«سوم جهان و بالاتر از چین»

❇️ در هفته‌های اخیر به ویژه روزهای منتهی به نوبت دوم کنکور و لابلای اخبار دانشگاهی، احتمالاً حرف و حدیث‌های بالا بودن تعداد دانشگاه‌های کشور و آب رفتن دانشجویان متقاضی ورود به دانشگاه و افراد مشغول به تحصیل در دانشگاه‌ها را شنیده‌اید. موضوعی که در طول سال‌های گذشته پشت گوش انداخته شده و وضعیت بی‌سروسامان فعلی را به بار آورده است.

⚪️ اوایل سال تحصیلی قبل، خبرگزاری #خبرآنلاین، گزارشی از آمار و ارقام دانشجویان وزارت علوم منتشر کرد که طبق آن، جمعیت دانشجویی در سال تحصیلی ۹۶-۹۵، چهار میلیون و ۷۳ هزار و ۸۲۷ نفر بوده که در سال ۹۷ –۹۶ به سه میلیون و ۶۱۶ هزار و ۱۱۴ نفر کاهش یافته است. این آمار در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ به سه میلیون و ۳۷۳ هزار و ۳۸۸ نفر رسیده و تعداد دانشجویان کشور در دوره تحصیل ۹۹-۹۸ به سه میلیون و ۱۸۲ هزار و ۹۸۹ نفر کاهش داشته است. روند کاهشی در سال تحصیلی ۹۹-۱۴۰۰ ادامه داشته تا این عدد به سه میلیون و ۱۷۳ هزار و ۷۷۹ دانشجو برسد.

⚪️ وضعیت تعداد دانشگاه‌ها که در یک بازه زمانی و بر اثر ورود دهه شصتی‌ها به آموزش عالی گسترش پیدا کرد، نه تنها در این سال‌ها کاهشی نبوده بلکه افزایش هم داشته است تا جایی‌که طبق آماری که امروز روزنامه #جام‌جم منتشر کرده، ایران با ۲۴۶۸ واحد دانشگاهی دولتی و غیر دولتی، بعد از هند و آمریکا رتبه سوم را به‌دست آورده و چین، برزیل، روسیه و ژاپن در رتبه‌های بعدی هستند!

⚪️ بالارفتن تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، نه‌تنها اعتبار مدارک آموزش عالی را کاهش می‌دهد بلکه ورود سریع‌تر بسیاری از افرادی که می‌توانند زودتر وارد بازار کار شوند را مختل می‌کند. از طرفی هزینه‌های مختلفی هم بر دوش وزارت‌خانه‌های بهداشت و علوم می‌گذارد و بودجه‌هایی که می‌تواند صرف تعداد کمتری از دانشگاه‌ها با کیفیت بالا شوند در تعداد زیادی دانشگاه، توزیع می‌شوند.

⚪️ از طرفی امکان رقابت بالا میان متقاضیان رشته‌های پر صندلی مثل مهندسی چه در دوران کنکور و چه در دوران تحصیل را کاهش داده و رقابت به جای رشته، تبدیل به رقابت بر سر فلان و بهمان دانشگاه خواهد شد.
در این وضعیت، رتبه‌بندی و ارزشیابی اساتید هم چندان شدنی نبوده و حداقل در حق‌الزحمه آن‌ها تفاوتی میان جایگاه و زحمات مختلف آن‌ها در دانشگاه‌های مختلف به چشم نمی‌خورد و تمامی اساتید با یک چشم در وزارت‌ علوم دیده می‌شوند و یکی از عوامل وقوع پدیده‌ای به نام مهاجرت اساتید خواهد بود.

⚪️ وضعیت اما حالا به جایی رسیده و آش آنقدری شور شده که #منصور_کبگانیان قائم‌مقام ستاد فناوری شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی خبر داده که قصد دارند دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت‌علوم را از ۸۸ دانشگاه به ۴۲ دانشگاه برسانند و #محمدمهدی_دهقان مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی وزارت علوم هم اعلام کرده که برنامه‌شان کاهش تعداد دانشگاه‌ها به ۴۰۰ دانشگاه است؛ به این صورت که دانشگاه‌های آزاد در شهرستان‌های مختلف در ۳۲ واحد مراکز استانی ادغام شده و دانشگاه‌های پیام‌نور هم به همین صورت و با توجه به میزان مخاطب و رشته‌ها و... به مرور در واحدهای مراکز استان‌ها تجمیع شوند.

⚪️ با این اوصاف به نظر می‌رسد اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و رفته‌رفته بر درخواست مجوزهای تاسیس دانشگاه در وزارت‌های علوم و بهداشت اضافه شود، صرفاً جمع‌آوری این مراکز در آینده سخت‌تر شده و دانشگاه‌های مطرحی که ضررهای گوناگونی مثل کمبود بودجه، اعتبار رشته، کم‌توجهی به اساتید و... از تعدد دانشگاه‌ها خورده‌اند را به وضعیت بدتری دچار خواهد کرد.

🆔 @sharifdaily