Вся ваша правая пиздобратия, 
Вся элита и аристократия, 
Заражает моё состояние, 
Умножая к добру расстояние, 
Загоняя в тиски свои мерзкие, 
И пиная мечты мои дерзкие, 
Ваша хитрая рать иезуитская, 
Ваша сытая свора бандитская, 
Давит помыслы бурей свободные, 
Кормит прихоти мести голодные, 
Все ментовские твари продажные
И чиновников орды бумажные, 
Казначеи порядка фашистского, 
С голодранцев смеётесь? Нашли с кого! 
Глашатаи морали искуственной, 
Мастера красоты, где искусства ноль.
Продолжать можно так в безызвестное, 
К счастью, есть родниковая, пресная, 
Но не та, что из глаз из-за вас порой, 
Боль солёная, мать ночных параной, 
А лишь та, что от сердца и алая, 
Что чиста как дитя годовалое... 
Мне б глоток тихомирьем разбавленный, 
Кипяток пропаганды отравленный
Испарился б, но как же быть с нервами? 
Вместо мельниц сражаюсь со стервами, 
Что надменно зовутся державами, 
Я устал от сражения с правыми...

9 мая 2018 г.

Адна з асацыяцый з дзяцінствам гэта снег. Зіма заўсёды была са снегам, прынамсі да самага пачатку нулявых. Каляды, Новы год, зімовыя канікулы не ўяўляліся без снегу.

Снег нас сацыялізаваў: мы гулялі ў снежкі, лепілі снегавікоў і крэпасці, каталіся як шалёным на санках ці на нагах на ледзяных горках, які рабілі проста на дарогах сярод нашых пяці- і дзевяціпавярховікаў. Завісалі на гэтых горках і днямі, і начамі. Са сваімі дваровым хлопцамі мы нават у хакей ганялі, хадзілі расчышчаць нейкія палі, пруды і гулялі. Праўда без канькоў, але якія ж там канькі ў беднай Беларусі выдання 90-х гадоў... Лыжаў у мяне таксама не было. Хаця не, былі. Нехта мне падараваў бадай на 10 гадоў. Але без мацаванняў ды палак. Так яны і прастаялі без працы ўвесь час. Гэта вам не Польшча, гарналыжнай культуры ў сінявокай не было і няма. Але я і без лыжаў добра бавіў час зімой. Ні айфонаў, ні ціктокаў. Галоўнае, каб снегу хапала, а тады яго хапала. Гэта ўжо пазней у нашых шыротах яго станавілася ўсё меней і зараз, калі на святы выпадае снег, то гэта сапраўднае свята.

Канешне, дарослыя могуць пражыць і без снегу, але ж ёсць яшчэ дзеці. Як жа прыемна глядзець, калі дачка з захапленнем і шчырай радасцю і эйфарыяй бавіцца са снегам. Снег супакойвае, з ім утульней і прыгажэй. У нас зараз снегу няма, але шчыра кажучы, хацелася б. Свет мяняецца, але ўспаміны цягнуць у дзяцінства, калі дрэвы былі вялікімі, гурбы высокімі, а Герда, насуперак ледзяному сэрцу Кая, дабром, любоўю і сяброўствам заўсёды перамагала Снежную каралеву.

Как мне не хватает снега! 
А вспомни свои двенадцать:
Кто-то игрался там в Лего,
Кому-то хотелось драться... 

Но снега всегда хватало! 
Горки, морозы да санки,  
Зиму руками хватал я, 
И нравилось куртизанке. 

Нам зиму да и со снегом!  
Пусть мокрым и в Белостоке,
Ведь в Гродно еду с ночлегом,
В дом, что лежит на востоке.

Эй, дом, не скупись на снегá!
Быть может и полегчает,
Ведь праздники, вроде, ага...
Эх, заварю-ка я чаю.

2017 г.

Паглядзеў інтэрвью Сабчак з Хасіс. Што тут сказаць. Дзіўнае ўражанне. Пасля 16 год калоніі, выглядае ну вельмі добра. Асабліва звярнуў увагу на зубы. Галівудская ўсмешка. Як так? Ну можа генэтычная асаблівасць, не ведаю. Такое адчуццё, што ў яе былі нейкія высокія заступнікі, і умовы ўтрымання (нават у параўнанні з беларускімі палітзняволенымі жанчынамі) мела давалі добрыя. Думаю, і з адміністрацыяй калоніі сябравала. Мова зграбная, пастаўленая, адказвае на пытанні ўзважана, асцярожна. Сказала, што пенітэцыярная сістэма працуе добра, што яе абрабілі і перашылі ўздоўж і поперак. Але дадала, што перашылі з таго самага мяса, то бок сутнасць яе не змянілася. Сказала, што яна злы чалавек і справядліва панесла пакаранне, што вельмі жалуе, што Ціханаў забіў Анастасію Бабураву, але аб Маркелаве я не пачуў ні жалю, ні шкадавання аб зробленым. Быццам бы нармальна, што такая асоба як Стас атрымала кулю. Яна гучна і адкрыта не пакаялася ў ягоным забойстве, хаця ўся такая праваслаўная, адушаўлённая, пасля катарсісу. Яшчэ дадала, што яна заўсёды будзе там, дзе ейная дзяржава і падтрымлівае палітыку партыі. Нацыяналізму свайго таксама не выраклася. Позірк яе суворы, пранізлівы. Упэўнены, што Хасіс дагэтуль - асоба небяспечная і можа яшчэ адыграць сваю ролю ў ура-патрыятычнай істэрыі. Можа стаць нават сімвалам для новых пакаленняў расейскіх правых. Але, канешне, я хацеў бы памыляцца.

13.12, у сусветны дзень ACAB, буду сціслым.

Товарищ майор,
Ты мой май спёр,
И июль убил,
Бля, ты дебил.

2018 г.

Я выдохся, ребзя, за год,
Так хочется свежести, мяты!
Не рыться в земле словно крот,
Кружиться Симургом крылатым!

Засох как цветок молодой,
Покрылся тревожною дрожью,
А Краков хорош город, ой...
Достали вы этою ложью!

Я пал, не успев полетать,
И пью в ожидании марта,
Ты зиму на горе не трать,
И хватит искать в себе Сартра!

Зачах, ну и пусть, чёрт с тобой,
Расчитсил дорогу другому,
Из сердца слепил перегной,
Слова превратились в солому.

Я честно, ребят, подустал.
И всё, что за год приключилось -
Как марочку, да под уста,
Я - сон, вам опять всё приснилось.

16-18 декабря 2017 г.

Новый сборник Евгения Рубашко — «Хлебные крошки»

Вышел сборник тюремных стихов и текстов Евгения Рубашко, беларусского анархиста и активиста, который с 2021 года находится в заключении.
Женя задумал написать сборник текстов ещё после его первых административных задержаний в 2020 году. Вскоре он был задержан снова - и до сих пор находится в неволе по делу "Прамень".

Женя, не сломленный жестокостью системы, написал более пятидесяти стихотворений, в которых делится своими мыслями и чувствами. «Хлебные крошки» показывает его внутренний мир, сохранившийся несмотря на пытки, судебное преследование и долгие годы в тюрьме.

🍞 Заказать сборник можно по ссылке: https://www.sabotage.ninja/product/hlebnye-kroshki-evgenij-rubashko/

Сёння магло б споўніцца 42 гады Пашу Крыштопіку, больш вядомаму як “Крыштоп”. Паўлік быў анархістам, музыкам, панкрокерам (гарадзенскія олды павінны памятаць гурт Баста-Баста!) і проста цудоўным чалавекам. Заўсёды быў гатовы дапамагчы, ніколі не адмаўляў, пазычаючы людзям грошы, свае гітары, ці ахвяруючы свой час і самога сябе. Яшчэ ён класна гуляў у футбол. Лепш за мяне. Увогуле, Паша быў дабраком, але з даволі складаным лёсам.

У падлеткавым узросце на вёсцы ён патрапіў (бадай са старэйшым кузэнам) у моцную аварыю на матацыкле. Тады ў яго абгарэла каля 40% цела, шрамы засталіся на ўсё жыццё. Думаю, гэта быў першы сур’ёзны траўматычны досвед. 

Мы вучыліся ў адной школе, але не былі знаёмыя. Пасля 8 класа паступілі ў розныя ліцэі, я на філалагічны профіль, ён на фізыка-матэматычны. Абыдвое былі нефармаламі, жылі на адным раёне, то і бачылі часцяком адзін аднаго. У яго быў лепшы сябар Юра Г., яны заўсёды тусілі разам і вось улетку 2000 г. нас урэшце пазнаёміла агульная сяброўка. І мы сталі сябрамі вадой не разліць. Увесь 11 клас мы праводзілі разам. Літаральна кожны дзень. Цягам года мы не бачыліся мо толькі 3 дні. Тады мы ўтрох вельмі зблізіліся. Сапраўднае юнацкае сяброўства. Бунтарскае, рамантычнае і шчырае.

Школа скончылася. Прыйшла пара раставання. Я паехаў на вучобу ў Польшчу, Юра ў Менск, Паўлік не паступіў у Менск (а павінен быў, бо хлопцам быў разумным – вельмі шмат чытаў, але ж выбраў не той факультэт) і застаўся ў Горадні. Гэта трошкі яго падкасіла. Працаваў, вучыўся на завочным, моцна сканэкціўся з гарадзенскай анарха-панк сцэнай. Аднак наша сяброўства не скончылася, мы працягвалі моцна сябраваць і сустракацца, калі я прыяжджаў. Ён таксама ка мне прыганяў у Польшчу.

Некалі, калі я яшчэ вучыўся ў Любліне, Паша прыехаў з іншым, у той час вядомым, лідска-гарадзенскім тусоўшчыкам Д. да мяне стопам. Пазней мы паехалі цягніком у Кракаў. Я дамовіўся з кандуктарам і атрымалася хлопцаў давесці без квіткоў. Пазней ён яшчэ некалькі разоў быў у нас у Польшчы. І я да ягозавітваў, калі ён жыў у Менску. На 30-х днях народзінаў разам гудзелі і ў яго, і ў мяне. Ох, колькі слаўных дзянькоў мы перажылі разам!

І ўсё было б выдатна, калі б не адное “але”. Паша хварэў. У яго дыягназавалі біпалярны афектыўны разлад, так званую біпалярачку. На колькі я разумею, хвароба была спадчынная. (Дарэчы, бацька ягоны быў ў 90-я сур’ёўзным мусарам, перспектыўным, бандзюкоў лавіў, але спіўся, ператвараючыся ў гародніну).

Біпалярачку нельга вылячыць. І гэта трагедыя, якая ставіць стыгму на ўсё жыццё. Першыя праявы і зрывы мелі месца прыкладна ў 2005 годзе. Паўлік чуў галасы, прыдумляў розныя сітуацыі, тварыў чарнуху і адпаведна падарожнічаў па дурках. У гарадзенскай яго добра ведалі. Я, натуральна, таксама праведваў яго там. Лепш ад такіх месцаў трымацца здалёк. Не толькі праз усю сістэму “лячэння”, але і праз тутэйшых бывальцаў, часцяком агрэсіўных і неадэкватных. Бываў Паша і ў менскіх “Навінках”.

Я быў сведкам некаторых ягоных зрываў і гэта было жахліва. Ягоныя вочы станавіліся празрыстымі і напаўняліся вар’яцкай пусткай. Што ён мне толькі не распавядаў. Гледзячы на яго, я імкнуўся адагнаць смутак і адчай. Шчыра кажучы, я быў апошняй асобай, якая пагадзілася з ягонай хваробай. Увесь час я ўспрымаў яго як здаровага чалавека. Не хацеў прызнаваць біпалярку. І ён мог бы больш-менш функцыянаваць нармальна, калі б пастаянна прыймаў лекі, не дазваляў сабе алкаголь і каб не трапляў у крытычныя, крызісныя, сітуацыі. А такія, як самі разумеце, здарадіся даволі часта. То на прыватным фронце не  атрымалася, то на працы канфлікты, то палітычна-матываваныя сітуацыі... Гэта дапамагалі яму з’язджаць з рэха. Асабліва крызісы назіраліся са зменай надвор’я: пачатак вясны і  канец восені, але і ўзімку, і ўлетку таксама.

Біпалярачка – страшная хвароба. Калі ты пачуваешся добра, то пачынаеш адстаўляць на бок лекарствы, трошкі выпіваць, думаеш, што ўсё добра і пакрысе губляеш сувязь з рэальнасцю. Крок за крокам кіруешся ў бездань. А мусарская рэчаіснасць ды шэрыя беларускія восені не спрыяюць пазітыўнаму стану здароўя ды ментальнай роўнавазе. Тым больш у чалавека з тонкай душой.

Паша быў ідэйным анархістам і сумленным таварышам. З ім заўсёды было прыемна ўдзельнічаць у акцыях. У пэўным сэнсе ён быў для мяне прыкладам. Ён першы пачаў дзейнічаць больш адважна, натхняючы і мяне. Не раз меў прыгоды з мянтамі. Некалькі разоў мы разам з ім траплялі ў непрыемныя сітуацыі, але гэта застаўлю на іншыя аповяды.

Некалькі гадоў запар у нас была традыцыя хадзіць на старую чыгунку і 1 верасня сустракаць світанак на ўскраінах нашага района Дзевятоўкі. Сёння гэта ўжо не ўскраіны, ды і чыгункі той няма. І Паўліка няма.   
    
Апошні перыяд жыцця ён жыў у Варшаве, у тым ліку на сквотах, мы сустракаліся, тусілі. На жаль, ён звязаўся з жанчынай, у якой таксама былі ментальныя праблемы. Гэта была ускосная прычына ягонага чарговага зрыву. За некалькі дзён да Новага 2018 Года ён прайграў вайну са сваёй хваробай...

Ці можа ўсё ж такі выйграў? Бо стаміўся ад гэтага дурнавата-несправядлівага свету і вырашыў урэшце паставіць кропку і завяршыць сваё шматпакутнае жыццё. Пашка скочыў пад цянгік у варшаўскім метро, аб чым мы даведаліся толькі праз некалькі дзён, хіба 2 студзеня. Мы заняліся фармальнасцямі, каб праз консульства цела даставіць у Горадню. Ну як мы, мая таварышка жыцця, бо я быў у татальным чорным і халодным космасе... Пазней было пахаванне ў Горадне.  

Парадаксальна, але сваёй смерцю ён даў новае жыццё мне. Уз’яднаў мяне з адным дарагім мне чалавекам. Неўзабаве я стаў бацькам. Калі б нарадзіўся хлопчык, то быў бы Паўлам.

Такія людзі як Крыштоп – частка мяне. Калі лепшы сябар кранаецца вечнасці, свет назаўсёды мяняе сваё аблічча. Адразу пасля смерці Пашы я кінуўся быў пісаць некролаг у часопіс „Inny Świat”, але не змог сабрацца з думкамі, ні слова не выдавіў з сябе. І толькі праз некалькі месяцаў, сакавіцкім ранкам, я выкрычаў гэты верш. Гэтыя радкі я часта паўтараю сам сабе, сярод штодзённай самотнасці і мітусні. 
Мне вельмі не хапае майго сябра...
 

Криштопу

У всех свои тараканы,
У Паши были свои,
Из глаз его смотрят раны,
Душа его — журавли.

Я сам иногда мечтаю
Закончить весь этот мир,
Но кеды рвутся к Китаю,
На родину, сквозь Памир.

Ты мне не снился ни разу,
Видно, спокойно тебе,
А я задыхаюсь газом,
Гнию в выхлопной трубе.

Знай, Павлик, ты был мне другом,
Способным всегда понять,
Вся наша редкая ругань —
В дорогу ручная кладь.

Пусть прибыл туда ты первый,
Дружище, меня дождись.
Пока веселятся стервы,
Пока не слетят вожди —

Мне хочется быть добрее,
Свободы хочу лизнуть,
Но бывшая добрая фея
Другой указала путь.

Я — раненая волчица,
Ты точно таким же был,
Скажи, как мне здесь не спиться
Среди буржуазных рыл?

Эх, Пашка, здесь всё не ровно,
И тьма не станет белей,
Мне выпала боль от Овна,
Теперь я хромой Водолей.

А помнишь, как на рассвете
На ржавых рельсах вдвоём…
Нас взрослость ловила в сети,
Прозрачен был водоём.

Но жизнь — это мутный омут,
И грязный, как ветхий хлев,
Где люди грызут солому,
И столько неверных плев.

Мой друг — тишина густая,
Пустотность и Карачай,
Больше альбом не листая,
Я еду к тебе, встречай…

Март 2019 г.

Саша "Нефер". Рукописи из шкатулки. Москва: Радикальная теория и практика, 2021.

Год заканчваецца вельмі дзіўна. Мітусні ў снежні было больш, чым звычайна. І дрэнных навін таксама. Асабліва бянтэжыла і адціскалася на думках чорнай плямай чарада навін аб смерцях людзей вядомых і невядомых, блізкіх і далёкіх.

Беларускую медыяпрастору ўзрушыла інфармацыя аб смерці вядомага блогера Мікіты Мелказёрава. Я не быў з ім знаёмы, але сачыў за дзейнасцю. Не буду распісвацца, скажу толькі, што гэта выдатны прыклад таго, як можна паступова, але даволі хутка расці і як прафесіанал (праца), і як грамадзянін (у сэнсе свядомасці і адказнасці за тое, што завецца res publica). 37 гадоў гэта вельмі мала, каб сыходзіць у бездань. Але 37 гадоў гэта даволі шмат, каб на заўсёды застацца ў гісторыі. У Мікіты гэта атрымалася. Нечаканасць - квіток у пантэон сучасных беларускіх культурніцкіх дзеячоў.

Тыдзень таму памёр мой дзядзя. Малодшы брат бацькі, 63 гады. Ягонае жыццё таксама абарваліся раптоўна - банальна адарваўся тромб. У мяне не было блізкіх адносін з ім, бо бацькі нашыя не вельмі ладзілі. Сваю дваюродную сястру я не ведаю, апрача яе імя, бачыўся толькі ў дзяцінстве з ёй. Дзядзя мог зрабіць кар'еру ў аграрным універы, падаваў надзеі маладога амбіцыйнага ветэрынара, але меў слабасць - любіў выпіць. Хутчэй за ўсё гэта і дапамагло яму сысці з гэтага свету. Але яго я добра памятаю, бо ў дзяцінстве і юнацтве і святы адзначалі разам, і на вёсцы працавалі. Бацька так з ім і не паладзіў. І ўжо не зробіць гэтага. Вось так заўсёды, не паспеваем памярыцца, выбачыць, развітацца...

Днямі таксама памёр вядомы музыка Крыс Ры. Я не быў фанатам, але цаніў ягоную творчасць, некалькі песень нават падабаліся. Яму было 74 гады і ён хварэў. Узрост таксама не вельмі адпаведны для сыходу з гэтага свету.
Чаму я згадваю аб ім? Таму што на Каляды заўсёды па радыё круцяць ягоную песню "Driving Home for Christmas". Сімвалічна ён адышоў на той свет як раз па дарозе да Раства.

Я хоць і не кіроўца, але раней таксама ўвесь час ездзіў дамоў на Раство, да бацькоў. Зараз яны вымушаныя прыязджаць да нас, пакутуючы ў бусах і цягніках, губляючы цэнны час жыцця на мяжы. Для мяне Каляды - гэта аб сям'і, аб дзяцінстве, аб чаканні цудаў. Ялінкі, цеплыя вечары, святочныя фільмы... усё гэта нагадвае аб бестурботным мінулым. І, канешне, падарункі і Святы Мікалай. Зараз я удзельнічаю ў гэтым перад усім для дачкі. Яна чакае, рыхтуецца да Святаў, якія напаўняюць сэнсам шэрыя зімы без снега і ўвогуле дзяцінства. І ты сам хочаш акунуцца ў атмасферу дабра, адпачынку і гармоніі, прынамсі на некалькі дзён. Каб атрымаць сваю дозу пазітыву дзеля чарговых крокаў па гэтым цярністым жыцці, якое можа абарвацца ў кожным моманце. Я ўжо ў такім узросце, што не чакаю падарункаў, але падчас Калядаў ўвесь час чакаю на цуд. Ува мне жыве дзіцёнак (у вас таксама?), які падтрымлівае тое добрае і светлае, што лёгка губляецца ў дарослым жыцці.

Адзін з такіх цудаў здарыўся. Улетку я пісаў, што ў Юстыны, мамы сябра маёй дачкі з дзяцячага садку, здарыўся моцны інсульт. Тады дактары далі ёй некалькі дзён, так бы мовіць, пахавалі. Праўда, дадалі, што калі яна выжыве, то гэта будзе цуд. І Юстына выжыла. Пазаўчора бачыў яе ў парку пасля 4 месяцаў у шпіталях. Яна малайчына, прага да жыцця, любоў да сына перамаглі смерць. Да поўнага аднаўлення яшчэ доўга, але гэта ўжо драбяза. Скажуць, што гэта медыцына, біялогія і гд. Але для мяне гэта цуд, які дае веру, натхняе, частуе нас дабрынёй.

Навошта я ўсё гэта пішу? Проста хачу чарговы раз паўтарыць, што не гледзячы на ўсё паскудства, якое нас акружае, на войны і рэпрэсіі, капіталізм, ўсе формы прыгнёту ды адсутнасць шчырасці, ёсць нешта добрае і вечнае. Мацнейшае за смерць.

І гэты пазітыў канцэнтруецца падчас навагодніх святаў. То не растрачвайце яго, не грэбуйце. Лепш, па магчымасці, пастаўце на паўзу ўсю мітусню і правядзіце некалькі дзён з сям'ёй і блізкімі вам людзьмі. Прыгадайце тое, што нас аб'ядноўвае, сагравае, узмацняе. І тых, каго няма побач і справу якіх варта працягваць. Усё будзе добра.

З Калядамі! 🎄

Не поверишь Жора
началась удача
я от счастья плачу
словно Палмер Лора

словно дети юга
яблоки и сливы
помнишь песню Круга
Магадан красивый?

Краков красивее
мне здесь веселее
и возможно даже
здесь я постарею

Декабрь 2011

Я скончыў гарадзенскі ліцэй, дзе вучыліся толькі старшакласнікі. Я быў у апошнім сярод 3-х 9-x класаў (у філалагічным расейскім), пазней засталіся толькі 10 і 11 класы.

У ліцэі мы мелі не толькі класных настаўнікаў_ц, але і шмат разнастайных культурніцкіх мерапрыемстваў. І літаратурныя гасцёўні, і адмысловыя спецкурсы (памятаю па літаратуры і па міравой этыцы філасофіі), і алімпіяды, і розныя творчыя конкурсы, і традыцыйную канферэнцыю "Міры майго Я". У 10 класе я меў нават даклад на гэтым мерапрыемствы наконт творчасці Толкіена. І ён настолькі спадабаўся ўсім, што мяне запрасілі прачытаць рэферат студэнтам у гарадзенскі ўнівер. Я нешта быў саромеўся і адмовіўся. За гэта на мяне пакрыўдзілася мая настаўніца па мове і літаратуры.

Таксама я ўдзельнічаў у гарадскіх алімпіядах па расейскай мове. Нават заняў 9 месца сярод 20 лепшых вучняў 10-х класаў па горадзе. Але лепшай за мяне была мая аднакласніца Аня, якая заняла першае месца. Яна была з тых "завучак", добра ведала правілы, але была не вельмі арыгінальная, не хапала драйву ў яе. Я быў хлопцам творчым, ды круціўся ў колах паэтаў, музыкаў, мастакоў ды перфомераў. Атмасфера была надзвычай цікавая і каларытныя і паўплывала на развіццё маёй асабовасці даволі істотна. Адным з першых людзей, які мяне адукаваў у гэтым плане быў вядомы сёння актор і блогер Вася Калач. Ён жа быў і правадыром нашага талкінісцкага руху і аб'яднання "Кола сініх траў". Але я не аб гэтым хацеў напісаць.

Увосень 1999 г. у ліцэі абвясцілі конкурс на найлепшы твор (свабодная форма), прысвечаны 2000-годдзю хрысціянства. Тады я ўжо пачынаў тэставаць сябе як літаратара. Шмат чытаў, і сам прабаваў пісаць. Я, натуральна, вырашыў паўдзельнічаць. Тым больш, што тады я быў шчыра веруючым маладзёнам. Па нядзелях у касцёл хадзіў. Фанатыкам я не быў і каталіцтва ў мяне асацыявалася больш з практыкаваннем дабра і распаўсюдам маральных каштоўнасцей. Карацей, напісаў я невялічкі тэксцік.

Прыходжу ў ліцэй у панядзелак, у нас першы ўрок алгебры. Ала Фёдараўна, настаўніца добрая, але часцяком залежная ад уласнага настрою, кажа ўсяму класу: А вось глядзіце, які сярод вас вучань ёсць. Ведаеце які? Усе не ў курсах, што там за вучань. І яна распавядае, што вось Саша атрымаў 1 месца ў конкурсе, напісаў эссэ, перамог усіх 11-класнікаў. Малайчына! Гонар! Мне, канешне, прыемна было, але перад усім неспадязвана,што перамог. Канешне грашовых прызоў не было, але мяне проста заўважылі ў ліцэі як здольнага пісаку.

Падчас выпускнога, на ўрачыстым канцэрце, ўручалі нейкія граматы-дыпломы. Мне ўручылі дыплом як найлепшаму знаўцы літаратуры і "Паэт года". Аня вельмі пакрыўдзілася, яна ж без памылак пісала і алімпіяды перамагала, А паэтам намбар уан аказаўся я. Пры ўсёй павазе, ну не было ў яе творчага агеньчыка, той іскры, якая робіць з чалавека нефармала. Ён або ёсць, або яго няма. Але які гонар адчула мая мама, калі мяне абвесцілі паэтам года! Эх, былі часы...

Я не дзеля таго, каб хваліцца, бо насамрэч няма чым. Пісьменнікам я не стаў, журналістам таксама. Паэтам з багемных салонаў тым больш. Нобелеўскую прэмію не атрымаў. Проста ў гэты калядны перыяд прыгадаў свой тэксцік, які перамог у нейкім маргінальным школьным конкурсе, і які нават увайшоў у зборнік ліцэйскх твораў вучняў і настаўнікаў. Зборнік маю дагэтуль. Там два маіх юнацкіх тэксты. Пераможны інспіраваны "Майстрам і Маргарытай" Булгакава, якім у той час я быў вельмі захоплены.

Сёння я ўжо не той хрысціянін, што быў чвэрць стагоддзя назад, але дагэтуль веру ў дабро і маральныя прынцыпы. Ніжэй дзялюся сваім творам.

Пилат

Человек должен быть верующим или искать веры, а иначе его жизнь пуста, пуста...
А. П. Чехов, Три сестры

"О, боги, боги", - говорил он сам себе, держась рукой за голову. Весь его облик изучал грозную и страдательную натуру. Его костлявая рука, одряхлевшая и потерявшая силу много лет назад, подпирала мучающуюся голову. Когда-то светлую и чистую, сильную и уверенную, а теперь просто мёртвую. И, действительно, за две тысячи лет не сильно изменилась, только всё болела. Глаза такие же впалые, короткие седые волосы, величавый римский нос, выступающие скулы, поседевшие брови сливались с морщинистым лбом. Его усталый, вечно ищущий взгляд смотрел в никуда: во время, в прошлое. Там он искал оправдания той ошибки, той роковой ошибки.

"Он душевно больной... Он больной..." - в который раз пронеслось у Пилата голове. Каждый день, каждый миг одни и те же мысли, множество мыслей затмевало его сознание. А он такой же слабый, как и тогда, с головным болями сидел в своём деревянном кресле, раньше оно было императорским троном.
"Боги, за что же?" - головные боли не покидали его всё это время.

"Сын плотника" - Пилат вскочил с места как и две тысячи лет тому назад. "О, Ника, на чьей ты стороне" - в его глазах был ужас. Пилат сделал пару шагов, стук которых оживлял то пространство, в котором были только Пилат, трон и пустота. Полная свобода и умиротворение, как он и хотел всю жизнь.

"О, боги, боги" - воскликнул он, не верил, не видел веру, не видел в ней спасения. Две тысячи лет искал, но только не нашёл её. А в тот прекрасный день у Пилата болела голова.

Он сказал Пилату, что Он - Истина - Ему не поверили.
Назвал Пилата добрым человеком - Его ударили.
Излечил Пилату головную боль - Его распяли.

Не верит после двух тысяч лет, а только ходит и думает о вере. Он верил в боль. "А ведь он действительно был!" - на мгновенье боли прекратились. "Я умываю руки, а-а-а!" - закричал он и упал на колени, схватившись за голову. И...

И снова боли.

"И страшен, и ясен, и даже прекрасен, " - говорил и улыбался, слушая это Люцифер.

Пилат не верил тогда, не верит сейчас, не поверит никогда.

"О, боги, боги"...

Декабрь 1999 г.

Нефером? 🙃

Махно був нефором

Пазаўчора, на дзень народзінаў аднаго цікавага польскага радыкальнага мысляра Яна Вацлава Махайскага (1866-1926), кракаўскія таварышы прыгадалі, што у вольным доступе ёсць пдф кнігі 2024 г., прысвечанай польскім анархістам-інтэлектуалам на мяжы  XIX-XX ст. Аўтарам з'яўляецца адзін не вельмі вядомы гісторык)
Аб выхадзе кнігі, дарэчы, калісьці паведамляў суседні канал.