१। दोलायाः उपरि सा उपविष्टा।
• She sat on the swing.
• झूले के ऊपर वह बैठी थी।

२। प्रधानाचार्यः सर्वछात्रसमूहान् सम्बोधयति।
• The principal addresses all the groups of students.
• प्राचार्य सभी छात्रों के समूहों को संबोधित करते हैं।

३। योगो भवति दुःखहा।
• Yoga is the destroyer of pain.
• योग दुःख का नाशक है।

४। रामो विग्रहवान् धर्मः।
• Rama embodies righteousness.
• राम धर्म का प्रतिष्ठान हैं।

५। मम पुरतः सदा हनुमान् भवति।
• Hanuman is always in front of me.
• हनुमान हमेशा मेरे सामने होते हैं।

६। तस्य पिता सैनिकः किल।
• His father is a soldier isn’t it?
• उसके पिता सेना में हैं ना।

७। मतदानार्थं सर्वे गताः।
• All have gone for voting.
• सभी मतदान के लिए गए।

८। तस्य भूविज्ञानकक्षा चलति इदानीम्।
• His geography class is going on now.
• उसकी भूगोल की कक्षा अभी चल रहा है।

९। गते शोकं न कुर्वीत।
• Do not brood over the past.
• भूतकाल का शोक न करें।

१०। सः पर्यावरणप्रेमी भवेत्।
• He should become environment-conscious.
• वह पर्यावरण प्रेमी होना चाहिए।

@samvadah #vakyabhyas

The below verse is an excellent example of श्लेषालङ्कारः or double entendre. Here this verse has two meanings.

सूत्रं पाणिनिबद्धं कलयन्पुरुषः समुद्वहति सुदृशम्।
वर्णादीनां धर्मान्बुद्ध्वा विधिवत्प्रेयुङ्क्तेऽसौ॥

Related to Marriage:

सूत्रं - a band (tied during matrimonial ceremony), पाणिनिबद्धं - tied in hand, कलयन्पुरुषः - a man bearing, समुद्वहति - marries well, सुदृशम् - beautiful-eyed girl, वर्णादीनां - of varnas such as Brahmins etc., धर्मान् - duties, बुद्ध्वा - having understood, विधिवत् - accordingly, प्रेयुङ्क्ते - engages, असौ - he

A man wearing a wedding band, tied in his hand, marries well a beautiful-eyed girl. He after understanding the dharma of social classes engages accordingly.

Related to Grammar:

सूत्रं - rule, पाणिनिबद्धं - framed by Maharshi Panini, कलयन्पुरुषः - a person contemplating, समुद्वहति - retains well, सुदृशम् - the correct vision (to understand correct and incorrect usages), वर्णादीनां - of letters etc., धर्मान् - laws, बुद्ध्वा - having understood, विधिवत् - diligently, प्रेयुङ्क्ते - follows, असौ - he

A person contemplating on the sutra of Maharshi Panini retains the correct usage well. He follows them diligently after learning the laws of phonetics.

#Celebrating_Sanskrit

۞  दैनिकपञ्चाङ्गम्
࿗ उज्जयिनीसमयानुसारम्

➙ युगाब्दः। ५१२५।
➙ पिङ्गलः विक्रमसंवत्सरः। २०८१। 
➙ क्रोधी शकसंवत्सरः। १९४६।
➙ अग्निनक्षत्रसमापनम्। कश्यपमहर्षिजयन्ती। श्रवणव्रतम्।

☼ सूर्योदयः ॥०५।४१॥ ☼ सूर्यास्तः ॥१९।०७॥
☾ चन्द्रोदयः ॥२३।४३॥ ☾ चन्द्रास्तः ॥०९।५०॥

⌲ रोमदिनाङ्कः। २८ मे २०२४।
⌲ उत्तरायणम्। ⌲ ग्रीष्मः ऋतुः।
⌲ मङ्गलः वासरः। ⌲ कृष्णः पक्षः। ⌲ ज्येष्ठः मासः।  
⌲ पञ्चमी तिथिः ॥१५।२३‍॥ यावत् तदनु षष्ठी।

⌲ राहुकालः ॥१५।४६॥ अतः ॥१७।२७॥ यावत्।
⌲ ब्राह्ममुहूर्त्तः ॥०४।१७॥ अतः ॥०४।५९॥ यावत्।
⌲ उत्तराषाढनक्षत्रम् ॥०९।३३॥ यावत् तदनु श्रवणः।
⌲ शुक्लः योगः ॥०४।२८॥ यावत् तदनु ब्रह्मः।
⌲ कौलवः करणम् ॥०४।१०॥ यावत् ततः
    तैतिलः ॥१५।२३‍॥ यावत् तदनु गरः।

@ramdootah #panchangam

🌿परनिन्दासु पाण्डित्यं, स्वेषु कार्येष्वनुद्यमः।
प्रद्वेषश्च गुणज्ञेषु, पन्थानो ह्यापदां त्रयः।।

🌞अन्यजनानां निन्दाकरणे पटुता स्वकार्ये आलस्यं गुणवद्भिस्सह द्वेषः एते त्रयः एते त्रयः विपत्त्यास्पदाः भवन्ति।

🌷दूसरों की निंदा करने में निपुणता, अपने काम में आलस्य, गुणी व्यक्तियों से द्वेष, ये तीनों ही आपत्ति के मार्ग हैं ।

🌹Skill in condemning others, laziness in one's work, hatred of virtuous persons, these three are the paths of objection.

#Subhashitam

9910672306

१। भूपटे भारतं कुत्र।
• Where is India on the map?
• मानचित्र पर भारत कहाँ है।

२। इदं शरीरं राष्ट्राय इदं न मम।
• This body is meant for the nation, it is not mine .
• यह शरीर राष्ट्र के लिए है मेरे लिए नहीं।

३। सः प्रधानमन्त्रिणः अग्रजः अस्ति।
• He is Prime Minister’s elder brother.
• वह प्रधानमंत्री का बडा भाई है।

४। मातुः पादस्पर्शनं करोषि किल त्वम्।
• You touch mother's feet, don’t you?
• तुम माँ के पाँव छूते हो ना।

५। देवदत्तः ज्वरेण कम्पते।
• Devadatta is trembling with fever.
• देवदत्त ज्वर से कांप रहा है।

६. राष्ट्ररक्षासमो यज्ञः दृष्टः नैव च नैव च।
There is never a Yajgna equivalent to nation-protection, never ever .
• राष्ट्र की रक्षा के समान यज्ञ नहीं देखा नहीं देखा।

७। अधिकारी अधिकारक्षेत्रं जानातु सम्यक्।
• The officer should know his jurisdiction well.
• अधिकारी को अपने प्रभाव क्षेत्र को अच्छे से जानना चाहिए।

८। उपवेशनात् पूर्वं स्थानं मार्जय।
• Before sitting down, clean the place.
• बैठने से पहले स्थान को साफ करें।

९। सा वामपक्षेण शेते।
• She sleeps on her left.
• वह बाएं करवट से लेटी है।

१०। शिशुः गाढनिद्रायाम् अस्ति।
• The baby is in deep sleep.
• बच्चा गहरी नींद में है।

@samvadah #vakyabhyas

स्वामी भृत्यं दूरवाण्या आहूय अरे दिनेश प्रातःकाले अहं त्वां दूरवाण्या आहूतवान्। तव पत्नी तदा मम आह्वानं स्वीकृत्य त्वं भोजनं पचसि इति अवदत्। पुनः त्वं किमर्थं दूरवाण्या न प्रत्याह्वयः।
भृत्यः। महाशय अहमपि दूरवाण्या प्रत्याहूतवान् किन्तु भवतः पत्नी मम आह्वानं स्वीकृत्य इदानीं भवान् पात्राणि प्रक्षालयति इति अवदत्।
स्वामी। अस्त्वस्तु। इदानीं त्वं कुत्रासि।
भृत्यः। अहं मार्गे अस्मि महाशय।
स्वामी। अस्तु शीघ्रम् आगच्छ। 🤔😁

-प्रदीपः!

#hasya

@samvadah organises संलापशाला - A Sanskrit Voicechat Room

🔰विषयः - मम प्रियाः श्लोकाः

🗓२९/५/२०२४ ॥ IST ११:०० AM   
🔴 It's recording would be shared on our channel.
📑कृपया सिद्धतां कृत्वा आगच्छत।

https://t.me/samvadah?livestream

पूर्वचर्चाणां सङ्ग्रहः अधोदत्तः
https://archive.org/details/samlapshala_

#panchangam by @adyatithi