«گذر کرونا»

❇️ استاد #علی_قیدی یادداشتی را برای بچه‌های کلاس مثنوی‌خوانی فرستاده که دیدیم حیف است باقی شریفی‌ها آن را نخوانند. همین شد که اینجا برایتان آوردیم؛ به حال‌وروزمان که #کرونا دامن‌گیرش شده مرتبط است و تلنگری ژرف به انتظارات و اندیشه‌هایمان می‌زند. حیف است نخوانید!

🔸 دو نوع نگاه سراغ دارم که زندگی را در همین گذرها و ناپایداری‌­ها می‌­بیند و می‌جوید. یکی را نگاه خیا‌م‌­وار می‌نامم و دیگری را نگاه مولوی­‌وار. نگاه اول با دگرگونی­‌هایی در شیوه‌­های زیستی امروزین نیز جای محکمی دارد. نگاه دوم، به نوعی مشترک میان بسیاری از مکاتب عرفانی و حتی دینی است و با پاره‌­ای توضیحات، تجویز و توصیه بزرگان تشیع نیز هست.

🔸 خیام «دمی خوش بودن» را معادل زندگی می‌­داند. این «دمی خوش بودن» با نوشیدن می به دست می‌­آید و از آن­جا که زندگی همین «دم»هاست، پس عمر جاودانی هم همین نوشیدن می است و خوش بودن در لحظه یا لحظات. زندگی، حتی اگر جاودان هم باشد، یعنی از ناپایداری رسته باشد، همین «دم­»هاست که باید آن را غنیمت شمرد و خوش گذراند. این بدان معناست که زندگی تشکیل­ شده است از لحظات مقطعی ناپایدار، که باید خوش سپری شود تا به بار نشسته باشد.

🔸 خوش کردن و خوش گذراندن لحظات، بی­‌اعتنایی به اندوه­‌های سررسیده و تلاش برای تسکین و فراموشی و بی‌­اعتنایی به احساسات ناخوش، درگیر نشدن با ناملایمات و ناکامی­‌ها و … همگی توصیه‌­ها و تجویزاتی است که با منابع مختلف و از رسانه‌­های گوناگون به آدمیان عصر ما نیز تجویز می‌شود. بر این اساس نیازی نیست که زندگی هدف یا معنای ویژه‌­ای داشته باشد، بلکه باید خوش بگذرد. بنابراین اگر هم ناخواسته مواجه‌ه­ایی با غم پیش آمد، باید با تمسک به انواع مخدرات و مسکرات و مسکن‌­ها، لحظات ناخوش را سپری کرد تا دوباره دم خوشی سر برسد.

🔸 اگر در نگاه خیام‌­وار به لحظات زندگی کلیدواژه اصلی «دم» است، عرفا برای این مفهوم از اصطلاح «وقت» استفاده می‌­کنند. عرفا و از جمله مولانا هم زندگی را در مقاطع زمانی متنوع و متکثر می­‌بینند، مقاطع زمانی­‌ای که هر یک ورودی خود را از جایی برتر در بر دارند و از این طریق بارآور می‌­شوند. مقاطع زمانی­‌ای که هر یک معنا و جایگاه و کارکرد ویژه خود را دارند و «صاحب وقت» را فرامی­‌خوانند که به مقتضای این ورودی رفتار و حرکت کند.

🔸 در نگاه خیام‌­وار، گویی دم، پاره‌­های گسسته و منقطع عمر است و اصولاً بین دم­‌های گوناگون ارتباط و پیوستی نیست. به تعبیر دیگر این دم‌­ها رو به سوی مقصد و مقصود مشخصی ندارند و هر یک در هنگام حضور خود حالی را القا می­‌کنند و می­‌گذرند. اما «وقت» از جایی دیگر، جایی برتر سر رسیده است و به اصل خود هم بازمی­‌گردد. پس «وقت» معنادار و جهت‌­دار است. وقت‌­ها هرچند هم به ظاهر از هم جدا هستند و هر یک حال خاص خود را القا می‌­کنند، اما در نهایت هریک کارکرد ویژه خود را در وجود شخص دارند و بخشی از ارتباط کلی فرد را با هستی بی­‌کران و عالم برتر سامان می‌­دهند. بنابراین «وقت»ها معنادار، جهت­‌دار و دارای اصل و نسب هستند، حال آن­که «دم»ها پراکنده، بی­‌معنا و سر و ته هستند. پس وقت ذاتاً ارزشمند است و حال آن که دم در صورت ایجاد خوشی و یا قابلیت تبدیل به خوشی ارزشمند می‌­شود.

🔸 حقیقت آن است که ایام پرمخاطره‌­ای را سپری می‌­کنیم و سیل‌­های بلاخیز رنگارنگ از زمین و آسمان بر سرمان می‌­بارد. این هجوم می­‌تواند از درون و بیرون، جسم و جان­‌ها را نابود و تباه کند. یک سلاح مؤثر البته در برابر این ناگواری‌­ها همان پناه بردن است به تجربه گذرا بودن زمان. اما مهم است که بدانیم این پناه بردن، از کدام سنخ است: «دم»­های گذرا و یا «وقت­»های پایدار.

🔸 به نظر می‌­رسد در شعارهایی که در رسانه­‌های رسمی و غیر رسمی سر داده می­‌شود تا روحیه مردم درگیر با بلای کرونا تقویت شود، به این امر توجه خاص شده است: «کرونا هر چه باشد می‌­گذرد یا کرونا را شکست می‌دهیم». این یعنی محدود کردن این بلا و مشکل در بازه زمانی خود و از این طریق بالا بردن تاب‌­آوری مخاطبان. حال پرسش من، به فرض صحت این ادعا، این است: آیا کرونا یک پدید گذرا و یا یک حال ناخوش ناپایدار است و یا آن که در یک سلسله اتفاقات معنادار جایگاه و کارکرد خود را دارد؟ آیا کرونا یک «دم»ناخوش است که باید در حد مقدورات خوشایندش کرد و از سر گذراند یا یک «وقت» است با معانی و کارکردهای خودش؟

🔸 ما اگر این حادثه را در بستر حوادث پس و پیش خود ببینیم و برای آن معنایی حقیقی قائل شویم، باید علاوه بر کارهای بالا، بعد معرفتی ماجرا را هم جدی بگیریم. این کار به این معناست که باید کرونا و حوادث پس و پیش آن را به شکل آیه و نشانه نگاه کنیم و نه اتفاقات بی­‌معنا، پیشامدهای تصادفی.

🔸 متن کامل این یادداشت را در سایت روزنامه می‌توانید بخوانید.

@sharifdaily

#ثبت‌نام

🔷 فرم ثبت‌نام سلسله‌جلسات "دفترهفتم؛ آموزه‌های مولانا برای زندگی امروز"؛ ترم تحصیلی ۱۴۰۲۲-۱۴۰۱

👤 مدرس: دکتر #علی_قیدی

📅 #یک‌شنبه‌ها ساعت ۱۸:۰۰
(از روز یک‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۱)

🏢 هم‌زمان به‌صورت حضوری و مجازی
(محل برگزاری حضوری کلاس به اطلاع دوستان خواهدرسید)

☑️ هزینهٔ ثبت‌نام دوره برای دانشجویان دانشگاه شریف ۷۰ هزار تومان، برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف ۱۰۰ هزار تومان و برای سایر دوستان ۱۵۰ هزار تومان است.

مراحل ثبت‌نام:

1️⃣ در این لینک ثبت‌نام کنید (لطفاً به همۀ سؤالات به‌طور کامل و با اطلاعات صحیح پاسخ بدهید).

2️⃣ هزینۀ ثبت‌نام را به شماره کارت زیر واریز کنید.

6219861914800809
بانک سامان، به نام امیرحسین جدیدی.

3️⃣ تصویر فیش واریز خود را به شناسۀ مسئول کلاس ارسال کنید.
@shaerefazayi

❗️ تنها در صورت طی سه مرحلۀ بالا ثبت‌نام شما #نهایی می‌شود.

⁉️ تنها کسانی اجازۀ حضور در کلاس را خواهندداشت که در کلاس ثبت‌نام کرده‌باشند.

☑️ سؤالات خود را هم می‌توانید با مسئول کلاس (@shaerefazayi) در میان بگذارید.

@Taali_Sharif