامش برد
****

نیاموزد از کس خرد گر نژاد / ز کار گذشته نیایدش یاد
****

منبع : مقاله اى از دکتر مهدی رضایی و سید هاشم خاتمی

@sobhosher