📌#اصطلاحات_پزشکی در فرهنگ و ادب فارسی
#قاروره(#ادرار ،رسوب)

🟣 قاروره در لغت به معنی ظرف شیشه ایی است و در اصطلاح طب سنتی همان شیشه ای است که ادرار را در آن می ریختند تا به طبیب نمایانده شود و طبیب از آن به نوع بیماری پی ببرد.

🟣 این واژه در متون کهن مجازاً به معنی ادرار آمده است.ادرار که با نام های دیگری همچون آب،بول،پیشیار،بیسیار،پیشاب،تفسره و دلیل نیز کاربرد داشته است از جمله نشانه های مهم تشخیص مرض به شمار می رفته است.1

🟣 ابن سینا در کتاب اول قانون سیزده فصل را تحت عنوان «گفتار عمومی درباره ی معاینه ی ادرار» به این موضوع اختصاص داده و به دلیل اهمیت آن در تشخیص بیماری توضیحات مفصلی در این باره آورده است:

🟣 «برای تشخیص بیماری از طریق معاینه ی ادرار قبل از هر چیز شرایط زیر باید رعایت شود:

🟣 ادرار باید نخستین ادرار بامدادی باشد که در طول شب حاصل شده است و مدت زیادی در مثانه بوده است. شخصی که ادرارش معاینه می شود باید از شب قبل،از تناول آب و خوراک خودداری کرده باشد.

🟣 نیز نشاید حرکات و رفتاری از وی سر بزند و یا حالات روانی بر او وارد شده باشد که سبب دگرگونی ادرار می گردند.

🟣 مثلا روزه دار نباشد،شب بیداری نکشد،از کار خسته نشده باشد،گرسنه نمانده باشد و خشم بر او چیره نشده باشد زیرا همه ی این حالات و کردارها رنگ ادرار را از وضع طبیعی خارج می سازند.»

🟣 وی در همین ارتباط نیز توصیه می نماید« باید همه ی ادرار را در شیشه ی فراخ ریخت نباید از آن چیزی کم شود. و باید معاینه ی آن وقتی انجام گیرد که کاملاً در شیشه آرامش یافته است.

🟣 علاوم اولیه ی ادرار از وضع کبد و از مجرای مواد مائی و چگونگی رگ ها خبر می دهند و از طریق آنها می توان بیماری های دیگر را شناخت.

🟣 صحیح ترین علائمی که می توان از ادرار به دست آورد علائم کیفیت کبد و به ویژه وضع اندام های خدمتگزار کبد است.2»

🟣 بنابر گفته ی جرجانی رقیقی و روشنی ادرار دلیل ضعف طبیعت است:

🟣 «اگر بول رقیق و روشن همچون آب بیرون آید و تیره نشود نشان ضعیفی و عاجزی طبیعت باشد.3»

🟣 گاهی در برخی از متون کهن همچنین بعضی از شواهد شعری فارسی همراه با قاروره واژه ای رسوب به کار رفته است.

🟣 منظور از رسوب به گفته ی ابن سینا « رسوبی که بعد از آرامش ادرار در شیشه به کلی ته نشین می گردد.1»

✴️ نبض و قاروره و رسوب و علل
داخل و خارج و فساد و خلل5

✍ برگرفته از کتاب اصطلاحات پزشکی در ادب فارسی از دکتر اکرم گلشنی

1-رک:لغت نامه،اغراض الطبیه/108،ذخیره/89
2-قانون/1/صص314-312 با تلخیص
3-ذخیره/97
4-قانون/1/313
5- حدیقه/692

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#اصطلاحات_پزشکی #قاروره #ادرار

📌#آروغ

🟡 #اصطلاحات_پزشکی در فرهنگ و ادب فارسی

🟡 آروغ نیز گاهی یکی از نشانه های بیماری ها به ویژه بیماری های مربوط به معده است و معمولاً در نتیجه سوءالمزاج پدی می آید.

🟡 در ذخیره خوارزمشاهی آمده است:

🟡 « آروغ بادی است که قوت معده آن را تحلیل کند و بر بالا فرستد و این باد یا از خلط خیزد یا از ضعیفی معده یا از سوء المزاج ساده باشد یا از سوءالمزاج با ماده.

🟡 هرگاه که آروغ بسیار گردد طعام را با خویشتن برآرد و ناگواریده بماند و هرگاه که آروغ هیچ برنیاید و اندر معده بماند بیم باشد که استسقای طبلی تولد کند.1»

✴️ گر خوری کم گرسنه مانی چو زاغ
ور خوری پر گیرد آروغت دماغ2

✴️ همیشه لب مرد بسیار خوار
در آروغ بد باشد از ناگوار3

✍ برگرفته از کتاب اصطلاحات پزشکی در ادب فارسی از دکتر اکرم گلشنی

1-ذخیره/438
2-مثنوی/5/88
3- نظامی/اقبالنامه/1258

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#اصطلاحات_پزشکی #آروغ #معده #سوءالمزاج

📌#قی(#استفراغ)

🟠 #اصطلاحات_پزشکی در فرهنگ و ادب فارسی

🔶 قی در اصطلاح طبی تخلیه ی معده از راه دهان است.

🟠 به گفته ی جرجانی «قی حرکت معده است و دفع کردن او چیزی را به سوی دهان.»

🔶 از نظر او قی می توان معلول چند سبب باشد:

✔️ نشانه ی بحران بیماری

✔️ وجود صفرا یا سودا در معده

✔️ وجود بلغم در فضای سینه

✔️ خوردن غذای ناپسند.1

🔶 در قانون نیز قی چنین تعریف شده است:

🟠 «چیزی در معده هست که با معده ناسازگار است. معده برای مقابله با این ماده ی خوراکی ناسازگار و مزاحم دست به کار می شود حرکت می کند و ماده ی ناسازگار را از راه دهان بیرون می اندازد.2»

🔶 قی به عنوان نشانه ی بیماری
گاهی قی نشانه ی بهبود یا بحران یک بیماری است به طوری که گفته شده است

🔶 «در اثنای بیماری های سخت بیمار اگر قی کند و ماده ی برآورده و بیرون داده آمیزه ای از خلط بلغمی و خلط صفرایی باشد و این هر دو به هم چنگ اندر زده باشند و هیچ یک از آنها غلیظ و پر مایه نباشد به نفع بیمار است و بایدآن را نشانه ی خوبی به شمار آورد.

🔶 در اثنای بیماری های سخت تا ماده ی قی کرده ی بیمار خلط خالص و خالص تر باشد بد و بدتر است... . اگر در اثنای بیماری سخت بیمار قی کرد و رنگ قی غیرطبیعی بود خوب نیست... .

🔶 اگر بیمار ماده ی زنگاری رنگ یا ماده ی سیاه رنگی را قی کرد و به حالت تشنجی درآمد فوراً می میرد. خلاصه اینکه در اثنای بیماری هر نوع قی کرده که به رنگ طبیعی نباشد بد است.1»

🟠 کلکت طبیب انس و جان تریاق اکبر در زبان صفرایی ای لیک از دهان قی کرده سودا ریخته2

✴️ تا شبانگه می کشید و می گشاد
تا ز صفرا قی شدن بر وی فتاد3

✴️ شکر داری شکر خور از پی نی
صبر داری صبر خور از پی قی4

🟠 قی،نشانه ی امتلا(پرخوری)

🔶 در قانون آمده است «اگر کسی در حالت ابتلا به تب یا پر شدن زیاد از حد معده گرفتار باشد یا به بیماری خواب آلودگی مبتلا باشد و معده اش از خوراک آکنده باشد قی کند نجات یافته است.5»

✍ برگرفته از کتاب اصطلاحات پزشکی در ادب فارسی از دکتر اکرم گلشنی

1-قانون/4/صص280-279 با تلخیص
2- خاقانی/380
3- مثنوی/2/87
4- حدیقه/387
5-قانون/3(2)/154

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#اصطلاحات_پزشکی #استفراغ #پرخوری

*📌#تب و #حرارت_تن*

🟤 همانطور که در تعریق تب گفته شدیکی از بارزترین علائم بروز تب بالا رفتن درجه حرارت بدن ازحد طبیعی آن واحساس گرمای بیش ازاندازه است. در تعریف تب گفته شده:

🟤 « بباید دانست که تب حرارت غریب باشد که در دل برافروزد و با هوا که در تجویف دل است بیامیزد. اندر همه ی تن پراکنده گردد و همه ی تن راگرم کند.1»

🟤 «هریک از تب ها درجه ای باشد چنان که بعضی سخت سوزان باشد و بعضی آهسته و بعضی میانه.2»

🟤 تنم از آتش تب سوخته چون عودونی است 🟤 چون نی وعود سرانگشت بخایید همه

✍ خاقانی/407

🟤 در آن تب بسی چاره ها ساختند
🟤 تنش را ز تابش نپرداختند

✍ همان/اقبالنامه/1189

1-خفی علایی/225 نیزرک:قانون/4/5
2-ذخیره/237

✍ منبع:اصطلاحات پزشکی در فرهنگ و ادب پارسی، دکتر اکرم گلشنی

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#تب #حرارت_تن #اصطلاحات_پزشکی

*📌 ارتباط #تب و #کندی_زبان

🟡 یکی دیگر از عوارض تب های شدید حالت سستی و کندی زبان است.

🟡 «نارسایی در حرف زدن، سستی زبان، لال شدن و ... که آسیب زبانند چندین سبب دارد ... تب های گرم به شدت خشکاننده اند و زبان را پژمرده و متشنج می سازد که این حالت غیر اصلی و روی آوری موقتی است.1»

🟡 آه کامروز تبم تیز و زبان کند شده است
🟡 تب ببندید و زبانم بگشایید همه
✍ خاقانی/407

1-قانون/3(1)/329
2-خفی علایی/162

✍ منبع:اصطلاحات پزشکی در فرهنگ و ادب پارسی، دکتر اکرم گلشنی

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#تب #کندی_زبان #اصطلاحات_پزشکی

📌#تب و #فصد

🔸 یکی از شیوه های درمان تبی که علت آن غلبه ی خون است رگ زدن بوده است چنانکه در این باره می خوانیم:

🔸 «اگر معلوم شود که سبب تب از سودای خونی است بیمار را رگ بزن و به اندازه ی لازم خون از بدن بکش که اگر خون چیره بر بدن در اندازه زیاد و ناپسند باشد باید خون زیاد بکشی.1»

🔶 هست آفتاب زرد و شفق چون نگه کنی 🔶 تب برده ی گشاده رگ از نشتر سخاش

✍ خاقانی/232

🔶 خون ز رگ آرزو بر اندام و زین روی 🔶 رفت ز من آن تبی کز آتش آز است

✍ همان/828

1-قانون/4/156

✍ منبع:اصطلاحات پزشکی در فرهنگ و ادب پارسی، دکتر اکرم گلشنی

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#تب #فصد #اصطلاحات_پزشکی

📌#تب و #کبودی_لب

🔲 یکی دیگر از نشانه های بیماری که همراه با تب عارض می شود کبودی لب هاست.

▫️پیش لب تو حلقه به گوشم بنفشه وار
▫️لب ها بنفشه رنگ ز تب های بی قرار

✍ خاقانی/617

▫️دندان نکنی سپید تا لب
▫️از تب نکنی کبود هر دم

✍ همان/276

▫️من از تب نیاز نکردم کبود لب
▫️تا در ضمان این فلک سبز چادرم
✍ همان/141

✍ منبع: اصطلاحات پزشکی در فرهنگ و ادب پارسی، دکتر اکرم گلشنی

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#تب #کبودی_لب #اصطلاحات_پزشکی

📌#تب و #کبودی_لب

🔲 یکی دیگر از نشانه های بیماری که همراه با تب عارض می شود کبودی لب هاست.

▫️پیش لب تو حلقه به گوشم بنفشه وار
▫️لب ها بنفشه رنگ ز تب های بی قرار

✍ خاقانی/617

▫️دندان نکنی سپید تا لب
▫️از تب نکنی کبود هر دم

✍ همان/276

▫️من از تب نیاز نکردم کبود لب
▫️تا در ضمان این فلک سبز چادرم
✍ همان/141

✍ منبع: اصطلاحات پزشکی در فرهنگ و ادب پارسی، دکتر اکرم گلشنی

•┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈•
       🌐 ravazadeh.com

✅ کانال رسمی حکیم دکتر روازاده
➡️ t.me/ravazadeh

📸 lnstagram.com/dr.ravazadeh.ir

✴️ eitaa.com/ravazadeh

🆔 splus.ir/ravazadeh

#راه_پیشرفت_انقلاب_سلامت
#جامعه_سالم_جامعه_پیشرفته
#احیای_سلامت #طب_اسلامی_ایرانی #سبک_زندگی #طب_سنتی #دکتر_روازاده
#تب #کبودی_لب #اصطلاحات_پزشکی