«جمهوری اسلامی یا امارت اسلامی؟»
#که‌بودوچه‌کرد؟
#اکبر_محمدی
#علیرضا_هاشمی
❇️ پس از حمله شوروی و اعلان جهاد از طرف نیروهای محلی، خیل عظیمی از مسلمانان به افغانستان سرازیر شدند. طالبان حرکتی اعتراضی-سلفی به وضعیت موجود افغانستان در دهه ۹۰ میلادی‌ست که از سوی آمریکا در راستای دکترین سد نفوذ یا مشت آهنین ترومن در مقابله با اتحاد جماهیر شوروی با پشتیبانی مالی عربستان و لجستیک پاکستان در جنوب افغانستان اعلام موجودیت کرد.
🔸 مجاهدین با کمک آمریکا شوروی را شکست دادند و شوروی پس از ۱۰ سال جنگ فرسایشی افغانستان را ترک کرد. با حضور گورباچف، سیاست شوروی تغییر کرد و شوروی با ترک افغانستان، حکومت نجیب‌الله (یکی از اعضای حزب دموکراتیک خلق) را بر سر کار آورد تا آشتی ملی را در کشور حاکم کند، اما این حکومت نتوانست اعتمادسازی کند و در نتیجه کشور با خلأ قدرت مواجه شد. این شرایط به انتقال قدرت به مجاهدین منجر شد و مجددی و ربانی در این دوره حکومت کردند، در حالی که اختلاف میان گروه‌های جهادی ادامه داشت.
🔸 به دنبال این خلأ قدرت، جنگ های داخلی میان گروه‌های مجاهدین شکل گرفت. گروه طالبان در سال ۱۹۹۶ در واکنش به حکومت مجاهدین، به پایتخت حمله‌ور شد و با شکست رقبا و حکومت مجاهدین، کابل را تصرف کرد و حکومت امارت اسلامی را تشکیل داد. هرچند ربانی و نیروهای همسو با او تحت عنوان ائتلاف شمال با حرکت به مزارشریف، همچنان مدعی حکومت قانونی بودند.
🔸 پس از سقوط کابل، پاکستان که چهار سناریو را برای افغانستان دنبال می‌کرد (افغانستان متشنج، تجزیه افغانستان، حکومت ضعیف، حکومت دست‌نشانده) موفق شد طالبان را به قدرت برساند و در جنگ نیابتی به رقیب سنتی خود، هند که پشتیبان جبهه شمال بود، شکست سختی وارد کند. همچنین با پیروزی طالبان در کابل، عربستان به عنوان رقیب ایدئولوگ ایران موفق شد تا صحنه شرقی نبرد نیابتی میان عربستان و ایران را پیروز گردد.
🔸 با شروع سقوط ولایات شمالی افغانستان به دست طالبان و فتح مزار شریف و به تبع آن قتل عام کارمندان سفارت ایران، دیدگاه طرف ایرانی و جامعه بین‌الملل به این گروه شروع به تغییر کرد. امارت اسلامی با عدم پذیرش از سوی جامعه بین‌الملل مواجه شد و در نتیجه این عدم پذیرش، به سوی گروه‌های افراطی نظیر القاعده و... سوق داده شد که به تبع آن، حوادث ۱۱ سپتامبر به وقوع پیوست و فصل جدیدی در سیاست افغانستان را آغاز کرد.
🔸 با سقوط امارت اسلامی و شعار «You are either with us, or against us» آمریکا، کشورهای تمویل‌کننده طالبان مجبور به قطع ارتباط با طالبان و تحویل سردمداران آنها شدند و زمینه برای ایجاد حکومتی جدید فراهم شد. با حمله آمریکا به افغانستان و ایجاد حکومت جدید و پیروزی حامد کرزی در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، روند دولت‌سازی در افغانستان شروع شد، اما مسائل مختلفی موجب دوباره پدیدار شدن لایه‌های پنهان طالبان در افغانستان گشت. فساد و ناتوانی دولت در تأمین امنیت از مهم‌ترین مواردی‌ست که دولت مرکزی افغانستان را با چالش مواجه کرده تا آنجا که در انتخابات ۱۳۹۸ ریاست‌جمهوری میان اشرف غنی و عبدالله نرخ مشارکت به ۲۰ درصد رسید؛ انتخاباتی که نتیجه آن نیز مورد قبول سیاست‌مداران در کابل قرار نگرفت.
🔸 پس از توافق صلح دوحه میان آمریکا و طالبان و خروج نیروهای خارجی از افغانستان، گروه طالبان حملات خود را افزایش داده و حالا بر مناطق تحت کنترل خود می‌افزاید. بزرگ‌ترین مشکل نیروهای دفاعی، برنامه‌های وزارت دفاع است که در آن، نیروهای دفاعی حق حمله به طالبان را ندارند و تنها در صورتی که مورد تعرض قرار گرفتند، می‌توانند دفاع کنند، این سیاست باعث شده که پایگاه‌های ارتش به صورت جزیره‌هایی جدا از هم در مناطق تحت کنترل طالبان دربیاید و به ناچار بعد از مدتی مقاومت تسلیم شود. طبق گفته‌های یک خبرنگار پاکستانی در آن سوی میدان، طالبان هم از سرعت تصرف پی‌درپی شهرستان‌ها شگفت‌زده شده است. رهبری طالبان از این ترس دارند که ممکن است این دام ایالات متحده برای جمع‌آوری رهبران اصلی و هدف قرار دادن آنها با هواپیماهای بدون‌سرنشین باشد.
▫️و در آخر، قسمتی از متن علیرضا صالحی
🔸 برای خیلی از ایرانی‌ها هنوز پیوند ایران و طالبان مسئله‌ای پذیرفتنی نیست. طرفداران طالبان، به خاطر دشمنی با غنی و یا دشمنی با آمریکا به طالبان روی آورده‌اند، اما در این جنگ حساب مردم از طالبان و غنی جداست. حساب نظام هم از غنی جداست. ساختار نظام فعلی از سوی مردم و اقوام مختلف تعیین شده و بدان پایبندند و غنی فقط چندصباحی رئیس است. خیزش‌های مردمی و حرکت‌های جهادی که علیه طالبان شکل گرفته، مخالفان غنی نیز هستند،، اما راضی به سقوط نظام و تسلط طالبان نیستند. آنچه که مخالفین طالبان از آن دفاع می‌کنند، نظام جمهوری و ساختار فعلی‌ست، نه شخص.
🔸 در سایت روزنامه بخوانید.
@sharifdaily
#که‌بودوچه‌کرد؟
#اکبر_محمدی
#علیرضا_هاشمی
❇️ پس از حمله شوروی و اعلان جهاد از طرف نیروهای محلی، خیل عظیمی از مسلمانان به افغانستان سرازیر شدند. طالبان حرکتی اعتراضی-سلفی به وضعیت موجود افغانستان در دهه ۹۰ میلادی‌ست که از سوی آمریکا در راستای دکترین سد نفوذ یا مشت آهنین ترومن در مقابله با اتحاد جماهیر شوروی با پشتیبانی مالی عربستان و لجستیک پاکستان در جنوب افغانستان اعلام موجودیت کرد.
🔸 مجاهدین با کمک آمریکا شوروی را شکست دادند و شوروی پس از ۱۰ سال جنگ فرسایشی افغانستان را ترک کرد. با حضور گورباچف، سیاست شوروی تغییر کرد و شوروی با ترک افغانستان، حکومت نجیب‌الله (یکی از اعضای حزب دموکراتیک خلق) را بر سر کار آورد تا آشتی ملی را در کشور حاکم کند، اما این حکومت نتوانست اعتمادسازی کند و در نتیجه کشور با خلأ قدرت مواجه شد. این شرایط به انتقال قدرت به مجاهدین منجر شد و مجددی و ربانی در این دوره حکومت کردند، در حالی که اختلاف میان گروه‌های جهادی ادامه داشت.
🔸 به دنبال این خلأ قدرت، جنگ های داخلی میان گروه‌های مجاهدین شکل گرفت. گروه طالبان در سال ۱۹۹۶ در واکنش به حکومت مجاهدین، به پایتخت حمله‌ور شد و با شکست رقبا و حکومت مجاهدین، کابل را تصرف کرد و حکومت امارت اسلامی را تشکیل داد. هرچند ربانی و نیروهای همسو با او تحت عنوان ائتلاف شمال با حرکت به مزارشریف، همچنان مدعی حکومت قانونی بودند.
🔸 پس از سقوط کابل، پاکستان که چهار سناریو را برای افغانستان دنبال می‌کرد (افغانستان متشنج، تجزیه افغانستان، حکومت ضعیف، حکومت دست‌نشانده) موفق شد طالبان را به قدرت برساند و در جنگ نیابتی به رقیب سنتی خود، هند که پشتیبان جبهه شمال بود، شکست سختی وارد کند. همچنین با پیروزی طالبان در کابل، عربستان به عنوان رقیب ایدئولوگ ایران موفق شد تا صحنه شرقی نبرد نیابتی میان عربستان و ایران را پیروز گردد.
🔸 با شروع سقوط ولایات شمالی افغانستان به دست طالبان و فتح مزار شریف و به تبع آن قتل عام کارمندان سفارت ایران، دیدگاه طرف ایرانی و جامعه بین‌الملل به این گروه شروع به تغییر کرد. امارت اسلامی با عدم پذیرش از سوی جامعه بین‌الملل مواجه شد و در نتیجه این عدم پذیرش، به سوی گروه‌های افراطی نظیر القاعده و... سوق داده شد که به تبع آن، حوادث ۱۱ سپتامبر به وقوع پیوست و فصل جدیدی در سیاست افغانستان را آغاز کرد.
🔸 با سقوط امارت اسلامی و شعار «You are either with us, or against us» آمریکا، کشورهای تمویل‌کننده طالبان مجبور به قطع ارتباط با طالبان و تحویل سردمداران آنها شدند و زمینه برای ایجاد حکومتی جدید فراهم شد. با حمله آمریکا به افغانستان و ایجاد حکومت جدید و پیروزی حامد کرزی در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، روند دولت‌سازی در افغانستان شروع شد، اما مسائل مختلفی موجب دوباره پدیدار شدن لایه‌های پنهان طالبان در افغانستان گشت. فساد و ناتوانی دولت در تأمین امنیت از مهم‌ترین مواردی‌ست که دولت مرکزی افغانستان را با چالش مواجه کرده تا آنجا که در انتخابات ۱۳۹۸ ریاست‌جمهوری میان اشرف غنی و عبدالله نرخ مشارکت به ۲۰ درصد رسید؛ انتخاباتی که نتیجه آن نیز مورد قبول سیاست‌مداران در کابل قرار نگرفت.
🔸 پس از توافق صلح دوحه میان آمریکا و طالبان و خروج نیروهای خارجی از افغانستان، گروه طالبان حملات خود را افزایش داده و حالا بر مناطق تحت کنترل خود می‌افزاید. بزرگ‌ترین مشکل نیروهای دفاعی، برنامه‌های وزارت دفاع است که در آن، نیروهای دفاعی حق حمله به طالبان را ندارند و تنها در صورتی که مورد تعرض قرار گرفتند، می‌توانند دفاع کنند، این سیاست باعث شده که پایگاه‌های ارتش به صورت جزیره‌هایی جدا از هم در مناطق تحت کنترل طالبان دربیاید و به ناچار بعد از مدتی مقاومت تسلیم شود. طبق گفته‌های یک خبرنگار پاکستانی در آن سوی میدان، طالبان هم از سرعت تصرف پی‌درپی شهرستان‌ها شگفت‌زده شده است. رهبری طالبان از این ترس دارند که ممکن است این دام ایالات متحده برای جمع‌آوری رهبران اصلی و هدف قرار دادن آنها با هواپیماهای بدون‌سرنشین باشد.
▫️و در آخر، قسمتی از متن علیرضا صالحی
🔸 برای خیلی از ایرانی‌ها هنوز پیوند ایران و طالبان مسئله‌ای پذیرفتنی نیست. طرفداران طالبان، به خاطر دشمنی با غنی و یا دشمنی با آمریکا به طالبان روی آورده‌اند، اما در این جنگ حساب مردم از طالبان و غنی جداست. حساب نظام هم از غنی جداست. ساختار نظام فعلی از سوی مردم و اقوام مختلف تعیین شده و بدان پایبندند و غنی فقط چندصباحی رئیس است. خیزش‌های مردمی و حرکت‌های جهادی که علیه طالبان شکل گرفته، مخالفان غنی نیز هستند،، اما راضی به سقوط نظام و تسلط طالبان نیستند. آنچه که مخالفین طالبان از آن دفاع می‌کنند، نظام جمهوری و ساختار فعلی‌ست، نه شخص.
🔸 در سایت روزنامه بخوانید.
@sharifdaily
روزنامه دانشگاه صنعتی شریف
جمهوری اسلامی یا امارت اسلامی؟
از کجا شروع شد؟ در کتاب‌های تاریخ خواندیم که محمود هوتکی، یکی از امرای پشتون، قندهار را مرکز حکومت خود کرد و با حرکت به سمت اصفهان، پایان حکومت شاه سلطان حسین را رقم زد. عمر حکومت او و جانشینش اشرف محدود بود و به سرداری نادر، حکومت به تهماسب میرزا رسید. سپس…