‍ 📘در تنگنای بیم و امید: پژوهشی درباره زندگی مهاجران مسلمان در کانادا📘
عبدالمحمد کاظمی‌پور
ترجمه‌ی بهرنگ صدیقی
نشر نی
چاپ اول، 1396

#مطالعات_اجتماعی_دین

@mohsenhesammazaheri
https://t.me/religionandsociety

🔻چالش‌های نوین دینداری در جهان اسلام: تخطی از هنجارهای «رسمی» در اجتماعات دینی🔻
(به بهانه‌ی جنجال نماز عید قربان در مصر)


✍️ محسن حسام مظاهری


[قسمت 1 از 2]


🔸امسال نیز برگزاری نماز عید قربان (عید الاضحی) در مصر با حواشی‌ و جنجال‌هایی همراه بود. جنجال نخست را یک دختر جوان آفرید. او فیلمی از خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد که در آن، پشت به جمعیت نمازگزار عید، درحال خواندن آواز است. این فیلم واکنش منفی برخی کاربران مذهبی را به دنبال داشته که معتقدند این دختر با ارتکاب یک عمل حرام (غنا) حرمت نماز عید را زیرپا گذاشته.

🔹اما حاشیه و جنجال اصلی، بر سر اقامه‌ی این نماز به‌صورت مختلط در برخی نقاط ازجمله مسجد مصطفی محمود (استان جیزه در مرکز مصر) رخ داد.
این اقدام، با واکنش منفی وزارت اوقاف و دارالإفتاء الازهر مواجه شده است. دکتر شوق علام ـ رییس دار الإفتای مصر ـ در اظهارنظری صریح اختلاط زن و مرد را موجب بطلان نماز و سرپیچی از سنت رسول‌الله دانسته و آن را به فهم غلط نمازگزاران از آموزه‌های دینی نسبت داده است.

🔸اما نکته‌ی جالب اینست که اختلاط امسال برای نخستین‌بار نبوده و سال گذشته نیز در مسجد مذکور نماز به صورت مختلط برگزار شده بود. آن سال نیز مقامات مذهبی رسمی مصر رسماً واکنش منفی نشان دادند؛ اما ظاهرا این واکنش تأثیری در رفتار نمازگزاران مذکور نداشته است.

🔹این نکته‌ی بسیار مهم و قابل تأملی است. زیرا این بار شاهد اصرار به شکستن یک هنجار مشهور در اصلی‌ترین منسک اسلامی (نماز) آن‌هم نه به‌دست یک جمع معدود بلکه توسط شمار قابل توجهی از زنان و مردان مسلمان در سنین مختلف، و نیز نه در کشوری با اقلیت مسلمان بلکه در کشوری اسلامی چون مصر هستیم. این مورد خیلی متفاوت از موارد شاذی مثل تأسیس «مسجد باز» در شهر کیپ‌تاون (آفریقای جنوبی) برای دگرباشان جنسی (و موارد مشابه آن در فرانسه، آلمان و کانادا) یا اقامه‌ی نماز توسط یک امام‌جماعت زنِ بدون حجاب به نام شرین خانقان در کپنهاک یا دیگر موارد نادری است که هیچکدام [البته هنوز] توسط بدنه‌ی اکثریت مسلمانان پذیرفته نشده و در کشورهای اسلامی [هنوز] تکثیر نشدند.
این بار تخطی از هنجار رسمی، ابعاد فراتری دارد.
آیا می‌توان اختلاط نمازگزاران زن و مرد مصری را در راستای روند استقلال‌یابی دینداریِ بخشی از جامعه‌ی اسلامی از سازمان رسمی دین دانست؟ آیا این مشابه این رفتار را در دیگر کشورهای اسلامی که از برخی جهات، شرایط فرهنگی ـ اجتماعی مشابهی با مصر دارند (نظیر ترکیه، تونس و چه بسا ایران خودمان) شاهد خواهیم بود؟
الان نمی‌شود به این پرسش جواب قاطعی داد. باید صبر کرد و دید. این اندازه ولی می‌شود گفت که دینداری همواره آبستن تغییرات تازه است و آینده همیشه دینداران را غافلگیر می‌کند؛ خصوصاً در عصر سیطره‌ی رسانه‌های نوین.

#مطالعات_اجتماعی_دین
#مطالعات_اجتماعی_تشیع

http://uupload.ir/files/p67_8201912171114349.jpg

@religionandsociety

🔻چالش‌های نوین دینداری در جهان اسلام: تخطی از هنجارهای «رسمی» در اجتماعات دینی🔻
(به بهانه‌ی جنجال نماز عید قربان در مصر)


✍️ محسن حسام مظاهری


[قسمت 2]

🖇پیوست‌ها:


📎پیوست 1:
گزارشی از جنجال نماز عید قربان امسال در مصر و موضع دارالإفتا
http://yon.ir/tww1O


📎پیوست 2:‌
گزارشی از فعالیت داعین عبدالله امام‌جماعت همجنسگرای واشنگتن
http://www.bbc.com/persian/world/2013/06/130623_u01_gay_imam

📎پیوست 3:
گزارشی از مسجد زنانه در کپنهاک
https://fa.alalamtv.net/news/1855176/جنجال-مسجد-زنانه-در-کپنهاگ

📎پیوست 4:
گزارشی از مسجد همجنسگرایان در فرانسه
https://www.radiofarda.com/a/f3_gay_mosque_paris/24787828.html

📎پیوست 5:
گزارشی از مسجد فمینیستی در برلین
https://rz.stichtingrz.co/345890

#مطالعات_اجتماعی_دین
#مطالعات_اجتماعی_تشیع

http://uupload.ir/files/p67_8201912171114349.jpg

1398/5/23
@mohsenhesammazaheri
@religionandsociety

🔶دین در جامعه کرونا زده؛ آیا دین هم به کرونا مبتلا شده و می میرد؟🔶 بخش دوم

مثال دوم در نقض فرضیه مرگ دین در دوران پسا کرونا:

بر خلاف آنچه که در مورد بی سابقه بودن تعطیلی مسجدالحرام گفته می شود و در نتیجه آن تحلیلهایی در مورد مرگ دین یا مرگ آیین ها و مناسک جمعی ارایه می شود، باید بدانیم که پیش از این مسجدالحرام و حج زایران، حدود چهل بار به دلایل مختلف تعطیل شده است.
در این ویدئو والد عبدالحکیم به برخی از این موارد که از جمله شامل بیماریهای همه گیر هم بوده، اشاره کرده است. از جمله مواردی که او اشاره میکند:
865 میلادی: عباسیان چند روز قبل از موسم حج، اسماعیل بن یوسف و حامیانش را در کوه عرفه کشتند و حج تعطیل شد.
930 میلادی: قرمطیان به کعبه یورش بردند ، بیش از ده هزار زائر را به قتل رساندند و حجرالأسود را که تا 22 سال پس از آن مفقود بود، به سرقت بردند.
983 میلادی: برای چندین سال، درگیری ها و جنگ ها بین بنی عبید و عباسیان باعث شد که برای حضور مصریان، عراقی ها و حتی حجازی ها در حج، در فواصل زمانی مختلف محدودیت ایجاد شود.
1814 میلادی: طاعون به حجاز حمله کرد و 8000 نفر از اهل حجاز در نتیجه آن جان خود را از دست دادند. در نتیجه حج تعطیل شد.
1831 میلادی: طاعون هندی باعث مرگ سه چهارم زائران شد. در نتیجه حج تعطیل شد.
در واقع، سراسر قرن نوزدهم مملو از چندین وقفه ناشی از شیوع باکتریایی مانند وبا و بیماریهای ویروسی رخ داد: سالهای 1837 ، 1846 ، 1858 ، 1864 و البته همه گیری آنفولانزا در سال 1892 شاهد این وقفه ها در حج و تعطیلی مسجدالحرام شد که همه اینها باعث مرگ هزاران نفر شد.

همانطور که میدانیم پس از این تعطیلی های مکرر حرم ها، باز همچنان دین در همه دنیا ادامه حیات داده است.
بنابراین اگر نتوانیم در مورد حیات دین در دوران پسا کرونا نظر قطعی بدهیم، دست کم در مورد مرگ آن بعد از تمام شدن ماجرای کرونا هم نمیتوانیم ادعایی داشته باشیم.
پ.ن.: این ویدیو سه روز پس از آغاز محدودیت در ساعات زیارت مسجدالحرام برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، در کنار حرم الهی ضبط شده است.
#کرونا_ویروس #کرونا #دین_و_کرونا #مطالعات_اجتماعی_دین
https://www.instagram.com/p/B-VWjaznMSj/?igshid=1fyed1uutmbyt

اولین پیمایش و داده تجربی در مورد اربعین 99

از پیش از شروع محرم، بحث در مورد اربعین امسال امکان یا عدم امکان حضور ایرانیان در آن یا اساساً امکان برگزاری آن شروع و شدت گرفته است.
سوال این بود که اربعین امسال برگزار میشود یا نه؟
اگر در میان عراقیان برگزار شود، تکلیف ایرانیان چیست؟ چه تصمیمی باید در این مورد گرفت؟
هرچند روند شیوع و آمارهای ابتلای جدید در هفته‌های آینده میتواند شرایط را مشخص کند،
اما پاسخ به نحوه تصمیم گیری و سیاستگذاری در این مورد بدون توجه به نظر مردم و زایرانی که هر سال بیش از سال قبل میل به قدم گذاشتن در مسیر پیاده روی دارند، غیر منطقی بوده است.
بنابراین پیمایشی به پیشنهاد من انجام شد تا قبل از هر تصمیم بدون شناخت از طرف نهادهای سیاستگذار یا هر اقدام نسنجیده از طرف گروه های غیر رسمی برای تحریک مردم به حضور در اربعین، نظر خود مردم بررسی شود.
این پیمایش به شیوه تلفنی در یک نمونه هفتصد نفری از زایران اربعین سال قبل انجام شده است. نمونه ها به طور تصادفی از بانک شماره های تلفن زایران انتخاب شده اند.

نتایج جالب توجهی به دست آمده که مهم ترین آنها در این جا ارایه شده است.

۲۰.۷درصد
گفته اند که در صورت ادامه شدت شیوع کرونا در ایران و عراق بازهم قطعا یا احتمالا در پیاده‌روی اربعین شرکت میکنند.

۲۰.۱ درصد
گفته اند که در صورت کم شدن شدت شیوع کرونا در ایران و ادامه شدت آن در عراق بازهم قطعا یا احتمالا در پیاده‌روی اربعین شرکت میکنند.

۲۶.۴ درصد
گفته اند که در صورت ادامه شدت شیوع کرونا در ایران و کم شدن شدت آن در عراق بازهم قطعا یا احتمالا در پیاده‌روی اربعین شرکت میکنند.

و اما
۴۲.۲درصد
گفته اند که در صورت کم شدن شدت شیوع کرونا هم در ایران و هم در عراق قطعا یا احتمالا در پیاده‌روی اربعین شرکت میکنند.
اما حتی در این شرایط هم بیش از نیمی از افراد در مورد حضور در اربعین به شدت تردید دارند.

در عین حال در شرایطی که احتمالا ستاد اربعین کشور رسماً اعلام کند که هیچ زایر ایرانی به طور رسمی به اربعین اعزام نخواهدشد، بازهم
۴.۶ درصد
گفته اند که حتی به صورت غیر قانونی و انفرادی هم در پیاده‌روی اربعین شرکت خواهند کرد.

این نتایج میتواند تلنگر مهمی به آنهایی باشد که بدون محاسبه پیامدهای گفتار و رفتار خود از جمله برنامه‌هایی که در رسانه های خود پخش میکنند، مردم را تحریک به حضور در پیاده‌روی اربعین میکنند‌.
این پیامدها میتواند فراتر از پیامدهای سلامت مردم ایران و عراق، تا مسایل سیاسی و امنیتی نیز امتداد پیدا کند.

#مطالعات_اجتماعی_دین #اربعین #جامعه_شناسی_دین
https://www.instagram.com/p/CEtjiYHH2bG/?igshid=bpm0kl36qb29