🔴 بیش از ۵۰ هزار مقاله تاکنون رترکت شده است. سهم سال ۲۰۲۳ تاکنون بیش از ۱۰ هزار مورد بوده است. (رکورد رترکت سالیانه). عربستان رکورد دار نسبت مقالات رترکت شده در دو دهه گذشته بوده و ایران در رتبه هفتم دنیا از این نظر قرار دارد. (از گزارش جدید نیچر)

✅ در سال ۲۰۲۳ بیش از ۱۰ هزار مقاله رترکت شده و این رکورد جدیدی از نظر تعداد مقاله رترکت شده سالیانه است.

✅ در دو دهه گذشته و در بین کشورهای با نشر بیش از ۱۰۰ هزار مقاله، کشورهای زیر رکورد دار نسبت تعداد مقالات رترکت شده بوده‌اند (تصویر پایین پاست):

۱- عربستان: ۳۰/۶ رترکت به ازای هر ۱۰ هزار مقاله

۲- پاکستان: ۲۸/۱
۳- روسیه: ۲۴/۹
۴- چین: ۲۳/۵
۵- مصر: ۱۸/۸
۶- مالزی: ۱۷/۲
۷- ایران: ۱۶/۷
۸- هند: ۱۵/۲
در این آنالیز خلاصه مقالات کنفرانس‌ها کنار گذاشته شده و اگر درنظر گرفته شود، چین در رتبه اول قرار می‌گیرد.

✅ در مجموع تا به حال بیش از ۵۰ هزار مقاله رترکت شده است. (تقریبا یک چهارم آنها مربوط به خلاصه مقالات کنفرانسها بوده است:اکثرا از IEEE) اکثر رترکتها به دلیل بداخلاقی های پژوهشی بوده است. اما مواردی هم به دلیل خطاهایی (غیر اخلاقی) بوده که خود محققین متوجه آنها شده و خواستار باز پسگیری مقاله شده‌اند.

✅ نسبت تعداد مقالات رترکت شده به کل مقالات منتشر شده، در یک روند صعودی در یک دهه گذشته سه برابر شده و حالا در ۲۰۲۲ این نسبت از ۰/۲ درصد بالاتر رفته است. سرعت رشد مقالات رترکت شده از مقالات علمی بیشتر است.


✅ بیش از ۸۰۰۰ مقاله رترکت شده در ۲۰۲۳ از سوی ناشر هینداوی (از ‌وایلی) بوده است. اکثر مقالات رترکت شده از هینداوی نیز مربوط به شماره های ویژه (special issues) مجلات این ناشر بوده است. وایلی اعلام کرده است که دیگر از برند هینداوی استفاده نخواهد کرد. وایلی گفته است که احتمالا رترکشن های بیشتری هم اتفاق خواهد افتاد.


قبلا در سال ۲۰۱۸، بر اساس آنالیزی که در ساینس منتشر شده بود، ایران رکورد دار نسبت مقالات رترکت شده در دنیا بود.

@Scientometric

🔴 افزایش تعداد محققین بسیار پرکار و یا با نشر مقاله بسیار زیاد


برخی از محققان به طور متوسط هر پنج روز یک مقاله جدید منتشر می کنند. افزایش تعداد نویسندگان بسیار پرکار، دانشمندان و ‌محققین را نگران کرده و این گمان وجود دارد که همه مقالات آنها از طریق کار و فعالیت صادقانه و اخلاقی به دست نیامده باشد.

در این پژوهش، به محققی Hyperprolific گفته شده که در یک سال، بیش از یک مقاله در هر پنج روز منتشر کرده باشد. (۷۳ مقاله یا بیشتر در یکسال). افرادی که طی یکسال، در هر شش روز، بیش از یک مقاله منتشر کرده‌اند (بیشتر از ۶۰ مقاله در یکسال) را almost hyperprolific نامیده‌اند. در نهایت مجموع محققین Hyperprolific و almost hyperprolific را، محققین با نشر مقاله بسیار زیاد یا extremely productive نامیده‌اند.

نتایج:

✅ در تمام علوم به غیر از فیزیک و در فاصله ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲، بیش از ۳ هزار محقق با تعریف almost hyperprolific حداقل برای یکسال وجود داشته است. این برای فیزیک بیش از ۱۲ هزار بوده است. اکثر اینها جزو تعریف Hyperprolific هم قرار دارند.

✅ در تمام علوم به غیر از فیزیک، از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ تعداد محققین با تعریف extremely productive سه برابر شده است.

✅ برای هر سه تعریف، بیشترین محققین از چین بوده‌اند. شاید به علت سیاستهای ارتقا و تشویقی که برخی از آنها لغو شده است. البته چین الان رکورد دار نشر مقاله هم است. در رتبه دوم آمریکا قرار دارد.


✅ بیشترین رشد از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ برای کشورهای زیر بوده است (تصویر پست):

تایلند (۱۹ برابر)
عربستان: ۱۱/۵
اسپانیا: ۱۱/۵
هند: ۱۰/۲
ایتالیا: ۶/۹
روسیه: ۶/۵
پاکستان: ۵/۷
کره جنوبی: ۵/۲

دربین این کشورها، بیشترین تعداد برای عربستان بوده است.

✅ بدون در نظر گرفتن رشته فیزیک و همچنین با احتساب تعداد کلی محققین هر کشور، بیشترین محققین extremely productive در‌ کشورهای عربستان، عراق، امارات، پاکستان، مالزی و فیلیپین دیده شده است.

✅ اکثر محققین با تعریف extremely productive از رشته Clinical Medicine هستند (بدون در نظر گرفتن رشته فیزیک). البته به صورت کلی هم از هر سه محقق دنیا، یک نفر از این رشته است.

✅ اگر چه در این مطالعه، معیارهای نویسندگی برای محققین بررسی نشده است. اما بر اساس یک نظرسنجی قبلی، احتمال دارد که حداقل بسیاری از این محققین معیارهای نویسندگی ونکوور را به صورت معمول رعایت نکرده باشند.

✅ ۴۴ درصد از محققین با بیشترین استناد (تعداد کلی ارجاع)، از گروه محققین با تعریف extremely productive بوده‌اند. این به طور ویژه اهمیت در نظر گرفتن Co-authorship را هنگام بررسی ارجاعات محققین نشان می‌دهد.

✅ یک موضوع معمول دیگر در برخی رشته‌ها مثل Clinical Medicine این است که رئیس دپارتمان اغلب بدون فعالیت پژوهشی کامل و مورد نیاز و یا حتی گاهی به شکل gift author به عنوان نویسنده آخر قرار می‌گیرد.

✅ از دلایل فعلی و آینده افزایش محققین بسیار پرکار

وجود مگاژورنالها با نشر سالیانه هزاران مقاله
وجود هوش مصنوعی و کمک به نوشتن مقاله
نقص در داروی همتا
استفاده ناردست از شاخصهای کمی و کیفی علم سنجی با وجود راهنما برای استفاده درست از آنها
توجه به رتبه بندی دانشگاهها از طریق نشر نقاله
سرمایه گذاری در مشارکت بیشتر در فعالیت های بین رشته ای در گروههای بزرگ

✅ وزارت علوم تایلند در حال بررسی محققانی است که دارای سوابق انتشار غیرعادی و زیاد مقاله هستند و یا چندین مقاله خارج از تخصص داشته‌اند. این تحقیقات فعلا نشان داده که ۳۳ محقق در ۸ دانشگاه برای نویسندگی پول پرداخت کرده‌اند و ده‌ها نفر دیگر نیز برای این موضوع مشکوک هستند.

✅ نکته پایانی این که برای ایران در تمام علوم به جز فیزیک، در این پژوهش تعداد محققین با تعریف hyperprolific و almost hyperprolific
به ترتیب برابر با ۲۷ و ۵۰ بوده است. از این نظر ایران رتبه ی ۱۳ و ۱۱ را داشته است. در مجموع هم این برای ایران شامل ۵۸ محقق بوده و رتبه ایران از این نظر ۱۲ دنیا بوده است.


لینک پیش مقاله در این مورد: اینجا

لینک گزارش نیچر در این مورد: اینجا




@Scientometric

قبلا نتایج موثر بودن واکسن سرطان با فناوری m-RNA از شرکت مودرنا را در کانال قرار داده بودم. (اینجا) حالا نتایج پیگیری سه ساله هم اعلام شده و فواید واکسن همچنان ادامه دارد:


این یک کارآزمایی بالینی فاز 2b با نام mRNA-4157/V940 مربوط به شرکتهای مودرنا و مرک است.

در مقایسه با استفاده از داروی کیترودا به تنهایی، استفاده‌ی از کیترودا به همراه واکسن mRNA-4157/V940 توانسته تا به شکل معنادار از نظر آماری و بالینی، ریسک عود و یا مرگ را در بیماران مبتلا به ملانوما (در مرحله ۳ یا ۴) کاهش دهد.

حالا نتایج پیگیری سه ساله نشان می‌دهد که ترکیب واکسن و کیترودا توانسته تا ریسک عود یا مرگ به میزان ۴۹٪ کاهش یابد. همچنین ریسک متاستاز دوردست و یا مرگ ۶۲٪ کاهش داشته است. این اعداد برای پیگیری دوساله به ترتیب ۴۴ و ۵۵ درصد بود. و نتایج پیگیری سه ساله حاکی از ادامه سودرسانی واکسن به این بیماران است.

مودرنا گفته است در حال آماده شدن برای گرفتن سریعتر تائییدیه احتمالی تا ۲۰۲۵ است و همچنین در حال ساخت یک کارخانه تولید جدید در ماساچوست است. مودرنا و مرک کارآزمایی بالینی فاز سوم را هم روی بیماران ملانوم مرحله 2b تا 4 و همین طور سرطان ریه (non-small-cell lung cancer) آغاز کرده‌ و قصد دارند دیگرتومورها را هم بررسی کنند.



توضیح در مورد واکسن سرطان با فناوری m-RNA:

واکسن mRNA به صورت اختصاصی و منحصر به فرد از توالی DNA تومور بیمار ساخته شده است. (Personalized cancer vaccines) و تا ۳۴ نئوآنتی ژن را کد می‌کند. البته مودرنا الان دیگر نامش را individualized neoantigen therapy می‌داند. به این ترتیب به عنوان یک گام کلیدی در ایمنی اکتسابی، حالا سیستم ایمنی، پاسخ سلولی تی اختصاصی ضد تومور ایجاد می‌کند. در واقع ساخت واکسن از کلینیک شروع می‌شود. هیج دو کنسری شبیه هم نیستند. جهش های ژنتیکی منحصر به فرد خود را دارند و اختصاصی هر فرد است یعنی patient’s cancer fingerprint است. فرد در کلینیک حاضر شده و نمونه خون و بیپوسی تومور از وی گرفته می‌شود و با مقایسه توالی نمونه تومور و نمونه سلوهای خون، تفاوت ژنتیکی تومور با سلولهای سالم مشخص می‌شود و به این ترتیب جهشهای زنتیکی منحصر به فرد تومور شخص مشخص می‌شود. بعد از با استفاده از الگوریتمی، جهش‌های مورد اشاره بررسی شده و تا ۳۴ مورد از آنها که حدس زده می‌شود احتمالا به شناساندن تومور به سیستم ایمنی فرد کمک می‌کند. بعد از آن، این individualized neoantigen therapy می‌تواند به سلولهای بدن فرد مبتلا به سرطان دستور ساخت پروتئین منمصر به فرد سرطان شخص را بدهد. تا به این طریق سیستم ایمنی بدن بتواند تومور فرد را تشخیص دهد و به آن حمله کند.

بعد از طراحی و مشخص کردن نئوآنتی ژنها، این اطلاعات به محل تولید واکسن فرستاده می‌شود که پی‌از ساخت دوباره کلینیک فرستاده می‌شود تا به شکل عضلانی به فرد مبتلا تزریق شود.

@Scientometric

در پذیرش یک ادعا (در طب مکمل یا طب سنتی یا هومیوپاتی یا هر نوع طبی) به چه نکاتی باید توجه کنیم؟ (ویدیوی [قدیمی]صحبتهای مهم دکتر اکبر سلطانی: اینجا)

۱- به جای استدلال کردن، تببین می کنند (reasoning vs explanation)
مثلا می پرسیم آیا حجامت یا انرژی درمانی موثر است؟ در جواب روش آن یا مکانیسم آن را توضیح می دهند که این تبیین است. در وهله اول دنبال مکانیسم اثر یا چگونگی اثر نیستیم، دنبال این هستیم که موثر بودن آن را بدانیم. پس باید دلیل بیارورند. مستند بیاورند. شواهد و اویدنس بیاورند. با تببین نباید فریب بخوریم.

بیان چگونگی می تواند به شکل گیری فرضیه کمک کند ولی دلیل نیست. گاهی طب سنتی، طب کلاسیک را محکوم می کند که شما نمی دانید طب سنتی یا حجامت یا .. چیست و چگونه عمل می کند. این اصلا مهم نیست. مهم این است که شما سند بیاورید این روش شما کار می کند.

۲- گاهی در جواب برای دلیل از بیان تجربه استفاده می‌شود. مثلا می گویند ما تعداد زیادی مریض دیدیم و به این شکل درمان کردیم و جواب گرفتیم. با تجربه هم نباید فریب بخوریم. تجربه گاهی دلیل است ولی همیشه نیست. تجربه در دادگاه قابل قبول نیست. تجربه برای تصمیم های مهم و غیر قرینه که طب هم جزو آن است ارزش کمی دارد. مثال: به تجربه من کمربند بستن برای رانندگی لازم نیست و گردن من را هم زخم می کند پس من دیگر استفاده نمی کنم. اما این تحربه غلط است. چرا که این تجربه شاهد مرگ و آسیب افرادی که کمربند نبسته اند، نبوده است. یا این که فردی بگوید من دو بچه ام را که تنبیه کردم لوس نشدند ولی دو بچه دیگرم که تنبیه نشدند لوس شدند، پس تنبیه شدن خوب و لازم است.
حتی تجربه من در پزشکی مثلا در درمان یک بیمار کوید-۱۹ با یک داروی خاص نیز غیر متقارن است.

۳- حالا ما در طب کلاسیک برای غلبه بر این غیر قرینگی چه می کنیم؟ از ابزار استفاده می کنیم تا آن را به حداقل برسانیم و اینجا در پزشکی از ابزارها و روشهای صحیح پژوهش و علم مثل پرسشنامه، دارونما، پیگیری بیمار و ... استفاده می کنیم. یعنی از علم استفاده می کنیم.

لینک ویدئو در اینستاگرام

برخی مقالات این شماره مجله لنست در مورد جنگ اسرائیل و غزه:

Gaza, 9 years on: a humanitarian catastrophe

State of the health-care system in Gaza during the Israel–Hamas war

Attacks on hospitals: current legal protections are insufficient

Access to palliative medicine in armed conflict: a basic right and an urgent need

Israel: LGBTQ+ activism, conflict dynamics, and global responses

WHO Executive Board calls for action in Gaza

@Scientometric

پژوهشی نشان داده است که داشتن عادات خواب سالم، می‌تواند به شکل قابل توجهی با کاهش خطر حوادث قلبی و عروقی راجعه مرتبط باشد.

مطالعه به صورت آینده نگر بر روی بیش از ۲۱ هزار نفر با بیماری عروق کرونر قلبی و با میانه پیگیری بیش از ۱۱ سال انجام شده است.

این پژوهش نشان داده است که:

خواب کافی بین ۷ تا ۸ ساعت، نداشتن اختلال خواب و یا وجود آن به ندرت و همین طور نداشتن خواب آلودگی مکرر در طول روز، با ۱۲ تا ۲۲ درصد خطر کمتر نارسایی قلبی مرتبط بوده است.
همین طور محققین در این مطالعه به شرکت کنندگان یک "نمره خواب سالم" داده اند. در مقایسه با نمره پایین (۰-۱)، نمره بالا (۴) از نظر بهداشت خواب، با ۱۴٪ خطر کمتر حوادث قلبی و عروقی، ۲۹٪ خطر کمتر نارسایی قلبی، و ۲۸% خطر کمتر سکته مغزی همراه بوده است.

@Scientometric

✴️ امروز روز پژوهش است.

لازمه گسترش علم و مبتنی بر مسئله بودن پژوهش، آزادی آکادمیک است. مهم است بدانیم آزادی آکادمیک چه هست و چه نیست.

🔺مفهوم آزادی آکادمیک، متفاوت از آزادی عقیده و بیان است و حدود آن در تدریس و پژوهش متفاوت است.
محقق میتواند هر فرضیه‌ای را به عنوان فرضیه بیان و به نقد بگذارد اما در مقام تدریس نمی‌تواند فرضیات(عقاید) خود را به عنوان فکت به دانشجویان تدریس کند.

🔺آزادی آکادمیک نیز مرزهایی دارد. دانشگاهها برای اعمال رسالت خود، لازم است به ارزشهای این رسالت از قبیل صداقت، گشودگی، عدالت، شفافیت و بی‌طرفی پایبند باشند. حدود آزادی آکادمیک را پایبندی به این ارزشها تعیین می‌کند.

🔺 لازمه آزادی آکادمیک آزادی پرسشگری است و در شاخص آن ۵ معیار سنجیده می‌شود:
▪️آزادی در انتخاب سوال تحقیق
▪️آزادی بیان فرضیات و نتایج تحقیق
▪️استقلال دانشگاه
▪️ایمن بودن محیط دانشگاه از آزار و تبعیض
▪️آزادی در بیان نظر در مسایل جامعه

صحبتهایی از وزیر سابق امور خارجه در ارتباط با واکسن کووید را دیدم و سعی کردم گزارش روزنامه جمهوری اسلامی از اقدامات وزارت امور خارجه در خصوص مقابله با کرونا و تامین واکسن را بررسی کنم. گزارش مربوط به شش شهریور ۱۴۰۰ و یک روز بعد از پایان کار وزیر سابق است. نکاتی را نیز به شکل خارج از گزارش مطرح کرده‌ام.


وضعیت تامین قطعی واکسن کووید-۱۹ و نهایی کردن خرید آن تا زمان تهیه گزارش (پایان مرداد)

1- واردات بیش از ۲۷ میلیون دوز واکسن (شامل ۵/۵ میلیون دز اهدایی و ۲۱/۵ میلیون دوز به صورت خرید )
در گزارش آمده است که تاکنون بیش از ۱۹ میلیون واکسن از چین وارد کشور شده است.

2- نهایی شدن ۲۰ میلیون دز برای شهریور ماه
گفته شده است که تقاضای واردات واکسن در ۸ تیرماه به طرف چینی داده شده که برای مرداد و شهریور بوده و در آن زمان در حال اجرا بوده است.

3- درخواست خرید ۳۰ میلیون دز دیگر به طرف چینی تسلیم شده بوده است. این برای دریافت در ماههای مهر و آبان بوده و مورد موافقت کلی چین قرار گرفته بوده است.

(خارج از گزارش: در تیر، مرداد، شهریور، مهر و آبان به ترتیب حدودا ۶/۵، ۱۰، ۳۲، ۵۰ و ۲۵ میلیون دز واکسن سینوفارم وارد شد. یعنی این فراتر از فعالیتهای وزارت قبلی بوده است. تا زمان ششم شهریور ماه ۱۴۰۰، بیش از ۲۶/۱ میلیون دز واکسن در کشور تزریق شده بود و ۲۱/۷۳ درصد از مردم ایران حداقل یک دز و ۹/۴۲ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده بودند.)

برخی نکاتی مهم گزارش:


1- پیشنهاد طرف چینی برای مشارکت در کارآزمایی اولیه به منظور تمهید امضای قرارداد خرید به وزارت بهداشت منعکس شد که متاسفانه مورد موافقت قرار نگرفت. (خارج از گزارش: دقت داریم که برخی کشورهای همسایه ما مثل ترکیه و امارات، با استفاده از واکسنهای چینی واکسیناسیون را با سرعت بیشتری از ما پیش بردند. آنها در مطالعات واکسن چینی شرکت کرده بودند. وزیر وقت بهداشت گفته بود تصمیم عدم مشارکت در کارآزمایی بالینی به دستور ایشان، رئیس جمهور و رهبری بوده است.)

در زمینه تولید مشترک با چین در گزارش آمده است که عدم مشارکت طرف ایرانی در کارآزمایی های بالینی واکسن های چینی، در کنار اظهارات ضد چینی برخی مقامات سبب ناراحتی و منصرف شدن طرف چینی از همکاری در زمینه تولید واکسن شد.

2- ایران 62 میلیون قرار داد با روسیه برای واکسن اسپوتنیک داشته است. تا زمان گزارش فقط یک میلیون دز آن وارد شده بوده است. گفته شده که این به خاطر محدودیتهای شرکت روسی و همین طور تقاضای بالای خرید از سایر کشورها بوده است.

3- در گزارش به تفصیل در مورد مشکلات پرداخت پول برای کووکس گفته شده است. تا آن زمان از طریق این سازو کار، ۲/۲ میلیون دز آسترازنکا وارد شده بوده است. گفته شده توافق برای ۳/۲ میلیون دز سینوفارم و ۱/۱ میلیون دز استرازنکای دیگر نیز حاصل شده بوده است که قرار بوده تا ۹ شهریور وارد شود. (خارج از گزارش: وزیر فعلی بهداشت، دکتر عین الهی تا جایی که من می دانم چندبار گفته اند که به رغم پرداخت وجه به کواکس هیچ واکسنی برای ما ارسال نشده بود و واکسن به یک مسئله سیاسی تبدیل شده بود و عده ای آن را به اف ای تی اف گره زده بودند.


در گزارش صحبتی از تصمیم برای عدم ورود برخی واکسنها از برخی کشورها نشده است. تصمیمی که یکی از اثرات روشن آن لغو بلافاصله ورود ۱۵۰ هزار دز فایزر به کشور بود.

این نمودار (اینجا) نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۰، در هر ماه چند دز واکسن تزریق شده است.

ویدیوی صحبتهای وزیر سابق امور خارجه: اینجا

گزارش رزونامه جمهوری اسلامی: اینجا

@Scientometric

بررسی تبلیغات مستقیم به مصرف کننده (DTCA) واکسن کووایران برکت و تاثیر سوگیری های شناختی مصرف کننده

برخی نتایج مطالعه:

مصرف کنندگان، ادراک و نگرش مناسب‌تری به تبلیغات کمک‌جویانه (help-seeking ads) با هدف آگاه سازی جامعه، نسبت به تبلیغات با محتوای برندسازی محصول (Product-claim ads)، دارند.

رویکرد تبلیغاتی یک طرفه، عمدتا از طریق رسانه ملی (صدا و سیما) همراه با نیت متقاعده کننده باعث بدبینی مصرف کننده نسبت به این گونه تبلیغات و در نتیجه واکسیناسیون می‌گردد.

ارتباط دادن انتخاب واکسن ملی با مفاهیم میهن پرستی و ملی‌گرایی به منظور افزایش پذیرش واکسن، ممکن است به علت ایجاد نیات متقاعد کننده در پذیرش محصول، تاثیر معکوس در پذیرش واکسن داشته باشد.

با توجه به عواملی مانند عدم انجام مطالعات، عدم شفافیت در مورد ریسک های بالقوه و تمرکز انحصاری بر مزایای واکسن برکت، ریسک های ادراکی تزریق واکسن کوایران برکت بیشتر از واکسن های مشابه خارجی و حتی داخلی از سوی مصرف کنندگان درک شده است.

عدم انسجام در گزاره‌های مسئولین نسبت به کووید۱۹ و کم خطر توصیف شدن کووید در ابتدای همه گیری، منجر به ایجاد یک موضع بدبینانه نسبت به تبلیغات واکسن از رسانه ملی و به طور کلی، کاهش اعتماد نسبت به واکسیناسیون می گردد.

مشارکت کارشناسان و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و تبلیغات از طریق منابع جایگزین مانند رسانه های اجتماعی می‌تواند منجر به افزایش اعتماد و تمایل به واکسیناسیون گردد.

لینک مطالعه: اینجا

@Scientometric

برداشته شده از گزارشی از کانال تلگرامی در این شب ها از پوریا ناظمی (اینجا):

(چند خبر):

📌در ادامه رفتارهای شبه‌علمی طبقه حاکم در جهان شاه چارلز، پادشاه بریتانیا، متخصص طب هومیوپاتی را برای کمک به سلامت خود منصوب کرده است. این اولین باری نیست که چهره‌های شناخته‌شده به سراغ شبه طب می‌روند که اگرچه در اکثر موارد ناکارآمد است که در موارد زیادی ممکن است منجر به آسیب شود.

📌پس‌ازآنکه ژاپن و ایالات‌متحده تعدادی از داروهای کاهنده سرعت پیش رفت آلزایمر (Lecanemab) را برای استفاده عمومی تائید کردند حالا بریتانیا نیز با تایید این دارو و همچنین داروی Donanemb استفاده از این دارو برای مبتلایان به آلزایمر در این کشور را فراهم می‌کند.

انتظار مصرف گلوتن، صرف نظر از این که بیماران مصرف واقعی گلوتن را داشته اند یا خیر، با علائم گوارشی بدتر پس از مصرف غذا همراه بوده است.

این نتیجه یک مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور و همراه با دارونماست که در مجله The Lancet Gastroenterology & Hepatology منتشر شده به خوبی اثر Nocebo و همین طور به نوعی اثر انتظار بیمار از آن چه به او گفته می شود و دریافت می کند را نشان می‌دهد.

بیماران (دارای حساسیت به گلوتن و بدون بیماری سیلیاک) بر اساس دریافت واقعی گلوتن (نان با و یا بدون گلوتن) و همین طور انتظار دریافت گلوتن (به آنها گفته شده که نانی که دریافت می کنند گلوتن دارد یا ندارد) به صورت تصادفی در چهار گروه قرار گرفته بوده‌اند:

۱- دریافت واقعی گلوتن و انتظار مصرف آن
۲- دریافت واقعی گلوتن ولی عدم انتظار مصرف آن
۳- عدم دریافت واقعی گلوتن ولی انتظار مصرف آن
۴ عدم دریافت واقعی گلوتن و عدم انتظار مصرف آن

ترکیب دریافت گلوتن به شکل واقعی و همین‌طور انتظار مصرف آن (گروه اول)، بیشترین تاثیر را بر روی علائم گوارشی داشته و این تاثیر Nocebo و تعامل روده-مغز را در علائم مرموط به حساسیت به گلوتن در افراد بدون سیلیاک را نشان می دهد. اگر چه تاثیر خود گلوتن را نیز نمی توان رد کرد. نتایج بر اساس آنالیز های زیرگروهی مختلف بر اساس وضعیت سوء هاضمه بیماران، اضطراب، افسردگی و IBS مشابه بوده است.

در مورد اثر انتظار بیمار از دارویی که دریافت می‌کند، یا چیزی که پزشک به او می‌گوید و همین طور موارد مربوط به Placebo و Nocebo می‌توانید به این پادکست از دکتر آذرخش مکری گوش کنید که مربوط به کتابی با همین نام یعنی Expectation Effect است و تمامی مثالها و توضیحات مبتنی بر شواهد علمی است.

@Scientometric

برداشته شده از گزارشی از کانال تلگرامی در این شب ها از پوریا ناظمی (اینجا):

📌در ادامه رفتارهای شبه‌علمی طبقه حاکم در جهان شاه چارلز، پادشاه بریتانیا، متخصص طب هومیوپاتی را برای کمک به سلامت خود منصوب کرده است. این اولین باری نیست که چهره‌های شناخته‌شده به سراغ شبه طب می‌روند که اگرچه در اکثر موارد ناکارآمد است که در موارد زیادی ممکن است منجر به آسیب شود.

📌پس‌ازآنکه ژاپن و ایالات‌متحده تعدادی از داروهای کاهنده سرعت پیش رفت آلزایمر (Lecanemab) را برای استفاده عمومی تائید کردند حالا بریتانیا نیز با تایید این دارو و همچنین داروی Donanemb استفاده از این دارو برای مبتلایان به آلزایمر در این کشور را فراهم می‌کند.

ارتباط ترک سیگار با کاهش میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، تنفسی و سرطان به چه صورت است؟

برای پاسخ به این سوال، میزان مرگ و میر مربوطه در افراد سیگاریِ سابق را می‌توان با میزان مرگ و میر افرادی که هنوز مصرف سیگار را ادامه می‌دهند و یا افرادی که هرگز مصرف سیگار نداشته‌اند، مقایسه کرد و مقایسه می‌‌تواند در بازه‌های زمانی مختلف بعد از ترک سیگار مثلا ده سال اول، دوم سوم و… انجام شود. پژوهشی که در مجله‌ی JAMA Intern Med منتشر شده (لینک) سعی‌کرده تا با بررسی بیش از ۴۰۰ هزار نفر در آمریکا این سوال را پاسخ دهد.

در بین افرادی که قبلا سیگار استفاده می‌کرده‌اند ولی الان مصرف سیگار را ترک کرده‌اند:

- برای دهه اول بعد از ترک سیگار، مرگ و میر اضافه‌ی ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی تقریبا یک سوم افرادی بوده است که مصرف سیگار را ادامه داده‌اند.

- برای سالهای ۲۰ تا ۲۹ بعد از ترک سیگار، میزان مرگ و میر اضافه ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، مشابه با این میزان در افرادی بوده که هرگز مصرف سیگار نداشته‌اند. احتمالا خطر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی، تا بیست سال بعد از ترک سیگار بالا می‌ماند.

- برای دهه اول بعد از ترک سیگار، مرگ و میر اضافه ناشی از سرطان و بیماری‌های تنفسی، کمتر از نیمی از این میزان در افرادی بوده است که مصرف سیگار را ادامه داده‌اند.

- اگر چه مرگ اضافه‌ی ناشی از سرطان و بیماری‌های تنفسی، به مقدار متوسط، حتی تا بیشتر از ۳۰ سال بعد از قطع مصرف سیگار هم دیده شده اما برای آن، کاهش ۹۰ درصدی در مقایسه با افرادی که مصرف سیگار را ادامه می‌دهند، دیده شده است.

افراد سیگاری سابق در این مطالعه کسانی بوده‌اند که حداقل پنح سال سابقه مصرف سیگار داشته‌اند و حداقل یکسال از ترک سیگار آنها گذشته بوده است.

پژوهش ها (لینک) نشان می‌دهند میزان اثر ترک سیگار بر کاهش مرگ به سن شما بستگی دارد، اما فکر نکنید که خیلی دیر شده است! ترک سیگار در هر سنی، مرگ ناشی از سیگار را به شکل قابل توجهی کم می‌کند.
یک مطالعه‌ روی زنان بریتانیایی نشان داده است که ترک سیگار قبل از ۴۰ سالگی، بیش از ۹۰ درصد از خطر مرگ اضافه را کاهش می‌دهد. البته که نمردن تنها مزیت ترک سیگار نیست، اما حتما یکی از مزایای خوب آن است!

از هر ده مرگی که در دنیا رخ می‌دهد، بیشتر از یک مورد را می‌توان به مصرف سیگار نسبت داد و در اکثریت موارد (۸۷٪)، مرگ ناشی از سیگار مربوط به افرادی بوده که هرگز سیگار را ترک نکرده اند.

توضیحات بیشتر:

https://t.me/scientometric/6627

فکر می کنید بتوانید با هوش مصنوعی، وضعیت چند سال آینده خود را حداقل از برخی جهات مثل مرگ و ... پیش بینی کنید؟

محققین الگوریتمی را طراحی کرده‌اند که می‌تواند وضعیت سلامتی، درآمد و احتمال مرگ زودرس را پیش‌بینی کند! این الگوریتم بر اساس وقایع زندگی میلیون‌ها نفر در دانمارک آموزش دیده تا از ترتیب و توالی وقایع زندگی برای پیش‌بینی استفاده کند و جالب این که توانسته به طرز شگفت آوری هم دقیق عمل کند.

محققین در طراحی این مدل هوش مصنوعی که life2vec نامیده می شود، از large language models استفاده کرده اند. مشابه آنچه در ChatGPT استفاده می‌شود.

داده های لازم برای آموزش مدل (شامل وضعیت شغل، در آمد، سلامت، بستری بیمارستان و ...) مربوط به تقرییا ۶ میلیون شهروند دانمارک بوده است. این داده ها برای هر رویداد و برای هر فرد، به شکل یک جمله در آمده است. برای مثال : "در آگوست 2010، اگنس، 30000 کرون دانمارک به عنوان ماما در بیمارستانی در کپنهاگ به دست آورد."

به این ترتیب وقایع مربوط به زندگی هر فرد در یک جدول زمانی به صورت دیجیتالی مرتب شده است. حالا مثلا مشابه ChatGPT که کلمات بعدی را در جمله پیش‌بینی می کند، اینجا هم رویدادهای بعدی برای فرد پیش‌بینی می‌شود.

داده ها برای آموزش مدل مربوط به سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ بوده است. در مرحله ی بعد، محققین از این مدل برای پیش‌بینی مرگ فرد تا سال ۲۰۲۰ استفاده کرده و در واقع به این پرسش پاسخ داده‌اند که آیا تا سال ۲۰۲۰ فردی در لیست افراد فوت شده در دانمارک قرار داشته است یا خیر؟ مدل توانسته تا با دقت ۷۸% به این سوال پاسخ دهد.

اشتباهات مدل در تشخیص مرگ، بیشتر مربوط به تصادف‌ها و حملات قلبی بوده است. مدل همین طور توانسته تا فاکتورهایی را نیز به عنوان پیش‌بینی کننده مرگ زودرس مشخص کند مثل داشتن در آمد کم، مشکلات سلامت روان و تشخیص های روان پزشکی و جنیست مرد.

این مدل که همچنین قادر بوده برخی دیگر از جنبه های زندگی افراد را پیش بینی کند، شاید در آینده با کامل‌تر شدن بتواند برای تشخیص خطر بروز بیماری برای یک فرد کمک کننده باشد که البته سوالات زیادی در مورد حفظ حریم شخصی و اطلاعات خصوصی افراد به وجود می آورد. از طرفی این مدل با استفاده از داده های شهروندان دانمارکی بوده و لازم است تا بر روی بقیه جمعیت ها بررسی شود.

نتایج مطالعه مربوط به این الگوریتم در مجله ی Nature Computational Science منتشر شده است و از اینجا هم می توانید گزارش ساینس را در این مورد ببینید.

@Scientometric

من قبلا گزارش مجله نیچر در مورد رشد نسبت مقالات ابطال و باز پس‌گیری شده (Retracted) را در کانال گذاشته بودم (اینجا)

بر این اساس نسبت مقالات ابطال و بازپس گیری شده به کل مقالات در هر سال روند صعودی داشته و در مجموع در ۲۰ سال گذشته، به ترتیب کشورهای عربستان، پاکستان، روسیه، چین، مصر، مالزی، ایران و هند، هشت کشور اول در این زمینه بوده‌اند.

متاسفانه در گزارش نیچر، به فاکتور زمان بین نشر مقاله تا زمان بازپس‌گیری احتمالی آن توجهی نشده است (Lag Time). هر چند در سالهای اخیر میزان ابطال مقالات بیشتر شده اما به نظر می‌رسد همچنان این زمانی که ذکر کردم، فاکتور مهمی باشد. من این موضوع را با نویسنده گزارش نیچر درمیان گذاشتم و هر چند صحبت من را کامل نپذیرفت، اما به هر حال دو نمودار دیگر در اختیار گذاشت (خارج از گزارش) که می‌تواند کمک کننده باشد.

نمودار اول (اینجا) مربوط به نسبت مقالات ابطال شده در هر سال برای هر کدام از این ۸ کشور است که با آن می‌توان روند را مقایسه کرد. اینجا هم باید دقت داشت که تعداد بیشتری از مقالات منتشر شده برای سالهای اخیر نسبت به سالهای دورتر ممکن است در آینده ابطال شود و این نسبت و روند تغییر کند. این مخصوصا برای کشورهای با نشر تعداد زیاد مقاله تاثیر بیشتر دارد. مثل چین که در ۲۰۲۲ برای اولین بار بیش از یک میلیون مقاله داشت.

در نمودار دوم (اینجا) نسبت مقالات رترکت شده این هشت کشور در دو بازه زمانی بررسی شده است: یکی ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ یعنی ۱۵ سال و دیگری ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ یعنی پنج سال. در دوره پانزده ساله اول رتبه ایران دوم است (بعد از روسیه). در دوره پنج ساله دوم رتبه ایران هشتم است. مخصوصا فاکتور زمان بین نشر مقاله تا ابطال احتمالی آن برای دوره دوم خیلی می‌تواند تاثیرگذار باشد.

در سال ۲۰۱۸، گزارشی در ساینس منتشر شده بود و در آن نسبت مقالات ابطال شده بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ بررسی شده بود. در آن زمان ایران رتبه اول از نظر این نسبت بود. رتبه های بعدی مربوط به کشورهای رومانی، سنگاپور، هند، مالزی، کره جنوبی، چین، ترکیه، آفریقای جنوبی و هلند بود. (نسبت مقالات ابطال شده برای این ده کشور، از میانه نسبت مقالات ابطال شده بیشتر بوده است.).

با درنظر گرفتن این موارد من فکر می‌کنم گزارش نیچر تاحدودی ناکامل است. احتمالا بهتر بود یک آنالیز کلی تا پایان ۲۰۲۲ و دیگری مثلا با حذف ۳-۴ سال اخیر انجام می‌شد تا بتوان مقایسه و دید بهتری داشت. با توجه به فاکتور Lag time، احتمال دارد رتبه ایران از این هم بدتر باشد. با توجه به این که روش شناسی گزارش نیچر و ساینس در مواردی متفاوت است، در نتیجه در مقایسه این دو هم تا حدودی محدودیت داریم.

@Scientometric

درمان کووید-۱۹
‏دستورالعمل موسسه ملی سلامت آمریکا، به عدم استفاده از فلووکسامین برای بیماران سرپایی و همین طور عدم استفاده از ویتامین سی وریدی برای بیماران بستری کووید-۱۹ توصیه می‌کند.

@Scientometric

در پژوهشی که سال قبل منتشر شده نشان داده شده است که بیش از یک سوم از افراد زندانی در ایران، افکار خودکشی و یک‌ پنجم نیز اقدام به خودکشی را در طول عمر خود گزارش کرده‌اند. بیش از نیمی از موارد اقدام به خودکشیِ گزارش شده مربوط به قبل از زندان بوده است. برای مقایسه مثلا ، شیوع افکار و اقدام به خودکشی در زندانیان در استرالیا ۳۳/۷ و ۲۰/۵ و در بلژیک ۴۳/۱ و ۲۰/۳ گزارش شده است.

مواردی همچون سن کمتر از ۲۵ سال، جنسیت زن، جدایی از همسر، دوره طولانی تر زندان، ابتلا به HIV، محکومیت به جرائم خشونت آمیز و سو مصرف مواد (تزریقی و غیر تزریقی) به شکل قابل توجهی با اقدام به خودکشی مرتبط بوده است.علاوه بر این، احساس پوچی یا ناامیدی و داشتن اختلالات مصرف مواد به عنوان دلایل اصلی اقدام به خودکشی توسط افراد زندانی در ایران گزارش شده است.

شیوع قابل توجه افکار و اقدام به خودکشی در میان زندانیان در ایران، نیاز به خدمات مؤثر سلامت روان از جمله برنامه های پیشگیری از خودکشی را برای این جمعیت نشان می دهد. پیشنهاد ادغام برنامه های مروبوط به سلامت روان در برنامه های مربوط به کاهش آسیب برای سو مصرف مواد نیز داده شده است.

لینک مقاله: اینجا

@Scientometric

قدرت واکسن‌ها را در غلبه بر برخی بیماری‌های خطرناک عفونی در آمریکا در این نمودار (از اینجا به صورت Interactive و برای سال ۲۰۱۷)ببینید که چگونه سود آنها از ضررشان بیشتر است و چطور سال به سال منجر به کاهش یا از بین بردن آن بیماری‌ها شده‌‌اند.

@Scientometric