📩نامه امیرالمومنین به مالک اشتر

#نهج_البلاغه

🔸فَإِنَّکَ إِلاَّ تَفْعَلْ تَظْلِمْ! وَمَنْ ظَلَمَ عِبَادَ اللهِ کَانَ اللهُ خَصْمَهُ دُونَ عِبَادِهِ، وَمَنْ خَاصَمَهُ اللهُ أَدْحَضَ حُجَّتَهُ، وَکَانَ لِلَّهِ حَرْباً حَتَّى يَنْزِعَ أَوْ يَتُوبَ

🌐زيرا اگر چنين نکنى (و انصاف را رعايت ننمايى) ستم خواهى کرد و کسى که به بندگان خدا ستم کند خداوند پيش از بندگانش دشمن او خواهد بود و کسى که خداوند دشمن او باشد عذرش را نمى پذيرد و در مقام نبرد با خداست تا زمانى که دست از ستم بردارد و توبه کند

📘#نامه_53

#نهج_البلاغه

▫️وَلاَ تُسْرِعَنَّ إِلَى بَادِرَة وَجَدْتَ مِنْهَا مَنْدُوحَةً

🟤هرگز به هنگامى که خشمگين مى شوى و راه چاره اى براى آن مى يابى به انجام اقدام خشن شتاب مکن (و تصميم ناگهانى مگير)

✍به يقين هنگامى که انسان از خشم برافروخته مى شود اعتدال فکرى خود را از دست مى دهد و بارها آزموده ايم که هر تصميمى در آن حال گرفتيم بعداً ثابت شده که خطا بوده است. حتى عاقل ترين اشخاص به هنگام خشم و غضب ممکن است به صورت نادان ترين افراد در آيند. و اين تعبيرى که در ميان عوام معروف است که مى گويند: هنگامى که عصبانى شدم خون چشمانم را گرفت و چيزى را نديدم و مرتکب فلان کار شدم بنابراين بايد مطابق ضرب المثل معروف عمل کرد: به هنگام غضب نه تصميم، نه کيفر و نه دستور.


📘#نامه_53

📩دستور امیرالمومنین به مالک اشتر درباره مدارا کردن با مردم

#نهج_البلاغه

▫️يَفْرُطُ مِنْهُمُ الزَّلَلُ وَتَعْرِضُ لَهُمُ الْعِلَلُ، وَيُؤْتَى عَلَى أَيْدِيهِمْ فِي الْعَمْدِ وَالْخَطَإِ، فَأَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِکَ وَصَفْحِکَ مِثْلِ الَّذِي تُحِبُّ وَتَرْضَى أَنْ يُعْطِيَکَ اللهُ مِنْ عَفْوِهِ وَصَفْحِهِ

🟤(و بدان) از مردم لغزش ها و خطاها سر مى زند و مشکلاتى به آنها دست مى دهد (که آنها را از انجام وظيفه باز مى دارد) و به دست آنان از روى عمد يا خطا، کارهاى (خلافى) ظاهر مى شود (در اين گونه موارد) از عفو و گذشت خود آن قدر به آنها عطا کن که دوست دارى و خوشنود مى شوى خداوند از عفوش به تو عطا کند

📘#نامه_53

📩دستورات مديريت و مردم دارى است

•┈••✾◆▫️✧▫️◆✾••┈•

#نهج_البلاغه

▫️وَلاَ تَکُونَنَّ عَلَيْهِمْ سَبُعاً ضَارِياً تَغْتَنِمُ أَکْلَهُمْ، فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ: إِمَّا أَخٌ لَکَ فِي الدِّينِ، وَإِمَّا نَظِيرٌ لَکَ فِي الْخَلْقِ

🟤و در مورد آنان همچون درنده اى مباش که خوردنشان را غنيمت شمارى، زيرا آنها دو گروهند يا برادر دينى تواند و يا انسان هايى که در آفرينش شبيه تو هستند (در هر حال بايد حقوق آنها را محترم بشمارى)

✍بى شک پايه حکومت صحيح، مقتدر و عادلانه، بر قلوب و دل هاى مردم است نه بر شمشيرها و نيزه ها. آنها که بر دل ها حکومت دارند کشورشان امن و امان است و آنها که بر شمشير تکيه مى کنند دائما در خطرند.


📘#نامه_53

📌(عهدنامه مالک اشتر)عیب پوشی از مردم

•┈••✾◆🔸✧🔸◆✾••┈•
#نهج_البلاغه

▫️وَلْيَکُنْ أَبْعَدَ رَعِيَّتِکَ مِنْکَ وَأَشْنَأَهُمْ عِنْدَکَ، أَطْلَبُهُمْ لِمَعَايِبِ النَّاسِ

🟤بايد دورترين رعايا به تو و مبغوض ترين آنها در نزد تو کسانى باشند که بيشتر در جستجوى عيوب مردمند

✍معمولاً در اطراف زمامداران گروهى از عيب جويان حاضر مى شوند و براى تقرب به والى و زمامدار عيوب و خيانت هاى اين و آن را شرح مى دهند آبروى افراد را مى برند و ذهن والى را به آنها مشوب مى کنند و او را گرفتار سوء ظن نسبت به هرکس مى سازند. امام(عليه السلام) مى فرمايد: بايد اين گروه را از خود دور کنى که مايه نابسامانى حکومتند; از يک سو ايجاد اختلاف در ميان مردم مى کنند و از سويى ديگر رابطه زمامداران را با توده هاى ملت سست مى سازند و از سوى سوم بذر بدبينى و سوء ظن را در همه جا مى پاشند.
آرى بايد چنان باشد که هيچ کس تصور نکند با عيب جويى از اين و آن به والى تقرب پيدا مى کند.

📘#نامه_53

#نهج‌_البلاغه

▫️إِيَّاکَ وَمُسَامَاةَ اللهِ فِي عَظَمَتِهِ، وَالتَّشَبُّهَ بِهِ فِي جَبَرُوتِهِ، فَإِنَّ اللهَ يُذِلُّ کُلَّ جَبَّار، وَيُهِينُ کُلَّ مُخْتَال

🟤بپرهيز كه خود را در بزرگى همانند خداوند پندارى، و در شكوه خداوندى همانند او دانى، زيرا خداوند هر سركشى را خوار مى ‏سازد، و هر خود پسندى را بى ‏ارزش مى ‏كند.

📘#نامه_53

مفهوم حكومت را از نظر امام على عليه السلام

#نهج_البلاغه

▫️هنگامى كه او را فرمانروايى مصر داد تا خراج آنجا را گرد آورد و با دشمنانش پيكار كند و كار مردمش را به صلاح آورد و شهرهايش را آباد سازد.

🌖 «... جبايه خراجها و جهاد عدوها، و استصلاح اهلها، و عمارة بلادها».

✍اين معناى حكومت است. اگر مالك اشتر به عنوان استاندار و والى و حاكم مصر معين مى شود، براى آن نيست كه براى خود عنوان قدرتى كسب كند يا سود و بهره ى مادى براى خود جلب كند؛ بلكه براى آن است كه اين كارها را انجام دهد: براى اداره امور مالى كشور از آنها ماليات بگيرد، با دشمنان مردم مبارزه كند، آنها را در مقابل دشمنانشان مصونيت ببخشد، آنها را به صلاح نزديك كند (صلاح با بعد وسيع مادى و معنويش كه از نظر على عليه السلام و در منطق نهج البلاغه مطرح است) و شهرها و حيطه ى حكومت خود را آباد كند. يعنى به طور خلاصه انسانها را بسازد، سرزمين را آباد كند، اخلاق و ارزشهاى معنوى را بالا ببرد،... .

📘#نامه_53

معيار انتخاب کارگزاران

#نهج‌_البلاغه

▫️ثُمَّ انْظُرْ فِي أُمُورِ عُمَّالِکَ فَاسْتَعْمِلْهُمُ اخْتِبَاراً، وَلاَ تُوَلِّهِمْ مُحَابَاةً وَأَثَرَةً، فَإِنَّهُمَا جِمَاعٌ مِنْ شُعَبِ الْجَوْرِ وَالْخِيَانَةِ

🌖سپس در امور مربوط به کارگزارنت دقت کن و آنها را با آزمون و امتحان و نه از روى «تمايلات شخصى» و «استبداد و خودرأيى» به کار گير زيرا اين دو کانونى از شعب ظلم و خيانت اند.

✍شک نيست که زمامداران بدون همکارى کارگزارانشان نمى توانند کارى انجام دهند. چنانچه اين کارگزاران افرادى صالح و سالم باشند، امور مملکت بر محور صحيح مى چرخد وگرنه در همه جا فساد و ظلم و جور آشکار مى گردد.امام در اينجا معيار انتخاب آنها را آزمايش و امتحان قرار داده و مالک اشتر را به شدت از اينکه معيار رابطه ها ـ و نه ضابطه ها ـ حاکم گردد و بدون مشورت آنها گزينش شوند برحذر مى دارد و تصريح مى کند که انتخاب بدون مشورت و يا با تمايلات شخصى مجموعه اى از شاخه هاى جور و خيانت را به وجود مى آورد.

📘#نامه_53

📌شاخصه انتخاب اصلح از دیدگاه امیرالمومنین
____
#نهج‌_البلاغه


عقب‌نشینی نکردن در برابر دشمن:🔻
🔹ساعات هولناک از دشمنان نهراسد و عقب ننشیند
#نامه ۳۸

مهم‌ترین توصیه‌ به مسئولان🔻
🔹 و به دشمن خوش‌بین مباش.
#نامه_53

اعتنابه نظرات مردم🔻
🔹و مگوی که مرا بر شما امیر ساخته‏‌اند و باید فرمان من اطاعت شود.
#نامه_53

برخورد با نزدیکانی که دارای فساد اقتصادی هستند:🔻
🔹گر حسن و حسینم آنچه را تو انجام دادی انجام می‌دادند، از من نرمشی نمی‌دیدند و به مرادی نمی‌رسیدند.
#نامه ۴۱

عدم همراهی و به‌کارگیری دنیاطلبان:🔻
🔹تو دینت را تابع دنیای کسی نمودی که گمراهی‌اش معلوم است.
#نامه ۳۹

ساده‌زیستی و عدم ثروت‌اندوزی 🔻
🔹آگاه باش امام شما از تمام دنیایش به دو جامه کهنه، و از خوراکش به دو قرص نان قناعت کرده است.
#نامه ۴۵

عدم کینه‌توزی و دشمنی در بین مردم🔻
🔹گره هر کینه‌ای را در مردم بگشای
#نامه_53

تلاش برای از بین بردن فساد🔻
🔹ریشه ستمکاری‌شان را با بریدن اسباب آن بخشکان.
#نامه_53

نظارت بر زیردستان و انتخاب فرد شایسته🔻
🔹سپس در امور کارمندانت بیندیش، و پس از آزمایش به کارشان بگمار.
#نامه_53

صفات و ويژگى هاى وزيران و همکاران در حکومت

#نهج_البلاغه

▫️إِنَّ شَرَّ وُزَرَائِکَ مَنْ کَانَ لِلاَْشْرَارِ قَبْلَکَ وَزِيراً، وَمَنْ شَرِکَهُمْ فِي الآْثَامِ فَلاَ يَکُونَنَّ لَکَ بِطَانَةً، فَإِنَّهُمْ أَعْوَانُ الاَْثَمَةِ، وَإِخْوَانُ الظَّلَمَةِ؛ وَأَنْتَ وَاجِدٌ مِنْهُمْ خَيْرَ الْخَلَفِ مِمَّنْ لَهُ مِثْلُ آرَائِهِمْ وَنَفَاذِهِمْ، وَلَيْسَ عَلَيْهِ مِثْلُ آصَارِهِمْ وَ أَوْزَارِهِمْ وَ آثَامِهِمْ، مِمَّنْ لَمْ يُعَاوِنْ ظَالِماً عَلَى ظُلْمِهِ، وَلاَ آثِماً عَلَى إِثْمِهِ

🌔بدترين وزيران تو، كسى است كه پيش از تو وزير بدكاران بوده، و در گناهان آنان شركت داشته، پس مبادا چنين افرادى محرم راز تو باشند، زيرا كه آنان ياوران گناهكاران، و يارى دهندگان ستمكارانند. تو بايد جانشينانى بهتر از آنان داشته باشى كه قدرت فكرى امثال آنها را داشته، امّا گناهان و كردار زشت آنها را نداشته باشند: كسانى كه ستمكارى را بر ستمى يارى نكرده، و گناه كارى را در گناهى كمك نرسانده باشند.

📘#نامه_53

📌امام عليه السلام مالک را با تعبيرات محکم و حساب شده اى دعوت به عدالت و رفع هرگونه تبعيض مى کند. مى فرمايد:

#نهج_البلاغه

▫️أَنْصِفِ اللهَ وَأَنْصِفِ النَّاسَ مِنْ نَفْسِکَ، وَمِنْ خَاصَّةِ أَهْلِکَ، وَمَنْ لَکَ فِيهِ هَوًى مِنْ رَعِيَّتِکَ
🟠انصاف در برابر خداوند و مردم را نسبت به خويشتن و خاندان خود و کسانى که از رعايا مورد علاقه تواند رعايت کن.

✍البته منظور از انصاف در برابر خداوند اطاعت از اوامر و نواهى اوست و انصاف در برابر مردم ترک هرگونه تبعيض و تمايل به افراد مورد نظر است; همان چيزى که غالب زمامداران در گذشته و حال گرفتار آن بوده و هستند که وقتى به قدرت مى رسند براى دوستان و بستگان و افراد مورد علاقه خود امتيازاتى قائل مى شوند که هرگز آن را به ديگران نمى دهند. اين تبعيض سرچشمه انواع انحرافات و نابسامانى هاى حکومت هاست.

📘#نامه_53

امیرالمومنین علیه‌السلام خطاب به مالک اشتر در گزینش مسؤولان و کارگزاران

#نهج_البلاغه

▫️و اجْعَلْ لِرَأْسِ کُلِّ أَمْرٍ مِنْ أُمُورِکَ رَأْساً مِنْهُمْ لَا یَقْهَرُهُ کَبِیرُهَا وَ لَا یَتَشَتَّتُ عَلَیْهِ کَثِیرُهَا

💠ای مالک! برای هر یک از کارهای اجتماعی و سیاسی و اقتصادی خود، مدیر و رییسی را تعیین کن، مدیری که دارای دو ویژگی باشد: بزرگی و عظمت کار، او را ناتوان و مغلوب نسازد و زیادی و تراکم کار، رنجورش نکند.

✍اشاره به اينکه تقسيم کار بايد به صورتى انجام گيرد که مسئوليت هر يک از آنان روشن شود; مثلاً بخشى از نامه ها مربوط به پيمان هاى صلح، قراردادها اعم از قراردادهاى مربوط به خارج و قراردادهاى داخلى درباره زمين هاى کشاورزى و مانند آن است که بايد مسئول معينى داشته باشد. بخش ديگرى نامه هاى محرمانه است که احتياج به مديريت خاصى دارد و بخشى مربوط به نامه هاى فرمانداران و استانداران و امثال آنها و قسمتى مربوط به تظلم هاى مردم مظلوم و ستمديده است. هر يک از اينها بايد مسئول خاصى داشته باشد; مسئولانى که داراى اين دو صفت باشند; نه از کارهاى بزرگ بهراسند و نه کثرت کار آنها را پريشان و درمانده کند.

📘#نامه_53