🌟 شماره ۸۶۶ روزنامه شریف منتشر شد.
در این شماره می‌خوانید:

◀️ آموزه‌هایی از تفکر و روش کار و زندگی، در محضر دکتر علینقی مشایخی (#سرمقاله/ #محمدعلی_اسماعیل‌زاده_اصل)
◀️ پسرها! دخترها! عاشق بشوید/ #گفت‌وگو با دکتر علینقی مشایخی بعد از چهار دهه فعالیت در آموزش عالی (#پرونده/ ص۶و۷)
◀️ زنگ‌ها برای که به صدا درمی‌‌آیند!/ گزارشی از تماس با ورودی‌های جدید دانشگاه #گزارش (#سعید_فرهادی/ ص۲)
◀️ #میز_نشریات (#مهدی_فخرآبادی/ ص۲)
◀️ دوریم و بی‌خبر (#ذره‌بین/ ص۲)
◀️ این یک بازی عادی نیست/ چهارمین دوره گیمین، کاملا مجازی (#گزارش/ ص۳)
◀️ خط پایان، الان نه/ گزارشی از مراسم نکوداشت چهار دهه فعالیت علمی دکتر علینقی مشایخی #گزارش (#بهار_غلامی/ ص۴)
◀️ امنیت و اعتماد #آن‌سوی_آجرهای_قرمز (#محمدتقی_ضرغام_افشار/ ص۴)
◀️ به عشق وطن/ نگاهی به زندگی علمی و اجرایی دکتر مشایخی (#گزارش/ ص۵)
◀️ آنچه از استاد آموختم #یادداشت (#مرضیه_آقایی/ ص۵)
◀️ دغدغه وطن #یادداشت (#مهرداد_پورقاسم/ ص۵)
◀️ زنان شکارچی، در جنگ با کلیشه‌های قدیمی/ زنان پیش از تاریخ شکارچیانی ماهر بودند #علمی (#فاطمه_خسروی/ ص۸)
◀️ برداشت از سیارک، بررسی در زمین (#از_کوارک_تا_کیهان/ ص۸)
◀️ استنفورد علیه ترامپ/ حال‌وهوای انتخابات آمریکا در دانشگاه استنفورد #کمی_آنسوتر (#علیرضا_اسماعیلی/ ص۹)
◀️ تاریخ وسط آجرهاست (#مرغ_همسایه/ ص۹)
◀️ از اسرائیل تا ایران؛ با فیسک خبرنگار/ رابرت فیسک فقید از خاورمیانه می‌گوید #گفت‌وگو (#صالح_رستمی/ ص۱۰)
◀️ #هزارقلم/ ص۱۱
◀️ آلونکی در طرشت #نبات (#عرفان_فرهادی/ ص۱۱)
◀️ کالچر تا نکست‌یِر #وصله_پینه (#علیرضا_اسماعیلی/ ص۱۲)
◀️ نگاهی شتری به انتخابات ۲۰۲۰/ الاغی و فیلی چنین ناتوان، همان به که اشتر درآید میان #نیش_شتر (#علیرضا_مختار/ ص۱۲)

t.me/sharifdaily/6979

@sharifdaily

«از اسرائیل تا ایران؛ با فیسکِ خبرنگار»

❇️ در خاورمیانه، بیشتر مردم مسلمان‌اند و ایمان‌شان را حفظ کرده‌اند یا باور دارند که حفظ کرده‌اند. خاورمیانه‌ای‌ها باور دارند که اسلام در تک‌تک قسمت‌های زندگی‌شان رسوخ کرده است. در خانواده‌شان، در عبادات‌شان، در تفکرات‌شان، در شیوه مرگ و در شیوه زندگی‌شان. حالتی که در مسیحیت ۲۰۰ سال پیش در جوامع غربی ما نیز وجود داشت. امروزه ما ایمان‌مان را به دلایل مختلف از دست داده‌ایم. خدایان (یا بت‌ها)ی ما امروز سازمان دیدبان حقوق بشر، سازمان بین‌الملل، صلیب سرخ، سازمان کمک‌های نروژی و غیره است. و سوال بزرگ برای مسلمانان عرب، البته نه همه مسلمانان (برای مثال مالزیایی‌ها چنین سوالی ندارند) این است: چرا مردمی که ایمان‌شان را حفظ کرده‌اند، به لحاظ اقتصادی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی از سوی آدم‌هایی که ایمان‌شان را از دست داده‌اند قبضه شده‌اند؟ این سوال به نظرم سوالی‌ست که در قلب همه شورش‌ها و گروه‌هایی مانند النصره، اخوان المسلمین و داعش وجود دارد.

🔸 رابرت فیسک خبرنگار انگلیسی-ایرلندی که نوامبر۲۰۲۰ را ندید و در ۳۰ اکتبر از دنیا رفت، متخصص جنگ‌های جهانِ بعد جنگ‌های جهانی بود. او در مناطق بالکان، بوسنی هرزگوین و از همه مهم‌تر خاورمیانه گزارش‌های زیادی گرفته. فیسک دو ویژگی منحصر به فرد دارد: نخست تسلط او به زبان عربی که باعث شد بتواند سه بار با اسامه بن لادن مصاحبه کند و دوم دیدگاه او نسبت به خاورمیانه که با جریان اصلی رسانه‌ها بسیار متفاوت است. مصاحبه زیر، مصاحبه‌ای‌ست با فیسکِ فقید که در ۲۰۱۷ انجام گرفته؛ زمانی که فیسک در بیروت اقامت داشت.

🔸 این #گفت‌وگو را با ترجمه #صالح_رستمی در سایت روزنامه می‌توانید بخوانید.

@sharifdaily

«کتاب چرخ است»

❇️ #امبرتو_اکو و #ژان_کلود_کریر فقط نویسندگانی چیره‌دست نیستند. اکو که رمان «نام گل سرخ» او به بیش از سی زبان ترجمه شده است، کتابخانه‌ای به اندازه ده‌ها هزار کتاب دارد؛ کتاب‌هایی که شمار زیادی از آن‌ها نسخ خطی هستند، نسخی که فقط اکو در دنیا آنها را دارد. کریر نیز مانند اکو کتاب‌خوان و مجموعه‌دار بزرگی‌ست و هزینه زیادی برای گردآوری مجموعه کتاب‌هایش می‌کند. علاوه بر این، اکو و کریر به تاریخ کتاب نیز علاقه‌مندند و آن را مورد مطالعه قرار دادند؛ از زمانی که کتاب‌ها در قالب سنگ‌نوشته بود تا اکنون که در گوشی‌ها و تبلت‌های ما قابل خواندن است. کریر و اکو با تمام کتاب‌‌خوانی و معلومات‌شان، از تکنولوژی‌ و مسائل روز دور نیستند. اکو هر روز با کامپیوترش ور می‌رود، بازی کامپیوتری می‌کند و مجلات زرد را می‌خواند. کریر هم دست‌کمی از اکو ندارد، از به‌روزترین تکنولوژی‌ها با خبر است و تازه‌ترین فیلم‌ها را می‌بیند. بنابراین اکو و کریر به خوبی می‌توانند جهان قرن بیست‌ویکمی را از دروازه کتاب ببینند.

🔸 ژان کلود کَریِر، فیلم‌نامه‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس مشهور فرانسوی، دوشنبه، ۲۰ بهمن در ۸۹سالگی درگذشت. #احسان_رضایی در کانال شخصی‌اش درباره او این‌طور نوشت:

کریر متولد ۱۹۳۱، نویسنده و بازیگر و کارگردان بود، برای کارگردانان زیادی فیلم‌نامه نوشت که همکاری طولانی‌اش با لوییس بونوئل، کارگردان اسپانیایی، بسیار شاخص است و به نگارش فیلمنامه‌های آثار مهمی مثل «زیبای روز» (بل دو ژور) و «جذابیت پنهان بورواژی» و «میل مبهم هوس» منجر شد. او در نگارش کتاب معروفِ خاطرات بونوئل، با عنوان «با آخرین نفس‌هایم» هم با بونوئل همکاری داشت. سه بار نامزد اسکار بهترین فیلمنامه شد، یک اسکار برای بهترین فیلم کوتاه (۱۹۶۳) و یک اسکار افتخاری (۱۹۶۳) گرفت. اما شاید از همه اینها مهمتر، این نکته است که او همسر نهال تجدد، نویسنده و و پژوهشگر ایرانی بود و به این واسطه با ایران و فرهنگ ایران، آشنایی فراوانی داشت.

ژان کلود کریر از آنهایی بود که سعی در پل زدن بین فرهنگ‌ها داشت. او یک نمایش‌نامه معروف از روی «منطق‌الطیر» عطار نوشته که آن را پیتر بروک در فستیوال آوینیون ۱۹۷۹ روی صحنه برد (این نمایش با عنوان «مجمع مرغان» به فارسی هم ترجمه شده). خودش نوشته: «نخستین دوست ایرانی من، فریدالدین عطار بود. سه نفر از آخرین دوستانم عباس کیارستمی، داریوش شایگان و عزت‌الله انتظامی بودند.» کریر بارها به ایران سفر کرد، کارگاه‌هایی در ایران داشت، گفت‌وگوهای زیادی با او در ایران انجام شد (کتاب «فیلم کوتاهی درباره دیگران» محسن آزرم یک نمونه از این گفت‌وگوهاست)، آثارش به فارسی ترجمه شد (مثل نمایش‌نامه «ماهاباراتا» یا گفت‌وگویش با امبرتو اِکو با عنوان «از کتاب رهایی نداریم») و آبان ۹۸ بزرگداشتی برای او گرفته شد. کریر نقش کوتاهی هم در فیلم «کپی برابر اصل» کیارستمی بازی کرد.

🔸 به بهانه درگذشت کریر، معرفی #صالح_رستمی از کتاب «از کتاب رهایی نداریم» در شماره ۷۲۷ روزنامه را در سایت روزنامه بازنشر داده‌ایم.

@sharifdaily

🌟 شماره ۸۷۴ روزنامه شریف ( ویژه‌نامه پایان سال ۱۳۹۹ و مرور تاریخ ده سال اخیر دانشگاه) منتشر شد.
در این شماره می‌خوانید:

◀️ روایت همه چیز است (#سرمقاله/ #صالح_رستمی)
◀️ هرساله در فکر بهارانم/ گزارشی از سیر روند جشن نوروز ۱۴۰۰ شریف به میزبانی آذربایجان #گزارش (#سعید_فرهادی/ ص۲)
◀️ راه شهادت از دانشگاه می‌گذرد/ سال ۱۳۹۰ (#محمدجواد_شاکر/ ص۳)
◀️ یک ۹۱ برای دانشجو شدن/ سال ۱۳۹۱ (#محمدجواد_شاکر/ ص۴)
◀️ روحانی را در جابر شناختم/ سال ۱۳۹۲ (#محمدجواد_شاکر/ ص۵)
◀️ سال تغییر/ سال ۱۳۹۳ (#محمدمحسن_نداف/ ص۶)
◀️ روزی که برف بارید/ سال ۱۳۹۴ (#امیرمحمد_واعظی/ ص۸)
◀️ دانشگاه صاحب‌قران/ سال ۱۳۹۵ (#محمدحسین_اعلمی/ ص۹)
◀️ دوگانه‌های جدید، گسست‌های جدید/ سال ۱۳۹۶ (#علی_بهرامی_ثانی/ ص۱۰)
◀️ غوغاکده غیرصنعتی شریف/ سال ۱۳۹۷ (#سیدمحمدحسین_قاسمی/ ص۱۲)
◀️ امان از چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه/ سال ۱۳۹۸ (#محمد_ملانوری/ ص۱۴)
◀️ شکری‌ست با شکایت/ سال ۱۳۹۹ (#علی_محدث‌زاده/ ص۱۵)
◀️ ترین‌های ۹۹ شریف/ پرررنگ‌ترهای شریف ۹۹ از دید روزنامه (#ترین‌ها/ ص۱۷)
◀️ کرونا می‌رود؟ چه کسی می‌آید؟/ نگاهی کوتاه به آخرین سال قرن #پرونده (#محمد_ملانوری/ ص۱۸)
◀️ خوش‌بختی یعنی حال من/ #پرونده (#بهار_غلامی/ ص۱۹)
◀️ مرد بارانی #به_دیار_حبیب (#پیمان_ملک‌محمدی/ ص۲۰)
◀️ شریف هزار و پانصد! #وصله‌پینه (#رضا_علیپور/ ص۲۰)

t.me/sharifdaily/7792

@sharifdaily

🌟 در ویژه‌نامه معرفی رشته‌های دانشگاه فنی-مهندسی و علوم پایه می‌خوانید:

◀️ معمای «انتخاب کارکرد» (#سرمقاله/ #محمدصالحـسلطانی)
◀️ میراث۵۰ ساله/ تاریخچه‌ای از شکل‌گیری دانشگاه (#تاریخچه_دانشگاه/ ص ۴ و ۵)
◀️ بازی گچ و تخته #معرفی_رشته_ریاضی/ #امیرحسین_اخلاصی‌_نیا (ص ۶)
◀️ بر شانه غول‌ها #معرفی_رشته_فیزیک/ #نعمت_الله_فرهادی (ص۱۰)
◀️ مرگ و زندگی #معرفی_رشته_شیمی/ #نازیلا_ویسی (ص۱۴)
◀️ محکم بساز! #معرفی_رشته_مهندسی_عمران/ #محمدمهدی_پویان_فر (ص ۱۸)
◀️ آب و آتش #معرفی_رشته_مهندسی_و_علم_مواد (ص ۲۲)
◀️ مهندسان کلاسیک #معرفی_رشته_مهندسی_مکانیک_و_دریا/ #امیرمهدی_حسنی (ص ۲۶)
◀️ جریان چیه؟ #معرفی_رشته_مهندسی_برق/ #محمدرضا_رحمانی (ص ۳۰)
◀️ برادر رایت #معرفی_رشته_مهندسی_هوافضا/ #مریم_قیدی (ص ۳۴)
◀️ آنچه که فکر نمی‌کنید #معرفی_رشته_مهندسی_شیمی/#پیمان_ملک_محمدی (ص ۳۸)
◀️ چاه بکن بهر کسی #معرفی_رشته_مهندسی_نفت/ #سیدامیررضا_درودیان (ص ۴۲)
◀️ بهینه‌اش با ما #معرفی_رشته_مهندسی_صنایع/ #صالح_رستمی (ص ۴۶)
◀️ نقطه خط #معرفی_رشته_علوم_کامپیوتر/ #پویان_علی_پناهی (ص ۵۰)
◀️ برنامه‌ای بنویسید که ... #معرفی_رشته_مهندسی_کامپیوتر/ #امیرحسین_پویا (ص ۵۴)
◀️ چرا به شریف بیایید/نیایید (#محمدصالح_انصاری/ ص ۵۸ و ۵۹)

t.me/sharifdaily/8135

🔸 دانلود فایل پی‌دی‌اف ویژه‌نامه
@sharifdaily

«داوطلب دقت کن»

❇️ گفت‌وگو با استادان و یادداشت دانشجوها درباره رشته‌های مختلف دانشگاه شریف را در سایت روزنامه می‌توانید بخوانید.

🔸 بازی گچ و تخته/ معرفی رشته #ریاضی
▫️یک زندگی بهتر با ریاضیات/ گفت‌وگو با دکتر #دانشگر، عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم ریاضی
▫️استفاده ابزاری ممنوع!/ #امیرحسین_اخلاصی‌نیا

🔸 بر شانه غول‌ها/ معرفی رشته #فیزیک
▫️از اینجا به همه‌جا/ گفت‌وگو با دکتر #باغرام، عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک
▫️فیزیک، قلب دانشگاه/ #نعمت‌الله_فرهادی

🔸 مرگ و زندگی/ معرفی رشته #شیمی
▫️نقش شیمی در تکنولوژی‌های جدید/ گفت‌وگو با دکتر #هرمزی‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشکده شیمی
▫️در دنیای شیمی هوا همیشه آفتابی نیست/ #نازیلا_ویسی

🔸 محکم بساز!/ معرفی رشته مهندسی #عمران
▫️کار ما فقط ساخت و ساز نیست!/ گفت‌وگو با دکتر #صمیمی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران
▫️آجرهایی به قدمت تاریخ/ #محمدمهدی_پویان‌فر

🔸 آب‌ و آتش/ معرفی رشته مهندسی و علم #مواد
▫️گلوگاه توسعه تکنولوژی/ گفت‌وگو با دکتر #پورانوری، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی و علم مواد
▫️هم مهندسی و هم علوم پایه

🔸 مهندسان کلاسیک/ معرفی رشته مهندسی #مکانیک
▫️هرجایی که فکرش را می‌کنید/ گفت‌وگو با دکتر #سالاریه، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک
▫️از هر دری سخنی/ #امیرمهدی_حسنی

🔸 جریان چیه؟/ معرفی رشته مهندسی #برق
▫️زندگی بدون برق قابل تصور نیست/ گفت‌وگو با دکتر #امینی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق
▫️همه‌چیز از سیگنال شروع شد/ #محمدرضا_رحمانی

🔸 برادر رایت/ معرفی رشته مهندسی #هوافضا
▫️اوج هیجان با به‌روزترین فناوری‌ها/ گفت‌وگو با دکتر #بنازاده، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی هوافضا
▫️گاهی دوباره به آسمان نگاه کن/ #مریم_قیدی

🔸 آنچه که فکر نمی‌کنید/ معرفی رشته #مهندسی_شیمی
▫️حوزه‌های جدید در کنار قدیمی‌ها/ گفت‌وگو با دکتر #فتوت، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی شیمی
▫️مهندسی‌اش یادت نرود/ #پیمان_ملک‌محمدی

🔸 چاه بکن بهر کسی/ معرفی رشته مهندسی #نفت
▫️اقتصاد وابسته به نفت/ گفت‌وگو با دکتر #جمشیدی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی نفت
▫️فرزندان چاه/ #سید_امیررضا_درودیان

🔸 بهینه‌اش با ما/ معرفی رشته مهندسی #صنایع
▫️محصولات و خدمات بهتر را از ما بخواهید/ گفت‌وگو با دکتر #رفیعی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی صنایع
▫️اقیانوس کم‌عمق یا جعبه‌ابزار قدرتمند؟/ #صالح_رستمی

🔸 نقطه خط/ معرفی رشته #علوم_کامپیوتر
▫️اینجا مهندسی کامپیوتر نیست/ گفت‌وگو با دکتر #دانشگر، عضو هیئت علمی دانشکده علوم ریاضی
▫️دنیای الگوریتم‌ها/ #پویان_علی‌پناهی

🔸 برنامه‌ای بنویسید که.../ معرفی رشته مهندسی #کامپیوتر
▫️بازار فعلا ما را می‌خواهد/ گفت‌وگو با دکتر #بیات_سرمدی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر
▫️آینده در مشت ماست/ #امیرحسین_پویا

@sharifdaily

«خیلی از ماها اشتباهی هستیم»

❇️ نزدیک عید بود و من به شدت درگیر میان‌ترم و پروژه و کد زدن بودم. هم­چنین قرار بود که متنی را برای شماره نوروز روزنامه دانشگاه آماده کنم. من همیشه قلم روانی برای نوشتن داشتم، اما آن شب وقتی بعد از ساعت‌ها سر و کله زدن با کد تصمیم به نوشتن متن روزنامه گرفتم، انگار ذهنم مثل کاغذ رو‌به‌رویم تهی بود. آن شب ۵ ساعت برای نوشتن متن وقت گذاشتم، ولی در نهایت هرچه تلاش کردم، نتوانستم متنی بنویسم و آنجا بود که فهمیدم فضای ذهنی مهندسی و فضای ذهنی ادبیات صرفا تفاوت ندارند، بلکه گاها متضادند. تا آن شب ذهنم به هیچ عنوان گزینه برگشت به ایران را نمی‌پذیرفت، چون من ۲۰ و خرده­‌ای سال از زندگی‌ام را صرف مسیری کرده بودم که مسیر موفقیت دانسته می‌­شد و هزینه‌های کمی در این مسیر نداده بودم، اما آن شب وقتی برای اولین بار گزینه برگشت به ایران به ذهنم خطور کرد، با خودم گفتم: «واقعا چه چیزی من را به این مسیر و این­جا بند می‌زند؟» البته که معضل سربازی یک بند واقعی‌ست، اما شاید مشکل اصلی این بود که تا آن موقع گزینه رها کردن و برگشتن اصلا برایم مطرح نبود و زمانی که این گزینه وارد ذهنم شد، شاید در کمتر از ۵ ثانیه تصمیمم برای بازگشت را گرفتم.

🔸 تابستان پارسال #صالح_رستمی گفت‌وگویی اینستاگرامی با #محمد_جوانمرد داشت و درباره انتخاب‌هایی که کرده و مسیرهایی که رفته از او پرسید. این گفت‌وگو را در صفحه اینستاگرام روزنامه و در لینک‌های زیر می‌توانید ببینید.

▫️قسمت اول
▫️قسمت دوم

🔸 #زینب_پرویزی هم خلاصه‌ای از این گفت‌‌وگو را تنظیم کرده که به بهانه انتشار نخستین کتاب شعر جوانمرد تصمیم به انتشارش گرفتیم. خلاصه گفت‌وگو با جوانمرد را در سایت روزنامه می‌توانید بخوانید.

@sharifdaily

🌟 شماره ۸۸۶ روزنامه شریف منتشر شد.
در این شماره می‌خوانید:

◀️ فاتحه‌ای بر گور کلمه (#سرمقاله/ #صالح_رستمی)
◀️ ترم‌ایناتور: روز واحدخیز/ داستان یک سایت محبوب #پرونده (#زینب_پرویزی/ ص۴)
◀️ تنها، تاریک و سرگردان/ ‌کشف سیاه‌چاله‌ای تنها و سرگردان در کهکشان راه شیری با همکاری استاد و فارغ‌التحصیل دانشکده فیزیک #گزارش (#فاطمه_خسروی/ ص۲)
◀️ #میز_نشریات (ص۲)
◀️ نه اولین میزبانی، نه آخرینش/ ‌‌‌‌قوی‌ترین مردان ایران در شریف (#گزارش/ ص۳)
◀️ تحریم از بیرون، تحریم از درون #ذره‌بین (#سید_ابوالفضل_ابراهیمی/ ص۳)
◀️ ‌تغییر در اقلیم، تغییر در اقتصاد/ تغییر اقلیم برای اقتصاددان‌ها چقدر آب می‌خورد؟ #محیط_زیست (#رضا_جمشیدی/ ص۵)
◀️ نوآوری راه خودش را می‌رود/ ‌روی و گریه می‌آید مرا/ پنل تخصصی پارک علم‌وفناوری شریف با موضوع اکوسیستم نوآوری و چالش‌های منابع انسانی در دهه پیش رو (#اقتصاد_و_کسب‌وکار/ ص۶)
◀️ آدرس غلط فیس‌بوک/ ‌‌افشاگری‌های کارمند سابق فیس‌بوک #گفت‌وگو (ترجمه: #سجاد_بهنام/ ص۷)
◀️ تو خیلی دوری #وصله‌پینه (#مهندس_اثبات/ ص۸)
◀️ هم‌افزایی هزینه دارد #وصله‌پینه (#امیرمحمد_طهماسبی/ ص۸)

t.me/sharifdaily/9335

@sharifdaily

«فاتحه‌ای بر گور کلمه»

#سرمقاله
#صالح_رستمی

❇️ پیام ماریو بارگاس یوسا در مجموعه مقالات «یادداشت‌هایی در باب مرگ فرهنگ» ساده است: «ایده‌ها و کلمات به واسطه آزادی‌های اجتماعی، تکنولوژی و انواع رسانه‌ها جای خود را به تصاویر می‌دهند و این برای بشر شدیدا خطرآفرین است.»

🔸 این پیام نه فقط پیامی شیرین، بلکه هشداری برنده نیز هست. من به عنوان یک انسان زنده در عصر مدرن قربانی عدم تمرکز، دوپامین‌های لحظه‌ای شبکه‌های اجتماعی، سیتکام‌های چیپ آمریکایی و به‌طور کلی فرهنگی شده‌ام که یوسا به آن فرهنگ تماشایی می‌گوید؛ فرهنگی که در آن تصاویر جای کلمات، رسانه‌های تصویری جای کتاب و پیام‌های جدی جای خود را به شوخی و طنازی‌های ابلهانه می‌دهند. اتفاقی که برای دکتر میندی و شاگردش در فیلم «بالا را نگاه نکن» نیز افتاد؛ پیام جدی و واقعی انقراض تمام موجودات زنده، تبدیل به پیامی کاملا متفاوت با آنچه واقعا باید باشد شد، پیامی دست‌مایه شوخی و خنده توده‌های «آزاد» مردمی در توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی، پیامی برای به دستگیری دوباره قدرت برای حاکمان سیاسی و پیامی برای کسب پول و ثروت برای شبکه‌های تلویزیونی و رسانه‌ای.

@sharifdaily

«فاتحه‌ای بر گور کلمه»

#سرمقاله
#صالح_رستمی

❇️ چند روز پیش، تماشای فیلم «بالا را نگاه نکن» مصادف شد با بازخوانی مجموعه مقالات «یادداشت‌هایی در باب مرگ فرهنگ» (Notes on the death of Culture) نوشته ماریو بارگاس یوسا. قرابت مغز گفتمان یوسا در این مجموعه مقالات با پیام این فیلم پرستاره، جرقه‌ای بود در ذهن من تا این مقاله را بنویسم. پیام یوسا، در این مجموعه مقالات، با تمام پیچیدگی‌های استدلالی و ارجاعات متعددش ساده است: «ایده‌ها و کلمات به واسطه آزادی‌های اجتماعی، تکنولوژی و انواع رسانه‌ها جای خود را به تصاویر می‌دهند و این برای بشر شدیدا خطرآفرین است.»

🔸 این پیام برای من، یک شیدا و واله کتاب و کلمات، نه فقط پیامی شیرین، بلکه هشداری برنده نیز هست. من نیز، به عنوان یک انسان زنده در عصر مدرن، با تمام علاقه‌ام به کتاب، قربانی رسانه‌های تصویری عصر مدرن شده‌ام. من نیز قربانی عدم تمرکز، دوپامین‌های لحظه‌ای شبکه‌های اجتماعی، سیتکام‌های چیپ آمریکایی و به‌طور کلی فرهنگی شده‌ام که یوسا به آن فرهنگ تماشایی (The Culture of the spectacle) می‌گوید؛ فرهنگی که در آن تصاویر جای کلمات، رسانه‌های تصویری جای کتاب و پیام‌های جدی جای خود را به شوخی و طنازی‌های ابلهانه می‌دهند. اتفاقی که برای دکتر میندی و شاگردش در فیلم «بالا را نگاه نکن» نیز افتاد؛ پیام جدی و واقعی انقراض تمام موجودات زنده در کره زمین به خاطر احتمال قریب به یقین برخورد یک سیارک، تبدیل به پیامی کاملا متفاوت با آنچه واقعا باید باشد شد، پیامی دست‌مایه شوخی و خنده توده‌های «آزاد» مردمی در توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی، پیامی برای به دستگیری دوباره قدرت برای حاکمان سیاسی و پیامی برای کسب پول و ثروت برای شبکه‌های تلویزیونی و رسانه‌ای.

🔸 شاید این فیلم که به قول کارگردانش استعاره‌ای برای تغییرات اقلیمی است، کمی مبالغه‌آمیز باشد، اما در حقیقت، مواجه توده‌های مردمی با مسائل جدی بی‌شباهت به این فیلم نیست. اگر کمی تیزهوشی به خرج دهیم و رویدادهای اطراف خودمان را ببینیم، متوجه خواهیم شد که چقدر از مسائل واقعی به واسطه این فرهنگ تماشایی بی‌محتوا، پوچ و بی‌هدف می‌گردند.

🔸 بی‌شک نقد فرهنگ تماشایی در دنیای اکنون دشوار است، چون ما با توده مردم طرف هستیم. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که تمییز دادن فرهنگ خوب از فرهنگ بد، اثر خوب از اثر بد و فعالیت خوب از فعالیت بد، نه فقط به‌خاطر نزدیکی این دو به یکدیگر دشوار است، بلکه به خاطر متهم شدن به عدم احترام به آزادی دیگران کاری پرخطر نیز هست. در این عصر، هر کاری مساوی قلمداد می‌شود. اگر بگویی خواندن یک رساله فلسفی پرمغز و یا یک رمان ادبی از خواندن رشته توییت‌های یک کاربر «به اصطلاح مطلع» از مسائل و یا از چرخ زدن در اینستاگرام کاری پر بارتر و اصیل‌تر است، محکوم به عدم احترام به حقوق دیگران، کهنگی فکری و از همه دردآورتر محکوم به زیر پا گذاشتن این اصل بدیهی‌پنداشته‌شده می‌شوی که «هر کسی عقاید خاص خودش رو داره!».

🔸 باری، نگارنده این سطور همه این انتقادهای زاییده فرهنگ تماشایی را به جان می‌خرد و می‌گوید: فعالیت‌های غَنی و فعالیت‌های فکری جدای از فعالیت‌های بیهوده رایج امروزی‌اند و شوربختانه اولی چون مریضی کرونایی زیر ونتیلاتور دارد جان می‌سپارد و هیچ دارویی بر او کارگر نیست. وقتی خواندن کتاب، تمرکز بر ایده‌ها و غور عمیق فکری جای خود را به تصاویر و فرهنگ سطحی می‌دهد، کلمه می‌میرد و وقتی کلمه مرد، اندیشه نیز جان خواهد سپرد. و این بسیار ابلهانه و کوته‌نظرانه است که فکر کنیم می‌توانیم با توصیه‌های کتاب‌های پوچ خودیاری که تازه آن‌ها را هم نمی‌خوانیم و خلاصه‌شان را از پادکست مثلا روشن‌فکرانه بی‌پلاس (که البته من تحسینش می‌کنم) می‌شنویم، برای تمرکز و رهایی از تکنولوژی، از فرهنگ تماشایی خلاص شویم. هرگز! فرهنگ تماشایی مفهومی بس ریشه‌ای‌تر است و اگر فکری جدی برای تغییرش در تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نکنیم، باید برگور کلمه فاتحه بخوانیم و منتظر بمانیم تا سیارکی ما را از انحطاط‌مان نجات دهد.

t.me/sharifdaily/9350

@sharifdaily

«به دنبال اصلاح و تأثیر با داستان»

#مردمان_شریف

❇️ در آن برهه دو راه داشتم؛ یکی آن که در اهدافی که برای مهندسی ترسیم کرده بودم، بازنگری کرده و مسیر تأسیس کارگاه و طراحی و تولید قطعات را در پیش بگیرم؛ راهی که احتمالا به موفقیت هم منجر می‌شد. راه دوم آن بود که قید مهندسی را زده و به دنبال سؤال‌ها و دغدغه‌هایم بروم. تا سال ۹۰ این سؤال‌ها و دغدغه‌ها نه تنها من را رها نکرد که روزبه‌روز بیشتر و بیشتر شد، تا جایی که در آن سال، مانند برج‌های دوقلو که در یک لحظه فرو ریخت، یک هواپیما با مقادیر زیادی ذخیره بنزین به اهداف استوار مهندسی‌ای که در ذهنم ساخته بودم، برخورد کرد و تمام آن جهان و آینده‌ای که از مکانیک و تأسیس کارگاه برای خود ترسیم کرده بودم، در لحظه‌ای فرو ریخت. این باعث شد که تصمیم بگیرم در بین آن دوراهی، راه دوم را انتخاب کرده و به دنبال سؤال‌ها و دغدغه‌هایم بروم. البته عوامل دیگری هم در تصمیمم برای انصراف از ارشد مؤثر بود.

🔸 پیدا کردن جواب سؤال‌ها و پرداختن به دغدغه‌هایم آن‌قدر در ذهنم مهم و پررنگ بود که در مقابلش بسیاری از مشکلاتم رنگ می‌باخت. البته این حرف در نگاه اول شعاری به نظر می‌آید، به خصوص در ایران که بازاری برای ادبیات وجود ندارد و این موضوع تمام مشکلات را چندین برابر سخت‌تر می‌کند، ولی آن‌قدر سؤال‌ها و دغدغه‌ها برایم مهم شده بود که دیگر اجازه پرداختن به کار و مسئله دیگری را به من نمی‌داد. البته در این میان اگر همراهی و حمایت همیشگی همسرم نبود، شاید من در دو سه سال اول کم می‌آوردم و به خاطر پول، روی تصمیم و علاقه‌ام چشم می‌بستم.

🔸 عامل دیگری که باعث می‌شد من در این مسیر دل‌سرد نشوم، موفقیت‌های کوچک و بزرگی بود که کم‌وبیش به دست می‌آوردم و حس رضایت من را از مسیری که در پیش گرفته بودم فراهم می‌کرد. گاهی یک موفقیت کوچک در یک زمینه می‌تواند انگیزه چند سال کار کردن در آن را به انسان بدهد. همچنین من از همان ابتدا با آدم‌هایی همکاری کردم که زمانی که نکته مثبتی، هرچند کوچک، در من می‌دیدند، قدر و ارزش آن را می‌دانستند و همواره امید آینده‌ای روشن را به من می‌دادند. به‌طورکلی قدردانی از کار و تلاش یک نفر و ارزش قائل شدن برای استعدادهای هر فرد می‌تواند مسیر زندگی‌اش را عوض کند.

🔸 #محمدقائم_خانی، ورودی ۸۲ کارشناسی مکانیک شریف است که در میانه راه ارشد، عطای مهندس شدن را به لقایش بخشید و مسیر زندگی‌اش را به سمت فلسفه، ادبیات و نویسندگی تغییر داد تا شاید آرمان و هدفی را که در مهندسی پیدا نکرده بود، در جهان علوم انسانی بیابد. در این مسیر چندین سال در #اندیشکده_مهاجر و موسسه فرهنگی #شهرستان_ادب فعالیت کرده و چندین عنوان کتاب، از جمله «صور سکوت»، «کافه پیپ»، «انسان در رمان» و «حوای سرگردان» را چاپ کرده است.

🔸 قبلا در صفحه اینستاگرام روزنامه، #صالح_رستمی گفت‌وگویی با خانی در مورد فراز و فرود مسیری که تا به اینجا آمده انجام داده که خلاصه‌ای از آن را به قلم #زینب_پرویزی در سایت روزنامه می‌توانید بخوانید. فیلم گفت‌وگو از اینجا در دسترس است.

@sharifdaily