روش علمی!

زمان زیادی از پدیدار شدن این واریانت جدید ویروس عامل کووید-۱۹ یعنی اُمیکرون نمی‌گذرد، اما چه تلاش گسترده ای در دنیای علم برای این موضوع انجام شده و ادامه دارد!

محققین و دانشمندان کل دنیا در رشته های مختلف مثل اپیدمیولوژی، ویروس شناسی، ایمونولوژی، تکامل ویروس، محققین بالینی و پزشک و ... همه تلاش کردند تا

از همان اول به کمک علوم‌ مختلف و با توجه به افزایش موارد ابتلا و توالی یابی های دائما در حال انجام، متوجه پدیدار شدن این واریانت جدید بشوند/ موضوع به دنیا اعلام شود/ بررسی مولکولی و ‌جهش های آن انجام و با دیگر واریانتها مقایسه شود/ تعداد جهش ها به شکل قابل توجهی بیشتر از بقیه واریانتهاست/ نگرانی در مورد سرعت انتقال ویروس، احتمال گریز از سیستم ایمنی و واکسنها، ابتلای مجدد و ... مطرح می‌شود/ مطالعات متعدد برای بررسی تاثیرگذاری واکسنها (مودرنا، فایزر، استرازنکا، جانسن، نوواوکس، سینوفارم، سینووک، اسپوتنیک) به کمک روش آزمایشگاهی انجام می شود و گروههای مختلف و مستقل از هم انواع واکسنها را (چندبار) تست می‌کنند/ همزمان آنتی بادی های مونوکلونال (ریجنرون، ایلای لیلی، سوتروویمب و .... نیز تست می‌شوند/ تا اینجا کاهش شدید فعالیت خنثی سازی در مقابل امیکرون گزارش می‌شود/ دز سوم واکسنهای mRNA نتایج امیدوارکننده ای داشته‌اند/ همزمان محققین واکسن ساز روش های مختلفی مثل دز سوم، افزایش مقدار دز واکسن، طراحی واکسن اختصاصی برای واریانت جدید و‌... را در پیش گرفته و مسیر را ادامه می‌دهند/ کاندید های واکسنی که برای دلتا و بتا طراحی شده بودند، حالا برای تست روی امیکرون در نظر گرفته می‌شوند/ طراحی آنتی بادی های جدید مطرح می‌شود/ از اینجا به بعد نقش سیستمهای بهداشتی قدرتمند با زمینه های پژوهشی بی نظیر مثل سیستم NHS انگلستان پررنگ تر می‌شود/ چون زیر ساخت پژوهشی از قبل وجود داشته و در حال بررسی بوده، به صورت خودکار مطالعه می‌شود تا مواردی مثل‌ میزان reinfection یا عفونت مجدد، میزان secondary attack rate و سرعت انتقال ویروس بررسی شود/ مثل بقیه دوران پاندمی این کار به صورت منظم انجام و‌ مرتب گزارش داده می‌شود/ همین سیستمهای بهداشتی و پژوهشی در کنار هم در کشورهای مختلف تلاش می‌کنند تا شدت بیماری و میزان بستری و گریز از سیستم ایمنی و واکسنها را برای واریانت جدید در مقایسه با واریانتهای قبلی بررسی کنند/ انگلستان، اسکاتلند، آفریقای جنوبی و ... مطالعه می‌کنند و گزارش می‌دهند/نتایج آزمایشگاهی برای واکسنها در مطالعات بالینی هم به نوعی تایید می‌شود/ ظاهرا دو دز فایزر و یا استرازنکا حداقل برای ابتلای علامت دار دیگر کافی نیست ولی دز سوم‌ خیلی موثر است/ چون سیستم بررسی پویاست و دائم بررسی انجام می‌شود، مشخص می‌شود گذر زمان حتی از دز سوم هم تایثرگذاری را کاهش می‌دهد/ برای نمونه اسرائیل سیستم منظم مشابهی برای خودش دارد و تصمیم به زدن دز چهارم می‌گیرد/ چون موارد شدید و بستری هنوز کم است تاثیرگذاری واکسنها در مقابل آنها هنوز بررسی نشده است/ مشخص می‌شود میزان ابتلای مجدد و سرعت انتقال نسبت به دلتا بیشتر است/ نشان داده می‌شود که شدت بیماری ناشی از امیکرون نسبت به دلتا کمتر است و در این زمینه تلاش می‌شود تا اثر ‌متغیرهایی مثل تاثیر واکسیناسیون قبلی، ابتلای قبلی و میزان ابتلای مجدد امیکرون در نظر گرفته شود/ به یک مطالعه بسنده نمی‌شود و‌ تلاش می‌شود تا نتایج در مطالعات مختلف بررسی و‌تایید شود/ چون حجم نمونه ها در برخی موارد هنوز خیلی کم است و .. گفته می‌شود تفسیر نتایج باید با احتیاط انجام شود/ در همه موارد باید مطالعات مورد داوری همتا قرار بگیرند، اینجا مجلات علمی فعالیت خود را زیاد کرده اند و در کنار آن نشر به صورت پیش مقاله در پیش گرفته می‌شود تا مطالعات به سرعت مورد ارزیابی و نقد دیگر محققین هم قرار بگیرند/ در نهایت محققین با روشهای علمی برخی توصیه های جدید در مقالات می‌کنند و انجمنها و دستورالعمل های علمی هم متعاقبا به‌روز رسانی می‌شود.

این یک خلاصه از فعالیتهای محققین و دانشمندان در دنیای علم و مبتنی بر روش علمی برای نجات جان انسان ها بود.

ادامه در پست بعد⬇️

کانال تلگرام @Scientometric

ادامه از پست قبل

همان طور که می‌بینید، فقط برای گفتن یک جمله مثل این که آیا شدت بیماری ناشی از امیکرون خفیف تر است یا نه، باید مطالعات متعدد انجام شود و ادامه یابد. ادعای بدون مطالعه و مطالعه ی بدون همراهی با ارائه داده شفاف و قابل نقد جایگاهی ندارد. این روش علمی است و در دنیای علم، صحبتی بدون ارائه شواهد از کسی پذیرفته نیست ‌و به‌ همین جهت قابل اعتماد است و این تفاوت علم و شبه علم است. در روش علمی جایی برای سخنرانی کردن ، ترویج ملی‌گرایی، استفاده از دین و مذهب و نسبت دادن به دشمن و ... برای اثبات ادعا وجود ندارد.

تنها پناه ما برای حفظ سلامت مردم علم است و هر چه از علم و شواهد علمی فاصله بگیریم، با جان و سلامت مردم بازی کرده ایم. حالا این فاصله گرفتن می‌خواهد با توصیه به نزدن واکسن، نزدن ماسک، استفاده از فلان داروی امام معصوم و ... باشد و یا محروم کردن مردم از داشتن واکسن بهتر با پنهان شدن پشت عبارت شواهد علمی معتبر، عدم ارائه آمار شفاف واکسیناسیون از وزارت بهداشت، مجوز دادن به یک ماده برای تزریق قبل از داشتن داده فاز سوم، گفتن این که واکسن ما از همه بی عارضه تر است و یا توصیه به استفاده از هیدروکسی کلروکین و ... . توصیه های هر دو گروه به نوعی شبه علم است و دسته دوم البته جزو قورباغه های آکادمیک هم هستند.

کانال تلگرام @Scientometric

بعد از سینوفارم و سینووک، حالا ترایال فاز سوم واکسن دیگری هم از چین در لنست منتشر شده است. ترایال برای واکسن تک دز Ad5-nCoV یا Convidecia از Cansino می‌باشد و در کشورهای آرژانتین، شیلی، مکزیک، پاکستان و روسیه بوده و تاثیرگذاری این واکسن تک دز، ۲۸ روز بعد از تزریق آن و در مقابل عفونت علامت دار (بررسی ۲۱۲۵۰ نفر) ۵۷/۵ درصد (فاصله اطمینان ۹۵٪ بین ۳۹/۷ تا ۷۰ درصد) بوده است. (در زمان وجود ویروس اصلی و واریانت آلفا) میانه مدت زمان پیگیری ۴۵ روز بوده است. مرگی در گروه واکسن دیده نشده است. تاثیرگذاری در مقابل موارد شدید بیش از ۹۰٪ بوده است.

این یک واکسن تک دز با پلتفورم آدنوویروس شماره پنج بوده است. واکسن تک دز دیگری نیز در دنیا استفاده می‌شود که همان جانسن (آدنوویروس تیپ ۲۶) است. واکسن اسپوتنیک هم دو دز دارد که دز اول و دوم به ترتیب آدنوویروس های ۲۶ و ۵ هستند. واکسن اسپوتنیک لایت هم همان آدنوویروس ۲۶ است. واکسن استرازنکا هم از دو دز با پلتفورم‌مشابه آدنوویروس شامپانزه استفاده می‌کند.

کانال تلگرام @Scientometric

#پوشش_واکسیناسیون ایران

بر اساس کل جمعیت (۸۴ میلیون نفر):

✅ حداقل یک دز: ۷۰/۶۹ ٪

✅ هر دو دز: ۶۰/۶۶ ٪

✅ دز بوستر: ۶/۱۷ ٪

بر اساس جمعیتِ حداقل ۱۲ سال (۶۷/۸ میلیون نفر):

✅ حداقل یک دز: ۸۷/۶۵ ٪

✅ هر دو دز: ۷۵/۲۱ ٪

✅ متوسط تزریق (هر سه دز) در هفت روز گذشته: ۴۲۸٫۰۳۳

✅ پیش‌بینی زمان رسیدن به پوشش کامل (دو دز) واکسیناسیون برای ۷۵٪ از کل جمعیت و بر اساس سرعت متوسط تزریق دو دز در هفت روز گذشته: ۲۸ اسفند ماه

✅ ۸/۳ میلیون نفر از جمعیت واجد شرایط تزریق واکسن، هنوز دز اول واکسن خود را دریافت نکرده اند.

🔴 متاسفانه آمار تزریق واکسن به تفکیک نوع آن اعلام نمی‌شود. نمی‌دانیم چقدر موجودی استرازنکا، برکت و یا ... داریم.

کانال تلگرام @Scientometric

نمودار تزریق روزانه دز سوم واکسن کووید-۱۹ (آبی) و متوسط تزریق در هفت روز گذشته (قرمز) در یکماه گذشته

تاکنون ۶/۱۷ درصد از کل مردم، دز سوم را دریافت کرده‌اند.

متوسط تزریق دز سوم در هفت روز گذشته، ۲۴۶۹۱۲ دز بوده است. تا امروز حدودا ده میلیون نفر واجد شرایط (گذشته حداقل سه ماه از دز دوم) دریافت دز سوم هستند که آن را دریافت نکرده اند.

کانال تلگرام @Scientometric

روابط عمومی وزارت بهداشت:
تاکنون و در مجموع ۱۴ نفر مبتلا به کووید-۱۹ با واریانت امیکرون در ایران تایید و شناسایی شده است:

هفت نفر در تهران
پنج نفر در هرمزگان
یک نفر در مشهد
یک نفر در بابل

کانال تلگرام @Scientometric

در فرانسه با گزرش ۱۰۴٫۶۱۱ نفر مبتلای جدید به کووید-۱۹، رکورد ابتلای روزانه به کووید-۱۹ در طول پاندمی شکسته شد.

بحرین به افراد بالای ۱۸ سال که سه دز سینوفارم زدند، دز چهارم سینوفارم یا فایزر را سه ماه بعد از آخرین دز می‌زند.
توئیتر دکتر جعفری

تغییر در رنگ بندی برنامه ماسک با توجه به خصوصیات واریانت جدید امیکرون

فرمول رنگ بندی قبلی برنامه ماسک بر اساس روند بستری ها بود. این برنامه حالا اعلام کرده که با توجه به واریانت جدید امیکرون، تا پایان امروز فرمول رنگ بندی جدید اعلام و جایگزین فرمول قبلی می‌شود که طی آن تشخیص یک مورد ابتلای سرپایی هم می‌تواند رنگ شهر را به نارنجی تبدیل کند. دلیل این موضوع هم سرعت انفجاری در سرایت این واریانت جدید است که اگر به موقع جلوی آن گرفته نشود می‌تواند منجر به موج ششم سراسری در کشور شود.

کانال تلگرام @Scientometric

#پوشش_واکسیناسیون ایران

بر اساس کل جمعیت (۸۴ میلیون نفر):

✅ حداقل یک دز: ۷۰/۸۲ ٪

✅ هر دو دز: ۶۰/۹۸ ٪

✅ دز بوستر: ۷/۰۵ ٪

بر اساس جمعیتِ حداقل ۱۲ سال (۶۷/۸ میلیون نفر):

✅ حداقل یک دز: ۸۷/۸۱ ٪

✅ هر دو دز: ۷۵/۶۱ ٪

✅ متوسط تزریق (هر سه دز) در هفت روز گذشته: ۴۹۵٫۳۹۶

✅ متوسط تزریق دز سوم در هفت روز گذشته: ۳۰۷٫۱۴۵

✅ پیش‌بینی زمان رسیدن به پوشش کامل (دو دز) واکسیناسیون برای ۷۵٪ از کل جمعیت و بر اساس سرعت متوسط تزریق دو دز در هفت روز گذشته: ۲۵ اسفند ماه

✅ ۸/۲ میلیون نفر از جمعیت واجد شرایط تزریق واکسن، هنوز دز اول واکسن خود را دریافت نکرده اند.

🔴 متاسفانه آمار تزریق واکسن به تفکیک نوع آن اعلام نمی‌شود. نمی‌دانیم چقدر موجودی استرازنکا، برکت و یا ... داریم.

کانال تلگرام @Scientometric

متاسفانه وزارت بهداشت واکسن با کیفیت و تاثیرگذاری بهتر و بیشتر را وارد نکرد و این در صورتی است که این امکان برایش وجود داشت. شواهد مرتب زیاد شونده ای نشان می‌دهند که واکسن های mRNA چه برای واکسیناسیون اولیه و چه برای دز بوستر، تاثیرگذاری بیشتری داشته اند. اگر قرار باشد برای کودکان و نوجوانان از واکسنی استفاده کنیم که داده و شواهد لازم و کافی را داشته باشد، می‌توانستیم و هنوز هم می‌توانیم از واکسنهای mRNA استفاده کنیم.

این وزارتخانه همچنین مدتهاست که آمار تزریق واکسن به تفکیک نوع آن را اعلام نمی‌کند. ذخیره و باقی مانده هر واکسن را نمی‌دانیم. مشخص نیست آیا اصلا فخرا که مجوز گرفته تزریق می‌شود یا خیر؟ رازی که گفته پنج میلیون تحویل داده تا به حال اصلا از آن تزریق شده و اگر شده چقدر؟ میزان تزریق شده اسپایکوژن و ‌پاستوکووک و برکت چقدر است؟ آخرین برآوردها نشان می‌دهد که بعد از گذشت بیش از شش ماه از مجوز اضطراری برکت، فقط چیزی حدود ۱۰/۱ میلیون دز از این واکسن تحویل داده شده و این در حالی است که هیچ یک از مقالات فازهای بالینی این واکسن هنوز حتی به صورت پیش مقاله هم منتشر نشده است. کاش سامانه ای وجود داشت که دز توزیع شده و تزریق شده از هر واکسن را در هر استان نشان می‌داد. هنوز هیچ مطالعه ی آزمایشگاهی در مورد این واکسنها (چه دو دز و چه سه دز) و واریانت امیکرون نداشته ایم.

کانال تلگرام @Scientometric

کانال تلگرام برنامه ماسک هم که این موضوع را راجع به تغییر رنگ بندی با توجه به واریانت امیکرون ذکر کرده و گفته بود تا پایان امروز آن را اعلام و‌جایگزین می‌کند، پست مربوطه را حذف کرده و فعلا از آن خبری نیست.

🔴 واکسنهای پاستوکووک و پاستوکووک پلاس (تولید شده توسط موسسه ی پاستور ایران) یا همان سوبرانا۲ و سوبرانا پلاس (کوبا) نسبت به دیگر واکسنهای تولید شده در ایران، مستندات و شواهد علمی کاملتری را دارند. در واقع برای این واکسنها، مقالات مربوط به فاز های پیش بالینی و بالینی (۱ تا۳) حداقل به صورت پری پرینت منتشر شده. (تاکنون هفت مقاله یا پیش مقاله [توئیتر دکتر مصطفوی])

اینجا برخی از این شواهد در یک رشته توئیت از دکتر نیکوپور (به صورت خلاصه و با جابه‌جایی و حذف تصاویر) بررسی شده است.

در طراحی مولکولی این واکسن (پاستوکووک)، از قسمت RBD پروتئین اسپایک برای ایمنی زایی استفاده شده است. ۶ قطعه RBD بر روی یک پروتئین باربر توکسویید کزاز TT قرار گرفته اند. هدف از این کار، افزایش ظرفیت آنتی ژنیک RBD بوده است. برای افزایش ایمنی زایی، از آلومینیوم Alum استفاده شده است. با تزریق به موش، تیتر آنتی بادی اختصاصی RBD در حد قابل ملاحظه ایی افزایش یافته است. آنتی بادی تولید شده قادر به خنثی نمودن ورود ویروس اولیه کرونا شده است.

در یک طراحی دیگر (پاستوکووک پلاس)، دو مولکول RBD با استفاده از پیوندهای دی سولفیدی در کنار هم قرار گرفته اند که Soberana Plus نامیده می شود. در مطالعات انسانی فاز ۱، تزریق سوبرانا پلاس به افرادی که قبلا کرونا گرفته اند منجر به افزایش تیتر آنتی بادی های خنثی کننده ویروس در سرم شده است.

در مقطع کارآزمایی فاز ۲، گروهی از داوطلبان ۲ دز ۲۵ میکروگرم سوبرانا و گروهی دیگر دز سوم سوبرانا و یا سوبرانا پلاس ۵۰ میکروگرم دریافت کرده اند. بهترین پاسخ ایمنی مربوط به افراد گروه دوم بوده است. آنتی بادی های سرم تا ۸۴ روز پس از تزریق واکسن ردیابی شده است. تزریق دز سوم با سوبرانا پلاس، منجر به افزایش آنتی بادی های خنثی کننده ویروس شده است.

در کارآزمایی بالینی فاز ۳ در کوبا، حدود ۱۵۰۰۰نفر ۲ دز سوبرانا دریافت کرده اند و به حدود ۱۵۰۰۰ نفر در گروه کنترل دارونما تزریق شده است. تعداد موارد بیماری ۴۳ نفر در گروه واکسن در برابر ۱۵۵ نفر در گروه کنترل بوده است. افیکسی در فاز ۳ برابر با ۷۱ درصد بوده است و با دریافت دز سوم افیکسی به ۹۲.۴ رسیده است.

از نظر طراحی واکسن این موضوع مورد مناقشه بوده که آیا باید خود پروتئین کامل اسپایک گنجانده شود و یا قسمت کوچکتر آن RBD. نگرانی هایی از نظر کاهش پاسخ مطلوب ایمنی با استفاده از قسمت کوچکتر پروتئین به نسبت پروتئین کامل وجود دارد. برای پاسخ به این سوال، سازندگان واکسن فایزر، ۲ نوع واکس mRNA با پروتئین کامل اسپایک و قطعه RBD طراحی نمودند. هر ۲ نوع ایمونوژنیک بودند اما مطالعات فاز بالینی نشان داد که در افراد ۶۵ سال واکسن با پروتئین اسپایک بهتر عمل می کند و ساختن مدل دوم RBD ادامه نیافت. در ساخت واکسن سوبرانا، بهتر بود که هر دو مدل احتمالی در موازات هم بررسی بشود تا اطمینان حاصل بشود که بخشی از پاسخ ایمنی از دست داده نشود.

ماده ایمنی افزای adjuvant استفاده شده در واکسن سوبرانا همانند سینوفارم Alum است که پاسخ ایمنی سلولی حاصله، مخلوطی از پاسخ سلول های Th1 و Th2 است. در طراحی واکسن، پاسخ مطلوب Th1 است. واکسن های mRNA فایزر و مدرنا به بهترین شکل این پاسخ مطلوب را تولید می کنند. تزریق دز سوم سوبرانا پلاس تا حدودی توانسته است این نقیصه را جبران کند.

کلیه مراحل ساخت واکسن سوبرانا از مطالعات پیش بالینی تا فاز ۳ بالینی همگی در کشور کوبا صورت گرفته است و در مقالات منتشر شده هیچ نامی از دانشمندان ایرانی برده نشده است. مطالعه فاز ۳ بالینی در کوبا، در زمانی بوده که واریانت بتا غالب بوده است. پس از آن در انستیتو پاستور، مطالعه بالینی دیگری برای فاز ۳ بالینی انجام داده است که جزییات نتایج آن هنوز منتشر نشده است.

روی هم رفته، اطلاعات شفاف و قابل اعتماد در مورد واکسن سوبرانا (پاستو کووک) وجود دارد. این واکسن هنوز تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را ندارد ولی مطالعات بالا نشان دهنده موثر بودن آن در کشور کوبا است که راه را برای تایید نهایی آن هموار می کند.

برای واکسیناسیون در ایران، بهترین گزینه واکسن های mRNA فایزر و مدرنا هستند که متاسفانه از دسترسی مردم ایران به آن دریغ شده است. در اولویت های بعد می توان از استرازنکا و پاستو کووک استفاده نمود.

نتایج اثربخشی واکسن پاستو کووک که به توسط انستیتو پاستور ایران انجام شده است:

https://t.me/scientometric/4594

پست بعد را حتما بخوانید⬇️

همان طور که در پست بالا اشاره شد. واکسنهای پاستور (پاستوکووک و پاستوکووک‌ پلاس) نسبت به دیگر واکسنهای کووید-۱۹ تولید شده در ایران، از نظر وجود اطلاعات و شواهد علمی، بیشترین شفافیت را دارند. اما برای تزریق متعاقب واکسنهای دیگر و به عنوان دز سوم از آن مستنداتی در دست نیست.

برای تزریق پاستوکووک پلاس متعاقب واکسنهای دیگر از جمله استرازنکا و به عنوان دز سوم، شواهد علمی نداریم که بخواهیم توصیه به این کار بکنیم. همین طور شواهدی هم نداریم که توصیه به عدم انجام آن بکنیم.

مثلا مطالعه ای انجام نشده که در آن چند گروه که دز اول و دوم را استرازنکا گرفته باشند، یک گروه دز سوم را ‌پاستوکووک پلاس، یک گروه استرازنکا، یک گروه کنترل و .... زده باشند که بعدا نتیجه گیری وجود داشته باشد و توصیه ای بخواهد صورت بگیرد.

اگر فقط بر اساس پلتفورم بخواهیم در نظر بگیرم، شواهدی از این که یک واکسن پروتئینی متعاقب دو دز واکسن استرازنکا منجر به تفویت پاسخ آنتی بادی و سلولی شده است را داریم (پاسخ ها بهتر از گروه کنترل و به نسبت بهتر از تزریق خود استرازنکا به عنوان دز سوم بوده است).

از طرفی شواهدی هم داریم، که خود استرازنکا به عنوان دز سوم بعد از دو دز استرازنکا، تقویت پاسخ آنتی بادی داشته اما پاسخ ایمنی سلولی را به شکل معناداری (نسبت به کنترل) تقویت نکرده است. باز اگر بخواهیم پلتفورمی بررسی کنیم، تزریق واکسن ویروس غیر فعال متعاقب دو دز استرازنکا هم منجر به تقویت قابل توجه پاسخ ایمنی سلولی نشده است.


از اینجا به بعد شاید بتوان گفت احتمالا (شواهد علمی نداریم) پاستوکووک پلاس (واکسن پروتئینی) هم همین کار را بکند. امیدواریم موسسه پاستور، حداقل در حجم نمونه های کوچک و به شکل آزمایشگاهی هم که شده این موضوع را بررسی کند.


فعلا شواهد علمی روز افزون نشان می‌دهند که واکسنهای mRNA چه برای واکسیناسیون اولیه و چه برای بوستر، بیشترین تاثیرگذاری را داشته و دارند. از طرفی اینها واکسنهایی هستند که ما برای گروه سنی مختلف شامل اطفال و ... و خانم باردار و .... بیشترین شواهد را از آنها داریم. در ایران ما از این واکسنها محروم هستیم.

کانال تلگرام @Scientometric

موارد شناسایی شده قطعی از امیکرون در ایران به ۲۶ مورد رسید.
۱۳ مورد در تهران
۵ مورد در مشهد
۵ مورد در هرمزگان

در اصفهان و بابل هم گزارش تایید شده امیکرون وجود داشته است.

علاوه بر اینها ۱۲ مورد مشکوک هم در آزمایشگاه در حال بررسی هستند.

جناب دکتر عبدلی، فناور واکسن برکت، در اینستاگرام خود نوشته اند (تصاویر پایین پست) که افرادی که دو دز استرزانکا زده اند، از نظر علمی نباید دوز سوم (بوستر) واکسن استرازنکا دریافت کنند. برای این موضوع به تبیین پرداخته و توضیحاتی در مورد آنتی بادی های از پیش موجود علیه وکتور آدنو و ... داده اند که در تصویر موجود است و برای همین تببین مقاله ای را هم آورده اند. مهمتر این که بعدا در قسمت کامنتها هم از ایشان سوال شده که آیا این که گفته می‌شود مناسب ترین پلتفورم برای دز سوم در افراد با دو دز قبلی استرازنکا، فایزر و‌ مودرنا می‌باشد را تایید می‌کنند؟ که ایشان حرفی از این تایید نزده و در ‌پاسخ مجددا به تببین پرداخته اند که با توجه به وقوع جهش های زیاد در امیکرون، یکی از برگهای برنده ی ایران استفاده از واکسن ویروس‌کشته شده است.

همواره باید دقت داشته باشیم که در پذیرش و یا رد یک ادعا باید به شواهد و مستندات علمی تکیه کنیم و استدلال وجود داشته باشد. نباید با تببین کردن و بیان چگونگی و توضیح مکانیسم قانع شویم. حتی ممکن است مکانیسم ها در بک مقاله علمی هم توضیح داده شوند. باید مستند‌ات و شواهد‌ علمی را برای خود آن ادعا و درستی آن طلب کنیم. این جزو روش علمی است و توصیه های علمی هم بر اساس علم تولید شده با روش علمی صورت می‌گیرد و این هم از تفاوتهای علم با شبه علم است. ممکن است صحبتهای زیادی در مورد مکانیسم حجامت و ... آورده شود اما تببین کافی نیست و باید مستندات آورد. پس به قول دکتر سلطانی باید مراقب باشیم که با تبیین کردن سرمان کلاه نرود. بیان چگونگی و‌مطرح کردن مکانیسم می‌تواند به ایحاد فرضیات کمک کند تا بتوانیم آنها را مورد مطالعه علمی قرار دهیم.

این صحبت که واکسنهای ویروس غیر فعال، حاوی آنتی ژن های مختلف از قسمتهای مختلف ویروس هستند، پس ایمنی زایی بیشتری می‌توانند داشته باشند، از همان ابتدای واکسیناسیون کووید-۱۹ مطرح بود اما فقط تبیین بود و ما در روش علمی نیاز به مستندات علمی داریم و بعدا نشان داده شده که واکسنهای با پلتفورم mRNA و وکتور و ... از انواع واکسنهای ویروس غیر فعال موثر ترند. در حال حاضر برای دز سوم‌ هم این صحبت در حال تکرار است.

ما در مورد واکسن برکت که هیج مستند علمی برای فاز های بالینی و یا برای دز بوستر و یا در مقابل امیکرون در دست نداریم.

اگر بخواهیم در بر اساس پلتفورم در نظر بگیریم، مطالعه COV-Boost لنست نشان داده بود که تزریق استرازنکا و یا والنوا (ویروس غیر فعال) متعاقب دو دز استرازنکا، توانسته تا پاسخ آنتی بادی ضد اسپایک و خنثی کننده را افزایش دهد این افزایش برای والنوا کمتر از استرازنکا هم بوده است) ولی هیچ کدام نتوانسته اند تا پاسخ ایمنی سلولی را به شکل قابل توجهی نسبت به گروه کنترل افزایش دهند. اینجا نشان داده شده که تزریق مودرنا بعد از استرازنکا هم برای پاسخ ایمنی سلولی و هم برای پاسخ آنتی بادی بهتر از بقیه واکسنها از جمله والنوا بوده است.

در مطالعه دیگر (پیش مقاله) از تایلند نشان داده شده بود برای افرادی که دو دز استرازنکا و یا دو دز سینووک (ویروس غیر فعال) گرفته بوده اند، تزریق استرزانکا بهتر از سینوفارم بوده البته نشان داده شده که در همه موارد (چه دو دز سینووک و چه دو دز استرازنکا) تزریق فایزر حتی به صورت نصف دز موثر تر از بقیه (استرازنکا و سینوفارم) بوده است.

از طرفی برای بررسی در مقابل امیکرون، هم برای پاسخ ضعیف سینوفارم با سه دز تزریق، مستند داریم (مطالعات بیشتر مخصوصا برای ایمنی سلولی لازم است) و هم برای بهتر شدن پاسخ آزمایشگاهی و بالینی و به شکل قابل توجه با تزریق دز سوم واکسن mRNA


حواسمان باشد برای ادعاها مستندات مرتبط و لازم را بیاوریم و بخواهیم و با تببین کردن سرمان کلاه نرود.

کانال تلگرام @Scientometric

موارد شناسایی شده قطعی امیکرون در ایران به ۳۴ مورد رسید:

۱۵ مورد در تهران
۵ مورد در مشهد
۵ مورد در هرمزگان
۲ مورد در بوشهر
۲ مورد در شیراز

در اصفهان، بابل، ارومیه، کرج و اراک هم گزارش تایید شده امیکرون (هر کدام یک مورد) وجود داشته است.

علاوه بر اینها ۸ مورد مشکوک هم در آزمایشگاه در حال بررسی هستند.

کانال تلگرام @Scientometric