برخی مقالات این شماره مجله لنست در مورد جنگ اسرائیل و غزه:

Gaza, 9 years on: a humanitarian catastrophe

State of the health-care system in Gaza during the Israel–Hamas war

Attacks on hospitals: current legal protections are insufficient

Access to palliative medicine in armed conflict: a basic right and an urgent need

Israel: LGBTQ+ activism, conflict dynamics, and global responses

WHO Executive Board calls for action in Gaza

@Scientometric

پژوهشی نشان داده است که داشتن عادات خواب سالم، می‌تواند به شکل قابل توجهی با کاهش خطر حوادث قلبی و عروقی راجعه مرتبط باشد.

مطالعه به صورت آینده نگر بر روی بیش از ۲۱ هزار نفر با بیماری عروق کرونر قلبی و با میانه پیگیری بیش از ۱۱ سال انجام شده است.

این پژوهش نشان داده است که:

خواب کافی بین ۷ تا ۸ ساعت، نداشتن اختلال خواب و یا وجود آن به ندرت و همین طور نداشتن خواب آلودگی مکرر در طول روز، با ۱۲ تا ۲۲ درصد خطر کمتر نارسایی قلبی مرتبط بوده است.
همین طور محققین در این مطالعه به شرکت کنندگان یک "نمره خواب سالم" داده اند. در مقایسه با نمره پایین (۰-۱)، نمره بالا (۴) از نظر بهداشت خواب، با ۱۴٪ خطر کمتر حوادث قلبی و عروقی، ۲۹٪ خطر کمتر نارسایی قلبی، و ۲۸% خطر کمتر سکته مغزی همراه بوده است.

@Scientometric

✴️ امروز روز پژوهش است.

لازمه گسترش علم و مبتنی بر مسئله بودن پژوهش، آزادی آکادمیک است. مهم است بدانیم آزادی آکادمیک چه هست و چه نیست.

🔺مفهوم آزادی آکادمیک، متفاوت از آزادی عقیده و بیان است و حدود آن در تدریس و پژوهش متفاوت است.
محقق میتواند هر فرضیه‌ای را به عنوان فرضیه بیان و به نقد بگذارد اما در مقام تدریس نمی‌تواند فرضیات(عقاید) خود را به عنوان فکت به دانشجویان تدریس کند.

🔺آزادی آکادمیک نیز مرزهایی دارد. دانشگاهها برای اعمال رسالت خود، لازم است به ارزشهای این رسالت از قبیل صداقت، گشودگی، عدالت، شفافیت و بی‌طرفی پایبند باشند. حدود آزادی آکادمیک را پایبندی به این ارزشها تعیین می‌کند.

🔺 لازمه آزادی آکادمیک آزادی پرسشگری است و در شاخص آن ۵ معیار سنجیده می‌شود:
▪️آزادی در انتخاب سوال تحقیق
▪️آزادی بیان فرضیات و نتایج تحقیق
▪️استقلال دانشگاه
▪️ایمن بودن محیط دانشگاه از آزار و تبعیض
▪️آزادی در بیان نظر در مسایل جامعه

صحبتهایی از وزیر سابق امور خارجه در ارتباط با واکسن کووید را دیدم و سعی کردم گزارش روزنامه جمهوری اسلامی از اقدامات وزارت امور خارجه در خصوص مقابله با کرونا و تامین واکسن را بررسی کنم. گزارش مربوط به شش شهریور ۱۴۰۰ و یک روز بعد از پایان کار وزیر سابق است. نکاتی را نیز به شکل خارج از گزارش مطرح کرده‌ام.


وضعیت تامین قطعی واکسن کووید-۱۹ و نهایی کردن خرید آن تا زمان تهیه گزارش (پایان مرداد)

1- واردات بیش از ۲۷ میلیون دوز واکسن (شامل ۵/۵ میلیون دز اهدایی و ۲۱/۵ میلیون دوز به صورت خرید )
در گزارش آمده است که تاکنون بیش از ۱۹ میلیون واکسن از چین وارد کشور شده است.

2- نهایی شدن ۲۰ میلیون دز برای شهریور ماه
گفته شده است که تقاضای واردات واکسن در ۸ تیرماه به طرف چینی داده شده که برای مرداد و شهریور بوده و در آن زمان در حال اجرا بوده است.

3- درخواست خرید ۳۰ میلیون دز دیگر به طرف چینی تسلیم شده بوده است. این برای دریافت در ماههای مهر و آبان بوده و مورد موافقت کلی چین قرار گرفته بوده است.

(خارج از گزارش: در تیر، مرداد، شهریور، مهر و آبان به ترتیب حدودا ۶/۵، ۱۰، ۳۲، ۵۰ و ۲۵ میلیون دز واکسن سینوفارم وارد شد. یعنی این فراتر از فعالیتهای وزارت قبلی بوده است. تا زمان ششم شهریور ماه ۱۴۰۰، بیش از ۲۶/۱ میلیون دز واکسن در کشور تزریق شده بود و ۲۱/۷۳ درصد از مردم ایران حداقل یک دز و ۹/۴۲ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده بودند.)

برخی نکاتی مهم گزارش:


1- پیشنهاد طرف چینی برای مشارکت در کارآزمایی اولیه به منظور تمهید امضای قرارداد خرید به وزارت بهداشت منعکس شد که متاسفانه مورد موافقت قرار نگرفت. (خارج از گزارش: دقت داریم که برخی کشورهای همسایه ما مثل ترکیه و امارات، با استفاده از واکسنهای چینی واکسیناسیون را با سرعت بیشتری از ما پیش بردند. آنها در مطالعات واکسن چینی شرکت کرده بودند. وزیر وقت بهداشت گفته بود تصمیم عدم مشارکت در کارآزمایی بالینی به دستور ایشان، رئیس جمهور و رهبری بوده است.)

در زمینه تولید مشترک با چین در گزارش آمده است که عدم مشارکت طرف ایرانی در کارآزمایی های بالینی واکسن های چینی، در کنار اظهارات ضد چینی برخی مقامات سبب ناراحتی و منصرف شدن طرف چینی از همکاری در زمینه تولید واکسن شد.

2- ایران 62 میلیون قرار داد با روسیه برای واکسن اسپوتنیک داشته است. تا زمان گزارش فقط یک میلیون دز آن وارد شده بوده است. گفته شده که این به خاطر محدودیتهای شرکت روسی و همین طور تقاضای بالای خرید از سایر کشورها بوده است.

3- در گزارش به تفصیل در مورد مشکلات پرداخت پول برای کووکس گفته شده است. تا آن زمان از طریق این سازو کار، ۲/۲ میلیون دز آسترازنکا وارد شده بوده است. گفته شده توافق برای ۳/۲ میلیون دز سینوفارم و ۱/۱ میلیون دز استرازنکای دیگر نیز حاصل شده بوده است که قرار بوده تا ۹ شهریور وارد شود. (خارج از گزارش: وزیر فعلی بهداشت، دکتر عین الهی تا جایی که من می دانم چندبار گفته اند که به رغم پرداخت وجه به کواکس هیچ واکسنی برای ما ارسال نشده بود و واکسن به یک مسئله سیاسی تبدیل شده بود و عده ای آن را به اف ای تی اف گره زده بودند.


در گزارش صحبتی از تصمیم برای عدم ورود برخی واکسنها از برخی کشورها نشده است. تصمیمی که یکی از اثرات روشن آن لغو بلافاصله ورود ۱۵۰ هزار دز فایزر به کشور بود.

این نمودار (اینجا) نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۰، در هر ماه چند دز واکسن تزریق شده است.

ویدیوی صحبتهای وزیر سابق امور خارجه: اینجا

گزارش رزونامه جمهوری اسلامی: اینجا

@Scientometric

بررسی تبلیغات مستقیم به مصرف کننده (DTCA) واکسن کووایران برکت و تاثیر سوگیری های شناختی مصرف کننده

برخی نتایج مطالعه:

مصرف کنندگان، ادراک و نگرش مناسب‌تری به تبلیغات کمک‌جویانه (help-seeking ads) با هدف آگاه سازی جامعه، نسبت به تبلیغات با محتوای برندسازی محصول (Product-claim ads)، دارند.

رویکرد تبلیغاتی یک طرفه، عمدتا از طریق رسانه ملی (صدا و سیما) همراه با نیت متقاعده کننده باعث بدبینی مصرف کننده نسبت به این گونه تبلیغات و در نتیجه واکسیناسیون می‌گردد.

ارتباط دادن انتخاب واکسن ملی با مفاهیم میهن پرستی و ملی‌گرایی به منظور افزایش پذیرش واکسن، ممکن است به علت ایجاد نیات متقاعد کننده در پذیرش محصول، تاثیر معکوس در پذیرش واکسن داشته باشد.

با توجه به عواملی مانند عدم انجام مطالعات، عدم شفافیت در مورد ریسک های بالقوه و تمرکز انحصاری بر مزایای واکسن برکت، ریسک های ادراکی تزریق واکسن کوایران برکت بیشتر از واکسن های مشابه خارجی و حتی داخلی از سوی مصرف کنندگان درک شده است.

عدم انسجام در گزاره‌های مسئولین نسبت به کووید۱۹ و کم خطر توصیف شدن کووید در ابتدای همه گیری، منجر به ایجاد یک موضع بدبینانه نسبت به تبلیغات واکسن از رسانه ملی و به طور کلی، کاهش اعتماد نسبت به واکسیناسیون می گردد.

مشارکت کارشناسان و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و تبلیغات از طریق منابع جایگزین مانند رسانه های اجتماعی می‌تواند منجر به افزایش اعتماد و تمایل به واکسیناسیون گردد.

لینک مطالعه: اینجا

@Scientometric

برداشته شده از گزارشی از کانال تلگرامی در این شب ها از پوریا ناظمی (اینجا):

(چند خبر):

📌در ادامه رفتارهای شبه‌علمی طبقه حاکم در جهان شاه چارلز، پادشاه بریتانیا، متخصص طب هومیوپاتی را برای کمک به سلامت خود منصوب کرده است. این اولین باری نیست که چهره‌های شناخته‌شده به سراغ شبه طب می‌روند که اگرچه در اکثر موارد ناکارآمد است که در موارد زیادی ممکن است منجر به آسیب شود.

📌پس‌ازآنکه ژاپن و ایالات‌متحده تعدادی از داروهای کاهنده سرعت پیش رفت آلزایمر (Lecanemab) را برای استفاده عمومی تائید کردند حالا بریتانیا نیز با تایید این دارو و همچنین داروی Donanemb استفاده از این دارو برای مبتلایان به آلزایمر در این کشور را فراهم می‌کند.

انتظار مصرف گلوتن، صرف نظر از این که بیماران مصرف واقعی گلوتن را داشته اند یا خیر، با علائم گوارشی بدتر پس از مصرف غذا همراه بوده است.

این نتیجه یک مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور و همراه با دارونماست که در مجله The Lancet Gastroenterology & Hepatology منتشر شده به خوبی اثر Nocebo و همین طور به نوعی اثر انتظار بیمار از آن چه به او گفته می شود و دریافت می کند را نشان می‌دهد.

بیماران (دارای حساسیت به گلوتن و بدون بیماری سیلیاک) بر اساس دریافت واقعی گلوتن (نان با و یا بدون گلوتن) و همین طور انتظار دریافت گلوتن (به آنها گفته شده که نانی که دریافت می کنند گلوتن دارد یا ندارد) به صورت تصادفی در چهار گروه قرار گرفته بوده‌اند:

۱- دریافت واقعی گلوتن و انتظار مصرف آن
۲- دریافت واقعی گلوتن ولی عدم انتظار مصرف آن
۳- عدم دریافت واقعی گلوتن ولی انتظار مصرف آن
۴ عدم دریافت واقعی گلوتن و عدم انتظار مصرف آن

ترکیب دریافت گلوتن به شکل واقعی و همین‌طور انتظار مصرف آن (گروه اول)، بیشترین تاثیر را بر روی علائم گوارشی داشته و این تاثیر Nocebo و تعامل روده-مغز را در علائم مرموط به حساسیت به گلوتن در افراد بدون سیلیاک را نشان می دهد. اگر چه تاثیر خود گلوتن را نیز نمی توان رد کرد. نتایج بر اساس آنالیز های زیرگروهی مختلف بر اساس وضعیت سوء هاضمه بیماران، اضطراب، افسردگی و IBS مشابه بوده است.

در مورد اثر انتظار بیمار از دارویی که دریافت می‌کند، یا چیزی که پزشک به او می‌گوید و همین طور موارد مربوط به Placebo و Nocebo می‌توانید به این پادکست از دکتر آذرخش مکری گوش کنید که مربوط به کتابی با همین نام یعنی Expectation Effect است و تمامی مثالها و توضیحات مبتنی بر شواهد علمی است.

@Scientometric

برداشته شده از گزارشی از کانال تلگرامی در این شب ها از پوریا ناظمی (اینجا):

📌در ادامه رفتارهای شبه‌علمی طبقه حاکم در جهان شاه چارلز، پادشاه بریتانیا، متخصص طب هومیوپاتی را برای کمک به سلامت خود منصوب کرده است. این اولین باری نیست که چهره‌های شناخته‌شده به سراغ شبه طب می‌روند که اگرچه در اکثر موارد ناکارآمد است که در موارد زیادی ممکن است منجر به آسیب شود.

📌پس‌ازآنکه ژاپن و ایالات‌متحده تعدادی از داروهای کاهنده سرعت پیش رفت آلزایمر (Lecanemab) را برای استفاده عمومی تائید کردند حالا بریتانیا نیز با تایید این دارو و همچنین داروی Donanemb استفاده از این دارو برای مبتلایان به آلزایمر در این کشور را فراهم می‌کند.

ارتباط ترک سیگار با کاهش میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، تنفسی و سرطان به چه صورت است؟

برای پاسخ به این سوال، میزان مرگ و میر مربوطه در افراد سیگاریِ سابق را می‌توان با میزان مرگ و میر افرادی که هنوز مصرف سیگار را ادامه می‌دهند و یا افرادی که هرگز مصرف سیگار نداشته‌اند، مقایسه کرد و مقایسه می‌‌تواند در بازه‌های زمانی مختلف بعد از ترک سیگار مثلا ده سال اول، دوم سوم و… انجام شود. پژوهشی که در مجله‌ی JAMA Intern Med منتشر شده (لینک) سعی‌کرده تا با بررسی بیش از ۴۰۰ هزار نفر در آمریکا این سوال را پاسخ دهد.

در بین افرادی که قبلا سیگار استفاده می‌کرده‌اند ولی الان مصرف سیگار را ترک کرده‌اند:

- برای دهه اول بعد از ترک سیگار، مرگ و میر اضافه‌ی ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی تقریبا یک سوم افرادی بوده است که مصرف سیگار را ادامه داده‌اند.

- برای سالهای ۲۰ تا ۲۹ بعد از ترک سیگار، میزان مرگ و میر اضافه ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، مشابه با این میزان در افرادی بوده که هرگز مصرف سیگار نداشته‌اند. احتمالا خطر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی، تا بیست سال بعد از ترک سیگار بالا می‌ماند.

- برای دهه اول بعد از ترک سیگار، مرگ و میر اضافه ناشی از سرطان و بیماری‌های تنفسی، کمتر از نیمی از این میزان در افرادی بوده است که مصرف سیگار را ادامه داده‌اند.

- اگر چه مرگ اضافه‌ی ناشی از سرطان و بیماری‌های تنفسی، به مقدار متوسط، حتی تا بیشتر از ۳۰ سال بعد از قطع مصرف سیگار هم دیده شده اما برای آن، کاهش ۹۰ درصدی در مقایسه با افرادی که مصرف سیگار را ادامه می‌دهند، دیده شده است.

افراد سیگاری سابق در این مطالعه کسانی بوده‌اند که حداقل پنح سال سابقه مصرف سیگار داشته‌اند و حداقل یکسال از ترک سیگار آنها گذشته بوده است.

پژوهش ها (لینک) نشان می‌دهند میزان اثر ترک سیگار بر کاهش مرگ به سن شما بستگی دارد، اما فکر نکنید که خیلی دیر شده است! ترک سیگار در هر سنی، مرگ ناشی از سیگار را به شکل قابل توجهی کم می‌کند.
یک مطالعه‌ روی زنان بریتانیایی نشان داده است که ترک سیگار قبل از ۴۰ سالگی، بیش از ۹۰ درصد از خطر مرگ اضافه را کاهش می‌دهد. البته که نمردن تنها مزیت ترک سیگار نیست، اما حتما یکی از مزایای خوب آن است!

از هر ده مرگی که در دنیا رخ می‌دهد، بیشتر از یک مورد را می‌توان به مصرف سیگار نسبت داد و در اکثریت موارد (۸۷٪)، مرگ ناشی از سیگار مربوط به افرادی بوده که هرگز سیگار را ترک نکرده اند.

توضیحات بیشتر:

https://t.me/scientometric/6627

فکر می کنید بتوانید با هوش مصنوعی، وضعیت چند سال آینده خود را حداقل از برخی جهات مثل مرگ و ... پیش بینی کنید؟

محققین الگوریتمی را طراحی کرده‌اند که می‌تواند وضعیت سلامتی، درآمد و احتمال مرگ زودرس را پیش‌بینی کند! این الگوریتم بر اساس وقایع زندگی میلیون‌ها نفر در دانمارک آموزش دیده تا از ترتیب و توالی وقایع زندگی برای پیش‌بینی استفاده کند و جالب این که توانسته به طرز شگفت آوری هم دقیق عمل کند.

محققین در طراحی این مدل هوش مصنوعی که life2vec نامیده می شود، از large language models استفاده کرده اند. مشابه آنچه در ChatGPT استفاده می‌شود.

داده های لازم برای آموزش مدل (شامل وضعیت شغل، در آمد، سلامت، بستری بیمارستان و ...) مربوط به تقرییا ۶ میلیون شهروند دانمارک بوده است. این داده ها برای هر رویداد و برای هر فرد، به شکل یک جمله در آمده است. برای مثال : "در آگوست 2010، اگنس، 30000 کرون دانمارک به عنوان ماما در بیمارستانی در کپنهاگ به دست آورد."

به این ترتیب وقایع مربوط به زندگی هر فرد در یک جدول زمانی به صورت دیجیتالی مرتب شده است. حالا مثلا مشابه ChatGPT که کلمات بعدی را در جمله پیش‌بینی می کند، اینجا هم رویدادهای بعدی برای فرد پیش‌بینی می‌شود.

داده ها برای آموزش مدل مربوط به سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ بوده است. در مرحله ی بعد، محققین از این مدل برای پیش‌بینی مرگ فرد تا سال ۲۰۲۰ استفاده کرده و در واقع به این پرسش پاسخ داده‌اند که آیا تا سال ۲۰۲۰ فردی در لیست افراد فوت شده در دانمارک قرار داشته است یا خیر؟ مدل توانسته تا با دقت ۷۸% به این سوال پاسخ دهد.

اشتباهات مدل در تشخیص مرگ، بیشتر مربوط به تصادف‌ها و حملات قلبی بوده است. مدل همین طور توانسته تا فاکتورهایی را نیز به عنوان پیش‌بینی کننده مرگ زودرس مشخص کند مثل داشتن در آمد کم، مشکلات سلامت روان و تشخیص های روان پزشکی و جنیست مرد.

این مدل که همچنین قادر بوده برخی دیگر از جنبه های زندگی افراد را پیش بینی کند، شاید در آینده با کامل‌تر شدن بتواند برای تشخیص خطر بروز بیماری برای یک فرد کمک کننده باشد که البته سوالات زیادی در مورد حفظ حریم شخصی و اطلاعات خصوصی افراد به وجود می آورد. از طرفی این مدل با استفاده از داده های شهروندان دانمارکی بوده و لازم است تا بر روی بقیه جمعیت ها بررسی شود.

نتایج مطالعه مربوط به این الگوریتم در مجله ی Nature Computational Science منتشر شده است و از اینجا هم می توانید گزارش ساینس را در این مورد ببینید.

@Scientometric

من قبلا گزارش مجله نیچر در مورد رشد نسبت مقالات ابطال و باز پس‌گیری شده (Retracted) را در کانال گذاشته بودم (اینجا)

بر این اساس نسبت مقالات ابطال و بازپس گیری شده به کل مقالات در هر سال روند صعودی داشته و در مجموع در ۲۰ سال گذشته، به ترتیب کشورهای عربستان، پاکستان، روسیه، چین، مصر، مالزی، ایران و هند، هشت کشور اول در این زمینه بوده‌اند.

متاسفانه در گزارش نیچر، به فاکتور زمان بین نشر مقاله تا زمان بازپس‌گیری احتمالی آن توجهی نشده است (Lag Time). هر چند در سالهای اخیر میزان ابطال مقالات بیشتر شده اما به نظر می‌رسد همچنان این زمانی که ذکر کردم، فاکتور مهمی باشد. من این موضوع را با نویسنده گزارش نیچر درمیان گذاشتم و هر چند صحبت من را کامل نپذیرفت، اما به هر حال دو نمودار دیگر در اختیار گذاشت (خارج از گزارش) که می‌تواند کمک کننده باشد.

نمودار اول (اینجا) مربوط به نسبت مقالات ابطال شده در هر سال برای هر کدام از این ۸ کشور است که با آن می‌توان روند را مقایسه کرد. اینجا هم باید دقت داشت که تعداد بیشتری از مقالات منتشر شده برای سالهای اخیر نسبت به سالهای دورتر ممکن است در آینده ابطال شود و این نسبت و روند تغییر کند. این مخصوصا برای کشورهای با نشر تعداد زیاد مقاله تاثیر بیشتر دارد. مثل چین که در ۲۰۲۲ برای اولین بار بیش از یک میلیون مقاله داشت.

در نمودار دوم (اینجا) نسبت مقالات رترکت شده این هشت کشور در دو بازه زمانی بررسی شده است: یکی ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ یعنی ۱۵ سال و دیگری ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ یعنی پنج سال. در دوره پانزده ساله اول رتبه ایران دوم است (بعد از روسیه). در دوره پنج ساله دوم رتبه ایران هشتم است. مخصوصا فاکتور زمان بین نشر مقاله تا ابطال احتمالی آن برای دوره دوم خیلی می‌تواند تاثیرگذار باشد.

در سال ۲۰۱۸، گزارشی در ساینس منتشر شده بود و در آن نسبت مقالات ابطال شده بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ بررسی شده بود. در آن زمان ایران رتبه اول از نظر این نسبت بود. رتبه های بعدی مربوط به کشورهای رومانی، سنگاپور، هند، مالزی، کره جنوبی، چین، ترکیه، آفریقای جنوبی و هلند بود. (نسبت مقالات ابطال شده برای این ده کشور، از میانه نسبت مقالات ابطال شده بیشتر بوده است.).

با درنظر گرفتن این موارد من فکر می‌کنم گزارش نیچر تاحدودی ناکامل است. احتمالا بهتر بود یک آنالیز کلی تا پایان ۲۰۲۲ و دیگری مثلا با حذف ۳-۴ سال اخیر انجام می‌شد تا بتوان مقایسه و دید بهتری داشت. با توجه به فاکتور Lag time، احتمال دارد رتبه ایران از این هم بدتر باشد. با توجه به این که روش شناسی گزارش نیچر و ساینس در مواردی متفاوت است، در نتیجه در مقایسه این دو هم تا حدودی محدودیت داریم.

@Scientometric

درمان کووید-۱۹
‏دستورالعمل موسسه ملی سلامت آمریکا، به عدم استفاده از فلووکسامین برای بیماران سرپایی و همین طور عدم استفاده از ویتامین سی وریدی برای بیماران بستری کووید-۱۹ توصیه می‌کند.

@Scientometric

در پژوهشی که سال قبل منتشر شده نشان داده شده است که بیش از یک سوم از افراد زندانی در ایران، افکار خودکشی و یک‌ پنجم نیز اقدام به خودکشی را در طول عمر خود گزارش کرده‌اند. بیش از نیمی از موارد اقدام به خودکشیِ گزارش شده مربوط به قبل از زندان بوده است. برای مقایسه مثلا ، شیوع افکار و اقدام به خودکشی در زندانیان در استرالیا ۳۳/۷ و ۲۰/۵ و در بلژیک ۴۳/۱ و ۲۰/۳ گزارش شده است.

مواردی همچون سن کمتر از ۲۵ سال، جنسیت زن، جدایی از همسر، دوره طولانی تر زندان، ابتلا به HIV، محکومیت به جرائم خشونت آمیز و سو مصرف مواد (تزریقی و غیر تزریقی) به شکل قابل توجهی با اقدام به خودکشی مرتبط بوده است.علاوه بر این، احساس پوچی یا ناامیدی و داشتن اختلالات مصرف مواد به عنوان دلایل اصلی اقدام به خودکشی توسط افراد زندانی در ایران گزارش شده است.

شیوع قابل توجه افکار و اقدام به خودکشی در میان زندانیان در ایران، نیاز به خدمات مؤثر سلامت روان از جمله برنامه های پیشگیری از خودکشی را برای این جمعیت نشان می دهد. پیشنهاد ادغام برنامه های مروبوط به سلامت روان در برنامه های مربوط به کاهش آسیب برای سو مصرف مواد نیز داده شده است.

لینک مقاله: اینجا

@Scientometric

قدرت واکسن‌ها را در غلبه بر برخی بیماری‌های خطرناک عفونی در آمریکا در این نمودار (از اینجا به صورت Interactive و برای سال ۲۰۱۷)ببینید که چگونه سود آنها از ضررشان بیشتر است و چطور سال به سال منجر به کاهش یا از بین بردن آن بیماری‌ها شده‌‌اند.

@Scientometric

منشور حقوق پزشکان، مصوب شورای عالی سازمان نظام پزشکی در مرداد ۱۴۰۰ است و شامل شش فصل و ۵۹ ماده می باشد (لینک)

فصل‌ها:

1- حق برخورداری از احترام و منزلت حرفه ای

2- حق برخورداری از امنیت حمایت حرفه ای

3- حق دسترسی منصفانه به امکانات مالی و رفاهی

4- حق دریافت آموزش های لازم و روزآمد

5- شفافیت و حق مشارکت در تعیین سرنوشت

6- حق استقلال در تصمیم گیری حرفه ای

اجرای این سند برای سازمان نظام پزشکی الزامی است و سازمان باید برای اجرای آن حمایت طلبی کند. این سند با توجه به آمارهای خودکشی در بین پزشکان جوان و مخوصا دستیاران تخصصی (که در کانال به آن پرداخته بودم) برای من ارسال شده و من خلاصه برخی مواد را اینجا قرار می‌دهم:

ســازمان نظــام پزشـکی مکلـف اسـت بـرای رصـد وضعیـت امنیـت حرفـه ای اعضـای جامعـه ی پزشـکی اقـدام كنـد و ضمـن شناســایی تهدیدهـا، فرصت هـا، قوت هـا و ضعف هـا، بــرای ارتقـاء ســطح امنیــت حرفــه ای اعضـای خــود، برنامه ریــزی مناسـب انجـام دهــد.

اعضـای جامعــه ی پزشـکی حــق دارنــد بــه دنبـال آســیب های ناشـي از مــواردی ماننــد هتـک حرمــت یــا خشــونت، بــه سیسـتم مشـاوره و حمایت هـای روانــی در ســازمان نظــام پزشـکی دسترســی داشـته باشــند.

ســازمان نظــام پزشـکی مکلـف اســت در مــواردی كــه مشـخص شـود هـر یـک از اعضـای حرفـه بـه دلیـل یـا در اثـر عمـل بـه وظایف حرفـه‌ای خـود كـه آنهـا را به درسـتی و بـا درنظرگرفتـن اسـتانداردهای علمـی و فنــی و اخلاقــی انجـام داده، بــه هــر دلیلــی مــورد بازخواسـت یــا عواقـب قضایــی و اداری و ماننــد آن قــرار گرفتــه اســت، بــا تمــام تــوان از امنیــت و حیثیـت حرفـه ای و فـردی وی دفـاع كنـد.

شایسـته اســت همــه ی نهادهــای درگیـر در فراینـد رســیدگی بــه شــکایات واصلــه از اعضـای جامعــه‌ی پزشـکی، عواقـب ناشـی از ناامن كـردن فضـای فعالیــت حرفــهای اعضـای جامعــه ی پزشـکی، از جملــه رشـد پزشـکی تدافعــی و كاهــش بهــره وری نظــام ســلامت را مدنظــر قـرار دهنـد.

اعضـای جامعـه ی پزشـکی حـق دارنـد بابـت فعالیـت حرفـه ای خـود، بـر اسـاس تعرفه هـای مصـوب و قراردادهـای منصفانـه، دسـتمزد دریافـت كننـد. اعضـای ســازمان نظــام پزشـکی حــق دارنــد از هرگونـه بهره كشـی اقتصـادی در هـر شـکلی، ازجملـه قراردادهـای یکطرفـه و غیرمنصفانـه مصـون بماننـد.

همـه ی اعضـای حرفـه، ازجملــه حرفه مندانـی كــه در اســتخدام نهادهــا یــا مؤسســات هسـتند و نیــز دسـتیاران رشـته های تخصصـی و فوق تخصصـی حـق دارنـد بـر اسـاس سـاعت كار اسـتاندارد فعالیـت كننـد.

هرگونـه تحمیـل سـاعت كاری اضافـه بـر سـاعت اســتاندارد بــه اعضـای حرفــه یــا تحمیـل ســاعت كاری اضافـه بــر برنامــه ی آموزشـی مصـوب بـه فراگیـران ایـن رشـته ها، مصـداق بهره كشـی و غیرموجـه اســت. ســازمان نظــام پزشـکی مکلـف اســت از ایــن حــق حرفه منــدان، دسـتیاران و سـایر فراگیرانـی كـه اعضـای سـازمان هسـتند، دفـاع كنـد.

فراگیـران دوره های بالینـی رشـته های علـوم پزشـکی، ازجملـه دسـتیاران تخصصــی و فوق تخصصــی حــق دارنــد در ازای انجـام مداخـلات و ارائـه ی خدمـت بـه دریافتكننـدگان خدمـات سـلامت، حق الزحمـه ی مناسـب دریافـت كننـد.

اعضـای جامعــه ی پزشـکی حــق دارنــد ضمـن دریافـت مطالبـات خـود از سـازمان های بیمه گـر و مؤسسـات درمانـی، در اسـرع وقـت، بابـت تأخیـر در پرداخـت آن نیـز، ضـرر و زیـان دریافـت كننـد. سـازمان نظـام پزشـکی مکلـف اسـت تـا بـا بررسـی زمینه هـای قانونـی، راه را بـرای اسـتیفای ایـن حـق اعضـای خـود همـوار كنـد.

همــه ی اعضـای جامعــه ی پزشـکی حــق دارنــد بــر اســاس اسـتانداردهای حرفـه ای و اخلاقـی و فنـی خـود عمـل كننـد و بـه هیـچ عنـوان نبایـد بــه دلیــل پافشـاری بــر ایــن اســتانداردها، تحـت فشــار و تعقیـب قــرار گیرنــد. ســازمان نظــام پزشـکی مکلـف اســت از اســتقلال حرفــه ای همــه ی اعضـای خــود، به ویـژه آنهایــی كــه بــه دلایلــی نظیـر اشـتغال در برخـی نهادهـای خـاص بیشـتر در معـرض نقـض اسـتقلال حرفـه ای هسـتند، حمایـت
كنـد.


@Scientometric

با حکم جدیدِ معاونت پژوهش وزارت بهداشت، دبیر کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش تغییر کرد.
قبلا در این سمت دکتر سعید بیرودیان از علوم پزشکی ایران قرار داشتند و حالا به جای ایشان دکتر علی خاجی از دانشگاه علوم توانبخشی قرار گرفته‌اند.

@Scientometric

تأثیر مهاجرت پزشکان بر میزان مرگ و میر در کشورهای با درآمد کم و متوسط: یک مطالعه مدل‌سازی اقتصادی
Saluja S, Rudolfson N, Massenburg BB, Meara JG, Shrime MG. The impact of physician migration on mortality in low and middle-income countries: an economic modelling study. BMJ global health. 2020;5(1).


🔅 مهاجرت پزشکان از کشورهای با درآمد کم و متوسط (LMIC) به کشورهای با درآمد بالا، تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که شامل شرایط کاری نامناسب و فرسودگی شغلی در کشور مبدا و فرصت‌های بهتر در کشورهای مقصد است. در حال حاضر 3.9 درصد از پزشکان جهان در کشورهای با درآمد کم و متوسط آموزش دیده و در کشورهای با درآمد بالا فعالیت می‌کنند.
مهاجرت گسترده پزشکان عواقب اقتصادی بسیاری دارد که فقط شامل هزینه تربیت و آموزش پزشکان نمیشود بلکه شامل افزایش مرگ مرتبط با کمبود پزشک نیز می‌شود.

🔅 این مطالعه هزینه اقتصادی مرگ اضافی مرتبط با مهاجرت پزشکها از کشورهای LMIC تخمین زده است. برای این کار، اطلاعات 125 کشور LMIC را بررسی و از مفهوم ارزش زندگی آماری و مزیت حاصل از ابقای پزشکان استفاده کرده است. 

🔅 نتایج این بررسی نشان می‌دهد که مهاجرت پزشکان از کشورهای فقیر به کشورهای ثروتمند منجر به یک هزینه سالانه 16 میلیارد دلاری  (95% CI 3.4 – 38) مرتبط با مرگ اضافی در کشورهای با درآمد کم و متوسط می‌شود و زمانی که این هزینه‌ها به عنوان درصدی از تولید ناخالص ملی در نظر گرفته شوند، بیشترین هزینه مربوط به منطقه آفریقایی سازمان جهانی بهداشت و در کشورهای با درآمد کم است.

🔅 نتایج این مطالعه میتواند در اصلاح سیاست‌های کشورهای با درآمد کم و متوسط برای حفظ پزشکان، اتخاذ سیاست‌های دریافت کمک‌های خارجی، و مذاکرات تجاری بین‌المللی مورد استفاده قرار گیرند.

#گزارش_مقاله
#تعهد_حرفه‌ای_سازمانی

🔴 "نگاه و تفسیری جدید از P Value در کارآزمایی های بالینی"

مقاله منتشر شده در مجله NEJM Evidence که طی آن بیش از ۲۳ هزار کارآزمایی بالینی بررسی شده است.

این مطالعه نشان داده است که یک P Value با مقدار خیلی کم، حتما به معنای قدرت یا Power بالای (۸۰ یا حتی ۹۰%) مطالعه کارآزمایی بالینی نیست.

این یک برداشت اشتباه است که P Value با مقدار خیلی کم دلیل بر قدرت بالای مطالعه است و اگر مطالعه تکرار شود حتما نتایج تایید می شود. نتایج مطالعه نشان داده است که احتمالا مقدار P Value اولیه بین 0.001 و 0.005 نشان دهنده اغراق قابل توجه در اثر واقعی چیزی است که بررسی شده است.

به علت وجود این مشکل قدرت یا Power، یافته های با برچسب "statistically significant" می‌توانند یک اغراق از اثر واقعی باشند و همین طور یافته‌های با برچسب "not significant" نیز می‌توانند در واقع یافته‌های مربوط به اثرات مهم و قابل توجه باشند و علاوه بر آن اینجا مشکل تکرارپذیری هم بوجود می آید.

محققین با بررسی یک جمعیت مرجع از بیش از ۲۳ هزار کارآزمایی بالینی، به تفسیر جدیدی از P vlaue پرداخته و یک راهنمای تجربی برای تفسیر آن را ارائه کرده اند.

✅ در تلاش برای بررسی تکرارپذیری نتایج مطالعه (replication)، به عنوان مثال، برای یک مقدار P Value اولیه بین 0.001 و 0.005، تنها 58% احتمال دیده شدن P Value کمتر یا مساوی 0.05 وجود داشته است. این از جدول سوم مقاله مشخص است.

✅ از طرفی بر اساس همین جدول، برای مطالعات با گزارش مقدار P Value اولیه بین 0.01 و 0.05:

احتمال این که فاصله اطمینان ۹۵%، دربردارنده اثر واقعی باشد فقط ۹۰ درصد بوده است و

احتمال این که یک مطالعه دیگر با همین مشخصات، بتواند مقدار P Value کمتر از پنج صدم گزارش کند، برابر با ۳۷ درصد بوده است اما

خوشبختانه احتمال درست بودن جهت اثر برآورد شده ۹۵% بوده است.

برای اثر با مقدار P Value گزارش شده در این بازه (بین 0.01 و 0.05)، احتمال برآورد بیش از حد بزرگی یک اثر به اندازه حداقل ۵%، ۵۶% و ۱۸۱% به ترتیب ۷۵، ۵۰ و ۲۵% بوده است!

✅ به صورت کلی احتمال این که فاصله اطمینان ۹۵%، دربردارنده اثر واقعی باشد برای مقادیر P Value های بزرگ بیش از ۹۵% و برای مقادیر P Value کوچک کمتر از ۹۵% بوده است! خوشبختانه احتمال این که جهت اثر برآورد شده درست باشد برای P Value های کوچکتر از پنج صدم، بالا بوده است.

✅ برای مطالعات با P Value از 0.005 تا 0.001، احتمال تکرار نتایج به شکلی که P Value کمتر یا مساوی پنج صدم داشته باشیم، کم است. پس اگر در تکرار مطالعه، P Value بیش از پنج صدم داشتیم، این به آن معنا نخواهد بود که یافته مطالعه اولیه بر حسب تصادف یا حتما اشتباه بوده است. همان طور که وجود P Value کمتر از پنج صدم (مخصوصا وقتی نزدیک به پنج صدم باشد) در مطالعه اولیه به معنای حتما درست بودن نتیجه گیری نبوده است و این تاکید بر این است که تکیه تنها بر P Value درست نیست.

مطالعه نشان داده است که اکثر کارآزمایی های بالینی بررسی شده، قدرت آماری قوی برای تشخیص اثرات واقعی که به دنبال آن هستند نداشته اند.

اگر مطالعات به صورت معمول دارای قدرت بالا (مثل ۸۰٪) بودند، ما اغلب مقادیر P Value بسیار پایین (مثلاً بین 0.42 و 0.0000016) می دیدیم و مقادیر P کمتر از 0.0005 را حداقل در یک چهارم موارد مشاهده می کردیم. از آنجایی هم که ما معمولا این مقادیر از P Value را نمی بینیم در نتیجه داشتن P Value اولیه بین 0.001 و 0.005 هم نباید به عنوان قدرت بالای مطالعه کارآزمایی بالینی تفسیر شود.

در بسیاری موارد، مطالعات شرکت‌کنندگان کمی دارند ( inadequate sample size)، و محققان از مقدار P کمتر از 0.05 برای تصمیم‌گیری در مورد سطح معناداری استفاده می‌کنند. در نتیجه جای تعجب ندارد که تکرار پذیری برای این مطالعات با شکست مواجه شده و یا برای داشتن نتایج مشابه، مطالعات بعدی باید حجم نمونه بالاتری داشته باشند و تکیه تنها بر مقدار ارزش احتمال کمتر از پنج صدم برای ادعاها رویکرد خوبی نیست.

برخی پست های قبلی مرتبط در کانال @Scientometric

✅ فراخوان دانشمندان در منع استفاده از اهمیت آماری، بازنشسته کردن Statistical Significance و‌ بیان فاصله سازگاری به جای فاصله اطمینان (لینک)

✅ بازنشسته کردن سطح معنی داری و‌کنار گذاشتن ارزش احتمال یا همان P Value می‌تواند منجر به افزایش سوگیری شود. (اینجا)

✅ مقاله دکتر سندر گرينلند و دکتر محمدعلی منصورنيا (اینجا)

✅ تعداد 44 مقاله در شماره جدید مجله ی The American Statistician در باب عبور از ارزش احتمال (P Value) و دنیای بعد از سطح معنی داری پنج صدم! (اینجا)

✅ آیا سطح معنی داری ارزش احتمال (P value) باید به پنج هزارم تغییر کند؟ (مقاله جاما)

✅ ساده تر کردن مفهوم P value (اینجا و اینجا)