#منطق
قیاس اقترانی

◇قیاس اقترانی به قیاسی می گویند که اجزای نتیجه در مقدمات پخش شده اند.
☆☆مثال ؛
بعضی حیوانات پرنده هستند
‌ همه پرندگان دارای بال هستند
بعضی حیوانات دارای بال هستند

◇ وجه تسمیه قیاس اقترانی :
زمانی یک قیاس شکل گرفته است که بین مقدمات رابطه وجود داشته باشد .
برای انکه رابطه ای میان دوقضیه برقرار باشد باید جزء مشترکی میان آنها وجود داشته باشد . بعبارت دیگر لازم است موضوع یا محمول یکی قرین موضوع یا محمول دیگری باشد ، به همین دلیل به این نوع از قیاس ، اقترانی می گویند
اگر ارتباطی میان مقدمات نباشد قیاس شکل نگرفته.
☆مثال:
هر اسبی حیوان است
هر گلی خوشبو است.
این دو مقدمه هیچ رابطه ای باهم ندارند پس اقترانی بینشان نیست و قیاس شکل نگرفته است.


◇ قیاس اقترانی حملی : این قیاس از دو قضیه حملی تشکیل می شود .
☆مثال ؛
هر ژاپنی آسیایی است
هیچ آسیایی آفریقایی نیست
هیچ‌ژاپنی آفریقایی نیست.
◇ هر قیاس اقترانی دارای ۴ حد می باشد
۱- حداکبر ۲-حداصغر ۳-حدوسط ۴-حد منبسط

○اگر به نتیجه قیاس توجه کنیم دارای موضوع و محمول است و موضوعِ نتیجه باید از مقدمه اول قیاس اقترانی انتخاب شود و محمولِ نتیجه از مقدمه ی دوم گرفته میشود.
¤محمول عامتر از موضوع است و "حد اکبر" است .
¤موضوع خاص تر از محمول است و "حداصغر "است.
¤به مقدمه ای که حداصغر را دارد (صغری) می گویند
¤به مقدمه ای که‌حد اکبر را دارد (کبری) میگویند .
■ قیاس اقترانی دارای ۴ نوع شکل است .
تعیین شکل قیاس اقترانی با توجه به جایگاه حد وسط در مقدمات صغری و کبری مشخص میشود.

▪شکل اول : اگر حدوسط در مقدمه صغری ، محمول باشد و در مقدمه کبری ، موضوع باشد
▪شکل دوم : اگرحدوسط در هر دو مقدمه صغری و کبری ، محمول باشد
▪شکل سوم : اگر حدوسط در هردومقدمه صغری و کبری ، موضوع باشد
▪شکل چهارم : اگر حدوسط در مقدمه صغری موضوع و در مقدمه کبری محمول باشد
* شکل چهارم برعکس شکل اول است *
□ حدوسط در نتیجه ذکر نمی شود.
□هر قیاس باید حدوسط داشته باشد
□حدوسط دو شرط دارد۱-باید هم معنا باشند ۲-باید عینا تکرار شوند .
♧یکی از شروط نتیجه گیری صحیح :
■اگر در قیاسی شرایط حدوسط وجودنداشته باشد یعنی حدوسط ندارد پس نتیجه گیری صورت نمیگیرد .
چنانچه با وجود عدم رعایت شرایط حدوسط ، نتیجه گرفته شود دچار (مغالطه عدم تکرار حدوسط) می شویم .
■🌻 حد منبسط یا مثبت + : 🌻
یکی از حدهای مهم حدمنبسط است زیرا اعتبار قیاس بدان بستگی دارد
🌳حد منبسط: مفهومی است که به طور کلی در هر قضیه در حالات زیر قرار می گیرند:
۱-موضوع قضایای کلی ( چه موجبه و چه سالبه )
۲-محمول قضایای سالبه ( چه کلیه و چه جزییه)

○حد منبسط مفهومی است که حکم درباره ی همه افراد آن مفهوم می باشد . مثلا " هر آهنی فلز است " مفهوم‌آهن، موضوع قضیه کلی است و حکم ما در قضیه مذکور ( فلز بودن ) درباره ی همه ی افراد و مصادیق آهن ، صادق است . ازاین رو می گوییم آهن یک حد منبسط است .

○ امامحمول آن (فلز )حدمنبسط نیست ؛ چون مادرباره ی همه ی فلزات حکمی نکرده ایم.

○محمول قضایای سالبه نیز حد منبسط است .
مثلا در قضیه ( برخی معلمها لیسانسه نیستند ) همه ی افراد محمول یعنی* لیسانسه* مورد نظرمی باشد.

🍁 دامنه مصادیق موضوع در قضایای محصوره :

▪اگر سور قضیه ، کلی باشد همه مصادیق موضوع، مورد نظر گوینده است و باعلامت +نشان می دهیم

▪اگر سور قضیه، جزیی باشد برخی از مصادیق موضوع مورد نظر گوینده است و با علامت -نشان داده می شود

•دامنه مصادیق موضوع در قضایای شخصیه:
در قضایای شخصیه ، همه ی مصادیق موضوع مورد نظر اسم میگذاریم.
🍀دامنه مصادیق محمول در قضایای محصوره :
۱-اگر قضیه موجبه باشد برخی از مصادیق محمول مدنظر است و لذا علامت منفی - میگذاریم
۲-اگر قضیه سالبه باشد همه ی محمول را در نظر گرفته است پس با علامت مثبت + نشان مدهیم

🌹دامنه ی مصادیق محمول در قضایای شخصیه ؛
محمول در قضایای شخصیه از نظر دامنه مصادیق از قانون محمول در قضایای محصوره تبعیت میکند یعنی در موجبه، منفی - و در سالبه ، مثبت + است‌

■ 🦉شرایط معتبر بودن قیاس اقترانی
۱-هردو مقدمه منفی ( سالبه ) نباشد.
۲-حدوسط در هر دو مقدمه منفی نباشد
۳- اگر یکی از مقدمات سالبه باشند نتیجه حتما سالبه است.
۴- هر کدام از موضوع یا محمول که در نتیجه علامت مثبت + دارد باید درمقدمات هم مثبت +باشند.
اما اگر هرکدام‌ در نتیجه با علامت منفی بود با آن کاری نداریم و بررسی نمی کنیم.

●اگر شرایط قیاس فراهم بود قیاس معتبر است وگرنه بی اعتبار است




💕کانال روز شمار کنکور 💕
جوین شو 😍👇

🌸 @rozshomar_konkour 🌸