وزارت بهداست فلسطین (تحت اجرا با حماس) اعلام کرده که (فعلا) بیش از ۵۰۰ نفر در حمله به بیمارستان الاهلی عرب در شمال غزه کشته شده‌اند.

سازمان بهداشت جهانی حمله به بیمارستان الاهلی عرب در شمال غزه را به شدت محکوم کرده است. این سازمان خواستار محافظت فوری و فعال از غیر نظامیان و پرسنل بهداشتی درمانی شده و اعلام کرده که دستور تخلیه بیمارستانها باید لغو شود و قوانین بین المللی بشر دوستانه (محافظت پرسنل بهداشتی درمانی و هدف قرار نگرفتن آنها) باید رعایت شود.

دبیر کل سازمان ملل نیز در شبکه ایکس گفته : من از کشته شدن صدها غیرنظامی فلسطینی در حمله موشکی امروز به بیمارستانی در غزه وحشت دارم که به شدت آن را محکوم می کنم. قلب من با خانواده های قربانیان است. بیمارستان ها و پرسنل پزشکی تحت قوانین بشردوستانه بین المللی تحت محافظت هستند.

دبیر اجرایی برنامه اورژانسهای سلامت سازمان بهداشت جهانی:

خشونت باید از سمت تمام طرفها متوقف شود.
ما این تجربه را مکررا داشته‌ایم که یک طرف می‌گوید این کار را آنها، آن طرفِ دیگری انجام داده اند و سمت دیگر هم متقابلا همین را می‌گوید که این کار آنهاست.
الان چیزی که مهم است این است که صدها نفر کشته، صدها نفر (که اگر هزاران نفر نباشند) بیشتر مجروح شده‌اند و یک بیمارستان دیگر قادر به خدمت رسانی نیست. این واقعیت است، این واقعیت بی رحمانه امروز عصر است.

@Scientometric

امروز گزارش دیگری نیز در لنست با عنوان «فراخوان فوری بشردوستانه برای نجات جان مردم غزه» منتشر شده است.

در قسمتی از گزارش که مربوط به قبل از حمله به بیمارستان الاهلی عرب است این طور آمده که صدها کودک کشته شده و صدها هزار نفر محبور به جابه‌جایی شده‌اند…در بیمارستان های غزه، آب، برق و وسایل جراحی بسیار اندک برای درمان مجروحان وجود دارد. اکثر آنها به همین دلیل توان ارایه خدمت ندارند. تنها بیمارستان الشفاء همچنان کار می کند.( بیش از 600 درصد ظرفیتش). سیستم مراقبت بهداشتی و سلامت از دست رفته است.
لینک

مجله BMJ نیز ‌گزارشی در مورد حمله به بیمارستان الاهلی عرب منتشر کرده است:
Gaza: “Unprecedented” bombing of hospital leaves hundreds dead and injured

https://www.bmj.com/content/383/bmj.p2423


@Scientometric

از بین دو دارای آتوروستاتین و رزووستاتین که برای کنترل چربی خون استفاده می‌شوند، کدام یک در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونری قلب، تاثیر بیشتر و عوارض کمتری دارند؟

برای پاسخ به این سوال، یک مطالعه‌ی‌ کارآزمایی بالینی چندمرکزی در ۱۲ بیمارستان در کره جنوبی و بر روی نزدیک به ۴۵۰۰ نفر انجام شده شده و مقاله آن در مجله‌ی BMJ منتشر شده است. (آنالیز ثانویه از ترایال LODESTAR)

این مطالعه نشان داده است که بین این دو دارو یعنی آتوروستاتین و رزووستاتین، تفاوتی از نظر مرگ و میر کلی، سکته قلبی، سکته مغزی و ریوسکولاریزاسیون عروق کرونر وجود ندارد (برای سه سال و در افراد با بیماری عروق کرونر). این نتایج مشابه با ترایال قبلی یعنی SATURN با حجم نمونه و مدت زمان پیگیری کمتر بوده است.

هر چند رزووستاتین با کاهش بیستر چربی LDL همراه بوده (نتیجه گیری مشابه با متاآنالیز قدیمی در این مورد)، اما استفاده از این دارو نسبت به آتوروستاتین، با خطر بیشتر ابتلای جدید به دیابت که نیاز به شروع دارو دارد و همین طور جراحی برای کاتاراکت همراه بوده است. قبلا ترایال JUPITER و متاآنالیز دیگری، افرایش ابتلای جدید به دیابت را برای استاتین ها به صورت کلی نشان داده بوده‌اند و اینجا مقایسه بین دو استاتین صورت گرفته است.
ابتلای جدید بیشتر به دیابت در این مطالعه در گروه رزووستاتین، با افزایش پیامد اولیه (سکته قلبی و ….) نسبت به آتوروستاتین همراه نبوده است.

@Scientometric

مقاله شماره جدید مجله لنست: “ایران باید استفاده از گلوله ساچمه ای برای هدف قرار دادن و کور کردن معترضان را متوقف کند.”

تغییر شکل صورت، گلوله های ساچمه ای در جمجه، پارگی و آسیب شبکیه و نابینایی دائمی، اینها برخی از مواردی است که یادآور استفاده حکومت ایران از سلاح های کنترل شلوغی علیه معترضان است.

اعتراضات زن، زندگی و آزادی پس از مرگ مهسا ژینا امینی منجر به سرکوب معترضان و در نتیجه صدها کشته و زخمی شد. جراحات چشمی همراه با کور شدن معترضان، باعث شد که تعداد زیادی از چشم پزشکان ایرانی طوماری را امضا کنند و خواستار توقف استفاده از این گلوله‌ها و سایر موارد مشابه توسط نیروهای امنیتی شوند و همین طور خواستار توقف اقدامات تلافی‌جویانه علیه کارکنان بهداشتی درمانی شوند که به معترضان مجروح رسیدگی می‌کردند.

به دلیل محدودیت های شدید حکومت، آمار رسمی ای وجود ندارد، اما بر اساس گزارش های خبری به نقل از چشم پزشکان حاضر، بیش از ۵۰۰ نفر بر اثر گلوله، گاز اشک آور و پینت‌بال از زمان شروع اعتراضات مجروح شده اند. ادعا می شود که نیروهای امنیتی ایران از گلوله‌ها نه تنها برای زخمی کردن و ارعاب معترضان استفاده کرده‌اند، بلکه برای ایجاد صدمات به صورت و چهره معترضان و نشانه‌گذاری آنها هم استفاده کرده‌اند.

اینها اگرچه گاهی اوقات به عنوان سلاح های کم کشنده طبقه بندی می شوند، اما می توانند باعث آسیب های جدی شوند. در بعضی موارد یک شلیک از اینها می‌تواند صدها ساچمه و فلز کروی کوچک ۲ تا ۵ میلی‌متری را با سرعت بالا پخش کند. از فاصله نزدیک اینها می توانند به سختی گلوله های واقعی باشند‌و با پخش به اطراف نیز می‌توانند به تماشاگران ضربه بزنند.

گزارشی در سال ۲۰۲۳، Lethal in Disguise، توسط پزشکان حقوق بشر و شبکه بین‌المللی سازمان‌های آزادی‌های مدنی، مضرات چنین سلاح‌هایی را مستند می‌کند و نتیجه می‌گیرد که استفاده از آنها باید محدود شود. شواهد بالینی منتشر شده، اثرات شدید اینها بر سلامت را تأیید می‌کند، که بسیاری از آنها منجر به اشکال شدید ترومای چشمی با پیامدهای بد‌ عملکردی و آناتومیکی می‌شوند.

همانطور که در ایران دیده شد، اینها می‌توانند صدمات متعددی را به صورت و چشم ها وارد کنند، از جمله ترومای نافذ، جداشدگی (دیتچمنت) شبکیه، آسیب عصب بینایی، هایفما، آسیب به کره چشم و درجات و شدتهای مختلف نابینایی. گلوله ها می توانند در پوست، سینوس ها، بافت های عضلانی و … قرار بگیرند و تاثیرات طولانی مدتی داشته باشند. تغییر شکل صورت، از دست دادن بینایی، آسیب مغزی، و شکستگی‌ها می‌تواند عمیقاً بر کیفیت زندگی، استقلال، تحرک و عملکرد اجتماعی-اقتصادی افراد تأثیر بگذارد.

در این اولین سالگرد تظاهرات در ایران، ما باید همچنان بخواهیم که هدف قرار دادن، کشتن، صدمه وارد کردن، تغییر شکل چهره و کور کردن معترضان پایان داده شود.پزشکان در ایران فقط می توانند کارهای زیادی برای مدیریت این آسیب ها انجام دهند و جامعه پزشکی جهانی باید از توانایی آنها برای ارائه مراقبت های بهداشتی بدون ترس از انتقام جویی دفاع کند.

یک بستر معتبر برای مستندسازی این نقض‌ها و آماده‌سازی راه‌هایی به سوی عدالت، کمیته حقیقت یاب مستقل سازمان ملل در مورد جمهوری اسلامی ایران است که علی‌رغم مسدود شدن از سوی ایران، سخت برای جمع‌آوری و حفظ شواهد نقض حقوق بشر تلاش کرده است. این کمیته باید از سوی جامعه بین المللی حمایت شود و زمان و منابع کافی دریافت کند.

کانال تلگرامی @Scientometric

ساینس نیز در‌ گزارشی جنگ بین حماس (غزه) و اسرایئل را از بعد تاثیرات بر جامعه علمی و دانشگاهی مورد بررسی قرار داده است و نقل قولهایی از برخی از دانشگاهیان و .. را از این دو منطقه و … در این مورد آورده است.


جدای از آن لنست نیز (متن کامل) در گزارشی جدید به این موضوع از زبان پزشکان اسرائیلی و فلسطینی پرداخته است. سردبیر لنست نیز در مقاله ای دیگر به این موضوع پرداخته است.

کانال تلگرامی @Scientometric

مبارزه با اطلاعات غلط و نادرست در عصر دیجیتال بسیار مهم است.

خبرها و اطلاعات را ابتدا بررسی کنید و هر چیزی را که می خوانید باور نکنید!

برای مبارزه با اطلاعات غلط و نادرست، قبل از به اشتراک گذاشتن یک خبر (یا مطلب و پست)، پنج پرسش مهم زیر را در نظر بگیرید:

۱- چه کسی آن را نوشته یا ایجاد کرده است؟

۲- منبع این خبر یا اطلاعات چیست؟

۳- این اطلاعات یا خبر از کجا آمده است؟

۴- چرا قصد دارید تا این پست یا خبر را به اشتراک بگذارید؟

۵- این خبر یا پست چه زمانی منتشر شده است؟
(منبع)


در مبارزه با misinformation و disinformation در نظر گرفتن این نکات از سازمان بهداشت جهانی نیز کمک کننده است.


۱-منبع را ارزیابی کنید:
چه کسی این اطلاعات را برای شما فرستاده و آن را از کجا آورده است. به دوست و فامیل بودن هم ربطی ندارد و شما باید منبع اصلی را چک کنید. نگاه کنید که حساب پروفایل شخص منتشر کننده اطلاعات در شبکه اجتماعی، چه مدت است که ساخته شده است؟ چقدر حساب فعالی بوده است؟ تعداد دنبال کنندگانش را بررسی کنید و پستهای اخیرش را بررسی کنید. در مورد وبسایتها گزینه های about us or contact us را بررسی کنید. در مورد تصاویر و ویدئوها شما می توانید از امکانات مختلفی استفاده کنید مثلا از reverse image search tools provided by Google and TinEye برای تصاویر و از Amnesty International's YouTube DatViewer برای ویدئوها استفاده کنید.
دیگر نکاتی که شاید کمک کننده باشد شامل طراحی غیر حرفه ای، گرامر یا اسپلینگ غلط و یا ضعیف، استفاده زیاد از علامت تعجب و یا کلمات با تمام حروف بزرگ و ... است.


۲- بررسی خود را فرارتر از سطح سرتیتر ها ببرید که اینها ممکن است به طور عمدی برای جلب توجه بیشتر هیجان انگیز باشند.

۳- نویسنده مطلب را از نظر واقعی و معتبر بودن مشخص و بررسی کنید.

۴- به تاریخ انتشار مطلب دقت کنید که آیا مطلب اخیرا منتشر شده و یا به روز می‌باشد؟

۵- منابع مطلبی را که می‌خوانید بررسی کنید.مطالب مورد اعتماد، برای ادعاهای خود، نقل قول از افراد خبره دارند و یا مطالبشان مرتبط به مطالعات علمی است.

۶- سوگیری های خود را ارزیابی کنید. چرا شما به سمت این سر تیتر کشیده شده اید؟ تفسیر شما از آن چیست؟ چرا نسبت به آن واکنش نشان داده اید؟ آیا فرضهای قبلی شما را به چالش می‌کشد و یا همان چیزی را می‌گوید که شما می‌خواهید بشنوید؟


۷- زمانی که در مورد صحت مطالب شک دارید می‌توانید از fact-checkers مثل International Fact-Checking Network
و یا رسانه های خبری جهانی در زمینه کشف حقایق مثل Associated Press and Reuters استفاده کنید.

✅ در مورد information و misinformation و disinformation این مطلب را بخوانید:

چیزهای دقیق بر اساس بهترین و به روزترین دانسته های ما، همان اطلاعات یا information هستند که در طول زمان ممکن است به علت یادگیری بیشتر ما تغییر کنند.
اطلاعات غلطی که هدف آنها آسیب رساندن به دیگران نیست misinformation نامیده می‌شوند. misinformation غالباً توسط شخصی شروع می شود که واقعاً می خواهد موضوعی را بفهمد و به امنیت و سلامتی افراد دیگر اهمیت می دهد. سپس توسط دیگران که همان احساس را دارند، نشر می یابد. همه معتقدند که آنها اطلاعات خوبی را به اشتراک می گذارند. اما متأسفانه ، چنین نیست. و بسته به آنچه به اشتراک گذاشته می شود ، misinformation می توانند کاملاً مضر باشند.
بر عکس misinformation،
نوع disinformation اطلاعات غلطی هستند که با هدف سود بردن از آنها یا آسیب رساندن به دیگران (شخص، گروهی از از مردم، موسسه یا کشور) ایجاد می‌شوند.

✅ اگر می‌دانید چیزی غلط است یا شما را عصبانی می‌کند، آن را با هدف تخریب یا مسخره کردن منتشر نکنید چرا که خود این کار باعث نشر بیشتر اطلاعات غلط می‌شود.

✅ قبل از نشر هرچیزی این موارد را از خود بپرسیم:

این چه احساسی به من می‌دهد؟
چرا این را به اشتراک می‌گذارم؟
از کجا بفهمم درست است؟
از کجا آمده است؟
چه کسی یا چیزی ممکن است با به اشتراک گذاشتن آن حمایت شود؟

کانال تلگرامی @Scientometric

برنا:
‏مرگ مغزی «⁧ #آرمیتا_گراوند ⁩» قطعی است

‏خبرگزاری وابسته به وزارت ورزش و جوانان نوشته:
‏پیگیری‌های خبرنگار «برنا» برای اطلاع از آخرین وضعیت سلامت «آرمیتا گراوند» حاکی است که وضعیت سلامتی او روند امیدوارکننده‌ای ندارد و با وجود تلاش‌های کادر پزشکی معالج، مرگ مغزی «آرمیتا گراوند» قطعی به نظر می‌رسد.
شرق
@Scientometric

سردبیر مجله eLife در شبکه ایکس (توئیتر سابق) اعلام کرده است که به علت بازنشر مطلبی از The Onion در مورد جنگ در غزه و انتقاد از بی تفاوتی نسبت به جان فلسطینیان، از این پست برکنار می‌شود.

پست این این سردبیر تا به حال بیش از ۱۳ میلیون بازدید داشته است.

من با دیدن این پست، به یاد فهرست استادان اخراجی در ایران (روزنامه اعتماد، جای خالی آن ۱۵۷ نفر) و همچنین «بازنشستگي اجباري برخی اعضای هیئت علمی پزشکی/ دخالت سیاست در علم؟» و گزارش هم میهن افتادم.

نظر دکتر کیارش آرامش در این مورد:
"البته صرفنظر از درستی یا نادرستی نظر هرکدام از طرفین درباره بحران غزه، لطفا به این نکته توجه داشته باشید که:
تضمین قانونی آزادی بیان شامل این است که دولت یا حکومت کسی را به خاطر بیان باورهایش مورد مجازات یا تبعیض قرار ندهد ( یعنی آن چه که در دانشگاه های دولتی ایران رخ داده است)
اما شامل آن نیست که هیچ شرکت خصوصی ( از جمله توییتر) این حق را نداشته باشد که استخدام یا اخراج کارمندهایش موضع سیاسی یا عقیدتی داشته باشد.
امیدوارم تفاوت میان این دو روشن باشد."


به روز رسانی:
در بیانیه بورد eLife، برکناری سردبیر این مجله تایید شده و فعلا دو معاون سردبیر قبلی به صورت مشترک و تا پایان ۲۰۲۴، سردبیر این مجله خواهند بود. در نیمه دوم ۲۰۲۴، جستجو برای تعیین سردبیر جدبد صورت می‌‌گیرد.
بر اساس این بیانیه، بازخورد واضحی از بورد eLife، به سردبیر مجله داده شده که رویکردش برای هدایت، و در مورد ارتباطات و رسانه‌های اجتماعی، برای انسجام جامعه‌ای که eLife در تلاش برای ایجاد آن بوده و در نتیجه برای ماموریت eLife، در زمانهای کلیدی مضر بوده و بروز بیشتر این رفتار از سوی سردبیر در تصمیم بورد برای برکناری وی موثر بوده است.

@Scientometric

خطر شبه علم!
دانشگاه(!)علوم پزشکی شیراز، ششمین همایش بین المللی طب در سیره نبوی را برگزار می کند (مقالات در ISC هم نمایه می شوند و امتیاز بازآموزی هم دارد!) و علوم پزشکی ایران هم کارگاه تشخیص و درمان بی جا شدگی ناف (در رفتگی ناف) را برگزار می کند و تازه مرور مقالات هم دارند!
شبه علم در فضای دانشگاهی کشور نفوذ پیدا کرده و متاسفانه از آن دائما حمایت هم می شود. این بازی با سلامت مردم است. (توضیحات از دکتر آرامش)

پناهی جز علم نیست و تنها جایگزین علم هم علم بهتر است.

ساینس نیز در گزارشی به موضوع برکناری‌‌ سردبیر‌ مجله eLife یعنی michael Eisen پرداخته است. پست کانال در این مورد را از اینجا ببینید. در این رابطه یک پتیشین هم توسط بیش از ۱۰۰۰ نفر امضا شده است و تعدادی از ادیتورهای مجله در حرکتی اعتراضی استعفا داده‌اند. اما بورد eLife ضمن آکاهی از این موارد، برکناری سردبیر را تایید کرده است.

او از بنیان گذاران Public Library of Science (PLOS) در ۲۰۰۳ بوده است که بعدا مجله PLOS ONE از آن به یکی از بزرگترین مجلات Open access تبدیل شد. در ۲۰۱۹ او سردبیر مجله eLife شد. از سال ۲۰۲۰، همه مقالات ارسالی برای این مجله باید به شکل پیش مقاله (preprint) منتشر شده باشد. در سال ۲۰۲۲ این مجله اعلام کرد که دیگر به صورت پذیرش یا رد مقاله کار نمی‌کند بلکه به جای آن داوری مقالات را منتشر می‌کند (چه مثبت و چه منفی) و برای انجام داوری، ۲۰۰۰ دلار دریافت می‌کند. نسخه های مختلف یک مقاله از این مجله، همراه با نسخه اعلام شده به شکل نهایی توسط نویسندگان، همگی با یک DOI در دسترس قرار می‌گیرند.

@Scientometric

حتما رترکت شدن یکجای ۱۶ مقاله از محققین ایرانی از ناشر Frontiers را به یاد دارید(این پست) . در ۹ مورد از این مقالات نام یک محقق یعنی Mostafa Jarahian، پژوهشگر قبلی مرکز پژوهش سرطان از آلمان (DKFZ) وجود داشت. حالا او به رترکشن واچ گفته (گزارش کامل) به صورت قانونی از خودش دفاع می‌کند و با بقیه محققین، ناشر را به دادگاه می‌کشاند تا موضوع بررسی شود.

به علت وجود نقص های جدی در مقاله واکسن کووید-۱۹ از نورا، ناشر وایلی در مورد واکسن نورا تحقیق می‌کند. (گزارش رترکشن واچ)

مقاله فاز یک این واکسن که دانشگاه بقیه الله آن را تولید کرده، در مجله ی Journal of Medical Virology منتشر شده بود (اینجا). بعدا یک مقاله در همین مجله، مقاله این واکسن را نقد کرده و ایرادات آن را برشمرده بود(اینجا)، تا حدی که نویسنده اصلا از چاپ شدن چنین مقاله ای با این حجم از ایرادات متعجب شده بود و احتمال رترکت آن را در نظر گرفته بود. (برای مثال بیش از ۸۰٪ از شرکت کنندگان در گروه پلاسبو، آنتی بادی خنثی کننده علیه ویروس عامل کووید-۱۹ داشته اند، بسیاری از رفرنسهای مقاله درست و مرتبط به موضوع مورد بحث نبوده است و همین طور مشکل عدم آشکار سازی تضاد منافع)

محققین پاسخی برای مجله فرستاده‌اند و پاسخ فعلا در سومین مرحله از داوری است.

@Scientometric

کسی اطلاع دارد از بین واکسنهای مختلف کووید (برکت، برکت پلاس، اسپایکوژن، نورا، فخراوک، پاستوکووک، پاستوکووک پلاس و رازی کووپارس) الان کدام واکسن‌ها در ایران در دسترس هستند؟

چهارم آبان ماه، سالگرد اعترضات پزشکان در مقابل سازمان نظام پزشکی و کتک خوردن رئیس و قائم مقام رئیس نظام پزشکی تهران می‌باشد.

سه مجله لنست، ساینس و BMJ در مورد این اعتراضات گزارشه‌ایی منتشر کرده بودند.

در مقاله لنست به ماجرای اعتراضات پزشکان در جلوی نظام پزشکی تهران (و‌مرگ‌ یک پزشک)، استعفای رئیس (دکتر علویان) و قائم مقام رئیس نظام پزشکی تهران (دکتر رازی که بعدا به نظام پزشکی برگشتند)، مشکلات کادر پزشکی، ترس مجروحان از مراجعه به بیمارستان، استفاده از آمبولانس توسط نیروهای امنیتی و بیانیه بیش از ۳۰۰۰ نفر از کادر درمان و…پرداخته شده بود.

مقاله BMJ هم به مرگ خانم دکتر بهمنی اشاره داشت. نظام پزشکی اعلام کرد که مرگ این جراح به علت تصادف رانندگی بود.

دکتر مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی به سردبیر مجله لنست نامه زده و مطالب مقاله منتشر شده در این مجله با عنوان “پزشکان در خط مقدم اعتراضات” را سراسر کذب خوانده و گفته‌بودند که مطالب این مقاله از قول منابعی است که سابقه دشمنی و جاسوسی در ایران را داشته‌اند.

فرهنگستان علوم‌پزشکی‌ به وقایع نظام پزشکی تهران و کتک خوردن روسای آن واکنشی نشان نداده بود.

@Scientometric

امروز متوجه شدم که خانم دکتر فریبا اصغری، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران، به دنبال نوشتن و نشر سرمقاله ای در مجله اخلاق و تاریخ پزشکی در اسفند ۱۴۰۱، (لینک)، با عنوان «با حجاب یا بی حجاب مسئله این نیست»، از سردبیری این مجله برکنار شده اند.

مقاله که فایل پی دی اف آن در انتهای پست قرار دارد، با مقدمه‌ای درباره مخالفت مردم با دخالت دولت در امر حجاب و تشدید این مخالفت به دنبال مرگ مهسا امینی شروع شده و به دوقطبی شدن جامعه و خطر محدودیت ارائه مراقبت سلامت بر اساس حجاب پرداخته است.

در ادامه، موضوع اصلی مقاله یعنی وظیفه اخلاقی کادر درمان به ارائه خدمات پزشکی صرف نظر از نوع پوشش آنها (با حجاب یا بی حجاب) مطرح می‌شود و سعی می‌شود تا به سوالات زیر از نظر تعهد حرفه‌اي پزشکي پاسخ داده شود:

١. آيـا پزشــکـان حق انتخـاب ارائه يـا عدم ارائه خدمت به بيماران بر اســاس پايبنـدي به عقـايد مذهبي يا نوع پوشش بيمار را دارند؟

٢. آيا پزشکان اخلاقا مجاز به امتناع از درمان هستند؟

٣. آيا حکمرانان مجازند به پزشـکان و مراکز درماني امر کنند که گروهي را به دليل نوع پوشـش از دریافت خدمات محروم سازند؟

این اولین مقاله ای است که حداقل من در مورد اعتراضات و یا وقایع بعد از مرگ مهسا امینی از یک عضو هیئت علمی در داخل کشور می‌بینم که در یک مجله علمی منتشر شده است. مقاله مربوطه در اسفند ۱۴۰۱ منتشر شده است. (لینک)

دکتر اصغری در آذر 1400 سردبیر مجله اخلاق و تاریخ پزشکی شده بودند. (لینک). مدیر مسئول مجله دکتر باقر لاریجانی می‌باشند که در حال حاضر همزمان سردبیر مجله هم هستند و دکتر فرزانه زاهدی، معاون سردبیر می‌باشند. البته عجیب است که نسخه های انگلیسی و فارسی وبسایت مجله با هم اختلاف دارند و در نسخه انگلیسی، دکتر زاهدی سردبیر هستند.

متاسفانه جامعه، هنوز درگیر موضوع مورد اشاره در مقاله خانم دکتر اصغری است. امروز تصویری را در ایکس (توئیتر ) دیدم که گفته می‌شود مربوط به بیمارستان خانواده است (تاریخ آن را نمی‌دانم) و در آن نوشته شده که «این مرکز از ارائه خدمات‌ درمانی⁩ به افراد‌ بدحجاب⁩ معذور است».

پیشنهاد پایانی مقاله در مورد دخالت نظام پزشکی در این مورد را اینجا قرار می‌دهم:

«به این لحاظ وظیفه جمعی پزشکان و بخصوص نظام پزشــکی اســت کـه بـا هر گونـه مقرراتی کـه موجـب محرومیـت گروهی از افراد از خـدمـات ســلامـت، بـه دلیـل پوشــششــان میشـود، مخالفت کنند.
پیشـنهاد میکنم نظام پزشـکی براي حفظ اعتماد عمومی به حرفه پزشــکی، حفظ نظم در ارائه خدمات و رعایت حقوق حرفه مندان سـلامت، و نیز بهبود دسـترسـی به خدمات ســلامـت براي عموم مردم، از مجـاري قـانونی از مـداخلـه و قانونگذاري نهادهاي غیر مرتبط در این حوزه جلوگیري نماید»

خوشبختانه دکتر رییس‌زاده (رییس‌کل نظام پزشکی کشور) نیز در اردیبهشت ۱۴۰۲ تاکید کردند که هیچ پزشکی حق خودداری از ارایه خدمات به افراد محجبه و یا بدون حجاب را ندارد و این موضع رسمی نظام پزشکی در این مورد است.

(توضیح تکمیلی این که این اتفاق مربوط به الان نیست. همان طور که نوشته‌ام مقاله هم در اسفند ۱۴۰۱ منتشر شده بوده است. من اما امروز از طریق منابع قابل اعتماد و جداگانه متوجه آن شدم و به خاطر اهمیت موضوع و همین طور خود مقاله آن را در کانال قرار دادم)

@Scientometric

اخیرا متاآنالیزی در مجله addiction منتشر شده که اثربخشی و ایمنی داروهای محرک (متیل‌فنیدات و دگزآمفتامین) را برای درمان اختلال مصرف محرک های نوع آمفتامین (متآمفتامین و آمفتامین) بررسی کرده است.

در این مطالعه مصرف داروهای محرک منجر به کاهش معنی دار میل شدید (craving) به محرک های نوع آمفتامین در آنالیز اصلی و کاهش معنی دار مصرف محرک های نوع آمفتامین در آنالیز حساسیت شده است. این پیامدهای مطلوب درحالی مشاهده شده که مداخله دارویی منجر به عوارض دارویی نشده است.

یکی از مهمترین یافته های این مطالعه، مشاهده افزایش اثر مداخله با دوزهای بالاتر دارو بوده که منجر به کاهش بیشتر مصرف محرک های نوع آمفتامین شده است.

از آنجاییکه برای مدیریت اختلال مصرف محرک های نوع آمفتامین هیچ درمان دارویی تابحال مورد تائید قرار نگرفته، نتایج این متاآنالیز میتواند به طراحی و انجام کارآزمایی بالینی های جدید با بررسی دوزهای بالاتر دارو کمک کند. این مسیر مطالعات در نهایت میتواند به پیشنهاد یک رژیم دارو درمانی (مشابه درمان های آگونیست اوپیوئید) ختم شود.
خبر مرتبط با این مطالعه را از اینجا مطالعه کنید.

@Scientometric

آیا شما هم از افرادی هستید که انگیزه یا وقت کافی برای انجام ورزش منظم ندارید؟ حتی در افرادی که ورزش هم نمی‌کنند، سبک زندگی به شکل فعالیت بدنی شدید روزانه کوتاه مدت (۳ تا ۴ دقیقه) هم می‌تواند با کاهش بروز سرطان مرتبط باشد.

"سبک زندگی به شکل فعالیت بدنی شدید و متناوب" موسوم به VILPA، به انجام دوره های جداگانه و کوتاه (مثلا یک تا دو دقیقه) از فعالیت فیزیکی شدید در طول زندگی روزمره گفته می‌شود؛ همانند دوره های راه رفتن خیلی سریع یا بالا رفتن از پله ها.

برای مشخص شدن وجود و شدت ارتباط بین فعالیت بدنی شدید متناوب روزانه با بروز سرطان، یک مطالعه آینده نگر بر روی بیش از ۲۲ هزار نفر که ورزش نمی‌کنند انجام شده است. (جاما انکولوژی) میانگین مدت زمان پیگیری نزدیک به هفت سال بوده است.

فعالیت بدنی شدید متناوب روزانه برای حداقل زمان ۳/۴ تا ۳/۶ دقیقه، با کاهش ۱۷ تا ۱۸ درصد در بروز سرطان به صورت کلی موثر بوده است. این در مقایسه با افراد بدون ورزشی است که این سبک از فعالیت ورزشی شدید روزانه را نداشته‌اند.

میانه مدت زمان ۴/۵ دقیقه از انجام این سبک از فعالیت بدنی شدید روزانه، با ۳۱ تا ۳۲ درصد از کاهش سرطانهای مرتبط به فعالیت بدنی (پیامد ترکیبی ۱۳ سرطان) مرتبط بوده است.

قبلا مطالعه کوهورت دیگری (Nature Medicine) ارتباط بین این سبک از فعالیت بدنی شدید روزانه را با کاهش مرگ و میر کلی، مرگ ناشی از سرطان و همین طور مرگ ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی را نشان داده بود.

@Scientometric

مقاله جدیدی با عنوان «به خطر انداختن اعتماد به سیستم خدمات درمانی و سلامت: استفاده از آمبولانس برای دستگیری معترضان در ایران» در مجله Medicine, Conflict and Survival منتشر شده است.
فایل پی دی اف آن را اینجا قرار دادم.
قبلا در مقالات دیگری نیز موضوع استفاده از آمبولانس در اعتراضات سال قبل در ایران مطرح شده بود.
دبیر کل سازمان بهداشت جهانی نیز قبل‌تر به این موضوع اشاره ای داشتند.

@Scientometric

مطالعات مورد-شاهدیِ همسان شده به وفور در پژوهش‌های پزشكي استفاده می‌ شود اما علی‌رغم مطالعات متعدد روش شناسی در اين زمينه، هنوز در مورد فلسفه‌ی همسان سازی و اينكه چه متغيرهايی لازم است همسان شوند ابهامات جدی وجود دارد.

در واقع همسان سازی در اين مطالعات نه تنها مخدوش شدگیِ متغير همسان شده را از بين نمی برد، بلكه سوگيری انتخاب هم ايجاد مي‌كند كه هردوی اينها با كنترل متغير در تحليل از بين می‌رود.

هدف همسان سازی مورد-شاهدی‌ افزايش دقت تعديل مخدوشگر است و نه از بين بردن مخدوش شدگی.

حالا دکتر منصورنيا و دکتر چارلز پول در مقاله اي كه اخيراً در مجله‌ی European Journal of Epidemiology چاپ شده (لینک) نشان داده‌اند كه سوگير‌ی كلي ايجاد شده بعد از همسان سازی از دو جزء مخدوش شدگی و سوگيری انتخاب تشكيل شده است و با مثالهايی، جهتِ اين دو جزء خطا را مورد توجه قرار داده‌اند.

به طور خاص اين مقاله نشان می‌دهد که برخلاف باور متعارف، همسان سازی براي متغيری كه با مواجهه مرتبط است، لزوما موارد از نظر توزيع مواجهه را شبيه تر به كنترل‌ها نمی‌كند. همین طور سوگيری انتخاب لزوما به سمت بی اثری نيست، و در صورتي كه مخدوشگر غير همسان شده هم وجود داشته باشد، حتی سوگيری كلی می‌تواند منجر به اغراق در اثر واقعی شود.


دکتر منصورنیا به همراه همکارانشان قبلا در دو مقاله (لینک اول و لینک دوم) ، به توضیح ساختار علیتی همسان سازی و نحوه ی انتخاب متغير براي همسان سازی و تحليل صحيح آن پرداخته بودند.

@Scientometric

آیا اضافه کردن یک درمان کمکی از یک ترکیب طب سنتی چینی با نام Tongxinluo، به درمان معمول بیماران سکته حاد قلبی، می‌تواند منجر به بهبود نتایج بالینی شود؟

بک مطالعه کارآزمایی بالینی دو سو کور و همراه با دارونما در ۱۲۴ بیمارستان چین، که مقاله آن در مجله جاما منتشر شده (لینک) ، با بررسی نزدیک به ۳۸۰۰ بیمار سعی کرده تا به این سوال پاسخ بدهد و تاثیر آن را بر نتایج بالینی بیماران سکته حاد قلبی با بالا رفتن قطعه‌ی‌ST یا همان (STEMI) مشخص کند.

در مقایسه با استفاده از دارونما، استفاده از Tongxinluo به صورت خوراکی و برای ۱۲ ماه منجر به کاهش معنادار عوارض مهم قلبی و عروق مغزی (به صورت پیامد ترکیبی شامل مواردی مثل سکته مجدد قلبی، سکته مغزی و‌…) و کاهش معنادار مرگ قلبی، در بررسی ۳۰ روزه و یکساله شده است.

عبارت Tongxinluo (ترکیبی از پودرها و عصاره های به دست آمده از برخی از گیاهان و حشرات مثل زالو و‌عقرب)، به معنی باز کردنِ (tong) شبکه‌ی (luo) قلب (xin) می‌باشد. این ترکیب، یکی از حدودا ۱۲۸۰۰ ترکیب طب سنتی چینی ‌می‌باشد که در ۱۹۹۶ غذا و داروی چین آن را تایید کرده است.

قبلا نتایج مثبت ترکیب طب سنتی Tongxinluo برای سکته قلبی ، در مطالعات آزمایشگاهی، حیوانی، و همین طور مطالعات انسانی کوچکتر نشان داده شده بوده است. پیشنهاد شده که برخی مواد موجود در این ترکیب از جمله peoniflorin و ginsenoside Rg1 و ginsenoside Rb1 ، اثرات بالقوه محافظتی برای قلب دارند.

از جمله اثراتی که برای این ترکیب در مطالعات قبلی آزمایشگاهی و حیوانی مشخص شده شامل موارد زیر است:

reduce endothelial cell apoptosis via autophagy induction

reduce hypoxia/reoxygenation-induced injury of cardiomyocytes


alleviate myocardial ischemic/reperfusion injury via the activation of nitric oxide synthase


stimulate proangiogenesis after coronary permanent ligation in rats

مطالعه کارآزمایی بالینی دیگری نیز قبلا بهبود پرفیوژن میکرووسکولار در میوکارد در بیماران با STEMI را نشان داده بود.

مطالعه حاضر با توجه به همه این مطالعات قبلی انجام شده است. بر خلاف اکثر تحقیقات طب سنتی چینی با سطح شواهد نسبتاً پایین، مطالعه حاضر همه عناصر کلیدی کارآزمایی‌های بالینی مثل تصادفی‌سازی، گروه دارونما، کور سازی و غیره را داشته است. علاوه بر آن داده های مطالعه توسط گروه دیگری مستقلا مورد آنالیز قرار گرفته است.
مطالعه حاضر می‌تواند به عنوان مدلی برای کارآزمایی های بالینی آینده برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی طب سنتی چینی باشد.


غالب جمعیت مورد بررسی مطالعه چینی بوده اند که در تعیمیم دادن نتایج به سایر جمعیتها مهم است. همین طور غالب افراد مورد بررسی از افراد کم‌خطر‌ انتخاب شده بوده‌اند. اگر چه تاکید شده برخورد با STEMI مطابق گایدلاین بوده، اما فقط در ۵۷٪ و ۴۹/۶ درصد از بیماران ترخیص شده به ترتیب بلابلاکر و همین طور ACE-I یا ARB استفاده شده است. این به صورت کلی مثلا در آمریکا برابر با ۹۸ و ۸۵ درصد است که می‌تواند باعث اغراق آمیز شدن نتایج ناشی از تاثیر دارو بشود. (از ادیتوریال)

داروی ضد مالاریای artemisinin نیز از یک ترکیب طب سنتی چینی (‏qinghao) به دست آمده بود که بعدها جایزه نوبل پزشکی نیز به خاطر آن به یک فارماکولوژیست چینی (Youyou Tu)
در ۲۰۱۵ داده شد. اما مکانیسم اثر دقیق Tongxinluo و ماده موثر آن هنوز مشخص نیست. اگر‌ پژوهش های بعدی بتواند ماده موثر این ترکیب را مشخص کند، این هم یک پیشرفت مهم دیگر بر اساس طب سنتی چینی خواهد بود. به عقیده ادیتور جاما، تا زمانی که این امر محقق نشود، تردید در مورد‌ این ترکیب باقی خواهد ماند.

@Scientometric